Skłębione, ciemne, gęste

– Jezu, Marek. Krew ci leci z nosa. – Ciotka Helenka aż odstawiła drinka.

Marek przejechał palcami nad górną wargą.

– Faktycznie.

Szum alkoholu zmieniał barwę z niedorzecznie rozkosznej na irytującą, prawie przykrą. Przelewał się z uszu prosto do umysłu. Jeszcze nie tak dawno to byłby sygnał – ciało mówi dość, rozum przytakuje. Ale nie tylko tym razem Marek napił się więcej. Niektóre myśli czasem należało zwyczajnie utopić.

– Ale się leje! Byłeś z tym u lekarza? Kasieńka, wiesz, ta od brata Heńka, jak ją wybadali, to się okazało, że białaczkę ma! I szpiku jej musieli szukać!

– Opowiadasz banialuki, Hela! Ty to wszędzie tylko raki widzisz. Dobrze, że sama białaczki nie dostałaś, bo by trzeba było księdza wołać, a nie lekarza!

– Do ciebie to żaden ksiądz nie przyjdzie, jak się dalej będziesz migać od kościoła w niedzielę!

Marek, patrząc na starcie tylko powierzchownie odmiennych poglądów, uśmiechem tuszował tęsknotę. Wyglądała nieśmiało, spuszczona ze smyczy gdzieś z czeluści serca, zachęcona kolejnymi trunkami. Ale choć wszyscy na nią patrzyli, nikt jej nie widział.

W progu pojawiła się Ania. Trzymała talerz z dokrojoną wędliną. Wizytę w kuchni potraktowała jako moment oddechu, wszak goście zjawili się typowo bez zapowiedzi i przy okazji ucięli scysję małżonków.

Marek znad zakrwawionego kołtuna chusteczek wypatrywał spojrzenia żony. Spotkał je, ale w Aninych oczach próżno było szukać współczucia czy chociaż prymitywnego gniewu. Nic w nich nie znalazł. Nic przeznaczonego tylko dla niego.

– Idź z tym może do łazienki, co? – Ania położyła talerz na stole. Zdobyła się na nikły uśmiech. – Bo znowu obrus poplamisz.

Jakiś czas temu z trudem hamowałaby wściekłość. Zmuszałaby się, by nie podnosić głosu. Celnym wyrzutem wyrwałaby wódkę z dłoni męża.

– Anka! – fuknęła Helenka. – Przecież tu lekarza trzeba! Patrz, jak się leje!

Teściowa, sprowadzona bardziej jako sojuszniczka niż sprawiedliwy rozjemca, wpatrywała się w ciotkę, zaciskając usta i niemo błagając Boga o ciszę. Choć milczała, Marek wiedział, że w krytycznym momencie znajdzie słowa na obronę córki. Dwie na jednego. Był sens w ogóle oponować?

– Tak się niestety dzieje od jakiegoś czasu. – Ania oparła się ciotczynym emocjom. – Lekarze mówią, że taka uroda. Cóż… nie można mieć wszystkiego. – Wzruszyła ramionami. Zwróciła głowę ku jednemu z nich, uśmiechając się niby wstydliwie, a jednak zadziornie. Uśmiechając się tak jak dawniej. – Też bym chciała być bardziej urodziwa tu i ówdzie…

– Zgłupiałaś, Aneczko? – Heniek aż klasnął w dłonie. – Nic ci przecież nie brakuje…

Helenka palnęła biedaka w potylicę. Ania zaś wpatrywała się w męża, lecz pogoda jej oblicza była zaledwie fasadą w reakcji na przekomarzania wujostwa. Po tych hardych oczach Marek poznał, że wyrzut już błąka się po końcu języka żony.

– Może zrobię ci jeszcze jednego drinka, Aniu – rzekł, zaskakując samego siebie. Przejął chusteczki od ciotki. Dokończył trunek. – Może humor by ci się poprawił?

Zaskoczył ją.

– Muszę jeszcze zajrzeć do Piotrka. Wiem, kiedy mi wystarczy.

Tkwili tak na dwóch biegunach stołu niczym różnoimienne ładunki. Brakowało milimetrów, by posypały się iskry.

Dobrze, Aniu, pomyślał jednak Marek. Ciągnijmy to.

Nadal sabotowany przez własny nos, wstał od stołu.

– Co te baby z tobą robią, Mareczku? Żebyś czasem nie wrócił z podpaską!

– Spokojnie, wujku. Gdy wrócę, nie ominie cię karniak za tamtego drinka.

Heniek zarechotał; ciotka Helenka teatralnie podniosła larum, a potem wstała z miejsca i oznajmiła małżonkowi, że dla niego impreza już dobiegła końca. Żadne negocjacje nie miały racji bytu; żona pozostawała nieugięta, zatem i mąż wstał. Po latach, gdy uczucie zdążyło przepoczwarzyć się w przyzwyczajenie, uległość spajała je mocniej niż namiętność kiedykolwiek wcześniej.

Marek zniknął w łazience, gdy teściowa kurtuazyjnie namawiała gości, by jeszcze zostali, a rozmowa zmieniała ton na lżejszy. Pochylił się nad umywalką. Wściekle czerwone krople złośliwie znaczyły ceramikę. Marek przyłożył na kark zimny okład i spojrzał w lustro. Ależ podkrążone oczy… Źle ostatnio sypiał. Alkohol zarumienił blade policzki dużo słabiej, niż to robił jeszcze jakiś czas temu. To wina światła z przeklętych halogenów w łazience, wmawiał sobie Marek. Nie chciał wierzyć lekarzowi, że tak częste utraty krwi wpędzały go w anemię.

A że był zwyczajnie szpetny przez wzór blizn ciągnący się od zniekształconego oka i postrzępionego ucha aż po znikający pod koszulą obojczyk? Już dawno przestał zwracać na to uwagę.

Prysznic znowu przeciekał. Cóż za nonsens, przecież Ania męczyła męża dobry tydzień, by podokręcał uszczelki, i wreszcie, nie dalej jak dwa dni temu, zajął się tym. Wciąż nękany krwotokiem, Marek rzucił jedynie gniewne spojrzenie nieposłusznej słuchawce, lecz oto podejrzana stała się niewinną. Nic z niej nie wyciekało.

Kran nad umywalką? Szczelny. Cóż więc, do licha?

Marek uznał, że nie ma głowy do bzdur. Podniósł wzrok, by raz jeszcze obejrzeć nos, lecz zamiast bladego oblicza spoglądała na niego nieostra sylwetka, ukryta za mgłą skroplonej na lustrze pary. To niedorzeczne, wszak nikt w łazience w ostatnim czasie nie brał kąpieli, nie lał wrzątkiem…

Omam? Marek położył rękę na szkle i faktycznie poczuł wilgoć. Jakim cudem jego domniemane odbicie kręciło głową, gdy on sam tkwił wpatrzony w nie bez ruchu? To z utraty krwi, ale też od wódki mieniło mu się w oczach. Marek był pewien. A jednak przed przetarciem lustra zawahał się. Coś nie przestawało cieknąć, a takt mlaśnięć kolejnych kropli budził irracjonalny, atawistyczny lęk.

Ledwie jednak Marek przejechał po tafli, odskoczył jak oparzony, tłumiąc wrzask. Kap, kap – skapywały krople z owiniętego łachmanami ciała kobiety, która wyglądała, jakby zlał ją deszcz. Albo jakby dopiero co wynurzyła się z oceanu. Oczy miała przewiązane zszarzałym bandażem i stała tak, pozbawiona wzroku, wytężająca słuch, nieśmiało błądząca dłońmi, skulona, zaszczuta.

Ciekawość tłumiła lęk, choć buzująca w żyłach adrenalina rozkazywała uciekać. Czując pod gardłem tłukące serce, Marek pochylił się ku lustru przypominającemu teraz bardziej okno do świata samego diabła. Po drugiej stronie znajdowała się z pozoru ta sama łazienka. Ale tu światło było dużo bledsze. Tam kafelki popękane, skruszone, brudne. Zaś podłogę zalegał do kostek sięgający szlam.

– Chryste… – szepnął mężczyzna i aż się przeżegnał.

– Marek? – podchwyciła dziewczyna, a głos jej drżał. – Marek, to ty? Proszę, odezwij się raz jeszcze.

Przyklejone do policzków włosy miała płowe, wręcz mysie. Od samego początku wydawały się Markowi znajome. Jednak dopiero gdy usłyszał ten głos… Identyczny z tym, który pamiętał. Poczuł chłód, dreszcze i mdłości. Znowu cofnął się od umywalki.

– Odbiło mi… – mamrotał. Szarpał włosy. – Ciebie tu nie ma.

– Niestety jestem. Marek. Ja tonę. Nie mam wiele czasu. Tylko ty możesz mi zwrócić spokój.

Milczał, odrętwiały. Kręcił jedynie głową, jakby miało go to utwierdzić w przekonaniu o niedorzeczności tego, czego doświadczał.

– Marek. Proszę…

Coś ją porwało, nie dało skończyć. Wsiąknęła w oślizgłe podłoże, jakby pod jej stopami rozwarła się czeluść. Nie zdążyła nawet wydać z siebie dźwięku innego niż pisk beznadziei. Preludium szlochu.

– Maja! – ryknął za to Marek, dopadając do lustra i umywalki. Po drugiej stronie nikogo już nie było, a pomieszczenie napełniało się mętną cieczą. Zza ściany, gdzieś z głębi, docierał niski pomruk.

Goście, już ubrani w kurtki i ciągle w dobrych humorach, słysząc krzyk dochodzący z łazienki, spojrzeli po sobie.

– Co tam się wyprawia? – Helenka zadała pytanie, obecne w głowach całej czwórki.

Teściowa i Ania popatrzyły po sobie.

– Mamo? – Na przedostatnim stopniu schodów na piętro pojawił się Piotruś, wyraźnie poruszony. – Gdzie jest tatuś?

Tatuś leżał na podłodze w łazience, niezdolny, by choćby drgnąć. Pomruk robił się głośniejszy, przychodził falami, wibrował i kłuł tymi wibracjami zmartwiałe ciało. Gęsty cień wylewał się z lustra, zatapiając w szarości nieswoją rzeczywistość. Zatykał uszy, oczy zasnuwał dymem. Narastał bez litości, by wpływając przez usta i nos, kołkiem stawać w gardle. Marek się dusił. Próbował wierzgać, błagał Boga o litość. Jednak lepka, półprzezroczysta maź chłonęła go chciwie, przywodząc przed oczy sceny z całego życia, gotując na spotkanie z samą śmiercią.

– Tato? – Nieśmiały głosik wkradł się do łazienki przez uchylone drzwi. – Co ci się stało, tato?

Wszystko zniknęło. Marek dyszał, rozglądał się w oszołomieniu. Paraliż z wolna ustępował.

– Matko jedyna! – zawołała Helenka z przedpokoju, gdy Heniek rozwarł drzwi, a potem wpadł do łazienki, by pomóc Markowi wstać. – Dajcie spokój! Trzeba zadzwonić po karetkę.

Choć z nosa przestało cieknąć, koszula zrobiła się bardziej czerwona niż biała.

– Nie trzeba. Jest dobrze – zaoponował Marek. Zbyt cicho, by zabrzmieć pewnie. – To tylko jeden drink za dużo.

Heniek postawił go na równe nogi i choć sam się chwiał, zapewniał względną stabilność.

– Na pewno? – zapytał wujek. – Bladyś jak ściana.

Z oporem Marek odważył się zerknąć w lustro. Faktycznie, patrzyła z niego kredowobiała twarz. Ale co o wiele ważniejsze, łazienki po obu stronach lustra znów były identyczne.

– Na pewno.

Piotruś wysmyknął się próbującej zabrać go z powrotem na piętro teściowej i dopadł nóg ojca. Heniek pomyślał, że Marek traci równowagę, ale on tylko przykucnął przy synu. Przytulił roztrzęsionego chłopca i szepnął mu do ucha:

– Miałeś zły sen?

– Bałem się o ciebie, tato.

– Już dobrze.

Rozbudzone oczka zaszkliły się.

– Już w porządku. Dziękuję Bogu, że cię mam i że tak o mnie dbasz.

– Piotrusiu, do spania! – Ania zasymulowała groźny ton. – Patrz, która godzina!

Była zmęczona, ale dziecko to kupiło.

– Idź – zachęcił Marek – mama na pewno ci poczyta. Tylko ładnie poproś.

Chłopiec niechętnie poszedł za matką na piętro. Marek w tym czasie odprawił Heńka i Helenkę, a gdy wyszli, okazało się, że teściowa właśnie schodzi z góry i także udaje się ku drzwiom. Milczeli, gdy zakładała buty. Potem wymienili tylko krótkie „dobranoc”, a dom znów wypełniła cisza.

Jak by na sprawę nie patrzeć, kłuło w serce takie bezpardonowe spiskowanie. Nie tak powinna zachowywać się rodzina. O to Marek miał największy żal do żony i teściowej, dlatego dał sobie czas, by nie zadziałać pochopnie, nie powiedzieć tych paru słów za wiele. Przetrzeźwiał. Pozbierał ze stołu, pozmywał. Zmienił koszulę na przechodzony – ale nie zakrwawiony – T-shirt.

Ania tkwiła w połowie korytarza, okutana w powyciągany sweter, oparta o futrynę drzwi do pokoju małego. Z wnętrza sączył się blask nocnej lampki. Marek przystanął obok żony, choć ta nie zaszczyciła go choćby spojrzeniem. Oboje wpatrywali się w miarowo oddychające, skryte pod kołdrą ciałko.

– Przepraszam – odezwał się półszeptem Marek, by ukorzyć się za coś, na co tak naprawdę nie miał wpływu. Widmo z łazienki zignorował, winiąc za spektakl wyłącznie alkohol. – To nie jest normalne, że się tak ze mnie ciągle leje jak z zarzynanego wieprzka. Jutro zapiszę się znowu do lekarza.

– Odchodzę, Marek.

Informacja dotarła z opóźnieniem. We wzbierającym oszołomieniu mężczyzna spojrzał na Anię, a ta już wbijała w niego spojrzenie o sile i namiętności, z jakimi nie patrzyła na męża od lat. Oczekiwała, że padnie „dlaczego”? Czy może od razu „proszę, zostań”? Tymczasem zaskoczenie w oczach Marka nie przeistaczało się w rozpacz. Ani w lęk. Ani nawet w gniew. Ulatywało, zostawiając po sobie pustą przestrzeń obojętności. Marek nie miał nic do powiedzenia. A raczej miał, ale nic z tego, co Ania chciałaby w tamtej chwili usłyszeć. Pragnął tych słów, a jednocześnie się ich brzydził.

– Nie potrafię dłużej tak żyć. Ja…

Rozczarowana, może i wystraszona, nie usłyszawszy żadnej odpowiedzi, kobieta spuściła wzrok i błądziła nim gdzieś po podłodze. Starała się ukryć strzępy nadziei, którą z całą mocą pałała jeszcze przed momentem.

– Rano się wyniesiemy – rzuciła jeszcze cicho, a potem, słaniając się jak cierpiętnica, zniknęła w sypialni na końcu korytarza.

Wszystko to nieistotne, bo oto dotarła do niego groźba płynąca z tych paru wypowiedzianych przed chwilą słów. Mężczyzna wszedł do pokoju syna, przystanął nad łóżkiem. Chciał pogładzić niewinne czółko, lecz powstrzymał dłoń. Zamiast tego nasunął wyżej kołdrę, a później zgasił lampkę. Wychodząc, przystanął jeszcze w progu.

Niewinność i beztroska. Tyle widział w tym momencie Marek, gdy patrzył na syna. Poprzysiągł sobie, że nie pozwoli, aby to była ostatnia noc, kiedy jego syn śpi nietrapiony absolutnie niczym.

Markowi zaczynało zwyczajnie brakować sił, a przecież to takie ludzkie być bezsilnym. I szukać ratunku. A że wybór środka doprowadzał cię do szału… Bycie rodzicem oznacza gotowość do poświęceń, Aniu. Chyba o tym zapomniałaś.

– Już są! – Ania nie kryła podekscytowania. Wróciła z kuchni, której okna wychodziły na podjazd. – To nienormalne tyle jechać z Krakowa.

– Pewnie wypadek – odpowiedział Marek mimochodem, kładąc łyżkę przy ostatnim talerzu.

Nieczęsto się zdarzało, by jeść w dużym pokoju. Śniadanie wielkanocne, obiad noworoczny, kolacja wigilijna. I parę innych, nielicznych okazji. Wizyta młodszej córki, na co dzień zajętej innym życiem na emigracji, zdecydowanie zasługiwała na miano małego święta.

– Aj, guzdrzesz się, Mareczku, z tymi łyżkami. – Ania poprawiła położenie dwóch sztućców.

Gdy nachylała się nad stołem, dała ukochanemu skosztować ulotnego zapachu swoich włosów. Wyprostowała się. Spojrzała mu w oczy. Widziała, że miał ochotę skraść jej co najmniej całusa. Zmarnować jeszcze krótką chwilę.

– Nakryte?! – zawołała teściowa z kuchni i zatłukła garami. – Bo zaraz ziemniaki odcedzam!

Ale Ania stchórzyła, spłoszona wizją intymności.

Zadzwonił dzwonek do drzwi raz, drugi, trzeci i kolejny. Do przesady często, jakby dorwał się do niego małolat.

– I cóż się tak dobijasz?! – krzyczała Ania, zbiegając po schodach, pewna, że słychać ją za drzwiami. – Już pewnie pół wsi wie, że przyjechałaś! Gościowymi drzwiami cię mamy teraz wpuszczać? Wielka Angielka!

– Mogłabyś chociaż dziś wyciągnąć kij z tyłka, Anka! – fuknęła drobna, płowa blondyneczka zza drzwi.

– No przecież żartuję… Chodź tutaj! – Po czym obie wpadły sobie w objęcia.

Marek cierpliwie czekał z tyłu, na półpiętrze, na swoją kolej, aby się przywitać – a właściwie dopiero przedstawić nieznajomej. Pamiętał chłód zionący z parteru, gryzący się z wyjątkowym ciepłem tamtego majowego popołudnia. Uściski, przerywane siostrzanymi docinkami, ustąpiły po chwili. Blondynka dopiero wtedy zwróciła uwagę, że nie jest z Anią sama.

– A cóż to za przystojnego pana tam chowasz za plecami, lisico jedna?

Nikt nigdy nie dał odczuć Markowi, że jest atrakcyjny lub nie. Ania zaś przez blisko dwa lata znajomości nie reagowała na komplementy ani nie siliła się na nie. Wystarczało jej, że oboje z Markiem byli sobie najidealniej przeciętni. Tymczasem ta niepozorna dziewczyna, siostra Ani, od pierwszego zdania potrafiła łamać lody jak mało kto.

– Uważaj, żebyś się w niego nie wpatrzyła, bo mój jest. – Ania zadarła głowę, zaśmiała się krótko i przepuściła chłopaka w progu, zadziornie się do niego łasząc. Jak nie ona. – W każdym razie mam nadzieję, że niedługo będzie już tylko mój.

Podali sobie ręce.

– Jestem Maja.

– Marek.

Świat zastygł. Jej uśmiech, pewny i zawadiacki, przez moment przymgliło onieśmielenie. Jego oczy zaś, wpatrzone w dość pospolitą, ale niezaprzeczalną urodę, blokowały usta przed wypowiedzeniem choćby słowa. Pogoda ducha Mai deprymowała tylko z początku. Błogi paraliż szybko mijał, a Marek przemówił, rozradowany niczym głupiec:

– Zdaje się, że w dobrą rodzinę próbuję się wkręcić!

Maja zaniosła się śmiechem.

– Patrzcie na niego! Jaki czaruś!

– Majka! Anka! – Teściowa denerwowała się na piętrze. – Cóż wy się tyle czasu tam witacie?! Obiad stygnie!

– Maruś! – zawołał z samochodu teść. To były czasy między jego pierwszym a ostatnim zawałem. – Pomóż no mi z tymi tobołami! Tyle tego nawiozła, że sam się przecież nie zabiorę!

Trzymając kolana pod brodą, Marek zastanawiał się, jak wiele pamięta z wieczoru, kiedy poznał Anię. To był listopad, być może andrzejki. Czas, kiedy odlicza się godziny od niedzieli do piątku, by znowu pójść na balety, i wiek, w którym ciągle ma się jeszcze siłę na takie życie. Piło się, tańczyło, nieporadnie uwodziło, znowu piło, czasem obijało mordy, a czasem miało się mordę obitą. Wspomnienie ulatywało niby niesforny motyl, nie pozwalało przywołać się w całości, a Marek unosił się niczym płód, rękami oplatając nogi.

Oboje nie mieli wówczas nikogo. Oboje nawet nikogo nie szukali. Ktoś uznał, że będą do siebie pasować i przynajmniej wtedy, przynajmniej na pierwszy rzut oka, się nie pomylił.

Muzyka wibrowała, światło dopełniało dzieła. Marek tkwił zatopiony w zielonkawym błękicie, zupełnie jak teraz, choć wtedy z Anią. Tłum ludzi bawił się na tamtej dyskotece, lecz w pamięci pozostali tylko oni dwoje, ich drinki, kawałek blatu. A gdy obrazy zniknęły, ustąpiły miejsca strzępom rozmów z tej i innych dyskotek, ze spacerów zimnymi nocami do domu, dyskusji prowadzonych ukradkiem na niedzielnej mszy w przedsionku kościoła. Trzeźwe podejście do życia i rozsądny światopogląd Ani budziły nieśmiałe pojękiwania serca: „to jest to”!

I to było to, Marek uwierzył. A jednak nie potrafił powiedzieć, o czym rozmawiali tamtej nocy, gdy ich sobie przedstawiono. Co miała na sobie. Jaki był wyraz jej twarzy. Nie pamiętał nic z rzeczy, które przy pierwszym spotkaniu Mai wryły się tak bezczelnie w pamięć.

Tylko błękit. Zieleń. I czerń…

Marek wierzgnął i skonstatował, że oto unosi się nad dnem z szarego piachu. W martwym oceanie wierzgał sam, nie widząc w pobliżu zwierząt, roślin, niczego, co żywe. Jedynym mieszkańcem tej podłej otchłani była ciemność, nadchodząca równo z każdej strony – oprócz góry. Nad tonią lśniło coś nieoczywistego. Liche światło mętniało, przechodząc przez ciecz, niknąc przy dnie niemal doszczętnie.

Marek zakrztusił się. Widział w mdłym blasku jedyny ratunek. Od powierzchni dzieliło go wiele metrów. Ale zdrętwiałe ciało tak bardzo nie chciało płynąć! Woda wdzierała się do płuc, siły ulatywały wraz z powietrzem…

Otworzył oczy. Dzwony biły w oddali na prymarię. Marek ufał, że to ów stłumiony łomot wyrwał go z półsnu na salonowej kanapie, a nie ujrzany przed momentem koszmar.

Za oknem wstawał kolejny, brudnoszary świt.

Poduszka była cała we krwi.

Po wydarzeniach zeszłej nocy Marek ani myślał przebywać w kościele inaczej niż na klęczkach. Szacunek do Boga próbowała wpoić mu matka, choć z wiekiem ulatywała z niej wiara, a z nią regularność w uczęszczaniu na nabożeństwa. To, co za dzieciaka wydawało się naturalne, po latach zaczęło budzić wątpliwości. Marek-konformista uznawał wiarę za nierozerwalny element krajobrazu jego wsi, będący gdzieś obok, który trwa, jak politycy kłócący się gdzieś daleko za szybką telewizora. Istnieją, choć go nie dotyczą. Mama z kolei była bardzo wierząca, a równocześnie potrafiła zniknąć na cały wieczór w lesie, rozmyślając, traktując naturę bardzo poważnie, z nieomal pogańską nabożnością.

Marek został po majówce. Wpatrywał się w zwisające z krzyża ciało. Łudził się, że usłyszy odpowiedzi na niewypowiedziane pytania, jednak dobiegł go tylko głos dosiadającego się księdza Matuszewskiego, który wypaplał, że wie o odejściu Ani.

Już zdążyła się wyspowiadać? Raczej zwierzyła się z samych planów. Albo teściowa nie wytrzymała, że jej córka zamierza splunąć na sakrament małżeństwa.

– Właściwie – Marek zapytał, choć przypomniał sobie, że Matuszewski choć był dobrym człowiekiem, to takim sobie księdzem – Przyjmijmy, że nawiedza mnie duch… duch z przeszłości. Nie daje spokoju… Jest jakikolwiek sposób, by się go pozbyć?

Matuszewski w odpowiedzi przede wszystkim westchnął.

– To zamknięty rozdział, mój drogi, i musisz dać odejść tym wspomnieniom. – Marek, słysząc to, pożałował, że nie zdążył ugryźć się w język. – Bóg nieraz cię już w życiu doświadczył, jednak spójrz, ile też dobra na ciebie zesłał. Masz przecież żonę, syna, rodzinę!

I mnóstwo pytań bez odpowiedzi.

Wracając z kościoła, Marek wstąpił na cmentarz. Stojąc nad grobem, próbował zmówić jakąś modlitwę, ale teksty wszystkich mu znanych mieszały się i nie dawały przywołać w całości. Nieprzyjemny deszcz siąpił za kołnierz kurtki, a Marek wpatrywał się w wypalone znicze na płycie grobu.

Przed oczami stanęło mętne wspomnienie o wrzeszczącej mamie. Ciotka Marta próbowała ją uspokoić, bo mama była przekonana, że jacyś ludzie czekają na nią w lesie. Że słyszy ich błagania o pomoc. Wyciszyła się dopiero, gdy sąsiad sprowadził pogotowie.

Wówczas Markiem wstrząsnął dreszcz, ale bynajmniej nie z powodu zimna. Pochylił się, by przyjrzeć się uważniej, choć nie mogło być mowy o pomyłce. Z wąskiej szpary zionęła ciemność. Płyta była niedosunięta.

Czy to możliwe, byśmy się wczoraj jednak spotkali, Maju?

Tamtego lata pogoda nie była łaskawa. Deszcz siąpił mniej lub bardziej obficie, choć końcówka lipca akurat udała się wtedy słoneczna. Trzeba mieć szczęście, by ze swoim krótkim urlopem wstrzelić się w tak wspaniałe warunki nad Bałtykiem.

Wesoła ferajna z południa wysiadła na nędznym dworcu jednej z pękających w szwach o tej porze roku nadmorskich mieścin. Marek chciwie wystawił twarz do słońca. Niby od niechcenia wsadził rękę do kieszeni spodni, by sprawdzić, czy małe, sześcienne pudełeczko nadal w niej było. Było.

Z całej grupki, liczącej w sumie z osiem osób, tylko Ania zauważyła, że Maja kiepsko czuła się w towarzystwie dobrze niegdyś sobie znanych osób, które musiała poznawać na nowo po trzech latach nieobecności.

– Co to za mina, siostrzyczko? Nie mów mi, że żałujesz, że nie zostałaś domu pilnować. Nie po to przyjeżdżasz do nas raz na ruski rok, żeby samej potem siedzieć.

Teść zmarł wczesną wiosną. Teściowa, która ciągle nosiła żałobę, dała się wyrwać ciotce Helence na kilkudniową wizytę w nowo wybudowanym domu Kasieńki, wystawionym za brytyjskie funty.

– Same pary tutaj przyjechały. Pasuję do was jak pięść do nosa i tyle.

Ania aż jęknęła z udawanym współczuciem i objęła siostrę. Długo tak jednak nie wytrzymała, bo upał zaraz skleił ich skóry.

– Nieprawda. Tomek przyjechał sam tak jak ty. Zakręć się może koło niego.

Maja prychnęła.

– Ta, akurat Tomek przez te wszystkie lata nic się nie zmienił. Wiesz równie dobrze co ja, że przyjechał tu… zdobywać.

Szczupłego i wysokiego turystę właśnie zaczepiały dwie dziewczyny w bikini. Ania skrzywiła się.

– Cóż…

– Spójrzcie tylko – wtrącił się Marek. – Ona ma kiłę, on rzeżączkę…

Tomek i jedna z nieznajomych właśnie się sobie przedstawiali.

– …i podali sobie rączkę!

Na furtce wisiał worek bobu. Ciotka Marta była niesamowita. Choć wiosna tego roku nie rozpieszczała ciepłem, pierwszy plon ze skromnego poletka jak zwykle dostał ulubiony siostrzeniec. Marek aż się uśmiechnął.

Nie odszedł od bramy, dostrzegając nadciągających od wsi gości. Piotruś wywijał urwaną po drodze wierzbową witką, a dwa kroki za nim spokojnie szła teściowa. Widać Ania wciąż nie czuła się gotowa na spotkanie.

Gdy byli już blisko, chłopiec rzucił się biegiem do furtki i otworzył ją sprytnie pomimo zacinającego się mechanizmu.

– Cześć, tata!

Marek przykucnął i wpadli sobie w objęcia. Wkrótce dziecku znudziły się czułości, ale ojciec i tak trzymał chłopca nie dalej niż na wyciągnięcie ręki.

– Mama mówi, że teraz mieszkamy u babci. To głupie, przecież tu mamy nasz domek!

– Nie mów tak… – Zmierzwił mu włosy. – Mama i ja… musimy sobie wyjaśnić parę rzeczy. Do tego czasu powinieneś zostać u babci.

Odpowiedział dramatyczny jęk zawodu.

– Ale tam jest nudno! Wszystkie zabawki są tutaj! Mama mówiła, że nie możemy zabrać tego super samolotu od cioci Kasieńki, bo jest za duży. Mogę się iść nim pobawić? Mogę?

I już go nie było, już trzasnęły drzwi do domu.

Tymczasem teściowa także zdążyła dotrzeć. Obserwowała wszystko z ulicy, pilnując się, by nie wejść zbyt głęboko na podjazd. Marek zwrócił na nią uwagę dopiero, gdy syn zniknął mu z oczu.

– Dziękuję, że przyszliście.

– Przez dwa dni nawet nie zadzwoniłeś. Jak możesz im to robić, draniu?

– To nie ja wyprowadziłem się z domu.

– Jeśli jutro, gdy wrócę po Piotrusia, poczuję od ciebie wódę, to bądź pewien, zadzwonię na policję!

Przez lata Marek widywał odrazę na wielu twarzach. Przyzwyczaił się do tego, bo tak jak pokrace z cyrku, nie przeszkadzała mu skupiona na nim cudza uwaga. Oblicze teściowej wykrzywił i teraz podświadomy grymas, ale mężczyzna aż się wzdrygnął, bo dotarło do niego, że tym razem nie wywołała go pokaleczona fizjonomia.

Marek planował wykorzystać wolne popołudnie na rąbanie drew, zawczasu przywiezionych przed zimą. Postanowienia dotrzymał, a na zabawę z synem miał nastać czas wieczorem. Mały zresztą świetnie sobie radził sam – zaaferowany dawno niewidzianą zabawką, gonił po podwórku jak fryga.

– Nie biegaj mi tu, bo się nadziejesz na jakiegoś gwoździa! – przestrzegał groźnie Marek.

Piotruś przytakiwał, potem leciał swym odrzutowcem przed dom, by za chwilę znów kręcić się pomiędzy deskami, jak gdyby nikt go dotąd nie ostrzegał. I chociaż nie nadział się na żaden gwóźdź, to w końcu potknął się o sosnowy pieniek i rozwalił sobie kolano. Chłopcy w jego wieku rzadko kiedy słuchali mądrych uwag. Starsi zresztą wcale nie częściej.

Biedak rozpłakał się, gdy ojciec polał ranę wodą utlenioną. Szczypanie jednak szybko ustało, kolano ozdobił plaster, a na dziecięcą twarzyczkę wróciła odrobina kolorytu.

– Co to za mina, Piotrek? Trzeba być twardym. Chodź, pooglądamy jakąś bajkę i ugotuję trochę bobu, bo ciocia Marta przyniosła. Jadłeś kiedyś w ogóle bób?

– Co to jest bób?

Marek rozsupłał reklamówkę.

– Wygląda jak groch. Fuj!

– Właściwie to jak fasola… Jest naprawdę pyszny!

Skrzywiona buźka zdradzała, że chłopiec nie uwierzył na słowo.

– Tata by cię przecież nie otruł.

Kwadrans później, widząc, jak ojciec z egzaltowaną rozkoszą zajada się bobem, Piotruś także dał się skusić, i wkrótce w garnku pokazało się dno. Uczcie akompaniowały uśmiechające się z telewizora zwierzątka, których przygody chłopiec znał już na pamięć. Zasoby liczącej raptem trzy pozycje biblioteczki bajek na DVD w końcu uśpiły najpierw syna, a potem ojca. Marek był z siebie dumny, że tego wieczoru nie sięgnął nawet po piwo.

Koła tłukły się miarowo, niosąc pociąg po torach. Marek zerwał się z niemal katatonicznego odrętwienia i skonstatował, że nie jest już w domu. Półleżał na podwójnym fotelu tuż obok drzwi w wagonie pełnym siedzeń po obu stronach ciasnego przejścia. Wnętrze, dość ciemne, bo ktoś pogasił wszystkie lampy, rozświetlały tylko migające za oknami słabe, zamglone neony, gubione pędem maszyny.

– Nie sądziłam, że jeszcze kiedyś cię spotkam.

Po wagonie niósł się stłumiony chichot. Niewinny. Dziecięcy. Nie budzący trwogi. Marek skupił się na dochodzącym go głosie. Na fotelu przed sobą ujrzał mysie włosy przewiązane bandażem. Kobieta siedziała do niego tyłem.

– Później… Gdy mnie zabrali, w ogóle nie pomyślałabym, że będziemy mogli porozmawiać raz jeszcze. – Zawiesiła głos na moment. – I oto tu jesteśmy. Los ciągle śmieje mi się w twarz.

– Maju… Ty żyjesz?

Zwróciła głowę ku ramieniu, niby chcąc się obejrzeć, tak jakby zapomniała o przepasce na oczach. Rozwarła wargi, lecz milczała. Szukała słów? Odezwała się po dłuższej chwili:

– Nie sądzę.

Marek zacisnął pięści, by opanować dreszcz.

– Co to za miejsce? Czyściec? Piekło?…

– Ocean.

Chwila na opanowanie szalejących oddechów. Rozmyte neony hulały za szybami, wtórowała im gonitwa Markowych myśli.

– Ja nie rozumiem…

– Przecież byłeś już tutaj. Ocean chciał cię utopić. Ocean zawsze chce jeszcze. Ciebie, mnie…

– Jak ocean może czegokolwiek chcieć?!

– Och… Też nie umiałam tego pojąć. Gdy ocknęłam się na dnie, mogłam wypłynąć na powierzchnię i przedostać się do nieba, z powrotem do żywych czy diabli wiedzą, co jest po tamtej stronie… Był jeden warunek, ale ja za nic nie potrafiłam go spełnić. Nie potrafiłam… – Przez chwilę milczeli, gdy próbowała zapanować nad głosem. – Zostawić tego wszystkiego za sobą.

– I utknęłaś.

Dziecięcy chichot stawał się coraz wyraźniejszy. Wagon otuliła mgła. Marek kompletnie to ignorował, w zamian drżącą dłonią chciał musnąć smukłą szyję kobiety, lecz palce przeszyły ją jak dym, nie poczuwszy przy tym niczego. I co gorsza, Maja nijak nie zareagowała na próbę kontaktu. Nic nie spostrzegła.

Marek położył przedramię na oparciu siedzenia zjawy, oparł o nie głowę, zacisnął zęby. W ciszy zapłakał.

– Jeśli nie potrafisz przejść dalej, zatracasz się w pustce, smutku i samotności. Beznadzieja cię niszczy, aż nie pozostaje po tobie nic prócz odrobiny ciekłego cienia. Bo widzisz, Marku, w tym oceanie nie ma ani kropli wody. Jest tylko żal.

– Wtedy w łazience czegoś ode mnie chciałaś. – Otrzeźwiał. – Jak mogę ci pomóc? Jeśli to z mojego powodu nie możesz…

– Wyleczyłam się już z ciebie – ucięła. – Problem jest inny. Jestem tu, bo coś mnie ciągle wiąże ze szczątkami. Ktoś tam, po drugiej stronie, coś zepsuł. A dopóki ciało nie spocznie, dusza też nie zazna spokoju. Wpadłam więc na taki szalony pomysł… Może, gdy przywrócisz porządek, nareszcie ucieknę z tego cmentarzyska? Znajdę siłę…

– Ale skoro ocean to miejsce dla martwych, czy to oznacza… że ja nie żyję?

– Żyjesz, choć igrasz ze śmiercią. Dlatego jesteś w stanie tu wejść.

Śmiech przeszedł w gwar chóru dziecięcych głosów. Z mgły wyłoniły się przezroczyste, drobne postaci, mieniące się niewinną bielą i zajmujące wszystkie miejsca w wagonie.

Marek jakby doznał olśnienia:

– A Emilka? Też tutaj jest?

– Widziałam, jak przechodzi przez toń. Krótko po tym, gdy jej ciało spoczęło w ziemi. Gdziekolwiek trafiła, z pewnością jest jej lepiej niż tutaj.

Przejęty nostalgią, z nieobecnymi, wciąż zaszklonymi oczami, Marek uśmiechnął się zatopiony przez krótką chwilę we wspomnieniach.

– Ale musisz uważać na syna.

– Na Piotrka?… Przecież to okaz zdrowia, całe życie przed nim!

– To dlaczego jest z nami w tym pociągu?

Adrenalina rozpaliła żyły na te słowa. Marek rozglądał się po wagonie pełnym dzieci i istotnie na jego końcu ujrzał widmo wyraźniejsze niż cała reszta. Piotruś trzymał się za ramiona, pocierał je. Patrzył dookoła niepewnie. Z trwogą zerkał w ciemność za otwartymi drzwiami wagonu.

Marek poderwał się z miejsca.

– Piotruś! Piotruś, tutaj!

Przeciskał się między siedzeniami w kierunku syna. Maja drgnęła, zdjęta chłodem coraz bardziej lepkiej mgły.

– Co robisz? Ocean ci nie pozwoli…

Koła wystukiwały narastającą szaleństwem kakofonię, gdy cień wypełzł z ciemności, pęczniał i z wolna wił się w stronę chłopca. Ten nie wiedział, jak powinien zareagować.

– Nie! Piotrek, nie dotykaj tego! Uciekaj, Piotrek!

Ale Piotrek nie słyszał. Jego ojciec zbliżał się do połowy wagonu – cholerne toboły nie pozwalały brnąć szybciej.

– Piotrek!

Niepewna rączka zetknęła się z ciemnością, a wówczas pociąg stanął. Porwany siłą bezwładności, Marek runął do tyłu. Minął Maję nasłuchującą w napięciu.

– Sprawdź moje ciało! – zawołała.

Bez skutku próbował cokolwiek złapać.

– Jeśli przywrócisz mi spokój, wyrwę go stąd ze sobą, ponad toń!

Spodziewał się uderzenia w drzwi wagonu. Przeleciał jednak przez nie i istotnie uderzył, ale w odmęty oceanu. Otulony mglistymi neonami pociąg mknął naprzód przez mroczny bezmiar, a Marek, beznadziejnie wierzgając, truchlał od ryku skroplonych przez eony pokutników.

Wiedziony najprymitywniejszymi instynktami umysł szarpnął ciałem, by wyrwać je z trupiego letargu. Spazm rzucił Marka na skraj wersalki, z której wkrótce spadł. Powracającej bez pośpiechu świadomości nie sprzyjało jednostajne buczenie telewizora, który przypominał, że wszystkie odcinki kreskówki już dawno zostały odtworzone. Marek uniósł się na rękach, potarł stłuczoną nad lewym uchem głowę i spojrzał na syna. Piotruś spał.

Kto wie, może do listy lekarzy należało dopisać psychiatrę? Dziwaczne sny rodziły wyłącznie niepokój, choć widmo śmierci było w nich tak żywe, że aż namacalne.

Nim Marek wziął syna na ręce, by przenieść go do łóżka, zauważył, że chłopiec zrobił się cały żółty. Delikatnie potrząsnął dzieckiem. Kilkukrotnie wypowiedział jego imię. Potrząsnął mocniej. Aż coś zakłuło go za mostkiem. Przytomność nie powracała.

To nie był sen.

Marek pobiegł do przedpokoju. Złapał słuchawkę. Wystukał krótki numer. Sygnał oczekiwania trwał dłużej niż wieczność, wlewał się do ucha i mieszał w mózgu z bulgotem cwałującej naczyniami krwi.

– Państwowe Ratownictwo Medyczne, słucham?

– Przyślijcie pogotowie. Mój syn jest cały żółty…

Jucha znów pociekła z nosa. Marek spojrzał w kierunku pokoju. Liczył, że w drzwiach zobaczy zaspanego chłopca, być może rozbawionego zachowaniem ojca. Ale ujrzał tylko skrawek zmartwiałego ciała, leżącego tak, jak je zostawił.

– Nie rusza się… – Łzy zaczęły mieszać się z krwią.

Podał adres. Zdawkowo odpowiedział na kilka pytań. A potem, niczym uderzony obuchem, rozejrzał się, zdezorientowany. Naraz obraz rozdwoił się w oczach, świat zawirował, a bulgot przechodził w coraz niższy pomruk.

– Wyślijcie dwie. Ja… chyba umieram – zdołał wystękać do słuchawki, nim padł nieprzytomny.

Ania obejmowała sedes, a Marek pilnował, by naprędce związane włosy nazbyt się nie upaprały.

– Może pojedziemy do lekarza?

– Nic mi nie jest.

– Rzygasz od wczoraj.

– Naprawdę nie masz pomysłu dlaczego?

Trzy szybkie stuknięcia i do pokoju weszła Maja. Nie zastawszy nikogo wewnątrz, zajrzała do łazienki.

– O kurde. Co jest, siostra?

– Nic. – Ania odpowiedziała szybko, lecz bez typowej dla siebie stanowczości. – Musiałam się struć tą rybą wczoraj. Zachciało się nam pierwszej lepszej smażalni, psiakrew.

– Nie no, wszyscy jedliśmy, ale tylko ty się pochorowałaś.

– Sama widzisz, jakie mam szczęście.

Zapadłą ciszę przerwała, a jakże, Maja, zdejmując dżinsową, kusą kurteczkę i rzucając ją na łóżko w pokoju. Stanęła w progu i oznajmiła:

– No trudno. Tutaj też się możemy dobrze bawić.

– Daj spokój. Tylko na parę dni przyjechaliśmy. Naprawdę nie musicie siedzieć ze mną w pokoju.

– Żaden problem. Zaraz skołuję od kogoś karty i zniszczę cię, siostrzyczko, w tysiąca.

Ania roześmiała się na tyle, na ile mogła.

– Nie będziecie grać w karty na urlopie. Idźcie, potańczcie, a rano mi opowiecie, czy coś w ogóle straciłam.

Rozum podpowiadał, by nie opuszczać chorej, ale serce jak szalone lgnęło w stronę rozhulanej promenady. I w stronę bliskości, która była udziałem tylko dwóch istnień. Na pytanie Marka „czy na pewno?”, Ania odpowiedziała jeszcze jednym wątłym potaknięciem. A gdy tylko wyszli, wreszcie zwymiotowała bez poczucia wstydu.

Po północy na plaży tłok rzedł zauważalnie, choć nachlane i naćpane małolaty były głośniejsze niż rodziny w średnim wieku, nawet biorąc poprawkę na szalejące między parawanami dzieci. Marek i Maja uciekli w uliczki miasteczka – ciche, więc pewnie mało popularne wśród pensjonariuszy. Tutaj szum fal płynnie przechodził w szmer samochodów mknących po pobliskiej arterii szybkiego ruchu.

Legli na ulicy, a naniesiony z plaży piach przestał chrzęścić dopiero, gdy skończyli się wiercić, wpatrzeni w gwiazdy przyćmione światłem latarni. Asfalt, nadal ciepły, rozwiązywał usta i dawał głos myślom, które kłębiły się w głowach obojga, odkąd Maja wróciła z Anglii.

– Tak nie można… – Marek bronił się cichym szeptem, choć czuł się jak rozbitek próbujący kijem powstrzymać huragan.

– Zrozumie. W końcu to moja siostra.

– Kurwa… Byłem pewien, że zrobię, co trzeba. Ale teraz…

Jej palec musnął jego dłoń niby przypadkiem, choć w tej relacji nie było krztyny przypadku, a ów palący dotyk sprawił, że Marek zerwał się i spojrzał na Maję. Ta już wpatrywała się w niego z mocą, której nie powstydziłaby się jej siostra.

Później błąkali się po ulicach, naiwnie próbując uspokoić niespokojne sumienia. Późną nocą, choć bliżej świtu niż zmierzchu, gdy przechodzili obok wiecznie czynnych bud z kebabami, w radiu akurat lecieli „Chłopcy” Myslovitz. Wieczorami chłopcy wychodzą na ulice…

Marek rozmyślał, na którą z czterech zwrotek przyszła kolej, bowiem każdą zaczynały te same słowa. Maja zaśpiewała równo z Rojkiem:

– …siadają na chodniku i palą jointy. Robią wszystko, żeby stąd uciec. Kiedy wreszcie mogą, to wtedy nie mogą się ruszyć.

Następnego wieczoru Ania znów wygoniła ich oboje. Znów dyskotekowy szał szybko przestał kusić. Ulotnili się na plażę i spacerowali po niej, aż zaczęło szarzeć. Wówczas Maja zaproponowała, by usiąść na ostatnich palach drewnianego falochronu i stamtąd obserwować wschód słońca. Sama, niczym kotka, dotarła do celu nietknięta słoną kroplą, zaś Marek prezentował dużo mniej gracji i w połowie drogi wpadł do wyjątkowo spokojnego tego poranka morza. Podpłynął do ostatniego pala, na którym Maja już siedziała, wpatrzona w jarzącą się na wschodzie czerwień. Strząsnął wodę z głowy, by wyraźniej widzieć. Wówczas, obserwując tę nierealnie doskonałą postać, otuloną blaskiem, wciąż chichoczącą z jego nieporadności, Marek nabrał przeświadczenia, że każdy wschód i każdy zachód jest wart oglądania z tą tylko jedną osobą. Że Maja była ciszą między tym, co myślał, a tym, co mówił, w rozmowach z Anią. Że okrutnie się pomylił. Ale też, że nie wszystko było jeszcze stracone.

Gdy wrócił wczesnym rankiem do pokoju, Ania nie spała i poprosiła, by ją zabrać do szpitala. Czuła się fatalnie. Wrócili koło południa, gdy okazało się, że kilka kroplówek załatwiło sprawę, nadziewając się wprost na niespokojną Maję.

– Nic się nie stało. Mówiłam, że nic mi nie jest.

– Anka! Z niczym się po lekarzach nie chodzi!

– No już, uspokój się, siostrzyczko. Po prostu wszystko wskazuje na to, że zostaniesz ciocią.

Maja oniemiała. Spojrzała na Marka, lecz ten unikał wszelkich spojrzeń; błądził wzrokiem po podłodze, z zaciśniętymi wargami i pięściami. A Ania, bezmiernie dumna z nowiny, nie rozumiała reakcji siostry.

– Nie cieszysz się? Ja jestem przeszczęśliwa!

– Ja… – Zmusiła się do krótkiego uśmiechu. – Gratuluję. Przepraszam.

Wymknęła się na korytarz. Marek patrzył za nią z bólem, potęgowanym własną bezradnością. Ania ciężko opadła na łóżko i rzekła:

– Idź za nią. Ja nie mam siły latać po schodach w tę i z powrotem.

Marek wybiegł z pokoju. Złapał Maję dopiero na ulicy. Wyrwała się z jego uścisku. Nie chciała na niego patrzeć, a co dopiero go dotykać.

– Wiedziałeś?

– Powiedziała tylko, że okres jej się spóźnia.

Kręciła głową, osłupiała, nie mogąc nawet znaleźć odpowiednich słów. Potem zachciało jej się wrzeszczeć, ale tytanicznym wysiłkiem stłamsiła tę chęć.

– Zostaw! Miałeś rację. Tak nie można. Co ja, głupia, sobie myślałam?

Uciekła, a Marek nie poszedł za nią. Następnego ranka wyjechała, pożegnawszy się listownie. Jeszcze tego samego dnia, by uciszyć niepokoje Anki i własne sumienie, Marek zabrał kobietę na promenadę i oświadczył jej się przy zachodzie słońca. Przy wielu świadkach, jakby nie ufał realności tej sceny, gdyby była udziałem tylko narzeczonych. Przy oklaskach wczasowiczów, w objęcia wpadli sobie najszczęśliwsza w tamtej chwili kobieta na świecie i najbardziej zdruzgotany mężczyzna.

– Doktorze, doktor zobaczy – rzekł skrzekliwy alt. – Tak jest od paru godzin.

Głowa bolała mocno, aż należało trzymać się przytomności jak kłody dryfującej po oceanie cierpkich doznań.

– Panie Marku, słyszy mnie pan? – Tym razem odezwał się mężczyzna.

– Gdzie…

– Spokojnie, jest pan w szpitalu. Pamięta pan, co się stało? Stracił pan przytomność.

Powieki, ciężkie niby z kamieni, dały się wreszcie rozewrzeć, a załzawione oczy ujrzały rozmazany obraz lekarza i pielęgniarki.

– Gdzie mój syn?

Medycy spojrzeli po sobie.

– Jest u góry, na dziecięcym – odezwał się lekarz. – Nie znam szczegółów.

Wyrzut hormonów zmroził Markowi krew. Przezwyciężył zawroty głowy i usiadł na łóżku.

– Co pan wyprawia?! – Pielęgniarka podniosła larum. – Doktorze, niechże mi pan pomoże.

Marek wyrwał się tęgiej kobiecie, a wtedy lekarz rzekł:

– Panie Marku, pana syn jest pod dobrą opieką. Puścimy pana do niego, ale musi pan najpierw zadbać o siebie.

– Które piętro?

– Proszę się nie forsować! Wstępne wyniki sugerują, że może mieć pan nowotwór krwi. Pana żona twierdzi, że cierpiał pan ostatnimi czasy na częste krwotoki z nosa. To prawda?

Marek już siedział na krawędzi łóżka, gdy wiadomość dotarła do niego – ot, niczym jeszcze jeden cios.

– Proszę mnie wypisać. Na własne żądanie.

Medycy nie puścili z oddziału podkrwawiającego pacjenta z uśmiechem na ustach, ale też niewiele mogli zrobić, by go zatrzymać. Tak szybko, jak pozwalało umęczone ciało, Marek pognał na oddział dziecięcy. Ujrzał Anię na korytarzu. Stała przygaszona, obejmowała własne ramiona. Wpatrywała się bez żadnego wyrazu we wnętrze sali zza szklanej szyby. Podchodząc, Marek ignorował żonę. Chciwie spojrzał tam, gdzie ona, lecz na widok chłopięcego ciała oblepionego czujnikami, pokłutego wenflonami i obłożonego elektroniką, serce mu pękło. Muskał szybę opuszkami palców, niby zapominając o jej istnieniu.

– Bób? – szepnęła beznamiętnie. – Co ty sobie myślałeś?

– Przecież ludzie jedzą bób. Od tego się nie umiera…

– Lekarz twierdzi, że Piotrek ma jakiś fawizm. I że równie dobrze mogłeś mu podać cyjanek.

Marek załkał. Przycisnął czoło do szyby.

– Załatwiają transport do Prokocimia, bo tylko tam wiedzą, jak to leczyć. Kurwa… A wszystko przez garnek bobu.

– Przecież ja nie chciałem…

– Nie chciałeś! – nie wytrzymała. Lodowa maska uległa płomieniom wściekłej pasji. – Ty zawsze jesteś bez winy! Zabrałeś mi siostrę! Zabrałeś córkę!

Złapał się za głowę.

– Nie pozwolę, byś zabrał z mojego życia kogokolwiek jeszcze.

– Przepraszam… Po prostu przy nim bądź.

Oddalił się powoli.

– Marek.

Głos Ani jakby dobywał się z dna studni, lecz mężczyzna złapał się go z całej siły, pomny, że mnożąc w myślach własne winy, doprowadzi się wreszcie do szaleństwa.

– Rozmawiałam z twoim lekarzem. Wróć na oddział. – Uniknęła jego spojrzenia, gdy tylko podniósł na nią wzrok. – Kto wie lepiej niż ty, jak trudno wychowywać się bez ojca?

Marek, stojąc nad mogiłą, wpatrywał się w wyryte na kamieniu nazwisko i prócz katatonicznie obezwładniającej bezsilności nic nie czuł. Dosunął płytę grobu, aż szczelina zniknęła.

Czy to deszcz zakłócił twój spokój, Maju? Czy może pogrzeb był nie taki, jak trzeba? Czego ty właściwie chcesz?

Zmierzając już ku domowi, na bramie cmentarza Marek dostrzegł kartkę, która kompletnie umknęła jego uwadze, gdy wychodził stamtąd poprzednim razem.

Proboszcz ostrzegał wiernych przez wandalami. Nie wymieniał nikogo z imienia, tylko bliżej nieokreślonym bezbożnikom przypisywał rozrzucanie kwiatów i tłuczenie zniczy. Ksiądz prosił wiernych świadków o modlitwę, a podpisany niżej komendant – o kontakt z komisariatem.

Marek wrócił do domu ogołoconego z mieszkańców. W dużym pokoju ciągle stał garnek z łupinami bobu. Pod telefonem na korytarzu czerniła się zaschnięta krew. Usiadł za stołem, na swoim miejscu, stawiając przed sobą flaszkę i oranżadę. Nalał bimbru. Rozcieńczyć się nie zdecydował. To nie był moment na drinka. Wypił. Powtórzył dwa razy.

Piotruś się nie budził, ale lekarze nie panikowali, pewni, że organizm potrzebuje po prostu czasu. Ania i teściowa na zmianę pełniły wartę przy chłopcu i nie chciały nawet patrzeć na twarz jego ojca. Marek nie miał im tego za złe. Całe dnie spędzał w domu, na wciśniętym przez lekarza zwolnieniu, wyczekując telefonu z Krakowa. Nocą zaś wyruszał na łowy.

Jeszcze tego samego wieczoru zajrzał do grobu. Gdy opanował mdłości, stwierdził, że faktycznie trumna jest rozorana najpewniej łomem, a wśród szczątków Mai brakuje czaszki. Rozważał przeróżne warianty wydarzeń. I uzbrojony w cierpliwość, co noc czekał.

Wystarczyło być wytrwałym raptem kilka dni. Pojawili się we dwóch. Jeden większy i wyższy, drugi drobniejszy. Podjechali pod cmentarz rowerami po czwartej, gdy niebo zaczynało już szarzeć na wschodzie. Mieli upatrzony grób Daszkiewicza, który umarł niedługo po Mai, przygnieciony suwnicą w miejscowej hucie. Marek znał się z nim całkiem nieźle. Chodzili razem do podstawówki.

Złodzieje wspólnie odsunęli płytę. Później większy owinął twarz jakąś szmatą i wszedł do środka. Mniejszy świecił lichą latarką i chyba miał stać na czatach. Marek poczekał, aż otworzą trumnę. Wówczas mniejszy nachylił się i o coś zapytał. Na krótki moment stracił czujność.

Marek pociągnął delikwenta za ramię. Ten zesztywniał, odruchowo odwrócił się i wówczas przyjął cios pięścią prosto w nos. Pisnął przy tym bardzo cienkim głosikiem, zatoczył się i upadł. Cholera, to była kobieta.

Wyższy szybko wyskoczył z grobu z uniesionymi rękami. Wzdrygnął się, pewnie na widok szramy. Jego towarzyszka dała się pojmać bez oporu, wciąż ogłuszona ciosem. Żadne z nich nie odezwało się słowem, dopóki Marek nie złapał zakładniczki za fraki i nie docisnął jej do sąsiedniej mogiły, drugą z dłoni zaciskając w pięść.

– Nie, nie… Boże nie… – piszczała i łkała na przemian.

Robiło się coraz jaśniej. Oni oboje mieli nie więcej niż po dwadzieścia lat.

– Gdzie są czaszki z tego cmentarza? – wycedził Marek i spojrzał w oczy dryblasowi.

Tamten skonstatował, że napastnik nie ma ze sobą żadnej broni, więc tylko upewnił się, czy szmata na jego ustach i twarzy nie poluzowała się. Nie odezwał się słowem. A potem rzucił się w długą.

– Zabiję ją! – Marek rzucił bez namysłu, choć szczerze nie miał pojęcia, czy byłby w stanie spełnić tę groźbę.

Ale złodziej już dopadł roweru i gnał byle dalej. Kobieta kwiliła niczym szczenię.

– Mów, co wiesz. Mów albo nie ręczę za siebie.

– My tylko mamy zdobywać towar, wygotowywać go i nic więcej. – Towar. Markiem wstrząsnęły mdłości. – On to później sprzedaje studentom medycyny.

– Kto?

– Jacek. Nie wiem nawet, jak się nazywa.

– Zaprowadzisz mnie do niego.

Znowu płacz.

– To niemożliwe. On jest kierowcą. Nie wiem, gdzie teraz jest. Czy jest w ogóle w kraju. Gdy ma odebrać towar, dzwoni.

– Jaka jest szansa, że jeszcze nie sprzedał tych czaszek?

– Mała. Niedługo są egzaminy, wtedy zawsze jest dużo zamówień.

Mężczyzna nawet nie wiedział, co na to odpowiedzieć.

– Te czaszki mogą być teraz gdziekolwiek… Jezu, ty krwawisz!

Pięć długich lat zajął powrót do normalności. Perspektywa była oczywiście względna. Dla młodych rodziców Emilka rosła szybko, może za szybko. Chrzestną matką została Kasieńka, bo Maja zaszyła się w Anglii po pamiętnych wakacjach. Dzwoniła, głównie do teściowej, rzadziej do Ani. Nigdy nie zadzwoniła do Marka. Twierdziła, że znalazła sobie kogoś. Litwina imieniem Saulius, ale przyjechała do kraju sama.

Rozmawiali naturalnie, zupełnie jak kiedyś. Większość uwagi skupiała na sobie Emilka, której bardzo spodobała się niewidziana dotąd wcześniej nowa ciotka. Praktycznie nie schodziła jej z kolan.

– No dobra, kochani, mam niedługo pociąg. Zanim się doczłapię na lotnisko…

Autobus do miasteczka, pociąg do Krakowa, z dworca głównego transport na lotnisko. Nie tak prosto wsiąść do samolotu, gdy mieszka się na prowincji.

– Odwiozę cię – rzekł Marek i wstał od stołu.

– Co… Nie, nie trzeba…

– To bardzo dobry pomysł! – ogłosiła Ania. – Tyle lat cię nie było, że cię chociaż na lotnisko możemy podrzucić.

– Tato, tato! Takie prawdziwe lotnisko z samolotami? Mogę też jechać? Mogę?

– Pewnie. Zakładaj buty!

Jesienne słońce raziło niemal przez całą trasę. Emilka, utulona szumem pędu i warkotem silnika, zasnęła z tyłu. Nie miało jej co obudzić, wszak ojciec i ciotka wymieniali raptem zdawkowe słowa lub nie rozmawiali wcale.

Przed Krakowem zaświeciła kontrolka z paliwem. Marek zjechał na stację, Maja wyszła z samochodu, by kupić butelkę wody. W międzyczasie zaskoczyła ich szybka burza, grzmiąca cichutko, gdzieś bardzo daleko. Deszcz nie padał długo.

Stali pod daszkiem sklepowej budy w oczekiwaniu na przejaśnienie. Marek zerkał, czy grzmoty nie obudziły córki, ale ta sen miała twardy.

– Świetnie sobie poradziłeś.

Deszcz stukał o blachę daszku.

– Czas leczy rany – rzucił Marek swobodnie.

– Pozwól mi się pocałować. – Niemalże szepnęła.

Zesztywniał. Od razu spojrzał w kierunku samochodu, by sprawdzić, czy córka nie patrzy. Nadal spała.

Gdy się zbliżyła, złapał ją za ramiona. Starał się nie dopuścić jej do siebie, lecz stłumiona dawno iskra w sercu naraz eksplodowała pożarem, który zapraszał i mącił w głowie. Maja dosłownie musnęła jego usta, ale potem dobrowolnie odsunęła się. Pochyliła głowę, przystawiła dłoń do swej wargi i kontemplowała smak Markowych ust. Delektowała się nim niczym znów skosztowanym owocem po latach nieobecności w babcinym sadzie.

– Chodźmy – ucięła ze świetnie markowanym uśmiechem. – Samolot ucieknie.

Poszła pierwsza w kierunku samochodu.

Emilka przebudziła się chwilę później i szybko zaczęła zamęczać ciotkę pytaniami. Głównie o to, dlaczego musi już jechać. Chmury rozpierzchły się i ustąpiły miejsca mocnemu słońcu. W jego promieniach droga przypominała najwyższej próby złoto.

Obie pasażerki coś szalenie rozbawiło. Marek nie słuchał, zajęty grzebaniem w przydrzwiowym schowku za okularami przeciwsłonecznymi i rozmyślaniem, co by było gdyby. „Teraz” mogło wyglądać właśnie tak. Blask pozbawiony cieni. W oddali do lądowania podchodził samolot.

Klakson. Otrzeźwienie. Lewe koło przekroczyło podwójną ciągłą. Sporo. Jadący z naprzeciwka już odbijał w prawo, więc Marek szarpnął kierownicą w lewo.

I tak się zderzyli.

Zbudziło go wiele bodźców jednocześnie. Światła błyskające na przemian błękitem i szkarłatem. Swąd spalenizny. Pokrzykiwania gdzieś z oddali. Zimno. Ale przede wszystkim – ból.

Głowa Mai zwisała bezwładnie. Miała przymrużone oczy i rozchylone wargi – jak wtedy, gdy po raz pierwszy powiedziała „kocham”. Marek nie mógł się ruszyć. Tytanicznym wysiłkiem zwrócił wzrok maksymalnie w prawo i kątem oka dostrzegł nieruchomą dziecięcą nóżkę. Długo czekał na choćby jakiekolwiek jej drgnięcie. A potem zaczął się modlić.

Boże, wyrwij serce z mego ciała. Jeśli nie mogą do mnie wrócić, to chociaż pozwól mi iść z nimi.

– Chodźcie tutaj, jeden żyje! – zawołał strażak, strasznie głośno i strasznie blisko. – Dusi się? Czemu on tak sapie?

Bo gdy rozpalone powietrze podrażni krtań, inaczej krzyczeć po prostu się nie da.

Marek znowu poczuł się jak ten gówniarz, który nic nie może i w swej bezradności chowa się między ścianą a regałem z przetworami w piwnicy. Tym razem obok stała ciotka Marta i jej kundel, Benek. Przed drzwiami przystanął Tomek, syn ciotki, a kuzyn Marka. Trzymał rower.

– Jadę do miasta – oznajmił. – Masz z nikim nie rozmawiać.

– Tomuś, z kim ja bym tu miała rozmawiać bez ciebie? Chyba tylko z Benkiem.

– Ja się wszystkiego dowiem. Pamiętaj.

Wsiadł na rower i odjechał. A Marka mało nie trafił szlag. Tomek był taki od czasu wypadku na motorze dobre piętnaście lat temu. Mieszkali oboje z ciotką w ostatnim domu we wsi, tuż pod lasem.

– Dziękuję, że się mu nie pokazałeś.

– Jedno słowo, ciociu. – Marek próbował wygramolić się zza regału, ale stracił równowagę. Złapała go ciotka. – Ja mu dam!…

– Źle wyglądasz, Maruś. Znowu piłeś.

Stwierdzała, nie pytała. Odór był dowodem niezaprzeczalnym.

– Co tam u małego? No, mów mi natychmiast!

Marek usiadł na progu komórki. Nie powiedział ciotce o związku choroby Piotrusia z bobem. I nie zamierzał tego robić. Głęboko i drżąco westchnął.

– Bez zmian. Czekają.

– Niech go Bóg ma w opiece – powiedziała przejęta. – Odmówię dziś za niego koronkę.

Marek skrył twarz w dłoniach.

– Bóg o nas zapomniał, ciociu.

– Marek! Cóż ty pleciesz? Pomieszało ci się w głowie od tej wódy.

– Byłem tam, gdzie dusza trafia po śmierci. I nie było tam Boga. Nic tam nie było.

Spojrzał na nią wilgotnymi oczyma z taką mocą, że nie miała śmiałości odpowiadać.

– Mogłem pomóc tym, których kocham, ale nie udało się. Wiem, to brzmi jak brednie. Tylko kto inny mógłby mi w to uwierzyć, jeśli nie ty, ciociu?

– Idź do księdza. Pomoże ci.

Odwróciła wzrok, ale on nie pozwolił na ucieczkę. Odszukał jej spojrzenie. Znalazł w nim coś upiornego.

– Odsyłasz mnie do księdza, nie do lekarza. Bo wiesz, że mówię prawdę.

Marek nie chciał zbyt mocno naciskać, choć czuł, że trafił gdzieś bardzo blisko celu. Ciotka pogłaskała Benka, który właśnie przybiegł.

– Pamiętasz historię z wojny? O Niemcu dezerterze?

Mama często opowiadała tę anegdotę. Dziadka nie było, wstąpił do armii. Babka została sama z dwoma córkami. Były zbyt łakomym i łatwym celem.

– Zdążyłyśmy się ukryć nie dlatego, że zauważyłyśmy, że nadchodzi. Ktoś nas ostrzegł.

– Kto? – Marek znał inną wersję tej historii.

– Wracałyśmy tamtego dnia z mlekiem od ciotki Adeli. Szłyśmy na przełaj, przez las. Spotkałyśmy jakiegoś chłopa, który nas ostrzegł. Twoja mama twierdziła, że go zna. Twierdziła… To banialuki, Maruś. Straszne banialuki. Ona była chora…

– Nieprawda! To ważne. Kim był ten człowiek?

Dobór słów przychodził kobiecie z trudem.

– Był Żydkiem. Ponoć mieszkał za rzeką. I ponoć rozstrzelali go tydzień wcześniej.

Zachwyt i zaskoczenie. Niczym innym nie tryskało w tamtej chwili oblicze Marka. Widząc to, Marta szybko dodała:

– Maruś, to mógł być ktokolwiek! Wystraszone byłyśmy, głupie trzpiotki. Ale twoja mama upierała się, że spotkała umartwioną duszę. Dlatego chodziła do lasu. Chciała jeszcze.

– A więc wystarczy pójść do lasu? O jakiej to było porze?

Złapała go za szorstką żuchwę, gładząc niby laleczkę.

– Z jakiegoś powodu ci, którzy mieszkali tu przed nami, splunęli na te bujdy i zwrócili się do Boga. I ty też powinieneś się do Niego zwrócić. On cię wysłucha. Las jest kapryśny. Niebezpieczny. Odebrał rozum twojej matce.

Tym razem to Marek ujął głowę ciotki, a potem ucałował ją w czoło.

– Dziękuję. Może nie wszystko jeszcze stracone.

Gdy kwadrans później stał pod ścianą lasu, usłyszał za sobą grzmot. Obejrzał się. Skłębiony granat pełzł ku niemu po niebie.

Mocny jak garść pyłu, Marek spoglądał na wszechobecny absolut. Nie dusił się. Nie dławił. Zanurzał stopy w szarości, by stanąć, choć zaraz potem znów dryfował. Przestrzeń przestawała być obca. Pomruk przestawał grozić.

Uniósł głowę. Mdłe światło osłabło, ale pozwoliło dostrzec dryfujące ciało. Maja nie miała już obandażowanej głowy i w bezruchu poddawała się prądom. Gdy Marek zauważył, że nawet tak wątły blask przewierca jej doczesną powłokę na wylot, struchlał. Jak kuriozalnie by to nie brzmiało, zdjęło go przekonanie, że ukochana po raz kolejny umarła.

– Nie dałam rady… – szepnęła Maja prosto do umysłu kochanka. Myśl skleiła z myślą, by poczuć ciepło jego intencji. Wyzwolone, kiedy tylko usłyszał jej głos. – Stąd nie da się uciec samą siłą woli. Nie da…

– Odnajdę twoją czaszkę. Zobaczysz, wszystko skończy się tak, jak trzeba.

Pomruk przychodził w regularnych falach. Znów jakieś dziecko zachichotało.

– Wytrzymaj jeszcze chwilę. Jeszcze krótką chwilę…

– Ratuj chłopca, póki jesteś w stanie. On potrzebuje pomocy żywej duszy.

Marek zadarł głowę, mimo że światło rozbłysło szaleństwem, jakby ktoś tuż nad tonią zawiesił samo słońce. Piotruś biegł do góry nogami, podskakiwał, lecz jakże surrealistyczny był to widok. Ponad toń wystawały mu jedynie stopy. Chłopięcy cień hasał niby po ukwieconej łące, bez najmniejszego dyskomfortu, bez choćby cienia świadomości, że coś jest nie tak.

– Piotrek! – zawołał Marek, nie wiedząc nawet po co.

Dziecko oczywiście go nie usłyszało. Mężczyzna rzucił się więc pędem ku projekcji syna. Ocean zadziwiał swą konsystencją – raz rzadką niczym powietrze, innym razem dużo gęstszą. Marek to biegł, to płynął, niepomny narastającego warkotu niezadowolenia, nadchodzącego z zewsząd.

Gdy struchlały ojciec zdecydował się wreszcie popłynąć w górę, cała ta ciemność jakby na to czekała. Oto piekielny ryk huknął w intruza i sprawił, że całe skroplone cierpienie rezonowało. Wrzask robił się nieznośny. W pewnej chwili Marek aż zakrył uszy, bo poczuł owładający obłęd, a wtedy rzeczywistość zafalowała, zawirowała, a dno przeobraziło się w ścianę, z której szary piach opadał w nicość, odsłaniając nagą skałę. Ciecz znowu się rozrzedziła. Wstrząs zauważył nawet Piotruś, który naraz zaczął wierzgać, miotać się, zwyczajnie tonąć.

Marek runął w ciemność, ale przytomnie zdążył chwycić się szczeliny w skale. Zmotywowany jak nigdy przedtem, wykrzykiwał co i rusz imię syna. Bez skutku.

Poruszona tym krzykiem, Maja w bólach rozwarła powieki.

Benek pierwszy zauważył ciało. Bardziej zainteresowała go rozlana po ściółce purpurowa kałuża, którą beztrosko zaczął zlizywać. Ciotka Marta nadeszła po chwili – z koszykiem na borówki, choć bez ani jednego owocu. Odrzuciła go, gdy tylko zobaczyła siostrzeńca. Ujrzała w jego przymrużonych oczach taką siłę, że z przejęcia aż usiadła. Położyła się na wilgotnym mchu, głową przy jego głowie. Jeśli on i jego matka naprawdę widzieli to, co widzieli, to żaden lekarz nie mógł tu teraz pomóc.

Ocean nie dawał za wygraną, na przemian gęstnąc i rzednąc, lecz Marek uparcie brnął w górę. Chłopiec właśnie przestawał się ruszać, gdy ojciec dopadł jego pleców i siłą rozpędu wypchnął ciało ponad toń.

– Aniu… – Teściowej załamał się głos, gdy szturchnęła córkę przysypiającą obok szpitalnego łóżka. – To chyba cud.

Ania rozglądała się, zdezorientowana. A potem dostrzegła, że syn patrzy na nią. Nie bezwiednie jak roślina, jak wieszczyli niektórzy lekarze, lecz z całą swą przenikliwością.

– Gdzie tata? – Tak brzmiały pierwsze słowa małego. – Tata może przyjść?

Matka uściskała chłopca i popłakała się. Nie mogła przestać. Ani tulić, ani ronić łez.

– Oczywiście! Oczywiście że może! Przyjdzie, kiedy tylko zapragniesz!

Radość z podołania zadaniu przesłoniła rozsądek, a wkrótce zaczęła wyłączać zmysły. Marek był tuż przy toni, tuż przy świetle, którego blask budził fascynację. Ale gdy ulga rozluźniła ciało, wszystkie jego członki zdrętwiały. Nie miał już ani krztyny siły. Tonął.

Złapała go Maja, która w całej tej zawierusze znalazła jeszcze odrobinę woli, by przeciwstawić się absolutowi. Ciała dawnych kochanków splotły się, choć żadne z nich nie poczuło ciepła.

– Dobrze zrobiłeś – szepnęła bardzo cicho, ale usłyszał ją dokładnie, bo w oceanie nic prócz ciszy i ciemności się nie ostało. – Jedyne, czego się tu nauczyłam, to że nie strach umrzeć. Strach umierać.

Ciała zastygły. Zatopiły się w czerni. Z dala od światła, od życia, od tego, co znały, pewne jedynie tego, że ludzie istnieją, by doświadczać wielu wspaniałych rzeczy.

Lecz samotność nie jest jedną z nich.

Koniec

Cześć.

Historia napisania na świetnym poziomie. Nie robiłem łapanki, kilka rzeczy zgrzytnęło, ale ogólnie jest bardzo dobrze.

Fabularnie mnie nie zachwyciło, podejrzewam, że to raczej kwestia gustu. Dla mnie za dużo smutku, za dużo romantyzmu, za mało logiki zdarzeń (także tych paranormalnych) i za mało wpływu bohaterów na akcję. Być może tekst mówi o zwykłych ludziach i ich życiowych tragediach, myślę, że to podejście może się podobać, ja jako czytelnik mam proste wymagania – kij i marchewka, nagroda i kara, bohater i antybohater, świat przedstawiony, który zrozumiem. Nie chcę prozy życia w prozie ;)

Nie zrozumiałem czym jest ocean i dlaczego pojawia się łazienka w lustrze, pociąg, czy las. Nie połączyło mi się to w logiczną całość.

Bohaterowie skazują się na cierpienie trochę na własne życzenie, trudno mi ich polubić czy darzyć jakimikolwiek pozytywnymi uczuciami. Markiem właściwie, tak jak to widzę, powoduje poczucie przyzwoitości i odpowiedzialności (przynajmniej do pewnego momentu) oraz miłość do syna. Dla mnie to za mało. Czy jest odważny, dobry, inteligentny? Trudno powiedzieć.

Końcówka jest trochę w stylu deus ex machina, ciotka mówi o lesie, Marek idzie do lasu i przenosi się znowu do między świata z oceanem. W jaki sposób uratował syna? Nie wiem. Chyba bardzo nie chciał umrzeć i to wystarczyło.

Taki wstępniak ode mnie, gdybyś chciał, żebym coś rozwinął, na jakiś aspekt historii zwrócił uwagę – daj znać ;)

Jeszcze kilka uwag:

Asfalt, nadal ciepły, rozwiązywał usta i dawał głos myślom, które kłębiły się w głowach obojga, odkąd Maja wróciła z Anglii.[ARW1] [M2]

– Tak nie można… – Marek bronił się cichym szeptem, choć czuł się jak rozbitek próbujący kijem powstrzymać huragan.

Coś tutaj się stało :/

Marek był tuż przy toni, tuż przy świetle, którego blask budził fascynację[M3] .

I tutaj.

Edit: do biblio polecam.

Che mi sento di morir

11:01

Zostało mi półtorej godziny jazdy pociągiem. Powinienem napisać ten komentarz i go napiszę, ale część mnie próbuje się burzyć, bo powinienem wszystko przemyśleć. Spróbować zebrać jakoś w całość te wszystkie rozrzucone elementy, tylko w zasadzie nie wiem jak. Nie chcę pisać zbyt patetycznie, więc po prostu powiem, że tekst jest zajebisty.

Z tak nienachalnie wplecionymi retrospekcjami spotkałem się dwa, może trzy razy, przy czym ta nienachalność jest nieco inna, bo przecież rozdzielasz tekst na fragmenty. Opisy są po prostu tak dobre, że łatwo potrafisz wprowadzić nimi cokolwiek chcesz, te skoki w czasie wcale mi nie przeszkadzały, a to jak potrafisz oddać niektóre sceny…

W pewnym momencie zatrzymywałem się przy lepszych opisach (czyli w sumie pomiędzy każdym dialogiem), próbując podłapać jakiś schemat. No pobawić w złodzieja się chciałem, podkraść to i owo, bo trochę przemawia przeze mnie zazdrość.

O emocjach nie będę się rozpisywał, bo panujesz nad nimi tak dobrze, że na pewno masz tego pełną świadomość. Wyrwałeś empatię czytelnika z ciała, uplotłeś z niej struny i zaczepiłeś na skrzypce. Później po prostu grałeś.

Mam wrażenie, że w tym tekście nie chodzi tylko o wątek fantastyczny, on istnieje, jest bardzo widoczny, ale wydaję mi się, że pokazujesz tutaj postrzeganie śmierci i zaświatów przez człowieka złamanego. Człowieka, który tak naprawdę nigdy nie był zły, po prostu się zagubił. Człowiek, który wiecznie dobra pragnąc, nieumyślnie zło czynił. Świat kopał go po dupie, a on podjął jedną złą decyzję, a reszta runęła, kiedy próbował wszystko naprawić. Jeden z najlepiej skonstruowanych psychologicznie bohaterów literackich, jakich spotkałem, a przynajmniej tak mi się wydaje.

Chciałbym doszukać się tutaj ukrytego znaczenia, ale mam wrażenie, że go nie ma. I to właśnie jest piękne, cały przekaz jest pokazany w bohaterach, wyłożony na talerzu, za niczym nie ukryty. Śledziłem losy ludzi, którzy pogrążyli się w rozpaczy, człowieka, który ignorował swój stan zdrowotny i akcję, w której nikt nie był ani czarny, ani biały. Były tylko nierozważne decyzje, niekonsekwencja, upór, zaklinanie rzeczywistości, żal, poświęcenie. Byli tylko ludzie. Prawdziwi ludzie. I to jest moim zdaniem największe dobro tego opowiadania.

To by się nadawało na „umieranie to parszywa robota”, pisałeś najpierw ten tekst na ten nabór, prawda? A i w sumie na „(nie)długo i (nie)szczęśliwie” też by się nadawało.

Dzięki za ten tekst.

Jeszcze gdy chodziłem do podstawówki, to był tam taki Paweł, i ja jechałem na rowerze, i go spotkałem, i potem jeszcze pojechałem do biedronki na lody, i po drodze do domu wtedy jeszcze, już do domu pojechałem.

Czytałam dawno temu, kliku klik do biblio :)

www.facebook.com/mika.modrzynska

Ładnie budujesz napięcie i zarzucasz haczyki. I fajnie ‘przemycasz’ do tekstu własną wiedzę :) Bardzo mi się podobała scena, gdzie ojciec ma rąbać drzewo i ostrzega przed gwoździem – dałam się złapać, że zaraz młody oberwie niechcący siekierą albo coś ;) i rozwiązanie w bardzo pozytywny sposób mnie zaskoczyło. Historia wyłaniająca się z tych okruchów jest prozaiczna, ale bardzo zgrabnie podana. Metaforyczny ocean mi dobrze zagrał, momentami miałam skojarzenia z “Dark Water”. Trochę mniej mi podeszło to szukanie rozwiązania w lesie no i nieszczęsne wymioty – no wiadomo, jeśli w tekście/filmie kobieta rzyga, znaczy – jest w ciąży. Notabene, dwójkę dzieci mam, ani razu nie zrobiło mi się nawet niedobrze, nie mówiąc o wymiotach. Zakończenie ładne, do przewidzenia, ale ładne (znów “Dark Water” się kojarzy :)). Zdecydowany kliczek.

Dzięki za pierwsze komentarze!

@BasementKey Fajnie, że, jak rozumiem, przynajmniej technicznie Ci się podobało. Co do treści – rozumiem; nie jest to pisanina dla wszystkich. Po komentarzu wnioskuję, że oczekiwałeś historii nieco innej, być może bardziej przejrzystej, niemniej zależało mi na zachowaniu pewnej dozy niejednoznaczności. Sama koncepcja Oceanu jako miejsca “gdzieś pomiędzy” bazuje na niedopowiedzeniach – przecież żadna z postaci nie wie, co to tak naprawdę jest; jakie zasady panują w tym dziwnym miejscu. Tłumacząc tutaj zbyt wiele, myślę, że zatraciłoby się pewna doza niepokoju towarzysząca konfrontacji z nieznanym.

Cóż, opowiadanie stoi warstwą obyczajową i trudno mi polemizować z opinią “za dużo prozy życia”. Nie sądzę, że powinienem o tym przestrzegać np. w przedmowie, bo myślę, że opowiadanie jest wystarczająco fantastyczne, by znaleźć się tutaj. Gusta!

Zaskoczyłeś mnie tą deus ex machiną, bo nie bardzo widzę ten motyw w końcówce. Marek nie znalazł się w Oceanie dlatego, że poszedł do lasu, tylko dlatego, że znów był bliski śmierci. Poszedł tam wiedziony impulsem, gdy dowiedział się, że jego matka doświadczała podobnych rzeczy, co on.

Resztki z edycji wywaliłem, dzięki za zwrócenie uwagi. :)

@MaSkrol Aż się zastanawiałem, czy znów zaatakowała mnie gorączka, czy zwyczajnie rumienię się od czytania takiego komentarza. Cieszę się, że udało mi się trafić w Twoją wrażliwość. To o konstrukcji postaci albo o didaskaliach – no coś pięknego. :p

Tego opka nie pisałem na żaden z tych konkursów, po prostu naszła mnie ochota i napisałem.

@Kam Besos

@Bello Oj tam, kamuflowałem jak mogłem tę ciążę! Chociaż luba, czytając, oznajmiła mi, że każda kobieta w tym fragmencie tę ciążę i tak rozpozna. Ot, taki instynkt. :p

Cieszę się, że się podobało! Ten film muszę chyba nadrobić. :)

Cześć, MrB!

Trochę się obawiałam, że tekst okaże się jak dla mnie zbyt obyczajowy, ale tak go napisałeś, że mimo tej obyczajowości udało mi się dotrwać do końca.

Podoba mi się takie subtelne przedstawienie emocji, rozterek bohaterów i, o czym już wspomniała bellatrix, umiejętne przemycanie medycznej wiedzy. Rzyganko też od razu skojarzyło mi się z ciążą. :D

Czytało się płynnie, opisy bardzo ładne.

Nie wiem, co ja jeszcze mogę tu dodać po Maskrolkowym komentarzu. ;)

Lecę do Biblio.

Cześć, Saro!

Takie komentarze są jak rollercoaster. “Udało mi się dotrwać do końca” (czyt. o losie! Brnęła jak przez zaspy!) a potem jednak podpisałaś się pod MaSkrolowym komentarzem, który jest jak cud, miód i orzeszki.

Super, że się spodobało. Dzięki, że wpadłaś. ;)

Tłumacząc tutaj zbyt wiele, myślę, że zatraciłoby się pewna doza niepokoju towarzysząca konfrontacji z nieznanym.

Jasne, Twoje prawo jako autora :)

Nie sądzę, że powinienem o tym przestrzegać np. w przedmowie, bo myślę, że opowiadanie jest wystarczająco fantastyczne, by znaleźć się tutaj. Gusta!

Pełna zgoda.

Zaskoczyłeś mnie tą deus ex machiną, bo nie bardzo widzę ten motyw w końcówce. Marek nie znalazł się w Oceanie dlatego, że poszedł do lasu, tylko dlatego, że znów był bliski śmierci. Poszedł tam wiedziony impulsem, gdy dowiedział się, że jego matka doświadczała podobnych rzeczy, co on.

Ja tego tak nie odbieram, wygląda to dla mnie, jakby las był drogą do oceanu w tej scenie. Być może się mylę ;)

Edit: a skoro las niepotrzebny do wejścia w ocean, to po co w ogóle się pojawia w fabule?

Dlatego chodziła do lasu. Chciała jeszcze.

– A więc wystarczy pójść do lasu? O jakiej to było porze?

[…]

Gdy kwadrans później stał pod ścianą lasu, usłyszał za sobą grzmot. Obejrzał się. Skłębiony granat pełzł ku niemu po niebie.

Dodatkowo słowo grzmot i granat , przywodzą na myśl wybuch; jako czytelnik nie myślę tylko o burzy czy oceanie, ale również o ładunku wybuchowym ;)

Che mi sento di morir

No, Mr.B, właśnie na to czekałem przez te wszystkie lata. Opowiadanie nie wymaga komentarza, zrobiłeś to, o czym kiedyś, i to chyba nie raz, rozmawialiśmy. Spisałeś się, moje gratulacje.

Pozdrawiam.

Cześć, Darconie, cieszę się, że wpadłeś! Miło mi to czytać. Przyznam, że to opowiadanie zaczęło powstawać gdzieś w połowie 2017go, stąd faktycznie jedną z motywacji mogły być nasze rozmowy. :)

@Basement nie no, “skłębiony granat pełznący po niebie” to chmura burzowa. Myślałem, że to oczywiste, że to nie bomba. ;D

@Basement nie no, “skłębiony granat pełznący po niebie” to chmura burzowa. Myślałem, że to oczywiste, że to nie bomba. ;D

Mój umysł mocno kojarzy słowa i ich powiązania. Oczywiście wiem, że to burza, ale także widzę (słyszę wręcz), że to potencjalnie wybuch, tak jak napisałem, a może i ocean (grzmot fal i granat wód):

jako czytelnik nie myślę tylko o burzy czy oceanie, ale również o ładunku wybuchowym ;)

Che mi sento di morir

Nie, nie przypisuję sobie zasługi za to opowiadanie. To było zbyt dawno, by mogło mieć wpływ na Twoje pisanie, ale cieszę się, że wszedłeś w fazę pisania na papier. Bo takie jest powyższe opowiadanie. Płynne, trzymające w napięciu, mimo, że to przecież “czysta” obyczajówka. Pamiętam też Twoje komentarze pod moimi opowiadaniami. Ja też “lubię” poświęcać bohaterów, ale Ty, tu, zrobiłeś majstersztyk. Poza tym dołożyłeś sobie dodatkową trudność, biorąc za bohaterów “Janusza i Grażynę”, przynajmniej ja tak ich odbieram, a z tak charakterystycznym środowiskiem wcale nie łatwo się pracuje. No zaskoczyłeś mnie, i piszę to w tym miesiącu chyba już drugi lub trzeci raz, z czego dodatkowo się cieszę. Nie spodziewałem się u Ciebie aż takiego progresu. Może dlatego, że mało publikowałeś.

Jedynie temat uważam za niebyt popularny w obecnych czasach. To znaczy dużo było i jest podobnej literatury obyczajowej. Przyznaję, zrobiłeś to na swój sposób oryginalnie, ale to jednak wymęczone środowisko. Tak mi się wydaje.

Nadal pamiętam Ewolucję skrzydeł, i namawiałbym Cię do napisania coś w tamtym świecie, tylko ze zmienionym bohaterem, tamten był zbyt “polski”, wiesz, ten grymas na twarzy.;) Brak mi teraz bohaterów na poziomie Funky Kovala, dokładnie w takim świecie, jak Twój w Ewolucji. Świat zachłysnął się gender. Gdy widzę “super bohaterów” takich jak Robert Downey Jr, Jeremy Renner czy Tom Holland to nie sposób pomyśleć inaczej. Z umiejętnościami, jakie masz, chętnie przeczytałbym coś z bohaterem łączącym Funky Kovala z Brudnym Harrym. Nie wydaje m się, żebyś był zainteresowany, ale piszę to, bo nie każdy ma mentalność by stworzyć kogoś takiego. Tobie mogłoby się udać.

Pozdrawiam.

O, “Ewolucję skrzydeł” wspominasz? Miłe zaskoczenie. :)

Jeśli dobrze zrozumiałem, to szukasz bohaterów raczej w starym stylu jako przeciwwagi dla mainstreamu? Cóż, nie wiem, czy będę w stanie spełnić w ten sposób postawione wymagania, ale na pewno nie zamierzam rezygnować z mocnego nacisku na realizm pokazania moich bohaterów.

Już w biblio, należy się bezsprzecznie! Opowieść ciekawa pod względem fabularnym i co z tego wyniknie, ale ciągle pamiętam szpital i krótkie opko z dziewczyną, która zaledwie mignęła. Były dla mnie mocniejsze. Pytanie, czy trzeba walić obuchem w łeb? Może nie.

Tutaj jest fabularność i finezja, budowanie struktury, więc doceniam, gdyż o niebo trudniejsze niż przemykanie się półsłówkami. Poprawne, skomponowane, a jednak tamte były mocniejsze, zdaniem pojedynczego czytelnika.

Tutaj mamy kalkę, dobra jest, nie mogę zaprzeczyć, ale… ale… bohaterów mi brakuje, charakterystycznych, im sobie tylko właściwych, przeżywaniu.

Najlepszy był Ocean. Dla mnie.

Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.

Ależ ja Cię w tym realizmie mocno dopinguję. :) To właśnie stanowi największy atut opowiadania i być może Twoich umiejętności.

I nie miałem na myśli bohaterów w “starym stylu”. Widzisz, mój super bohater były pewnie byczym osiłkiem o gołębim sercu i pewnej dozie naiwności (i chyba takiego miałem). Cobolda były rozmiłowany w literaturze i malarstwie, chodzący z rozmarzonym wzrokiem. Starucha ciągle nuciłby stare piosenki, a Marasa mówił tylko po rosyjsku. I to jest okej. To są charakterystyczni bohaterowie, zapamiętywali, ale to jest jednocześnie ich przekleństwem, bo nie będą zapamiętywani przez masy. Znajdują zainteresowanie w różnych kręgach, subkulturach, ale nie postawisz ich, jako modelu “open”, docenianego przez wszystkich. A Ty miałbyś, właśnie przez swój realizm, szansę zbudowania kogoś, kto te wymogi spełni.

Wracając jednak do Brudnego Harry’ego i Funky Kovala, to miałem na myśli coś zupełnie innego. Dzisiejsi superbohaterowie są niby różni, ale tak naprawdę wszyscy tacy sami. Różnią się tylko używanymi gadżetami i osiągniętymi skillami. Jak w grach. Ale zasada ich tworzenia jest identyczna, a to jest ostatecznie bardzo nudne. Sprawdza się w widowiskowym kinie, ale nie literaturze. To nie są bohaterowie, którzy będą sięgać po Oskary. Oni nawet zachowują się tak samo. To znaczy są takim naszym Lechem Wałęsą – “nie chcę, ale muszę”. Przez jedną trzecią akcji opierają się swoim “mocom”, nie chcą się angażować, odrzucają swoje atrybuty, by w końcu “musieć” stanąć przed decyzją, czy uratować świat. I oczywiście ratują. :(

Brudny Harry nie miał gadżetów ani skilli, z rewolweru magnum ginie się tak samo, jak z małego kalibru. Był normalnym facetem, a o super bohaterskości decydował jego c h a r a k t e r. A to zupełnie coś innego. Był decyzyjny i konkretny. “Złapię cię żywego lub martwego”. Miał cel, który uświęcał środki i w sposób zdecydowany go realizował. Funky Koval też nie miał nadludzkich cech, ot był lubianym kumplem, dobrym gliną, ale niewiele poza tym. Ok. Też miał gołębie serce, kochał Lily, był czuły itd. Ale gdy już ktoś stanął mu na odcisk, to ujawniały się w nim cechy charakteru, takie jak chociażby determinacja, dzięki którym osiągał cel. A nie skille. Rozumiesz różnicę?

W powyższym opku brakuje charakterystycznych bohaterów, to jego wada. Ale jestem pewien, że potrafiłbyś takich stworzyć, charakterystycznych w swym realizmie. I tego Ci życzę.

Pozdrawiam.

A ja Ci się bohaterów nie czepnę. Wręcz przeciwnie, uważam, że udało Ci się ich świetnie wykreować, a w szczególności Marka. Nazwanie tej pary Januszem i Grażyną uważam za nieuprawnione i na dodatek głęboko niesprawiedliwe. To zwyczajni ludzie, ale ich zwyczajność nie ma konotacji pejoratywnej. To ludzie, którzy próbują żyć przyzwoicie, a życie ich za to nie nagradza, tylko daje kolejnego kopa w cztery litery.

Podobało mi się, jak odkrywałeś przed czytelnikiem Marka, te kolejne retrospektywy dające coraz bardziej dołujący obraz jego życia. I za każdym razem próbował żyć dalej, oboje próbowali. Większość małżeństw nie przetrwałaby wypadku, który opisałeś, oni przetrwali, pojawiło się kolejne dziecko. Wbrew pozorom to naprawdę silni ludzie. Ale nawet najsilniejsi w pewnym momencie dochodzą do kresu wytrzymałości. I w takim momencie ich uchwyciłeś. Pięknie Ci się to udało :)

Wydaje mi się jednak, że w tym opku jest coś jeszcze. Marek zostaje sam, akurat w momencie, kiedy zdiagnozowano u niego ciężką chorobę. Nowotwór u człowieka, który ma oparcie w rodzinie i przyjaciołach to trochę inna choroba niż w wypadku osoby samotnej. A Marek nagle znalazł się nagle w tej drugiej grupie. Myślę, że go nie poświęciłeś, uratowałeś go, pozwoliłeś mu ocalić syna i uwolniłeś od umierania w samotności.

– Dobrze zrobiłeś – szepnęła bardzo cicho, ale usłyszał ją dokładnie, bo w oceanie nic prócz ciszy i ciemności się nie ostało. – Jedyne, czego się tu nauczyłam, to że nie strach umrzeć. Strach umierać.

Myślę, że to chyba najważniejsze zdanie w opowiadaniu. Może nawet dla niego je pisałeś.

Element fantastyczny jest czytelny i wyraźny i jak najbardziej wystarczający. Fakt, opko na obyczajówce stoi, ale ja akurat lubię teksty, które wprowadzają odrobinę fantastyki w życie dookoła mnie. Nie wiem tylko, jak to odbiorą inni. Ostatnio wyszło tak średnio ;)

Chciałabym w końcu przeczytać coś optymistycznego!

O losie, wydawało mi się, że odpowiedziałem na poprzednie komentarze. :/

Asylum, dzięki. Wspominasz o szorciaku na Kafkę? Nie mogę coś dopasować tej dziewczyny do czegokolwiek, co napisałem. Poza tym do kobiecych postaci podchodzę ostrożnie, wszak nie znam kobiecej perspektywy…

A ocean, powiem szczerze, mi też się najbardziej tutaj podobał. :)

Darconie, a wiesz, pomysł na to opko powstawał gdzieś w okolicy Twojego konkursu ze słuchowiskiem. Nawet trochę już miałem wtedy napisane, ale podjąłem decyzję, żeby dać tej historii czas i nie kończyć jej w biegu. Wydaje mi się, że dobrze zrobiłem.

Co do zarzutu, że bohaterowie nie są charakterystyczni, to z jednej strony jest w tym trochę racji, ale z drugiej ta ich pospolitość była dla mnie cechą pożądaną, którą tkałem długie miesiące i z której jestem ostatecznie zadowolony, tak w przypadku sióstr, jak i Marka. Nudzą mnie bohaterowie, którzy są wspaniałymi detektywami, wspaniałymi lekarzami, wybitnymi żołnierzami czy magami.

Irko, mi się podobało pisanie tego opka, Tobie, jak mniemam, podobało się jego czytanie. Więc co nas obchodzą inni? ;D A tak odkładając żarty na bok, to cieszę się, że trafiłem tym tekstem w Twoją wrażliwość. Ja wiem, że to nie jest opowieść dla wszystkich i że wiele osób reaguje nudnościami na historie obyczajowe. No i trudno, jakbym chciał pisać dla wszystkich, to pisałbym dla nikogo.

Ślicznie dziękuję za kolejne komentarze. :)

Cześć i czołem :)

Wpadam z komentarzem po przyjemnej lekturze. Przyjemnej, bo o ile na starcie pomyślałam “długie to, nie wiem czy nie zasnę” – a byłam naprawdę mocno zmęczona i nawet 5min Nolanowskiego filmu mogłoby mnie w tamtej chwili pokonać – to jednak przeczytałam całość, prawie nie mrugnąwszy okiem.

Do konkretów.

Lubię takie klimaty. Mieszanie pospolitego, szarego życia, wrzucanie problemów, które z powodzeniem mogłyby dotyczyć każdego człowieka z przeciętnymi, nie nieomylnymi bohaterami, których nawet nie trzeba obdarzać po drodze sympatią. Lubię to u Funa i Ty tutaj też bardzo fajnie sobie z tym poradziłeś. Kojarzę, że ogólnie preferujesz “obyczajówkę” – takie słowa pamiętam ;) i mnie również dorzucanie w rzeczywistość odrobiny fantastyki mocno odpowiada.

Tekst jest równy, klimatyczny, przedstawione postaci przekonujące, nawet wcisnąłeś w usta zwykłego kowalskiego “raka krwi” xD Stopniowo odkrywasz karty, skrywające pokręcone i ponure dzieje rodziny. Dramat, za dramatem, jeszcze dobite kolejnym wypadkiem i na żadnym etapie nie wydało mi się to przesadzone. Motyw fantastyczny fajnie poprowadzony. Przyznam, że po względnie klasycznym zagraniu z lustrem w łazience, spodziewałam się trochę powiewu horroru, ale poszedłem w inną stronę i mogę temu jedynie przyklasnąć. Też złapałam się na haczyk z gwoździem :D

Zakończenie dość przewidywalne, im bliżej czytelnik się go znajduje. Jednocześnie przyjemnie niejednoznaczne. Idealna lektura na jesienny wieczór.

Dobra robota :)

Cześć, Aryo! Dzięki za miłe słowa. Co do raka krwi, to aż sprawdziłem, czy ten potworek naprawdę mógłby się znaleźć w moim tekście i nie, tam jest nowotwór krwi. Co i tak jest wersją złagodzoną, bo oryginalnie miała być choroba Waldenströma. XD Ale przemyciłem już fawizm, więc stwierdziłem, że co za dużo, to niezdrowo. :)

Nie, MrBrighside, z dziewczyną nie na kafkę, lecz Twoje piórkowe i nie postać dziewczyny lecz relacja do niej bohatera. :-)

Ocean – the best. xd

Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.

Przybyłam zwabiona polecajką.

No i w sumie sama nie wiem, co myśleć. Nie polubiłam głównego bohatera. Jego żony też, choć tu akurat rozumiem, dlaczego – mamy do czynienia z kobietą uwięzioną w nieszczęśliwym związku, nic pewnie dziwnego, że jest szara i smutna. Oczywiście Marek jest drugą stroną tego medalu, ale jakoś trudno mi znaleźć w sobie choć cień sympatii do alkoholika, który kręcił na boku z siostrą swojej dziewczyny i został z nią tylko dlatego, że zaciążyła.

Początek jest mocno chaotyczny, a przynajmniej ja miałam kłopot ze zrozumieniem, kto jest kim. Wszystkie te ciocie, teściowe, Helenki, Heńki i tak dalej walnęły mi prosto w łeb na samym wstępie i nie wiedziałam, jakie między kim są powiązania rodzinne. To zniechęciło do lektury, tak ogólnie, bo te wszystkie koligacje nic nie wnoszą, a mącą.

Miejscami nie mogłam też połapać gdzie, co i kiedy się dzieje. Ogólnie splata się to w całość, ale czasem na początkach fragmentów się gubiłam.

Lubię opowieści z tłem obyczajowym i Twoja również jest ciekawa, nie kupuję tu jednak wątku fantastycznego – ocean jak ocean, ale jak to się ma do lasu? I całe to zamieszanie z czaszką też wydaje się albo nie mieć znaczenia, albo po prostu pozostaje nierozwiązane, co pozostawia niedosyt.

Ogólnie mam mieszane uczucia.

„pogoda jej oblicza była zaledwie fasadą w reakcji na przekomarzania wujostwa.” – podwójna spacja

„Słabo ostatnio sypiał. Alkohol zarumienił blade policzki dużo słabiej, niż to robił jeszcze jakiś czas temu.”

„To z utraty krwi, ale też od wódki mieniło mu się w oczach.” – Nie wydaje mi się, by „mienienie się” było tu dobrym określeniem. Bohater ma zwidy/halucynacje, widzi, że jego odbicie robi coś innego niż on. O mienieniu w oczach mówimy kiedy „ktoś widzi zamiast normalnego obrazu migające barwne błyski” (Wielki słownik języka polskiego); mienić się to „błyszczeć różnymi barwami” lub „rumienić się i blednąć na przemian” (Słownik PWN).

„Jednak lepka, półprzezroczysta maź chłonęła go chciwie, przywodząc przed oczy sceny z całego życia…” – Z opisy wynika, że to Marek wchłania maź, a nie odwrotnie…

„– Pewnie wypadek. – Mimochodem odpowiedział Marek” – Nie. Błędny zapis dialogu. Spójrz na zdanie: „Mimochodem odpowiedział Marek”. Czy Twoim zdaniem jest samodzielne i normalnie w opisie takie byś wstawił? Wątpię. Powinno być:

– Pewnie wypadek – odpowiedział Marek mimochodem.

„– Nakryte? – zawołała teściowa z kuchni i zatłukła garami.” – Tu może się czepiam, ale „wołanie” sugeruje podniesiony głos, a jak postać podnosi głos, to wypada dodać wykrzyknik. W powyższym przykładzie wykrzyknik brzmiałby dziwnie, więc najbardziej pasowałaby zamiana „wołania” na inną czynność gębową.

„– I cóż się tak dobijasz – krzyczała Ania…” – A tu nie ma żadnych wątpliwości, że jeśli krzyczała, to brakuje wykrzyknika.

„Ania zaś[-,] przez blisko dwa lata znajomości nie reagowała na komplementy ani nie siliła się na nie.”

„– Majka! Anka! – Denerwowała się teściowa na piętrze.” – Kolejny przykład niezgrabnego zdania stanowiącego opis wtrącony w dialog. Czy gdyby to nie był dialog, tylko akapit ze zwykłym opisem czegoś, wcisnąłbyś w nie zdanie „Denerwowała się teściowa na piętrze”? Niby mógłbyś, ale brzmi nienaturalnie. Teściowa denerwowała się na piętrze. Na piętrze denerwowała się teściowa. Ale tutaj szyk przestawny szkodzi.

„Wspomnienie ulatywało niby niesforny motyl, nie pozwalało przywołać w całości…” – zabrakło zaimka zwrotnego. Nie pozwalało się przywołać.

W jednym akapicie piszesz, że matka Marka była bardzo wierząca i jednocześnie że z wiekiem ulatywała z niej wiara (a raczej piszesz to w odwrotnej kolejności, co nie ma wiele sensu).

„…Albo teściowa nie wytrzymała, że jej córka zamierza splunąć na sakrament małżeństwa.

– Właściwie – Marek nie wytrzymał i zapytał…”

„– To zamknięty rozdział, mój drogi, i musisz dać odejść tym wspomnieniom. – Marek, słysząc to, pożałował, że nie zdążył ugryźć się w język[+.] – Bóg nieraz cię już w życiu doświadczył…”

„…Bóg nieraz cię już w życiu doświadczył, ale spójrz, ile też dobra na ciebie zesłał. Masz przecież żonę, syna, rodzinę! (…)

Stojąc nad grobem, próbował zmówić jakąś modlitwę, ale teksty wszystkich mu znanych mieszały się i nie dawały przywołać w całości. (…) Ciotka Marta próbowała ją uspokoić, ale mama była przekonana, że jacyś ludzie czekają na nią w lesie. (…)

Wówczas Markiem wstrząsnął dreszcz, ale bynajmniej nie z powodu zimna.”

„…choć końcówka lipca akurat udała się wtedy słoneczna.” – Dziwne sformułowanie.

„Odpowiedział dramatyczny jęk zawodu.” – Brakuje „mu”.

„– Nie biegaj mi tu, bo się nadziejesz na jakiegoś gwoździa! – Groźnie przestrzegał Marek.” → przestrzegał groźnie Marek.

„Jadłeś kiedyś w ogóle bób?” – Ojciec nie wie, czy jego kilkuletni syn kiedykolwiek jadł bób? Dziwne.

„Spazm rzucił Marka na skraj wersalki, z której za chwilę spadł.” – Nie za chwilę. Za chwilę coś się wydarzy w przyszłości – za chwilę spadnie. Po chwili spadł, ewentualnie, choć to brzmi kulawo. Zaraz potem spadł. Coś w ten deseń.

„– Wyślijcie dwie. Ja… chyba umieram. – Zdołał wystękać do słuchawki, nim padł nieprzytomny.”

Bez kropki i „zdołał” małą literą.

„Zapadłą ciszę przerwała, a jakże, Maja, zdejmując dżinsową, kusą kurteczkę i rzucając ją na łóżko w pokoju.”

Czy ta cisza na pewno była „zapadła”?

„Późną nocą, choć bliżej świtu niż zmierzchu[+,] gdy przechodzili obok wiecznie czynnych bud z kebabami[+,] w radiu akurat lecieli „Chłopcy” Myslovitz.”

„– Ja… – Zmusiła się do krótkiego uśmiechu. – Gratuluję. Przepraszam.” – Brak dookreślenia podmiotu. Ostatnim była Maja.

„Marek wyrwał się tęgiej kobiecie, ale wtedy lekarz rzekł:

– Panie Marku, pana syn jest pod dobrą opieką. Puścimy pana do niego, ale musi pan najpierw zadbać o siebie.”

„Litwina imieniem Saulius, ale przyjechała do kraju sama” – brak kropki na końcu zdania.

„– Mogłem pomóc tym, których kocham, ale nie udało się. Wiem, to brzmi jak brednie. Ale kto inny mógłby mi w to uwierzyć, jeśli nie ty, ciociu?

– Idź do księdza. Pomoże ci.

Odwróciła wzrok, ale on nie pozwolił na ucieczkę.”

"Nigdy nie rezygnuj z celu tylko dlatego, że osiągnięcie go wymaga czasu. Czas i tak upłynie." - H. Jackson Brown Jr

Tytuł znakomicie zapowiada klimat opowiadania, traktującego o raczej zwykłych sprawach, które potrafiłeś pokazać w sposób niebanalny i nader interesujący. Z uwagą śledziłam losy bohaterów, mocno skomplikowane uczuciem, które przyszło nie w porę, albowiem szalenie ciekawie przedstawiłeś ich losy – zarówno bieżące zdarzenia, jak i te, które, choć należą do przeszłości, ciągle mają wielki wpływ na to, co dzieje się tu i teraz.

Fantastyka w tym opowiadaniu jest szczególna i niekoniecznie zaliczyłabym ją do moich ulubionych, ale podana w sposób tworzący stosowną atmosferę dla ciągu osobliwych zdarzeń.

Tak jak Chrościsko zgrabnie przemyca w swoich tekstach wiedzę geologiczną, tak Ty, MrBightside, potrafisz znakomicie wykorzystać wiedzę medyczną, dzięki czemu opowieść zyskuje na autentyczności, a przy okazji otwiera oczy na zależności, o których ktoś nieobeznany ze sprawą w ogóle by nie pomyślał.

No bo kto by się spodziewał, że bób…

Zmienił koszulę na przechodzony – ale nie zakrwawiony – t-shirt. ―> Zmienił koszulę na przechodzony – ale nie zakrwawiony – T-shirt.

Wspomnienie ulatywało niby niesforny motyl, nie pozwalało przywołać w całości… ―> Czy tu aby nie miało być: Wspomnienie ulatywało niby niesforny motyl, nie pozwalało przywołać się w całości…

Złapał za słuchawkę. ―> Złapał słuchawkę.

…przypisywał rozrzucanie kwiatów i stłukiwanie zniczy. ―> …przypisywał rozrzucanie kwiatów i tłuczenie zniczy.

Gdyby ci, którzy źle o mnie myślą, wiedzieli co ja o nich myślę, myśleliby o mnie jeszcze gorzej.

O ten fragment mi chodziło:

– Ale się leje! Byłeś z tym u lekarza? Kasieńka, wiesz, ta od brata Heńka, jak ją wybadali, to się okazało, że białaczkę ma! I szpiku jej musieli szukać!

– Opowiadasz banialuki, Hela! Ty to wszędzie tylko raki widzisz.

I nie był to zarzut, ponieważ większość ludzi tego nie rozróżnia. Dlatego zabrzmiało “naturalnie”.

Co i tak jest wersją złagodzoną, bo oryginalnie miała być choroba Waldenströma. XD

A podejrzewałam pospolitą hemofilię :D Zwłaszcza na tle cmentarzy i ogólnego klimatu.

No bo kto by się spodziewał, że bób…

Jest to o tyle fajnie wplecione, że właśnie nasuwa się od razu dla tzw. ”obeznanych”, a nie jest kompletnie na siłę.

Miło Cię widzieć (czytać?), Jose. Wydajesz się odbierać postać Marka jako jednoznacznie negatywną; w sumie podobne wrażenia sygnalizowała tylko Kam, która czytała jedną z wczesnych wersji tego opowiadania sto lat temu. Hm, wydawało mi się, że udało mi się go przedstawić w trochę bardziej wielowymiarowy sposób, że on też miał jakieś swoje racje. Niemniej to ciekawa obserwacja, z której wyciągnę lekcję w przyszłości.

W pierwszej scenie występuje (moim zdaniem!) raptem pięć postaci i jestem pewien, że i tak jedną czy dwie od tego stołu wywaliłem. ;D Niby można by tę scenę jeszcze uprościć, wywalić np. teściową, zostawić tylko wujka lub tylko ciotkę. Ale sądzę, że zmniejszenie publiki nie motywowałoby tak małżonków do grania swoich ról. Nie wypadliby wiarygodnie, a wiarygodności nie chciałem tracić.

Wątek fantastyczny celowo jest taki skłębiony, ciemny i gęsty ;), natomiast w żadnym razie przejrzysty i logiczny. Żadna z postaci nie wie nic “na pewno” na temat oceanu i tamtego świata, każde z nich spekuluje i próbuje jakoś się przed nim bronić. Biorę na klatę ten zarzut, bo moim celem nie było zgłębianie istoty trupiego oceanu i tego, jak wiąże się z nim las.

Mimo, że komentarz zostawiłaś raczej cierpki, to cieszę się, że znalazłaś i pozytywy, jak chociażby część obyczajowa. Pamiętam, że potrafisz mieć dużo mniej litości. ;)

Reg, cudownie, że wreszcie nie skwitowałaś mojego opowiadania, że jest ~~kiepskie~~ niezłe! Cieszę się, że się podobało i że wątki medyczne nie okazały się nachalne. Cóż, polecam się na przyszłość. ^^

Arya, faktycznie tam pada rak w kontekście białaczki AAALE wypowiada te słowa wujek w średnik wieku, a więc kompletny laik. Lekarz później, w scenie, do której nawiązywałem, jest już dużo bardziej powściągliwy.

Dzięki za łapanki, babole poprawię w najbliższym czasie.

Ależ MrBrightside! Kiedy zdarzy mi się napisać, że opowiadanie jest niezłe, to znaczy, że może nie jest doskonałe, ale naprawdę jest niezłe, a nie jakieś tam, jak Ty to nazywasz, kiepskie!

A teraz, ponieważ minęły już przepisowe dwa dni, udaję się do nominowalni. ;D

Gdyby ci, którzy źle o mnie myślą, wiedzieli co ja o nich myślę, myśleliby o mnie jeszcze gorzej.

Jest to kolejny komentarz, który niezmiernie miło mi czytać z Twojej strony! To jedno z tych zdań, które człowiek czyta pod cudzymi opowiadaniami i trochę go w boku kłuje, bo myśli, ze sam się na taki nie doczeka.

Do tego bardzo się cieszę, że problemy zdrowotne odpuściły na tyle, że nadal do nas zaglądasz, czytasz, dzielisz się wrażeniami. Naprawdę. :)

Bardzo się cieszę, MrBrightside, że kilkoma słowami udało mi się sprawić Ci przyjemność. ;)

A moje zdrowie – no cóż, obecna rzeczywistość raczej nie sprzyja jego naprawianiu, ale jestem niezmiernie zadowolona, że problemy nie pogłębiają się i że ciągle daję radę czytać, choć zdecydowanie mniej niż dawniej. Bardzo dziękuję za dobre słowo. :)

Gdyby ci, którzy źle o mnie myślą, wiedzieli co ja o nich myślę, myśleliby o mnie jeszcze gorzej.

Cześć :) Sorki, że tak późno, mam lekutki zapieprz ostatnio…

– Opowiadasz banialuki, Hela! – zakładam, że to mówi Heniek, ale tak trochę się musiałem domyślać.

Opowiadanie przechodzi do nowego podrozdziału, dziejącego się wcześniej – to spoko, ale ja strasznie nie lubię, kiedy nie wiem, o jakim przedziale czasowym mowa. Przydałoby mi się coś w rodzaju „n miesięcy przed tamtym wieczorem”. Ale to może tylko mi przeszkadza, idk.

Wizyta młodszej córki – to chyba naprawdę ze mną jest coś nie tak, ale znowu nie załapałem przez dobrych kilka akapitów, że nie chodzi o córkę Marka…

Trzymając kolana pod brodą, Marek zastanawiał się, jak wiele pamięta z wieczoru, kiedy poznał Anię.

Teraz jeszcze inaczej. Kiedy się zastanawiał – nie wiadomo, ale wiadomo, o jakim czasie myślał.

Ale tą krwią to mnie skutecznie utrzymujesz przy czytaniu…

Teść zmarł wczesną wiosną. Teściowa, która ciągle nosiła żałobę, dała się wyrwać ciotce Helence na kilkudniową wizytę w nowo wybudowanym domu Kasieńki

Normalnie aż zacznę drzewo genealogiczne zaraz rysować XD

Nie biegaj mi tu, bo się nadziejesz na jakiegoś gwoździa! – Groźnie przestrzegał Marek. – coś mi tu, coś mi tu nie bardzo… czy to aby na pewno dobrze jest? EDIT: nie jest, wspomina o tym jose :)

Jeszcze tego samego wieczoru zajrzał do grobu. – Poprzedni akapit jest w czasie ciągłym („nie budził”, „pełniły”, „spędzał”, „wyruszał”), więc teraz nie bardzo wiadomo, o którym wieczorze mowa.

I tak się zderzyli. – this really hit me, man…

Wrażenia całościowe.

Klimat jest świetny. Momentami sam miałem wrażenie, jakbym tonął… i ta krew…

Bohaterowie wydają się prawdopodobni, chociaż ja się na ludziach zupełnie nie znam.

Natomiast wkurzyła mnie trochę ta chronologia. Pewno, liniowa jest nudna, ale perspektywę czasową zmieniasz w bardzo nieregularny sposób i dość często bez wyraźnego zaznaczenia, czy jesteśmy w „teraz”, „dawniej” albo „jeszcze dawniej” – to ostatnie chyba pojawia się tylko raz, kiedy Marek wspomina pierwsze spotkanie z Ania, ale jednak.

Niemniej, podobało się.

Pozdrawiam!

Precz z sygnaturkami.

Dobrze napisany początek, niby nic, a jednak wrzucający od razu w lekturę. Subtelna rzecz, która nie wszystkim i nie zawsze się udaje.

"Celnym wyrzutem wyrwałaby wódkę z dłoni męża"

Niezłe sformułowanie. To jest coś, co zawsze lubię w opowiadaniach – zdania, które są więcej niż słowami.

"Paraliż z wolna ustępował."

Podwójna spacja.

A ten dialog…

"– Co to za miejsce? Czyściec? Piekło?…

– Ocean.

(…)

– Przecież byłeś już tutaj. Ocean chciał cię utopić. Ocean zawsze chce jeszcze. Ciebie, mnie…"

… podoba mi się bardzo. Bardzo obrazowy, ukrywający naprawdę namacalną i odczuwalną wizję. Czegoś tajemniczego, mistycznego, do czego tłumaczenia nie trzeba i czego tłumaczyć się nie powinno, bo od razu jest jak coś w rodzaju żywiołu.

Całość napisana niezłym językiem, jednocześnie z bardzo spójną osobowością głównego bohatera, wiarygodnego w mieszance swej przeciętności i zwykłych, ludzkich dylematów.

a jednak mimo to trochę przemęczyłem ponad połowę tekstu, to co jest do pierwszej wzmianki o szpitalu (a na oko jest tego około 40K) napisane jest pięknie, sprawnie, wszystko co powyżej wspomniałem o wiarygodności jest tam nieustannie. Nawet nie “budowane”, to jest “tak po prostu”, a to też nie jest łatwe – trzeba umieć właśnie w taki sposób przedstawić myśli i emocje.

W czym więc problem? Hm, tam przecież nie ma wody, wszystko jest na swoim miejscu. Ale jednak w moim odczuciu tam zwyczajnie niewiele się zmienia. Przy czym określenie “nic się nie dzieje” byłoby błędne, bo dzieje się. Ale… jakby niewiele w związku z tym. Co jest o tyle zaskakujące, ze przecież są tu różne sceny, różne sytuacje. A język jak już wspomniałem dobry, ze zdaniami “przykuwającymi”. Tylko chyba spokojnie dałoby się te 40K spakować do 10K z tymi samymi wydarzeniami, a jednocześnie bez zmiany tempa. Chyba.

Zaznaczam to “chyba”, bo zdaję sobie sprawę, ze spokój i rozciągnięcie w czasie ma tu swoją rolę i swoje znaczenie dla odbioru tekstu. Możliwe, że zbyt szybkie dotarcie do momentu ze szpitalem mogłoby tu jednak zbyt wiele zmienić i oddalić odbiór tekstu od tego, jakim miał być w zamierzeniu. Mogłoby się tak stać. Lub nie. Cholera wie. W komentarzach widać, że czytelnicy są zadowoleni, więc wychodzi na to, że to tylko moje zdanie (w dodatku z poczuciem mocnej niepewności). Tym niemniej bez poleceń mógłbym nie dotrwać do odpowiedniej części tekstu (zaznaczam: nie z powodu jakości, styl jest ok). Jedno jest pewne w wiarygodne przedstawianie przemyśleń potrafisz (co pokazałeś mocno w Nieznajomych).

A swoją drogą miałem w pewnym momencie skojarzenie z “Oceanem snów“ Monique.M. W sensie mroczniejszej, gęstszej, “niechroniącej” i pozbawionej strażników wersji Oceanu. Chociaż tak naprawdę to zupełnie inny koncept, przedstawiony w zupełnie innym stylu.

Dzięki za komentarze, chłopaki! Fajnie, że się podobało.

Kosmito, takie oznaczanie podrozdziałów datami uważam za walenie obuchem w łeb. To podejście do pisania takie… matematyczne. Ugh!

Wilku, czy jest monotonnie? Starałem się jak mogłem, wprowadzając współczesną płaszczyznę czasową, retrospekcję i jeszcze na deser wymiar paranormalny. Wspomnienia nie są tam od zawalania miejsca, lecz dla budowania charakteru i motywacji postaci. Pewnie, można by to było napisać w 10k znaków – jakby się uprzeć, można by i w 5k, ale czuję, że byłoby to zbyt “suche” i ze zbyt wielu niuansów musiałbym zrezygnować, czego nie chciałem robić.

Opka Monique nie czytałem, ale muszę chyba zajrzeć. ;)

Naniosłem również wspomniane wyżej poprawki. Niech się lepiej czyta, jeśli ktoś tu jeszcze zajrzy. :p

Tak, zajrzyj do opka Monique, bo piękny koncept, oceaniczny.

Wygląda na to, że niektóre koncepty-symbole są bardzo pociągające dla mnie.

Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.

czy jest monotonnie?

No właśnie nie, MrB. Raczej… zbyt zwykłe. Prawdziwe, wiarygodne, ale trochę jakby obserwacja czyjegoś “zwykłego życia”. Patrze, patrze, dzieje się, ale… ale to zbyt rozciągnięte.

Zgadzam się w stu procentach, ze nadmierna kompresja byłaby bez sensu, w sumie gdyby pojawiła się dynamika, to by wyszło zupełnie inne opowiadanie, z zupełnie innym rodzajem emocji. Mże kwestia znalezienia czegoś pośrodku, a może jestem kompletnie odosobniony w takim odbiorze :)

Hm. Brzmi, jakbyś po prostu nie przepadał za obyczajówkami. ;)

Nie przepadam, ale są wyjątki, wspomnieni “Nieznajomi” mi się bardzo podobało. Albo np. “Odcienie” Corneliusa tez uważam za wartościowy tekst. Jeszcze kilka przykładów mógłbym podać. A przy czytaniu tego konkretnego tekstu miałem tez skojarzeni z “Południkiem zerowym” z NF 6/20, którego nie doczytałem do końca, bo nie bardzo dokądkolwiek tekst prowadził, ale jednocześnie w pełni tamtemu opowiadaniu przyznaję kunszt pod względem pięknego języka i wiarygodności przedstawionych emocji.

No i skoro nominacja, to staram się oderwać ponad moje podejście do obyczajówek i niestety w tym miejscu odbijam się właśnie o to rozciągnięcie. Próbuję zrozumieć perspektywę tych osób, którym się to podoba.

EDIT: ale ogólnie moje kompetencje do oceny obyczajówek są niskie :(

To podejście do pisania takie… matematyczne. Ugh!

Czyli typowo moje :)

Ale, na poważnie, już nie mówię o tym, żeby przy każdym podrozdziale dawać datę. Ja np. uważam, że niezłym pomysłem jest narracja naprzemienna – jeden podrozdział w teraźniejszości, jeden w przeszłości. Wtedy czytelnik nie musiałby się ciągle zastanawiać, w której linii czasowej się akurat znajduje :)

ale ogólnie moje kompetencje do oceny obyczajówek są niskie :(

Wilku, a tu potrzebne są jakieś kompetencje? No to ja się w ogóle nie powinienem wypowiadać XD

Precz z sygnaturkami.

No, to się nazywa kawał dobrego opowiadania. Serio.

Jest po trzeciej w nocy, siedzę w pracy i ledwo na oczy widzę i myślę sobie: może coś przeczytam, to mi przejdzie. Byle nie było nudne i monotonne. Prawie 60k znaków, może sprawić rzecz zupełnie odwrotną i mnie uśpić. Ale spróbujmy.

No i ani przez chwilę, podczas czytania Twojego opowiadania, nie opadła mi powieka. Relacja skłóconych małżonków jest tak do bólu prawdziwa i wiarygodna, że poczułem, jakbym tych ludzi znał i miał okazję obserwować jako realne postacie. Świetna robota.

Troszkę na początku sie pogubiłem z postaciami, w tej scenie z wujostwem – ale może to wina późnej pory. Język jakim napisałes opowiadanie jest bardzo dobry, retrospekcje idealnie wpasowane w opowiadanie, motywy z oceanem czy pociągiem bardzo sugestywne – czytając widziałem je w szczegółach. Klimat budujesz gładko, z jednym wyłącznie tąpnięciem w formie retrospekcji z Mają i córką, które troszkę mi nie zagrało z jednego tylko powodu – córka i jej śmierć potraktowane są tak bardzo zdawkowo, że wydaje się, jakby Marka bardziej obeszła utrata szwagierki niż dziecka. Dla mnie równie dobrze Marek mógłby nie miec wcześniej z Anią dziecka, jakos specjalnie nie wpłynęłoby to na mój odbiór opowiadania jako całości.

Ale tak w ogóle to jeden z tych tekstów, które trafią na moją prywatną listę ulubionych portalowych opowiadań. Propsy.

Pozdrawiam serdecznie

Known some call is air am

Łoo, Outta, to jeden z tych komentarzy, które się czyta z bananem na twarzy. Dziękuję! :)))

Możesz mieć trochę racji ze śmiercią córki. Na swoje usprawiedliwienie powiem, że myślę, że gdyby umarła tylko szwagierka, zabrakłoby bodźca spajającego małżeństwo Marka i Ani; dużo łatwiej byłoby się rozpaść. Ponadto ta scena pojawia się pod koniec opowiadania, kiedy akcja nieco przyspiesza (oczko do Wilka ;) a klocki zaczynają wskakiwać na swoje miejsce i rozwodzić się tam zbytnio nie miało sensu. Natomiast w pełni rozumiem niedosyt.

Na swoje usprawiedliwienie powiem, że myślę, że gdyby umarła tylko szwagierka, zabrakłoby bodźca spajającego małżeństwo Marka i Ani; dużo łatwiej byłoby się rozpaść.

Niby racja, ale tutaj są dwie strony medalu. Śmierć szwagierki mogła powstrzymać Anię przed porzuceniem męża, szczególnie jeśli wiedziała o tym, że mieli się ku sobie – czynnik konfliktogenny został usunięty (jakkolwiek brutalnie to brzmi). Śmierć dziecka z kolei (i szwagierki) zadziałałby chyba raczej jako asumpt do porzucenia związku przez Marka, no chyba, że wolał asekurancko pozostawać w związku, w którym się męczył. Nie wiem… Moim zdaniem śmierć dziecka i Majki mogła równie dobrze zakończyć związek Marka i Ani, ponieważ ten element spajający małżeństwo, który sprawił, że Marek został z żoną, zniknął. Nie ma się jednak co nad tym rozwodzić, bo nadal uważam, że ten niewielki zgrzyt na końcu w żadnym stopniu nie umniejsza fachowości Twojego opowiadania.

Jeszcze jedno na koniec: czytam te komentarze, i widzę, że “obyczajówka” u niektórych jest zarzutem. A nie powinna być. Ja uwielbiam teksty obyczajowe, bo umiejętnie napisane, potrafią szarpnąć we mnie jakieś struny, których dźwięk rezonuje na moje własne podejście do świata i tego jaki jestem. Mozna by więc pomyśleć, że miałeś łatwiej ze mną, fanem obyczajówek. Ale nie, wręcz przeciwnie.

Teksty obyczajowe eksploatują sferę uczuć i odczuć, jakie mają wywołać u czytelnika. Jeśli się człowiek naczytał sporo takich tekstów, to trudniej go ruszyć czymś ciekawym, z czym się wcześniej nie spotkał: albo w ogóle, albo nie w takiej, zastanej w nowym tekście formie. Ty nie piszesz niczego super oryginalnego, jakiejś nowatorskiej historii, ktora zaskakiwałaby innością. Piszesz o czymś, co było w ten czy inny sposób wałkowane wiele razy, ale robisz to w tak ciekawy, ujmujący i przekonujący sposób, że Twoje opowiadanie naprawdę zostanie ze mną nieco dłużej. I tym akcentem kończę :)

Pozdrawiam serdecznie

Known some call is air am

Komentarz piórkowy.

Opowiadanie jest napisane zgrabnie, porządnie, z solidnym researchem i poprzedzony obserwacjami, nie cierpi na dłużyzny. Kawał solidnej roboty.

Nie jestem nim zachwycona, być może też dlatego, że znałam jego starą wersję, więc zaskoczenia nie było. (Pamiętasz, co ci pisałam po pierwszej lekturze? Ja nie pamiętam.)

A może dlatego, że nie jestem w stanie kupić historii w jej całokształcie. Ostatnio natrafiłam na takie ładne zdanie, że historia nie musi być prawdopodobna, ale musi być wiarygodna. Tragediami życia Marka można by obdarować bohaterów całego sezonu brazylijskiej telenoweli niższych lotów, bo wydaje mi się, że nawet M jak miłość szafuje nimi oszczędniej niż ty. Czego tu nie ma!

Policzmy razem:

1. Spowodowanie śmierci córki

2. Nieszczęśliwa miłość do szwagierki + doprowadzenie do jej śmierci

3. Wypadek samochodowy

4. Nieumyślne doprowadzenie do prawie śmierci drugiego dziecka

5. Rozwód

6. Rak

7. Alkoholizm ( ograniczony do dwóch linijek tekstu)

8. Śmierć Marka

9. Brak ojca Marka (totalnie nierozwinięty)

A pamiętam, jak mnie pod Ostatnią wytykano, że trzy tragedie w życiu bohaterki to już przegięcie ;)) U ciebie zaś trup ściele się gęściej niż w Grze o tron :)

Uważam, że historia mogłaby być klarowniejsza: masz dużo scen, dużo wydarzeń, dużo bohaterów, (alkoholizm dostał dwie linijki, śmierć córeczki chyba nawet mniej, wątek ojca M. ledwie tknięty), skaczesz w czasie i przestrzeni, skaczesz po wątkach (fantastyka miesza się z wyliczanką kolejnych dramatów). Zamiast płynnie sunąć przez historię, przy każdym fragmencie na nowo musiałam się skupiać, by wyłapać, co i gdzie się dzieje.

Nadal nie rozumiem, po co było to bieganie po grobach, końcówka też trąci mocno deus ex machiną.

Wydaje mi się, że nieszczególnie lubiłam Marka już w pierwotnej wersji, teraz natomiast ogólnie odnoszę wrażenie, że bohaterowie w całej historii są pozbawieni charakterów. W tym opowiadaniu bohaterowie są definiowani przez dramaty, które ich spotykają i uczucia, które nimi targają. Wiem, co im się przydarza, ale nie rozumiem ich reakcji, bo ich nie znam. Nie byłabym w stanie opisać Mai choćby jednym przymiotnikiem! I z takiego sposobu kreowania bohaterów można wyjść obronną ręką, bo każąc bohaterom podejmować decyzje, możemy pokazać czytelnikowi, jakimi ludźmi są, ale w twoim opowiadaniu bohaterowie są wyjątkowo bierni (bardzo życiowo, chcę zauważyć, ale jako czytelnika mnie to nie zadowala). Marek nie ma żadnego wpływu na to, co dzieje się w jego życiu, nie robi nic z rakiem, alkoholizmem czy odchodzącą żoną. No, pod koniec ratuje syna z bajkowego oceanu, więc chyba kocha swoje dzieci, choć w tym natłoku dramatów mam wrażenie, że bardziej ruszyła go śmierć byłej dupy niż własnej córki, więc w sumie nie jestem pewna.

A, i łazi po cmentarzach, bo tak każe mu duch byłej ukochanej. Hm.

Jeszcze raz pragnę zauważyć, że jest to bardzo życiowa kreacja i rozumiem ją, ale Marek jako bohater literacki nie broni się w moich oczach. Kwestia wiarygodności nad prawdopodobieństwo, zdaje się.

Językowo jest ładnie, prosto i bez fajerwerków, ale solidnie. Konkretne opisy, porządne dialogi, nie ma niezrozumiałych fragmentów, dobra robota.

Nieczęsto się zdarzało, by jeść w dużym pokoju.

Przydałby się podmiot w tym zdaniu.

Zdaje się, że w dobrą rodzinę próbuję się wkręcić!

Od tego momentu DZIESIĘĆ kolejnych zdań dialogowych kończy się wykrzyknikiem. Weź, bo prawie ogłuchłam.

Maja kiepsko czuła się w towarzystwie dobrze niegdyś sobie znanych osób, które musiała poznawać

Z dala od światła, od życia, od tego, co znały, pewne jedynie tego, że ludzie istnieją, by doświadczać wielu wspaniałych rzeczy.

Lecz samotność nie jest jedną z nich.

Miało być romantycznie, ale tak na chłopski rozum chyba oczywiste, że samotność nie jest jedną ze wspaniałych rzeczy, bo samotność nie jest wspaniałą rzeczą – ty zaś piszesz to w sposób sugerujący, że jest.

Mam nadzieję, że nie stratowałam cię za mocno. To przyzwoite opowiadanie, ale moim zdaniem bardziej wprawka/rozgrzewka, niż tekst reprezentujący twoje umiejętności. Oby do następnego razu :)

www.facebook.com/mika.modrzynska

Wejdę w rolę adwokata diabła.

Z tą wiarygodnością to czasem w życiu naprawdę gromadzi się sporo. Jasne, prawdopodobieństwo to jedno, a wiarygodność to drugie… W sumie w literaturze często to pierwsze wykorzystuje się do oporu, ale nie w tym rzecz. Pamiętam, że pod opowiadaniem Resebelle, Kintsugi, część czytelników zarzucała niewiarygodność głównej postaci – ale gdyby się wgłębić w to, jak wygląda historia niektórych współuzależnień, to ocena wiarygodności mogłaby się tam mocno zmienić.

Tam co prawda nie szło w ilość zdarzeń, a w ich jakość, ale to chyba problem podobny. Z prostego powodu – czasami zwyczajnie jedne wydarzenia są jakimiś katalizatorami kolejnych. Tak jak w opowiadaniu MrB. Bo tutaj część nieszczęść tak naprawdę wychodzi z jednego zdarzenia, zaniedbanie zdrowia może wynikać ze zmian w psychice po tym zdarzeniu itd. W dodatku jest tu też rozciągnięcie w czasie.

W sumie nawet wątpliwości czy to nagromadzenie nieszczęść jest wiarygodne okazuje się… życiowe. Bo często ludzie tak przytłoczeni są przez otoczenie uważani za “przesadzających”.

Przy czym to, co piszę, odnosi się do tego, czy została zachowana wiarygodność.

Bo w temacie tego, czy tak powinna wyglądać obyczajówka, wycofuję się chyłkiem, nie znam się na tym gatunku, nie potrafię ocenić oczekiwań czytelników teksów obyczajowych, pod tym względem możesz mieć całkowitą rację. Nie mam pojęcia.

Cześć, Kam!

Adwokat się już wypowiedział, to wypadałoby, żeby i diabeł zabrał głos. ]:>

Tak, pamiętam co napisałaś mi po pierwszej lekturze. Aż pogrzebałem w mailach, żeby się upewnić, czy czasem pamięć nie płata mi figla – napisałaś, że opowiadanie jest “prześliczne”. Na poziomie języka, rzecz jasna. Teraz z kolei jest “prosto i bez fajerwerków”. Czyżbym przesadził z wygładzaniem tekstu miesiącami?

Tragedie w życiu Marka – tak, jest ich sporo. Ale to tragedie w życiu Marka. Całym, a nie w miesiącu, czy tygodniu jego życia. Każdą starałem się poruszać po coś, służyła mi do budowania którejś z postaci. Przyjmuję na klatę zarzut, że dałoby się obejść bez wątku zmarłej córki. Alkoholizm moim zdaniem nie jest rozwinięty do dwóch linijek tekstu. Nie wiem, jakie masz doświadczenia w tym temacie, czy znasz kogoś dotkniętego tym nałogiem, ale alkoholizm osoby funkcjonującej społecznie nie polega na spektakularnym upijaniu się czymkolwiek z następczym spędzaniem nocy w rynsztoku. Może i wyszłoby to filmowo i podbiło dramaturgię, ale nie o taki efekt mi chodziło. Wydaje mi się to widoczne: alkohol stał się dla Marka ucieczką od problemu. Problemem był toksyczny związek i niejako dziecko, które choć kochał, nie pozwalało mu odejść. Kółko się zamknęło. Możliwe, że oceniasz Marka tak a nie inaczej, bo sama nie pozwoliłabyś się zamknąć w takiej relacji – ale on pozwolił. Nie mnie oceniać Twoje osądy czy jest to wiarygodne czy nie, natomiast słyszy się na przykład o kobietach, które trwają przy mężach, którzy je biją, gwałcą, płodzą kolejne dzieci. Zapewne nie pozwoliłabyś się tak traktować i zakończyłabyś taki związek, ale nie możesz powiedzieć, że taka anegdotyczna kobieta jest niewiarygodna. Bo one istnieją. A ja odwróciłem role i zaimplementowałem je do mojego opowiadania.

Wątek braku ojca Marka jest nierozwinięty, to prawda. Ale po co go rozwijać? To fakt z przeszłości Marka, który go opisuje, ale za którym nie idzie żadna tragedia. Być może nastawiłaś się, że i tutaj los powinien sprzedać mu bułę w brzuch, ale tak się nie stało.

Uważam, że historia mogłaby być klarowniejsza: masz dużo scen, dużo wydarzeń, dużo bohaterów, (…), skaczesz w czasie i przestrzeni, skaczesz po wątkach (…). Zamiast płynnie sunąć przez historię, przy każdym fragmencie na nowo musiałam się skupiać, by wyłapać, co i gdzie się dzieje.

Wiesz, opowiadanie czytało już ładnych parę osób, zarówno takich, które same coś piszą, jak i takich, które tylko czytają. Czekałem na każdą opinię z niepokojem, bo brałem pod uwagę że nieoznaczanie chronologii na początku kolejnych części może okazać się mylące. I okazało się, że z takimi odczuciami jak powyżej jesteś w zdecydowanej mniejszości. Być może zwyczajnie nie wstrzeliłem się w Twoje gusta. Sam lubię czytać teksty, które pozwalają składać do kupy jakieś klocki, bo jak to mawia Finkla, daje to po prostu frajdę.

Nie byłabym w stanie opisać Mai choćby jednym przymiotnikiem!

Hm. Bezpośrednia (pierwsze spotkanie z Markiem), spontaniczna (ciągnie go, by oglądać wschód słońca na końcu falochronu), honorowa (odchodzi, gdy dowiaduje się o ciąży siostry; gdy po latach powraca, nie próbuje ponownie rozbić jej związku).

Zarzutu o pozbawienie charakterów postaci szczerze z kolei nie rozumiem. Przecież bohatera poznaje się poprzez to, jak reaguje na sytuacje, które go spotykają. W pierwszej scenie nie znasz Marka, ani Ani, nie wiesz, dlaczego tkwią w swoim związku, ale po to są kolejne retrospekcje, żeby to umotywować. Nie wiem, co tutaj chciałaś przekazać, wszak opowiadanie nie ma narratora wszechwiedzącego, nie wchodzi zbyt głęboko bohaterom do głów.

Miało być romantycznie, ale tak na chłopski rozum chyba oczywiste, że samotność nie jest jedną ze wspaniałych rzeczy, bo samotność nie jest wspaniałą rzeczą – ty zaś piszesz to w sposób sugerujący, że jest.

No tak. Ja to wiem i Ty to wiesz. Ale chodzi o perspektywę Marka. On to sobie uświadamia dopiero w ostatnim akapicie tej historii.

tl;dr: Nie, to nie jest rozgrzewka. ;)

A ja chybaa muszę jeszcze raz coś napisać, bo tak śledzę te komentarze i mam wrażenie, że czytałam zupełnie inny tekst niż przedpiścy. Mnie tu wszystko pięknie się układa, każdy element jest na swoim miejscu, nie ma w tym opku niczego, co byłoby niepotrzebne, czy mylące.

Ale po kolei, zacznijmy od pierwszej historii, bo mam wrażenie, że opisujesz tutaj dwa powielające się życiorysy. Pierwszy, to opowieść o matce Marka. Mamy czasy II wojny światowej, dwie dziewczyny wracają do domu, ale ktoś je ostrzega przed niebezpieczeństwem. Matka twierdzi, że to był młody żydowski chłopak, którego rozstrzelano tydzień wcześniej. Po latach ciotka opowiadając Markowi tę historię używa słowa żydek. To jakoś świadczy, o postrzeganiu tej społeczności. Może nawet ludzie wtedy i żałowali rozstrzelanych, ale raczej na zasadzie: no szkoda, bo to też ludzie, ale dobrze, że nie trafiło na naszych. Pytanie tylko dlaczego w takim razie żydowski chłopak je ostrzega? Wrócił, żeby ochronić dwie obce mu osoby? Bez sensu. Po latach matka zaczyna łazić do lasu. Ciotka kwituje: Chciała więcej. Więcej czego? Chciała spotykać kolejnych zmarłych? Po co, co w tym przyjemnego, czy choćby mistycznego? A może chciała spotkać jednego konkretnego zmarłego? A żydowski chłopak ratował nie dwie nieznajome dziewczyny, ale jedną bardzo konkretną? Wtedy mielibyśmy parę, która nie mogła być razem. Przypuszczam, że obie rodziny byłyby temu przeciwne, a pozostaje jeszcze kwestia religii – kilkakrotnie wspominasz o religijności matki i w ogóle tej rodziny. A na dodatek matka – podobnie jak później Marek – nie mogła przeżyć żałoby, bo nie mogła się przyznać do uczuć wobec żydowskiego chłopaka.

Jeśli chodzi o historię Marka, to właściwie jest zdeterminowana przez decyzję o rezygnacji z miłości. Wszystko, a przynajmniej prawie wszystko, co mu się później przydarza z tej decyzji wynika. Chłop się po prostu pogrąża coraz bardziej. Czy ten wypadek wydarzyłby się, gdyby Marek odwoził na lotnisko obcą osobę? Był rozkojarzony, myślał o kobiecie, którą kochał, a nawet nie mógł z nią szczerze porozmawiać, bo z tyłu siedziała córka. A potem. Mógł opłakiwać córkę i pewnie to robił, ale nie mógł opłakiwać Maji. Nie mógł wykrzyczeć: Boże, jak mi jej brakuje, jak ja ją kochałem. Bez tego trudno przeżyć żałobę, trudno pozwolić zmarłemu odejść. Pozostaje znieczulić ból, a to w wypadku Marka prowadzi do alkoholizmu.

I teraz element fantastyczny. Tu też mi wszystko gra. Myślę, że Marek i Maja byli w pewien sposób połączeni, Marek nie pozwolił Maji odejść, ale przez to Maja nie pozwalała mu naprawdę żyć. Ocean jest dla mnie miejscem granicznym, usytuowanym gdzieś pomiędzy życiem i śmiercią. Dlatego tam ląduje Piotruś, a i sam Marek przy pierwszym epizodzie. Z kolei córka od razu przechodzi dalej. Ocean o tyle przypomina życie, że śmierć jest dla jego mieszkańców taką samą tajemnicą, jaką była za życia. Stąd przekonanie Maji, że nie może odejść, bo coś jest nie w porządku z jej ciałem. I stąd przekonanie Marka, że w lesie znajdzie jakieś przejście do Oceanu. Tymczasem tam nie ma przejścia. Marek biegnąc do lasu jest po prostu gotowy na zanurzenie się w nim. Tak, jak wcześniej gotowa była jego matka. W Twoim opku śmierć pozostaje dla człowieka tajemnicą, możemy odsłonić jej rąbek i współczesna nauka to czyni, ale nie poznamy jej dogłębnie. Trochę mi to przypomina naszą wiedzę o Wszechświecie. Niby wiemy coraz więcej, ale z każdym nowym odkryciem, rodzą się nowe pytania. I być może nigdy tak naprawdę nie dowiemy się wszystkiego tak o naszym początku, jak i końcu.

I wiesz, Chrościsku zazdroszczę umiejętności pisania o sprawach intymnych, u Ciebie z kolei podziwiam umiejętność zmierzenia się z tematem śmierci. Bo mierzysz się z nim na wielu różnych poziomach – to, o czym pisałam teraz, o czym pisałam w poprzednim komentarzu, a może by się jeszcze coś znalazło ;)

To co jeszcze mnie urzekło w tym opku, to pozostawienie czytelnika z dylematem. Bo przecież Marek zachował się przyzwoicie, gdyby zdecydował się opuścić ciężarną Anię i związać się z Mają, pewnie wszyscy czytelnicy by go od razu zniewidzili. I to zarówno żeńska część portalu, bo jak tak można, bo odpowiedzialność i tak dalej, jak i męska – choćby po to, żeby pokazać, że nie akceptuje takiego braku odpowiedzialności. I właściwie człowiek by oczekiwał, że to poświęcenie powinno być jakoś nagrodzone, a tymczasem życie daje mu kopa za kopem. I ta jego przyzwoitość prowadzi w gruncie rzeczy do kolejnych dramatów.

Chciałabym w końcu przeczytać coś optymistycznego!

Dzięki, Irko, za rozwinięcie uzasadnienia. Myślę, że “przyzwoity” to faktycznie idealne słowo-klucz przy charakteryzowaniu Marka.

Gratuluję publikacji, ale… Nie owijając w bawełnę – będę na NIE.

Nie tylko dlatego, że nie jest to mój typ literatury, bo staram się oceniać teksty, biorąc pod uwagę inne kryteria. I nie dlatego, że nie jest to mój ulubiony rodzaj fantastyki [pomijając nawet jej szczątkowy (nomen omen) charakter w opowiadaniu]. Zwyczajnie nie poczułem się poruszony. Nie zostałem również zaskoczony czy porwany opowieścią.

Po pierwsze, doprawiłeś zawiłą fabularnie prozę obyczajową wątkiem paranormalnym, bazujący na baaaaaaardzo klasycznym (żeby nie powiedzieć oklepanym) motywie zmarłego, który nie zaznaje spokoju, bo jego szczątki zostały zbezczeszczone/naruszone itd. (albo nie może przejść dalej, póki nie dokończy jakiejś ważnej sprawy z życia przed śmiercią). Począwszy od filmowego „Ducha” (1982) przez setki filmowych i książkowych horrorów i opowieści o zjawiskach paranormalnych, ten wątek przewałkowano już na miliony sposobów. I tak jak u Ciebie, tak we wszystkich tych historiach dusze zmarłych, których spoczynek zakłócono, przebywają gdzieś w połowie drogi do nieba (?) i fakt, że przedstawiasz to miejsce jako metaforyczny ocean rozpaczy czy żałości, to tylko ciekawostka scenograficzna, z której nic specjalnego dla fabuły nie wynika. Zaryzykowałbym nawet stwierdzenie, że w zasadzie cały ten wątek paranormalny/nadnaturalny (czyli fantastyczny) jest tylko dodatkiem/ciekawostką w tekście, który zdecydowanie obyczajówką stoi. A do tego romansem, nieszczęśliwą miłością, tragediami życiowymi, od których wredny mr.maras dostaje wysypki.

Wędrując przez Twoją historię z umiarkowanym zainteresowaniem (nie fascynują mnie bowiem za bardzo relacje rodzinne, koniugacje rodzinne, obyczajowe dramaty rodzinne i tragedie rodzinne, jeśli nie jest to rzecz na miarę przynajmniej „Syberiady” Konczałowskiego albo, bliżej fantastycznego ogródka, „Diuny” Herberta, gdzie też mamy tych tragedii sporo, wszak ginie ojciec bohatera, jego syn, najbliżsi przyjaciele, zdradzona przez przyjaciela rodzina traci wszystko, on z matką trafia na wygnanie itd. ; )), czułem się nieco zagubiony zarówno z powodu nadmiaru postaci, imion, skomplikowanie przedstawionego pokrewieństwa, ale też z powodu licznych i piętrowych retrospekcji, rzucania mną tam i wewte po linii czasu oraz Polsce od gór do morza. Opiszę to bliżej na podanych niżej przykładach.

I zgadzam się z niektórymi przedmówcami, że kumulacja owych nieszczęść, jaka spotyka Marka i jego bliskich, jest zwyczajnie… przesadzona. Toż to Hiob jakiś we własnej osobie, który doświadczony niemiłosiernie za życia, w melodramatycznym finale poświęca owo życie dla ratowania syna, przy okazji poświęcając spokój duszy swojej ukochanej (tragicznie zmarłej)!

Nie kupuję takich opowieści i nie przekonują mnie. Zazwyczaj bowiem wszystkie te dramaty i tragedie zostają zastosowane w fabule, bo autor chce nimi „pogłębić” swój tekst, dodać mu „wartości literackiej” i powagi, a nie dlatego, że ma coś nowego i interesującego do powiedzenia o psychologii takich postaci, o stronie emocjonalnej czy z powodu jakiegoś wartościowego przekazu/celu, który uzasadniałby zastosowanie tak wyrazistych i jaskrawych środków. Bawimy się w pisanie na tym portalu i przy okazji od czasu do czasu bawimy się w naszej twórczości w domorosłych psychologów. I jeśli robimy to dyskretnie i nienachalnie, udaje nam się czasem wypaść wiarygodnie i ukryć zarówno nasze niedostatki literackie (pozatechniczne), jak i niedostatki w wyrażaniu emocji bohaterów. Kiedy jednak walimy ze wszystkich dział tą naszą amatorską psychologią w tekstach, w których aż dudni od skrajnych emocji i które aż drżą od dramatów i uniesień, wyłazi z nas cała ta amatorka i nieumiarkowanie, a także powierzchowność, nadwrażliwość, patetyczność i ckliwość, która zachwyca chyba przede wszystkim (a często wyłącznie) młodych duchem i doświadczeniem (nie tylko czytelniczym) oraz niepoprawnych romantyków i skrajnych wrażliwców, podczas gdy stare zgredy tudzież nosorożce pozostają niewzruszone i obojętne.

O ile pamiętam, wypominałem podobne epatowanie tragizmem wydarzeń i losów bohaterów wielokrotnie i wielu portalowiczom. Wśród nich był nawet (jednorazowo) Fun, którego „Wieloryby…” na jakieś tam płaszczyźnie wydają mi się nieco podobne do Twojego opowiadania, MrB. Tylko że w mojej opinii Fun, który naprawdę znakomicie operuje słowem, we wspomnianym tekście za mocno uderzył w tamburyny i gongi, przesadzając z egzaltacją i przeżyciami wewnętrznymi bohatera, doprowadzając je niemal do karykaturalnych rozmiarów, zaś w Twoim tekście mamy dla odmiany jeszcze bardziej przerażający ciąg nieszczęść i smutków, wpleciony w opowieść o nieszczęśliwej i niespełnionej miłości (oczywiście tragicznej do kwadratu) okraszony jakimiś wydumanymi konstrukcjami metafor i niemal poetyckim (we fragmentach) językiem, który według mnie brzmi niestety (chwilami) zbyt patetycznie, sztywno i młodzieńczo-romantycznie. To również przedstawię poniżej na przykładach.

Zatem, jak wspomniałem, nie (za)chwyciła mnie ta obyczajowo-tragiczna opowieść z w sumie mało odkrywczym wątkiem paranormalnym. Nie powiem żebym sie podczas lektury nudził, ale ogólnie obiecywałem sobie znacznie więcej niż dostałem. Rozczarowało mnie również zakończenie (ok, domykające opowieść i losy bohatera w chyba jedyny sensowny sposób), które podbija bębenek dramatyczny do sześcianu, a zarazem sprowadza opowieść do tego, że bohater, który już wcześniej był chodzącym nieszczęściem i poświęceniem, umiera walcząc w zaświatach o życie syna (konającego po spożyciu bobu), która to walka polega na jakimś przedśmiertnym wypychaniu jaźni chłopca ponad powierzchnię zaświatowego oceanu żałości, i doprowadza przy okazji do śmierci z wyczerpania (bo bohater ma chyba białaczkę) co powoduje, że nie zdoła on uwolnić duszy ukochanej Mai, bo umierając nie znajdzie jej skradzionej z cmentarza czaszki sprzedanej studentom medycyny przez hieny cmentarne.

Szczerze mówiąc, nawet Ian Curtis by tego nie wymyślił…

Przeglądając wcześniejsze komentarze, zauważyłem tutaj kilka romantycznych dusz, które opowiadanie zachwyciło, które prawdopodobnie cenią sobie tego typu wrażliwość i emocjonalność i które najwidoczniej lubią obyczajówki oraz romanse. Ja jednak (niestety?) należę do tej grupy czytelników, którzy od pewnego poziomu nieszczęścia w literaturze zwyczajnie odpadają. Bo dla mnie to wygląda trochę tak, jakby ktoś sypał wciąż więcej i więcej cukru do herbaty. I widzę, że nie o fantastykę chodzi w tym opowiadaniu, bo dobra fantastyka oparta na dobrym i świeżym pomyśle nie potrzebuje masakrowania bohatera białaczką, alkoholizmem, nieszczęśliwą miłością do kobiety, będącej siostrą niekochanej żony bohatera i zarazem matki jego dzieci, nieszczęśliwym małżeństwem, śmiercią owej ukochanej spowodowaną przez bohatera, życiem u boku niekochanej kobiety, prawie umierającym z winy ojca synem, zmarłą w wypadku spowodowanym przez bohatera córką, nieżywymi rodzicami, dzieciństwem bez ojca, wrogo nastawiona teściową i co tam jeszcze…

Spójrz na swój tekst, Mrb i przeanalizuj na zimno. Przecież w zasadzie każda z opisanych przez Ciebie chwil markowego życia, właściwie każda scena tego tekstu, przedstawia jakieś nieszczęście, niespełnienie, poświęcenie, wypadek, śmierć, smutek, rozpacz, tragedię lub żal. Każdy niemal bohater jest jakoś pokrzywdzony i dosięga ta krzywda nawet postaci niewystępujących na scenie bezpośrednio (ojciec, matka, jakiś Litwin – jeśli istniał). Jak ma mnie to wzruszyć, kiedy nie dajesz mi odetchnąć od tych nieszczęść? Kiedy nie dajesz niczego dla kontrastu?

A to wszystko skropione jest jeszcze alkoholizmem Marka i doprawione na zagrychę chlapiąca na boki krwią z nosa bohatera, która zwiastuje jego nieuchronną i (oczywiście, a jakże) tragiczną śmierć.

[Na marginesie, podczas lektury przewijały się w mojej głowie pewne pytania – np. czy Marek zupełnie nie przeżywał śmierci córki Emilki? Czy Marek gdzieś pracował? Co robi huta na wsi? Itd.]

Ja oczywiście widzę dobre strony tego opowiadania, dostrzegam dojrzałość niektórych jego elementów, ciekawych przemyśleń czy obserwacji, widzę dobrą rękę do prezentacji scenek z życia codziennego. Zauważam dryg do skomplikowanej niczym telenowela obyczajówki i nawet pewne zacięcie poetyckie np. we fragmentach opisujących zaświaty. A także smykałkę do klimatycznych opisów, budzących grozę (jak w scenie z lustrem, chociaż akurat ten gadżet podobnie wykorzystany to też klasyka klasyki w horrorach). Widzę również dobry warsztat, sporo dobrych dialogów, nieźle nakreślonych bohaterów pierwszo– i drugoplanowych (inna sprawa, że jest ich nieco zbyt wielu moim zdaniem i robi się ciotkowo-wujkowe zamieszanie).

Za to nie widzę, niestety, umiarkowania w epatowaniu tragedią, nie widzę dobrze przemyślanej kompozycji i płynności w przejściach od sceny do sceny (przykłady poniżej), nie widzę konsekwencji fabularnej (np. porzucony wątek hien cmentarnych, pojawiające się, nierozwinięte i chyba zbędne wątki ojca, córki itd.) oraz spójności konwencji (niby to romans, niby to obyczaj, niby to lekki horror, rozrzucasz różne akcenty w tekście). Widzę również pewne słabizny literackie w miejcach, gdzie silisz się na jakieś skomplikowane metafory, przypominające kwadratowe jaja, albo napuszone wstawki pisane z emfazą godną 80-letniej matrony (przykłady poniżej), fragmenty, w których czytelnik się nieco gubi wśród niejasności opisów oraz sporadyczne sztuczne i drętwe gadki (zwłaszcza zaświatowej Mai), które też przytoczę za chwilę.

Wspomnienie ulatywało niby niesforny motyl.

– co to za porównanie: niesforny motyl? Występują takowe motyle w przeciwieństwie do tych grzecznych i ułożonych?

Jednak dobiegł go tylko głos dosiadającego się księdza Matuszewskiego, który wypaplał, że wie o odejściu Ani. […]

– Masz przecież żonę, syna, rodzinę!

– czyli ksiądz wiedział, że żona odeszła, ale go pocieszał, że przecież ma żonę…?

Wracając z kościoła, Marek wstąpił na cmentarz. Stojąc nad grobem, próbował zmówić jakąś modlitwę, ale teksty wszystkich mu znanych mieszały się i nie dawały przywołać w całości. Nieprzyjemny deszcz siąpił za kołnierz kurtki, a Marek wpatrywał się w wypalone znicze na płycie grobu.

Przed oczami stanęło mętne wspomnienie o wrzeszczącej mamie. Ciotka Marta próbowała ją uspokoić, bo mama była przekonana, że jacyś ludzie czekają na nią w lesie. Że słyszy ich błagania o pomoc. Wyciszyła się dopiero, gdy sąsiad sprowadził pogotowie.

Wówczas Markiem wstrząsnął dreszcz, ale bynajmniej nie z powodu zimna. Pochylił się, by przyjrzeć się uważniej, choć nie mogło być mowy o pomyłce. Z wąskiej szpary zionęła ciemność. Płyta była niedosunięta.

Czy to możliwe, byśmy się wczoraj jednak spotkali, Maju?

– Piszesz, że Marek idzie na cmentarz, nie piszesz na czyj grób, po chwili wrzucasz z choinki wspomnienie zmarłej wrzeszczącej matki, a zaraz dowiadujemy się, że ta myśl przyszła Markowi do głowy gdy stał nad grobem Mai…

Tamtego lata pogoda nie była łaskawa.

– Czyli jakiego, którego niby? Nie mogłeś zacząć w stylu: Lata kiedy coś tam, cos tam, pogoda była… Rzucasz nas od retrospekcji do retrospekcji i zaczynasz scenę od „Tamtego lata…". To nie pomaga.

Wesoła ferajna z południa wysiadła na nędznym dworcu jednej z pękających w szwach o tej porze roku nadmorskich mieścin.

– tu powinien być konkret, nazwa miejscowości. Sugerujesz, że Marek nie zna nazwy miejsca, w którym zbliżył się do miłości swojego życia? Czemu ma służyć to zatajenie nazwy? Poza tym wrzucasz nas w scenę z lata nad morzem, urywasz ją, a po chwili jesteśmy gdzie indziej, kiedy indziej i czytamy: Na furtce wisiał worek bobu. Ciotka Marta była niesamowita. Choć wiosna tego roku nie rozpieszczała ciepłem […] WTF?

Mama mówiła, że nie możemy zabrać tego super samolotu od cioci Kasieńki, bo jest za duży.

– serio myślisz, że kilkuletnie dziecko tak by się wypowiadało o swojej zabawce do ojca?

Odpowiedział dramatyczny jęk zawodu.

– mu. Odpowiedział mu.

Chłopcy w jego wieku rzadko kiedy słuchali mądrych uwag. Starsi zresztą wcale nie częściej.

– to jakiś jednorazowy tekścik puszczony przez narratora bezpośrednio do czytelnika poza fabułą?

Szczypanie jednak szybko ustało, kolano ozdobił plaster, a na dziecięcą twarzyczkę wróciła odrobina kolorytu.

– co to za narracja. Kolano ozdobił plaster? Plaster ozdobił? Odrobina kolorytu? Skąd nagle narratorowi zebrało się na taki język. Tak gada 80-letnia członkini kółka literackiego.

Kwadrans później, widząc, jak ojciec z egzaltowaną rozkoszą zajada się bobem, Piotruś także dał się skusić, i wkrótce w garnku pokazało się dno. Uczcie akompaniowały uśmiechające się z telewizora zwierzątka, których przygody chłopiec znał już na pamięć. Zasoby liczącej raptem trzy pozycje biblioteczki bajek na DVD w końcu uśpiły najpierw syna, a potem ojca.

– a tak pisze chyba tylko 90-letnia staruszka w pamiętniku…

Marek zerwał się z niemal katatonicznego odrętwienia i skonstatował, że nie jest już w domu.

– katatoniczne odrętwienie i jeszcze skonstatował. Nie dość, że to nie brzmi za dobrze to jeszcze jest to przykład wpychania do narracji wyszukanych słów, które świecą żarówiaście na tle umiarkowanie wyszukanego słownictwa reszty akapitu i tekstu.

Półleżał na podwójnym fotelu tuż obok drzwi w wagonie pełnym siedzeń po obu stronach ciasnego przejścia.

– półleżał, podwójnym, po obu stronach. Kumulacja rozbicia na dwie części.

– Jeśli nie potrafisz przejść dalej, zatracasz się w pustce, smutku i samotności. Beznadzieja cię niszczy, aż nie pozostaje po tobie nic prócz odrobiny ciekłego cienia. Bo widzisz, Marku, w tym oceanie nie ma ani kropli wody. Jest tylko żal.

– Wtedy w łazience czegoś ode mnie chciałaś. – Otrzeźwiał. – Jak mogę ci pomóc? Jeśli to z mojego powodu nie możesz…

– Wyleczyłam się już z ciebie – ucięła. – Problem jest inny. Jestem tu, bo coś mnie ciągle wiąże ze szczątkami. Ktoś tam, po drugiej stronie, coś zepsuł. A dopóki ciało nie spocznie, dusza też nie zazna spokoju. Wpadłam więc na taki szalony pomysł… Może, gdy przywrócisz porządek, nareszcie ucieknę z tego cmentarzyska? Znajdę siłę…

– Trochę łopatologiczne, nieco napuszone, strasznie oklepane.

Niepewna rączka zetknęła się z ciemnością, a wówczas pociąg stanął. Porwany siłą bezwładności, Marek runął do tyłu. Minął Maję nasłuchującą w napięciu.

– no jasne. Dlatego pasy i poduszki powietrzne w autach są zupełnie niepotrzebne. Przecież podczas hamowania lecimy do tyłu nie do przodu. A nie, czekaj…

– Sprawdź moje ciało! – zawołała.

Bez skutku próbował cokolwiek złapać.

– Jeśli przywrócisz mi spokój, wyrwę go stąd ze sobą, ponad toń!

– Nie no ona serio gada czasem tekstami jak z taniego horroru…

Po północy na plaży tłok rzedł zauważalnie, choć nachlane i naćpane małolaty były głośniejsze niż rodziny w średnim wieku, nawet biorąc poprawkę na szalejące między parawanami dzieci. Marek i Maja uciekli w uliczki miasteczka – ciche, więc pewnie mało popularne wśród pensjonariuszy. Tutaj szum fal płynnie przechodził w szmer samochodów mknących po pobliskiej arterii szybkiego ruchu.

– ludzie leżeli z parawanami na plaży po północy???? Rodziny całe? Poza tym sugerujesz, że pensjonariusze, czyli chyba klienci pensjonatów, zazwyczaj ludzie starsi woleli głośne ulice niż miejsca ciche i spokojne? Jako rodzony świnoujścianin powiem, że chyba nie byłeś nigdy nad morzem…

Medycy nie puścili z oddziału podkrwawiającego pacjenta z uśmiechem na ustach, ale też niewiele mogli zrobić, by go zatrzymać.

– kto miał ten uśmiech na ustach? Bo wychodzi, że Marek. Nie lepiej było po prostu napisać, że lekarze nie byli z tego zadowoleni? Podkrwawiającego????

Tak szybko, jak pozwalało umęczone ciało, Marek pognał na oddział dziecięcy. Ujrzał Anię na korytarzu.

– Pominę już to umęczone ciało… Ale „Ujrzał Anię na korytarzu"? Chyba lepiej „Na korytarzu ujrzał Anię".

Marek, stojąc nad mogiłą, wpatrywał się w wyryte na kamieniu nazwisko i prócz katatonicznie obezwładniającej bezsilności nic nie czuł.

I znów katatonicznie? Katatonicznie obezwładniająca bezsilność? Po co wymyślać takie nadęte potworki?

Tym razem obok stała ciotka Marta i jej kundel, Benek. Przed drzwiami przystanął Tomek, syn ciotki, a kuzyn Marka.

– dalej stał stryjek Włodek z kanarkiem Ziutkiem, za nim babcia Barbara z kotem Mruczkiem.

Mocny jak garść pyłu, Marek spoglądał na wszechobecny absolut.

– mocny jak co? W czym mocna jest garść pyłu? To właśnie przykład jednej z tych wydumanych metafor/porównań.

– Nie dałam rady… – szepnęła Maja prosto do umysłu kochanka. Myśl skleiła z myślą, by poczuć ciepło jego intencji. Wyzwolone, kiedy tylko usłyszał jej głos. – Stąd nie da się uciec samą siłą woli. Nie da…

– Odnajdę twoją czaszkę. Zobaczysz, wszystko skończy się tak, jak trzeba.

– Spokojnie, kochana. Odnajdę twoją czaszkę… – bardzo udana scena komiczna ;). Poza tym on mówi do niej jakby Maja wiedziała, że błądzi w oceanie z powodu kradzieży jej czaszki, a przecież ona chyba nie ma o tym pojęcia…?

Gdy struchlały ojciec zdecydował się wreszcie popłynąć w górę, cała ta ciemność jakby na to czekała. Oto piekielny ryk huknął w intruza i sprawił, że całe skroplone cierpienie rezonowało. Wrzask robił się nieznośny. W pewnej chwili Marek aż zakrył uszy, bo poczuł owładający obłęd, a wtedy rzeczywistość zafalowała, zawirowała, a dno przeobraziło się w ścianę, z której szary piach opadał w nicość, odsłaniając nagą skałę. Ciecz znowu się rozrzedziła. Wstrząs zauważył nawet Piotruś, który naraz zaczął wierzgać, miotać się, zwyczajnie tonąć.

– tutaj autor postanowił nam zaserwować niejasny, wydumany, naszpikowany wymyślnymi terminami i licznymi przymiotnikami oraz czasownikami opis czegoś wymyślonego.

Poza tym...Owładający obłęd?????????

Poruszona tym krzykiem, Maja w bólach rozwarła powieki.

– w bólach rozwarła powieki?

Radość z podołania zadaniu przesłoniła rozsądek, a wkrótce zaczęła wyłączać zmysły.

– radość z podołania zadaniu to jedna z moich ulubionych radości…

Po przeczytaniu spalić monitor.

MrB,

Aż sprawdziłam, co pisałam ci po pierwszej lekturze tekstu. Zaskakujące, jak bardzo tamten komentarz sprzed aż DWÓCH lat pokrywał się z tym, co napisałam ci o tekście teraz! Nawet polecałam podrzucić ten tekst do bety użytkownikowi, w którego guście by był i proszę, ten użytkownik pojawił się pod tym opowiadaniem z zachwytem. Zabawne.

Owszem, pisałam wtedy, że językowo prześlicznie, czego teraz powtórzyć nie mogę. Prawdopodobnie to kwestia oczytania – ostatnie dwa lata były dla mnie intensywnym nadrabianiem klasyków, pochłanianiem nowości i ogólną eksploracją zasobów bibliotecznych. Nie mogłabym napisać już o twoim opowiadaniu, że jest napisane prześlicznie, bo odstaje chociażby od swoich październikowych konkurentów – zajrzyj do opowiadań Edwarda i black cape – nie mówiąc już o paru innych autorach, których obecnie cenię za język, którym się posługują (Rak, Szostak, Małecki).

W życiu bym nie powiedziała, że związek Marka był toksyczny. Nie widzę żadnych dowodów w tekście na to. Związek był nieszczęśliwy, owszem, ale nie toksyczny.

Na argumenty personalne podważające moje kompetencje w ocenie tekstu odpowiedziałam ci w wiadomości prywatnej, natomiast tu publicznie chciałabym tylko powiedzieć, że to niskie zagranie z twojej strony. Aż strach, jak mam teraz ocenić opowiadanie black cape, skoro nigdy nie byłam na Marsie :o

Mogłabym ciągnąć tę dyskusję dalej, ale widzę, że przyszedł Maras i w zasadzie powtórzył wszystkie moje zarzuty, więc pozostawię tę dyskusję wam, chłopaki, zwłaszcza że komentarz Marasa jest bardzo celny i rzeczowy, i zapewne wyjaśnia sprawę lepiej niż ja.

www.facebook.com/mika.modrzynska

Jako dyżurna nominowałam. Wciąż pamiętam Twoje opowiadanie, nawet szczegóły z fabuły. :-)

Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.

Uch, mam chwilę, to postaram się poodpowiadać.

Panie Marasie, dzięki za tak obszerną opinię. Odniosłem wrażenie, że spora część Twojego komentarza to wyłuszczenie Twoich gustów, w które się nie wpisałem. Jeśli za przykład obyczajówki podajesz Diunę, której nie dałem rady zdzierżyć więcej niż sam początek, to zostawmy to. O gustach się nie dyskutuje.

Bawimy się w pisanie na tym portalu i przy okazji od czasu do czasu bawimy się w naszej twórczości w domorosłych psychologów. I jeśli robimy to dyskretnie i nienachalnie, udaje nam się czasem wypaść wiarygodnie i ukryć zarówno nasze niedostatki literackie (pozatechniczne), jak i niedostatki w wyrażaniu emocji bohaterów. Kiedy jednak walimy ze wszystkich dział tą naszą amatorską psychologią w tekstach, w których aż dudni od skrajnych emocji i które aż drżą od dramatów i uniesień, wyłazi z nas cała ta amatorka i nieumiarkowanie, a także powierzchowność, nadwrażliwość, patetyczność i ckliwość, która zachwyca chyba przede wszystkim (a często wyłącznie) młodych duchem i doświadczeniem (nie tylko czytelniczym) oraz niepoprawnych romantyków i skrajnych wrażliwców

Wrzuciłem opowiadanie na portal, chcąc zasięgnąć opinii, wiedząc przy tym, że pewnie będą one różne. Stąd świadomie wystawiam się na strzał; komentuj mój tekst, moje umiejętności, w końcu mnie, jak tylko uważasz. Jednak proszę, powstrzymaj się od oceniania tutaj innych czytelników, bo jesteśmy różni, mamy inną wrażliwość i inne gusta.

Parę lat temu, gdybym zobaczył komentarz “gratuluję publikacji, ale (tutaj ściana akapitów dlaczego moje opowiadanie to guano), pewnie bym tym słowom uwierzył, spuściłbym uszy po sobie i na koniec bym jeszcze przytaknął. Nie napisałem arcydzieła, nie jestem drugim Herbertem, nie mam dyplomu z psychologii, zdaję sobie z tego wszystkiego sprawę. Ale Twój wywód, choć obszerny, nie przekonał mnie, że to co stworzyłem ma nikłą albo i żadną wartość.

I widzę, że nie o fantastykę chodzi w tym opowiadaniu, bo dobra fantastyka oparta na dobrym i świeżym pomyśle nie potrzebuje masakrowania bohatera

“Dobra fantastyka” to wyrażenie potwornie subiektywnie i przykro mi, ale nie masz monopolu na jego definiowanie. Moim zdaniem ciekawa literatura służy przede wszystkim pokazaniu człowieka. Wszystkie te rozbuchane konflikty geopolityczne nieistniejących krain czy wydumane teorie naukowe powinny ostatecznie skupić się na reakcji człowieka w zderzeniu z nimi. Elementy obyczajowe idą o krok dalej, skupiając się na człowieku z pominięciem “rozpraszaczy”. To opowiadanie, choć obyczajówką stoi, jest jednak opowiadaniem fantastycznym, bo fantastyka to taki cudowny gatunek, w którym naprawdę pomieścimy się wszyscy. Tymczasem w akapicie, z którego zacytowałem fragment, mam wrażenie, że po raz kolejny starasz się deprecjonować tych wszystkich, którym odpowiada taka fantastyka w wersji “soft”.

Co do technikaliów:

co to za porównanie: niesforny motyl? Występują takowe motyle w przeciwieństwie do tych grzecznych i ułożonych?

Zdrowy motyl nie da się łatwo złapać, zatem uważam, że można go nazwać niesfornym. Jeśli motyl byłby ranny albo chory, poruszałby się zupełnie inaczej. Dzielisz tutaj już chyba włos na czworo.

– czyli ksiądz wiedział, że żona odeszła, ale go pocieszał, że przecież ma żonę…?

Kler, zgodnie z nauczaniem Kościoła, nie uznaje rozwodu i chyba nawet separacji. W oczach księdza zatem Marek cały czas ma żonę, choć ta wyniosła się do matki.

tu powinien być konkret, nazwa miejscowości. Sugerujesz, że Marek nie zna nazwy miejsca, w którym zbliżył się do miłości swojego życia?

Uznałem, że taka informacja nie jest istotna. Miejsce, w którym mieszkają bohaterowie, także nie nazwałem celowo konkretną nazwą, sugerując jedynie, że to prowincja w okolicach Krakowa i to tylko dlatego, że potrzebne mi było lotnisko. Marek może i zna nazwę, o którą pytasz, ale narracja nie jest prowadzona z jego perspektywy.

serio myślisz, że kilkuletnie dziecko tak by się wypowiadało o swojej zabawce do ojca?

Tak. Dzieci, z którymi mam lub miewałem kontakt, mówiły w ten sposób.

– no jasne. Dlatego pasy i poduszki powietrzne w autach są zupełnie niepotrzebne. Przecież podczas hamowania lecimy do tyłu nie do przodu. A nie, czekaj…

Tym razem uchylę się od Twoich podszczypujących paluszków, gdyż nie jest powiedziane, że Marek szedł w kierunku jazdy. :P

ludzie leżeli z parawanami na plaży po północy???? Rodziny całe? Poza tym sugerujesz, że pensjonariusze, czyli chyba klienci pensjonatów, zazwyczaj ludzie starsi woleli głośne ulice niż miejsca ciche i spokojne? Jako rodzony świnoujścianin powiem, że chyba nie byłeś nigdy nad morzem…

Nie, po północy pijane małolaty bywały głośniejsze niż rodziny z parawanami za dnia. Zrobiłem za duży skrót myślowy. :x

– dalej stał stryjek Włodek z kanarkiem Ziutkiem, za nim babcia Barbara z kotem Mruczkiem.

Panie Marasie, czytałem kawałek twojego październikowego opka i przyznaj się, ilu chłopów tam wprowadzasz jednocześnie na samym początku? ;D

Dzięki za łapankę, wprowadzę zmiany – techniczne, bo fragmentów “wydumanych” czy “babcinych” nie będę ruszać, bo myślę, że za późno na tak głęboką ingerencję w tekst.

Panie Marasie, dzięki za tak obszerną opinię. Odniosłem wrażenie, że spora część Twojego komentarza to wyłuszczenie Twoich gustów, w które się nie wpisałem. Jeśli za przykład obyczajówki podajesz Diunę, której nie dałem rady zdzierżyć więcej niż sam początek, to zostawmy to. O gustach się nie dyskutuje.

Nie, nie podaję Diuny jako przykład obyczajówki, piszę o tym, że nawet w Diunie mamy pewną kumulację rodzinnych tragedii, ale są one do przełknięcia (dla mnie), a u Ciebie to jest jakaś ckliwa rodzinna apokalipsa, która mnie odrzuca od historii. Starałem się uzasadnić moje NIE i wyjaśnić dlaczego tak reaguję na teksty, w których “głębia” według autora polega na dowaleniu bohaterowi wszelkimi nieszczęściami świata.

Wrzuciłem opowiadanie na portal, chcąc zasięgnąć opinii, wiedząc przy tym, że pewnie będą one różne. Stąd świadomie wystawiam się na strzał; komentuj mój tekst, moje umiejętności, w końcu mnie, jak tylko uważasz. Jednak proszę, powstrzymaj się od oceniania tutaj innych czytelników, bo jesteśmy różni, mamy inną wrażliwość i inne gusta.

Zauważ, że w pierwszej części cytatu z mojej wypowiedzi piszę "my". Bo i ja również jestem amatorem i nawine są także portrety psychologiczne bohaterów moich opowiadań. A co do oceny innych czytelników. Nie oceniłem ich, lecz właśnie podkreśliłem tę odmienną wrażliwość, o której raczyłeś wspomnieć. Takie “tragiczne kumulacje” moim zdaniem kręcą i wzruszają osoby młode, romantyczne, nadwrażliwe albo niedoświadczone literacko. Tak uważam i nie ma w tym oceny. To było stwierdzenie. Jak widzę, Kam odniosła podobne wrażenie, zwłaszcza po tym, jak przez ostatnie lata nadrobiła klasykę i dojrzalej spogląda na teksty innych autorów.

Parę lat temu, gdybym zobaczył komentarz “gratuluję publikacji, ale (tutaj ściana akapitów dlaczego moje opowiadanie to guano), pewnie bym tym słowom uwierzył, spuściłbym uszy po sobie i na koniec bym jeszcze przytaknął. Nie napisałem arcydzieła, nie jestem drugim Herbertem, nie mam dyplomu z psychologii, zdaję sobie z tego wszystkiego sprawę. Ale Twój wywód, choć obszerny, nie przekonał mnie, że to co stworzyłem ma nikłą albo i żadną wartość.

W żadnym wypadku nie spuszczaj uszu po sobie. Masz święte prawo oburzyć się na moje słowa i każdą krytykę. Walczyć o każdą literę swojego tekstu. Wyrażam przecież tylko swoją subiektywną opinię. No i nigdzie nie napisałem, że Twój tekst to guano i nie ma żadnej wartości. Wymieniam sporo jego zalet. Niestety ma też wady, moim zdaniem, a największą jest nieumiarkowanie w epatowaniu cierpieniem i tragedią, dlatego temu elementowi poświęcam sporo miejsca w komentarzu.

“Dobra fantastyka” to wyrażenie potwornie subiektywnie i przykro mi, ale nie masz monopolu na jego definiowanie. Moim zdaniem ciekawa literatura służy przede wszystkim pokazaniu człowieka. Wszystkie te rozbuchane konflikty geopolityczne nieistniejących krain czy wydumane teorie naukowe powinny ostatecznie skupić się na reakcji człowieka w zderzeniu z nimi. Elementy obyczajowe idą o krok dalej, skupiając się na człowieku z pominięciem “rozpraszaczy”. To opowiadanie, choć obyczajówką stoi, jest jednak opowiadaniem fantastycznym, bo fantastyka to taki cudowny gatunek, w którym naprawdę pomieścimy się wszyscy. Tymczasem w akapicie, z którego zacytowałem fragment, mam wrażenie, że po raz kolejny starasz się deprecjonować tych wszystkich, którym odpowiada taka fantastyka w wersji “soft”.

Pełna zgoda, nie mam żadnego monopolu. To tylko mój komentarz i moja subiektywna opinia. Najwidoczniej zupełnie inaczej niż Ty definiuję dobrą fantastykę. Ale tym się kieruję i tak ją definiuje na potrzeby mojej oceny tekstów. Byłeś w Loży, oceniałeś po swojemu, pozwól mi oceniać po mojemu. I oczywiście racja, fantastyka to cudowny gatunek. A ja niezmiennie za najlepsze tego gatunku utwory uważam teksty oparte na dobrym, świeżym pomyśle fantastycznym, a nie obyczajówki z dodatkiem dosyć oklepanego motywu paranormalnego. Nic na to nie poradzę. Gdybym chciał czytać historie obyczajowe lub romanse siedziałbym na innym portalu. Dobra fantastyka bardzo często skupia się na człowieku. Ale czy Ty skupiłeś się na człowieku? Czy obyczajówka oznacza z automatu skupienie się na człowieku? Nie. Obyczajówka to zazwyczaj zaledwie relacja z codziennego życia, codziennych spraw, często bez prawdziwej głębi psychologicznej, a u Ciebie to życie wygląda na dodatek jak przesadzone pasmo nieszczęść z dorzuconym małym elementem paranormalnym. Co nowego i ciekawego mi mówisz o człowieku? Że Marek ma ciężko, bo kocha siostrę żony? Że żona odchodzi? Że on pije z rozpaczy? Że jako ojciec poświęca się dla dziecka? Gdzie zatem ta Prawdziwa Prawda i jakieś poruszające i interesujące spojrzenia na CZŁOWIEKA, za które, jak rozumiem, cenisz dobrą fantastykę? Gdzie jego przeżycia wewnętrzne, głębia psychologiczna, dylematy, które mnie złapią za gardło? Gdzie jakieś zaskoczenia, rozwój wewnętrzny, cokolwiek, co ckliwą tragedię zamieniłoby w DOBRĄ FANTASTYKĘ O CZŁOWIEKU? Bo, jak podkreślałem wielokrotnie, samo epatowanie nieszczęściami w życiu Marka za nic mnie nie rusza. Ja się w tym tekście niczego nowego o człowieku nie dowiedziałem, niczego nie nauczyłem, nie rozpoznałem. To miałem na myśli, pisząc o powierzchowności i “domorosłej psychologii”. Nie wystarczy pisać o tym, jak to Marek wzdycha i popija oraz wymienić wszelkie możliwych tragedie i dramaty, dotykające postać literacką, żeby to była literatura o Człowieku. Poza tym, to wszystko wciąż “odkrycia” i dylematy mniej więcej na poziomie telenoweli.

Powiem inaczej. Nie masz pomysłu na świeży fantastyczny motyw? To szkoda. Ale nie zastąpisz takiego pomysłu przepełnioną tragediami obyczajówką, do której dodasz nieco historii o duchach. Tak nie powstanie, w mojej opinii, DOBRA FANTASTYKA. To za mało. Za słabi jesteśmy (i Ty, i ja) żeby zawierzyć naszym umiejętnościom pisania prawdy o człowieku, kiedy chcemy pisać dobrą fantastykę. Dlatego ja nawet nie próbuję pisać takich tekstów, szukam pomysłu, fantastycznego pomysłu, albo idę w fantastykę rozrywkową. Kiepsko mi idzie, ale udawanie, że się znam na psychologii wychodzi mi jeszcze gorzej. Doceniem jednak Twoje próby i pewnie kiedyś napiszesz DOBRĄ SOFT FANTASTYKĘ O CZŁOWIEKU w 90 % OBYCZAJOWĄ, którą rozłożysz mnie na łopatki i się nią zachwycę. Ale nie tym razem.

– dalej stał stryjek Włodek z kanarkiem Ziutkiem, za nim babcia Barbara z kotem Mruczkiem.

Panie Marasie, czytałem kawałek twojego październikowego opka i przyznaj się, ilu chłopów tam wprowadzasz jednocześnie na samym początku? ;D

Chodziło mi bardziej o opis tej sytuacji i jej uczestników, przypominający nieco wiersz o wyrywaniu rzepki ;)

Po przeczytaniu spalić monitor.

Nie oceniłem ich, lecz właśnie podkreśliłem tę odmienną wrażliwość, o której raczyłeś wspomnieć. Takie “tragiczne kumulacje” moim zdaniem kręcą i wzruszają osoby młode, romantyczne, nadwrażliwe albo niedoświadczone literacko. Tak uważam i nie ma w tym oceny. To było stwierdzenie.

Nie zgadzam się. Stwierdzeniem jest, że słońce wstaje na wschodzie. Ty z kolei opisujesz grupę ludzi konkretnymi epitetami, które niosą za sobą ocenę albo przynajmniej powielają jakiś schemat: młody? To pewnie egzaltowany. Niedoświadczony literacko? Więc zachwyca się byle czym.

Jak widzę, Kam odniosła podobne wrażenie, zwłaszcza po tym, jak przez ostatnie lata nadrobiła klasykę i dojrzalej spogląda na teksty innych autorów.

Co mi chciałeś tym zdaniem przekazać, panie Marasie? Że tylko Ty i Kam czytujecie klasykę i wyciągacie z niej wnioski? Że jak komuś podoba się to nieszczęsne opowiadanie, to nie potrafi dojrzale spojrzeć na tekst?

Co nowego i ciekawego mi mówisz o człowieku? (…) Gdzie zatem ta Prawdziwa Prawda i jakieś poruszające i interesujące spojrzenia na CZŁOWIEKA, za które, jak rozumiem, cenisz dobrą fantastykę? Gdzie jego przeżycia wewnętrzne, głębia psychologiczna, dylematy, które mnie złapią za gardło? Gdzie jakieś zaskoczenia, rozwój wewnętrzny, cokolwiek, co ckliwą tragedię zamieniłoby w DOBRĄ FANTASTYKĘ O CZŁOWIEKU?

Niestety nie zinterpretuję tekstu za Ciebie. Jeśli nie widzisz tutaj nic ponad nieprawdopodobny ciąg ckliwych tragedii, to jest to moja osobista porażka i zarazem cenna nauka na przyszłość.

Dodam jeszcze, że cichą, choć bardzo wielką tragedią lożowania jest konieczność czytania opowiadań, po które nigdy samemu nie miałoby się ochoty sięgnąć. :c

Nie zgadzam się. Stwierdzeniem jest, że słońce wstaje na wschodzie. Ty z kolei opisujesz grupę ludzi konkretnymi epitetami, które niosą za sobą ocenę albo przynajmniej powielają jakiś schemat: młody? To pewnie egzaltowany. Niedoświadczony literacko? Więc zachwyca się byle czym.

Epitetami??? Gdzie tu widzisz jakieś epitety? I nie twierdzę, że zachwycają się byle czym, tylko takim akurat nadmiarem tragedii w tekście. O tym pisałem. Ludzie bardzo wrażliwi (lub nadwrażliwi) wciąż płaczą np. na "Love story". Część młodych wzrusza pewnie śmierć Iron Mana. Niedoświadczeni literacko/czytelniczo to inna historia. Dla sporej części czytelników nieznających literatury nawet "50 twarzy Greya" albo saga "Zmierzch" to literatura. Oczywiście umyślnie podaję skrajne przykłady, nie chodzi o Twój tekst. Czasem tylko ubolewam nad tym, że sporo portalowiczów zupełnie nie zna klasyki fantastyki.

Co mi chciałeś tym zdaniem przekazać, panie Marasie? Że tylko Ty i Kam czytujecie klasykę i wyciągacie z niej wnioski? Że jak komuś podoba się to nieszczęsne opowiadanie, to nie potrafi dojrzale spojrzeć na tekst?

Nie. Zupełnie co innego.

Niestety nie zinterpretuję tekstu za Ciebie. Jeśli nie widzisz tutaj nic ponad nieprawdopodobny ciąg ckliwych tragedii, to jest to moja osobista porażka i zarazem cenna nauka na przyszłość.

A co mam zobaczyć? Sugerujesz, że jest tutaj jakaś ukryta prawda o człowieku? Że moje ograniczenie w możliwościach interpretacyjnych nie pozwalają mi dostrzec ukrytej głębi opowiadania? Nie interpretuj za mnie tylko wskaż mi, gdzie ta prawda, gdzie to pokazania Człowieka? W wyliczance nieszczęść go nie widzę.

Dodam jeszcze, że cichą, choć bardzo wielką tragedią lożowania jest konieczność czytania opowiadań, po które nigdy samemu nie miałoby się ochoty sięgnąć. :c

To nie tak. Fakt, nie przepadam za obyczajówkami. Ale Twój tekst zawiera jednak elementy fantastyczne. Chociaż nie ukrywam, że to nie jest typ fantastyki, który lubię. Jednak zauważ wreszcie, że wszystkie moje wywody dotyczą wyjaśnienia dlaczego jestem na NIE w głosowaniu piórkowym. To przecież dobry tekst. Ale nie piórkowy według mnie. Ma zalety i ma wady. Główne jego wady, moim zdaniem, to wspomniane przesadne epatowanie tragedią oraz oklepany motyw paranormalny.

Po przeczytaniu spalić monitor.

Epitetami??? Gdzie tu widzisz jakieś epitety? I nie twierdzę, że zachwycają się byle czym, tylko takim akurat nadmiarem tragedii w tekście. O tym pisałem. Ludzie bardzo wrażliwi (lub nadwrażliwi) wciąż płaczą np. na "Love story". Część młodych wzrusza pewnie śmierć Iron Mana. Niedoświadczeni literacko/czytelniczo to inna historia. Dla sporej części czytelników nieznających literatury nawet "50 twarzy Greya" albo saga "Zmierzch" to literatura. Oczywiście umyślnie podaję skrajne przykłady, nie chodzi o Twój tekst. Czasem tylko ubolewam nad tym, że sporo portalowiczów zupełnie nie zna klasyki fantastyki.

Nie no, spoko. Ja jestem jedną z tych osób, którym tekst bardzo się podobał. Nadwrażliwy nie jestem, ale “Droga” MacCarthyego mnie ruszyła, tak samo jak “Dying inside” Silverberga albo “Wydrążony człowiek” Simmonsa. Śmierć Iron Mana mnie nie wzruszyła, ale śmierć Costnera w “Doskonałym świecie” już tak. Co do niedoświadczenia literackiego: “50 twarzy Greya” i “Zmierzch” to literatura, gówniana ale jednak. A co rozumiesz jako klasykę fantastyki? Bo fakt, Herberta nie czytałem. Asimova i Dicka niewiele. Sagana i Clarke’a trochę, tak samo Lema. Więcej Silverberga, Nivena, Simmonsa, Aldissa, Corwainera Smitha, Gibsona, LeGuin. Nie wiem, czy to już wystarczy do zaklasyfikowania jako osoba, która coś tam klasyki liznęła. Może. Teks MrB mnie się podoba, chociaż motyw paranormalny rzeczywiście jest tylko zarysowany – opowiadanie obyczajówką stoi. Obyczajówką IMHO na dobrym poziomie, a życie nie takie historie pisze, żeby ktoś zarzucał temu opowiadaniu nawarstwienie tragedii w stopniu niewiarygodnym.

Pozdrawiam

Known some call is air am

Ok, dzięki za wyjaśnienia. Dodam jeszcze tylko, że to też nie tak, że jestem jakimś turbozwolennikiem obyczajówek i przestawiam się wyłącznie na nie – miałem potrzebę napisać taki tekst, ale absolutnie nie odżegnuję się od innych rejonów fantastyki.

Na razie faktycznie raczej czytam. ;)

Żółwik!

Nie no, spoko. Ja jestem jedną z tych osób, którym tekst bardzo się podobał. Nadwrażliwy nie jestem, ale “Droga” MacCarthyego mnie ruszyła, tak samo jak “Dying inside” Silverberga albo “Wydrążony człowiek” Simmonsa. Śmierć Iron Mana mnie nie wzruszyła, ale śmierć Costnera w “Doskonałym świecie” już tak.

"Droga" to nie "Love story". Zresztą "Droga" bardzo dużo mówi o człowieku. No właśnie, śmierć Costnera łapie za gardło, nawet scena gdy Wilson odpływa Hanksowi wzrusza. Ale tam nie było białaczki, masowego wymierania całej rodziny oraz potomków bohatera i reszty tragicznej kumulacji. Pewnie dlatego tam te sceny, na tle reszty fabuły, wybrzmiewały ze sporą mocą. A kiedy dramat goni dramat i tragedią pogania wszystkie te nieszczęścia przestają wzruszać.

Co do niedoświadczenia literackiego: “50 twarzy Greya” i “Zmierzch” to literatura, gówniana ale jednak.

Gówniana literatura to gówniana literatura a nie literatura.

A co rozumiesz jako klasykę fantastyki? Bo fakt, Herberta nie czytałem. Asimova i Dicka niewiele. Sagana i Clarke’a trochę, tak samo Lema. Więcej Silverberga, Nivena, Simmonsa, Aldissa, Corwainera Smitha, Gibsona, LeGuin. Nie wiem, czy to już wystarczy do zaklasyfikowania jako osoba, która coś tam klasyki liznęła.

Jesteś stary koń i wymieniasz mnóstwo klasyki, którą znasz. Wspomniałem raczej o osobach, które nie czytały i nie mają zamiaru czytać tzw. klasyki. Potem się dziwią, że stary maras marudzi i kręci nosem, że to już było, gdy ktoś pisze o pustynnej planecie, na której żyją wielkie podziemne robale wytwarzające cenną przyprawę (przykład wymyślony).

Teks MrB mnie się podoba, chociaż motyw paranormalny rzeczywiście jest tylko zarysowany – opowiadanie obyczajówką stoi. Obyczajówką IMHO na dobrym poziomie, a życie nie takie historie pisze, żeby ktoś zarzucał temu opowiadaniu nawarstwienie tragedii w stopniu niewiarygodnym.

– To jeszcze wytłumacz mi czemu ma służyć takie nawarstwienie tragedii w tym akurat tekście, Twoim zdaniem? Widzisz. Tobie się podoba i nie przeszkadza nadmiar tragedii, a ja kurczę na to marudzę. Pech MrB polega na tym, że to ja jestem w loży i muszę oceniać. No niestety, na pewno skład loży ma spory wpływ na to jakie teksty dostają piórka.

Ok, dzięki za wyjaśnienia. Dodam jeszcze tylko, że to też nie tak, że jestem jakimś turbozwolennikiem obyczajówek i przestawiam się wyłącznie na nie – miałem potrzebę napisać taki tekst, ale absolutnie nie odżegnuję się od innych rejonów fantastyki. Na razie faktycznie raczej czytam. ;) Żółwik!

Spoko. Żółwik, MrB. Nie odbieraj moich komentarzy personalnie. Stram się zwyczajnie być fair wobec autora i szczerze i w miarę dokładnie uzasadniać swoje NIE lub TAK.

Po przeczytaniu spalić monitor.

Gówniana literatura to gówniana literatura a nie literatura.

Ale literatura :P

Możemy tak do rana :)

Rozumiem Twój punkt widzenia, co do ilości tragicznych wydarzeń w przełożeniu na ich fabularną istotność. I uczciwie napiszę, że nie zwróciłem na to większej uwagi, bo bardziej zafascynowała mnie wiarygodność relacji głównego bohatera z żoną.

Pozdrawiam

Known some call is air am

Sorry, Winneotu, ale jestem na NIE.

Za główne wady uznaję rozwodnienie fantastyki obyczajówką i brak oryginalności. Trochę się wahałam nad decyzją. Pewnie jedną z powyższych wad jeszcze jakoś bym przełknęła, ale wespół przekonały mnie, że nie widać tu piórka.

To historia o człowieku, którego dopada jedno nieszczęście za drugim. Między innymi duch kochanki utrudnia mu życie.

Prośby zza grobu to nienowy motyw. Wypadek, nieudane małżeństwo, śmierć dziecka, alkoholizm, nowotwór – jeszcze starsze.

Gdyby inaczej rozłożyć akcenty… Oczywiście, wtedy byłaby to inna opowieść. Według mnie ciekawsza, ale rozumiem, że nie każdy się ze mną zgodzi. Jasne, że szanuję prawo do własnego zdania i takich tam.

Nie przeczę, są również plusy. Ocean fajny. Wątek hien zapowiada się ciekawie, ale go nie domknąłeś. Jeśli złapanie hien było takie proste, dlaczego nikt inny tego nie zrobił. Hmmm, czy nie wystarczyłoby zamontowanie kamerki przy wejściu na cmentarz?

Bohaterów się nie czepiam. Przyzwoicie skonstruowani. Pewnie nie ich nie zapamiętam, bo setki podobnych spotykam po drodze do pracy, ale to nie zarzut. Na swój sposób pasują do tej (mocno obyczajowej) opowieści.

Fabuła. Rodzinne fragmenty mi się dłużyły, ale pod koniec ładnie się zazębiają i jednak były potrzebne (chociaż czy takie długie?).

Tak poza lożowskim komciem: zgadzam się z Marasem w kwestii człowieka w obyczajówce. Dla mnie obyczajówka traktuje o pojedynczych przypadkach wybranych spośród milionów podobnych ale nie identycznych. Nie czuję, że wiedza o którymś (żeby uwieść Iksińską, trzeba ją zaprowadzić do małej knajpki z afrykańską kuchnią, a żeby poderwać Igrekowskiego, trzeba wykazać się wiedzą o sportowych samochodach) mogłaby mi się do czegokolwiek przydać. Ja nie znam Iksińskiej ani Igrekowskiego, z moimi znajomymi te triki raczej nie zadziałają.

Babska logika rządzi!

MrB, wybacz, ale nie byłam w stanie doczytać tego tekstu do końca. Fatalny moment, po prostu nie dam rady. Za dużo triggerów, za ponuro, nie potrafię. Wstrzymam się od głosu w głosowaniu piórkowym :(

http://altronapoleone.home.blog

MrB, jak dla mnie ładnie splotłeś świat rzeczywisty z fantastycznym. To lubię, gdy połączenie jest takie właśnie nienachalne. Elementy realne są faktycznie realne, chociaż w moim odczuciu mocno depresyjne (niekończąca się seria tragedii). Elementy fantastyczne utrzymują mroczny klimat z tym jednym drobnym płomykiem, jakim jest Piotruś i jego los.

Ostatnimi czasy dość mocno zastanawiałam się nad opowiadaniami, tak generalnie pod kątem historii bohaterów i przewijających się postaci. Zamykania opowieści w sztywne ramy, ograniczanie do minimum czego się da. Chyba wynikło to z rozmowy z kolegą na temat kompozycji pewnego zdjęcia, co do którego mamy zgoła odmienne zdanie i jakoś to przeniosłam na grunt literatury. I wiesz co? Tym tekstem wpasowałeś się idealnie w moje aktualne przemyślenia. Pokazałeś, choćby w roli “statysty”, całkiem sporą liczbę krewniaków, sąsiadów itp. Pokazałeś, że świat Marka nie został zamknięty do żony, syna i Mai, a reszta wymazana. Wspomniałeś o elementach historii bohaterów, nie rozwijając i nie kończąc pewnych wątków, ale dając je w tle. Nie zrobiłeś z opowieści “martwej natury”, ale pokazałeś, że to, co opowiadasz jest faktycznie wycinkiem znacznie szerszej, rozbudowanej rzeczywistości. Co ważne – zrobiłeś to moim zdaniem w bardzo dobrze wyważony sposób, bo ani raz nie miałam poczucia, że czegoś mam tu za dużo, albo za mało.

Spodobała mi się koncepcja oceanu. nie przypominam sobie, bym się na coś takiego wcześniej natknęła.

Jedna rzecz, której się przyczepię to cmentarz. To jest moim zdaniem najsłabszy element – skoro przyłapanie hien cmentarnych było takie proste, to dlaczego nie zrobiła tego administracja (bezpośrednio lub pośrednio z pomocą techniki – monitoring, ochrony, czy policji)? Jeśli nagrobki były uszkadzane w trakcie otwierania, to powinno to wyglądać inaczej niż zwykła dewastacja i zwrócić uwagę administratora. A ten powinien się zainteresować i sprawdzić, co się dzieje. Tu mi nie gra.

Przymykając jednak na ten jeden element oko, muszę przyznać, że przeczytałam jednym tchem. Niby nic, a jednak coś.

Pisanie to latanie we śnie - N.G.

Uf, ale obsuwa. :( Dzięki za lożańskie komentarze!

Finklo, zaskoczyłabyś mnie inną decyzją, natomiast już bez trybu przypuszczającego, zaskoczyłaś mnie tym, że się wahałaś. :)

Już kilka osób narzeka na niedomknięcie wątku cmentarnego, to może powiem, że nie uważałem za istotne ciągnięcie go. Służył pokazaniu tego, że Maja miała jakieś swoje przypuszczenia nt. źródeł sytuacji, w której się znalazła. Marek potwierdził te przypuszczenia, ale nie zdążył nic z nimi zrobić, bo odnalezienie czaszki byłoby bardzo trudne, a do tego ocean dopominał się o niego coraz śmielej i w końcu Marek mu ulega. Padło nawet stwierdzenie, że to “wątek kryminalny” – moim zdaniem to określenie na wyrost. Gdybym chciał skupiać się i ciągnąć wątki kryminalne, to opowiadanie wyglądałoby zupełnie inaczej.

Hmmm, czy nie wystarczyłoby zamontowanie kamerki przy wejściu na cmentarz?

Czas akcji nie jest określony wprost, ale zauważ, że nie ma też wszechobecności internetu, smartfonów, bohaterowie jadą na wakacje pociągiem, a nie samochodem, popularna jest emigracja na zachód (Maja, Kasieńka). To detale, które kojarzę z latami ‘00. Taki był zamysł, natomiast może faktycznie byłem zbyt subtelny i niektórzy odebrali opowiadanie jako współczesne.

Dla mnie obyczajówka traktuje o pojedynczych przypadkach wybranych spośród milionów podobnych ale nie identycznych. Nie czuję, że wiedza o którymś (żeby uwieść Iksińską, trzeba ją zaprowadzić do małej knajpki z afrykańską kuchnią, a żeby poderwać Igrekowskiego, trzeba wykazać się wiedzą o sportowych samochodach) mogłaby mi się do czegokolwiek przydać. Ja nie znam Iksińskiej ani Igrekowskiego, z moimi znajomymi te triki raczej nie zadziałają.

No widzisz, a ja z kolei uważam, że wartością w literaturze jest to podglądanie drugiej osoby, odgadnięcie jej pragnień czy motywacji i spekulowanie o podejmowanych przez nią działaniach. Jeśli czegoś się przy tym nauczę, to traktuję to tylko jako wartość dodaną. ;)

Drakaino, rozumiem, nie ma problemu. Trzymaj się!

Śniąca, dzięki za tak miłe słowa. Jest tendencja, nawet tutaj się z nią parę razy spotkałem, że trzeba bezwzględnie wywalać wszystko co niepotrzebne, zostawiać samą esencję, absolutnie nie rozwadniać niczego w żaden sposób. Ja z kolei uważam, że detale potrafią zrobić dużą robotę i zachowując umiar, czasem można chlusnąć trochę wody. Ale nie za dużo! :>

Czas akcji. Już nie pamiętam, które lata obstawiałam, ale zdaje się, że “Jesteś w ukrytej kamerze” istniało jeszcze przed ‘00s. Czyli techniczne możliwości były. Emigracja na zachód trwa nadal, więc to słaby wyznacznik. Lepiej datują wojenne wspomnienia rodziny.

Obyczajówka. Dla mnie informacja, która nigdy mi się nie przyda jest z definicji nieciekawa. Do tego ciągle krąży mi po umyśle, że to wymyślone problemy wymyślonych ludzi. Tak zwyczajne, że gdyby żywy znajomy chciał mi o nich opowiadać ze szczegółami, to pewnie próbowałabym uciec. Podglądać ludzi? Hmmm, może to kwestia sformułowania, ale sama idea sprawia wrażenie odpychającej.

Babska logika rządzi!

Przepraszam, że tak późno docieram, bardzo niemrawo mi komentowanie ostatnio idzie. Ale jestem!

No i jak pewnie pamiętasz, byłem na NIE. Doceniam warstwę językową – opowiadanie napisane jest naprawdę dobrze, pod tym względem czytało się bardzo przyjemnie i naprawdę nie mam ci chyba nic do zarzucenia.

Niestety jednak treścią opowiadanie zupełnie mnie nie przekonało. Żeby nie było, zdaję sobie sprawę, że są czytelnicy lubiący tego rodzaju literaturę, ale ja niestety (albo i stety) zupełnie do nich nie należę. Twoje opowiadanie jednocześnie mnie znudziło, bo nie trafił się żaden haczyk który na który bym się złapał, jak i zmęczyło nagromadzeniem tragedii. Naprawdę, walisz po nerach kop za kopem, bez chwili oddechu, bez jakichś weselszych momentów ani nic w tym stylu. Zdecydowanie nie jest to literatura z której jestem w stanie czerpać przyjemność.

Wątek fantastyczny delikatny i nienachalny, ale przy tym niezbyt oryginalny czy interesujący. Znaczy – wykonany poprawnie, ale mnie nie zainteresował. Ponadto, chociaż te zasady funkcjonowania zaświatów wprowadzasz dość delikatnie, to coś mi w nich zgrzyta w postaci Mai. W sensie – rozumiem, że duchy które mają niedokończone sprawy czy inne problemy nie przechodzą dalej i zostają w oceanie. Rozumiem, że Maja nie mogła się uwolnić, bo ukradli jej czaszkę… Ale nie bardzo mi się to lepi. W sensie, Maja zginęła kilka lat wcześniej. Czaszkę ukradziono dopiero w trakcie opowiadania i wtedy zaczęła odwiedzać Marka. Jednocześnie twierdzi, że nie trzymają jej niedokończone sprawy i romans z Markiem, jedynie kwestia zbezczeszczenia zwłok. Więc skoro nie miała problemów z Markiem ani niczym, to nie powinna od razu po śmierci opuścić oceanu? Czy opuściła, ale bezczeszczenie zwłok ściągnęło ją z powrotem? Bo jeśli tak, archeolodzy mieliby na sumieniach całe rzesze niespokojnych duchów… Sam wątek hien cmentarnych wydawał mi się też urwany bez jakiegokolwiek zakończenia. Trochę niepotrzebne wydawało mi się też wprowadzenie drugiego (pierwszego?) dziecka pod koniec tekstu tylko po to, żeby praktycznie od razu umarło i dowaliło do sumy nieszczęść. Spokojnie można było wątki połączyć z Piotrusiem albo sobie darować, ale o tym kilka osób chyba już ci pisało.

No, ale żeby nie było że tylko narzekam, to na koniec jeszcze raz zaznaczę, że napisane jest naprawdę fajnie. I inny skład Loży pewnie mógłby ci dać piórko bez wahania i z zachwytem. Ale ja niestety nie jestem w stanie tego zrobić.

Może nie wyglądam, ale jestem tu administratorem. Jeśli masz jakąś sprawę - pisz śmiało.

Spoko, Arnubisie! Pocieszę Cię – wcale nie jesteś ostatni.

W sensie, Maja (…) twierdzi, że nie trzymają jej niedokończone sprawy i romans z Markiem, jedynie kwestia zbezczeszczenia zwłok. Więc skoro nie miała problemów z Markiem ani niczym, to nie powinna od razu po śmierci opuścić oceanu?

Jak sam zauważasz, Maja tylko tak twierdzi. :p

Do wątku hien odnosiłem się już parokrotnie gdzieś powyżej, więc pozwolę się nie powtarzać. Z gustami nawet nie zamierzam dyskutować – nie trafiłem, szkoda, może następnym razem.

Powiedz mi jednak, skoro piszesz, że nie masz temu opowiadaniu nic do zarzucenia oraz że pewnie loża w innym składzie przyznała by mu piórko, to czemu zagłosowałeś na NIE? ^^

Napisałem, że nie mam nic do zarzucenia pod względem językowym, cała reszta mojej wiadomości była o tym co mam do zarzucenia pod innymi względami. W dużym skrócie: opowiadanie napisane bardzo solidnie, ale mnie zmęczyło i znudziło. Nie wątpię, że są ludzie którym się podoba, ale ja nie jestem w stanie dać TAKa zgodnie ze swoim sumieniem (chociaż do biblioteki klikałbym jak dziki).

Może nie wyglądam, ale jestem tu administratorem. Jeśli masz jakąś sprawę - pisz śmiało.

Czytałem opowiadanie dawno – tuż po premierze – i, o dziwo, wciąż je pamiętam.

Nie zrobiło na mnie wielkiego wrażenie, ale jest w nim pewien charakterystyczny rys, który – tak mi się zdaje – sprawił, że opowiadanie przetrwało w mojej pamięci.

Pamiętam dobrze skonstruowany wątek obyczajowy i przenikającą się z nim oniryczną wizję zaświatów, która z początku wydawała mi się nie pasować do opowieści, jakbyś dodał ją na doczepkę, by była fantastyka. Ale teraz myślę, że ten wątek spajał opowieść i mimo że nie był dla mnie do końca zrozumiały (jakbyś się silił na jakąś metafizykę), to nadał historii inny wydźwięk. (Nie było to idealnie zrobione, ale coś tam zagrało.) Niby w tej opowieści nie ma nic nowego (swoją drogą, wymyśl coś całkiem nowego ;) ), ale jest ten charakterystyczny rys – coś od autora, co nieczęsto w opowieściach widać.

Bardzo mi miło, Palaio, że odkopujesz mojego starocia. :p

Z perspektywy czasu wyraźniej dostrzegam mankamenty tego tekstu, dzisiaj niektóre kwestie napisałbym pewnie inaczej, choć z części jestem niezmiennie zadowolony.

Myślę, że dla każdego dzieła (nie tylko literackiego) najgorsza jest nijakość, bo wtedy odbiorcy ulatuje wszystko, co mógłby zapamiętać. Jeśli mówisz, że to opko przetrwało w Twojej pamięci, to jest to dla mnie niesamowity komplement. To znaczy, że przynajmniej jakiś element wyszedł mi na tyle dobrze, że wbił się w pamięć. To cenna lekcja na przyszłość.

Pozdrawiam!

Zaloguj się

Załóż konto:

Zresetuj hasło: