Uff. Ten tekst miał zostać opublikowany już dawno, przy okazji konkursu “Raczkowanie na Marsie”, ale że nie udało mi się go wtedy skończyć na czas, postanowiłam go na spokojnie rozwinąć i dopracować. Po wielu iteracjach wyszło coś takiego.
Imiona postaci oczywiście nieprzypadkowe. W roli przerwy między scenami wystąpiła ilustracja “Jajo orfickie” Jacoba Bryanta.
Eurynome dryfuje między snem a jawą, próbując sobie przypomnieć.
Widzi czyste niebo przeglądające się w spokojnym oceanie i białe skrzydła rozpostarte ponad falami. Jej własne skrzydła. Niespokojne bicie serca, drżenie targanego wiatrem ciała. Gorączkowe poszukiwanie czegoś, co zdążyło już osunąć się w nieświadomość, zniknąć za rozmytym horyzontem.
Widzi ogromne gołębie jajo wiszące wysoko na niebie jak zamarznięte słońce. Łuskowate sploty owijają się wokół niego, zastępując mu gniazdo, ogrzewają zziębniętą skorupkę. Wąż kładzie płaski łeb na czubku jaja i czeka, wypatrując czegoś w górze. To jej wypatruje.
Eurynome szybuje w powietrzu, odmierzając czas kolejnymi okrążeniami.
Na skorupce pojawia się rysa. Wąż rozluźnia uścisk, po raz ostatni smakuje rozwidlonym językiem błękitu i rozwiewa się na wietrze. Rysa ciągnie się przez cały obwód, dzieli jajo poszarpaną linią na górną i dolną połówkę, na niebo i ocean.
Skorupka pęka. Pierwsze promienie żółtka przebijają się na zewnątrz. Z jaja wysypują się gwiazdy, planety, księżyce, noc rozlewa się po błękicie jak plama atramentu. Wyfruwa z wrzaskiem cały klucz ptaków, wylatuje chmara brzęczących pszczół, mrówki jedna za drugą wymaszerowują na rdzawą pustynię, na ziemię wzbierającą soczystą zielenią, na łąkę mieniącą się feerią barw.
Kiedy Eurynome otwiera oczy, przez chwilę słyszy jeszcze szum skrzydeł.
Tym razem pamięta.
Skorupka
Eurynome podrywa się z ciepłego gniazda, chwyta swój sen ostrożnie jak jajko i wyfruwa z modułu mieszkalnego. Przez chwilę drepcze okrągłym korytarzem, po czym skręca w stronę przestrzeni wspólnej.
Przemyka się niezauważona między ludźmi, zwinnie omija przyczepionego do podłogi robota czyszczącego; kurczowo ściska swój sen, żeby nie wyśliznął się z rąk, nie rozbił o twardy grunt.
Wspina się na najbliższy wolny fotel – zbyt wysoki dla niej, jak wszystkie tutaj – i rozgląda za Fanesem, który kręci się przy automacie z witaminizowaną wodą.
Eurynome zna go najdłużej ze wszystkich – jego moduł mieszkalny mieści się w tej samej sekcji, a poza nimi dwojgiem są tu tylko dorośli. Pod skorupką mieszka znacznie mniej dzieci niż dorosłych. Zresztą z Fanesem można rozmawiać w języku rodziców – to rzadkość, bo zwykle jest tak, że każda rodzina mówi po swojemu – a nie w jednym z trzech obowiązujących języków wspólnych, których uczą się na wirtualnych sesjach. I można mu powiedzieć więcej niż rodzicom. Kiedy rodzice słuchają opowieści Eurynome, jedynie przytakują, głaszcząc ją po głowie, jakby chcieli rozczesać i wygładzić wszystkie splątane snem myśli.
Fanes stawia kubek na zbyt wysokim stoliku i wdrapuje się na fotel naprzeciwko. Przeczesuje palcami włosy, złota czupryna połyskuje jak wesoły płomień.
– Ale miałem dziwny sen – mówi swoim miękkim, łagodnym głosem. – Śniło mi się, że mój dom się kurczy, a w tym samym czasie ja coraz bardziej rosnę, aż wreszcie nie mogę się poruszyć.
Eurynome wzdryga się, ale słucha dalej, bo z tonu Fanesa wnioskuje, że to nie koniec historii.
– Czuję, że muszę jak najszybciej się wydostać. Zaczynam uderzać i kopać w ściany, a one pękają z trzaskiem, pękają jak skorupka jaja. Bo to rzeczywiście jest skorupka jaja. Kiedy wychodzę na zewnątrz, u ramion wyrastają mi skrzydła.
– Gołębie?
Fanes nie odpowiada od razu. Sny są ulotne i światło szybko je płoszy; wymykają się, jeszcze zanim pochwycą je wszczepy pamięciowe.
– Nie wiem. Nie pamiętam. Może ptasie, może owadzie.
– Mnie przyśniło się coś podobnego. Ale nie byłam wtedy w środku. Widziałam skorupkę z wysoka oczami gołębicy. A z jaja nie wykluł się żaden ptak, żaden człowiek, tylko cały świat.
– Razem ze mną wykluło się światło. I machałem skrzydłami, żeby doprowadzić je aż do najdalszych zakątków świata.
– Może to był ten sam sen, podzielony na dwie połówki?
– Jedno z nas śniło go od zewnątrz, drugie od wewnątrz.
Eurynome w zamyśleniu stuka palcami w szklany blat. Fanes dopija witaminizowaną wodę.
W korytarzu pojawiają się rodzice w swoich eleganckich kombinezonach, świeżo wyjętych z maszyny do prasowania, i wołają Eurynome do wyjścia. Kiedy całą trójką wjeżdżają na wyższy poziom, winda skrzypi, jakby dopiero przeciągała się i głośno ziewała.
Świat jeszcze się nie wykluł, a ludzie tak naprawdę jeszcze się nie urodzili, ale to wcale nie znaczy, że pod skorupką cały czas nie tętni życie. Dorośli mijają się w korytarzach, przeganiając sen z podkrążonych oczu. Nawet przytłoczeni odpowiedzialnością i wagą swojej misji starają się iść żwawym krokiem, z uniesioną głową i spojrzeniem skierowanym w przyszłość. Nic dziwnego, że tak się spieszą. Dorośli o wiele dłużej czekają, aż będą mogli się urodzić, i na pewno już mocno się niecierpliwią. Spieszą do biur i pracowni, gdzie wciąż obliczają, rozpisują i rozrysowują, jak będzie wyglądał świat po wykluciu; do laboratoriów, gdzie analizują próbki suchej, zmarzniętej ziemi spoza jaja; do szklarni, by mozolnie przebierać kolejne robocze wersje dyni, marchwi i słodkiego ziemniaka. Idą wprawiać w ruch ociężałe maszyny, dzięki którym pod skorupką krąży powietrze i płynie życiodajna woda.
Niebo zastępczo wyznacza ogromna kopuła, bo świat na zewnątrz nie jest jeszcze gotowy. To ledwie niedokończony szkic, wciąż poprawiany i na nowo przerysowywany. Eurynome widziała prawdziwe niebo, ale tylko na ekranach i fotografiach, podobnie jak widzi się własną twarz. Pamięta senny, mdły brudnożółty kolor, zupełnie inny od czystego błękitu i aksamitnej czerni wyświetlanych na kopule. Pod skorupką niebo zawsze jest spokojne, a prowizoryczne słońce świeci jasno i pogodnie; i tylko metalowa pajęczyna sklepienia burzy doskonałą iluzję nieskończonej przestrzeni.
Na skrzyżowaniu tuneli, pośrodku okrągłego placu, mieści się jedyny park – skromna makieta przyszłego lasu. Każdy kwiat jest tu w rzeczywistości jeszcze cebulką, każde rachityczne drzewo pestką. Woda w sztucznej sadzawce dopiero uczy się odbijać przepływające obrazy, przebłyski minionych dni pływają ławicami pod niezmąconym zwierciadłem. Próżno szukać wśród gałęzi ptaków, których świergot wypełnia powietrze; błąkają się ponad placem jako duchy, czekając, aż ich ciała uformują się w małe pierzaste obłoczki.
Eurynome sięga po tablet, włącza opcję nagrywania i po kilku sekundach na ekranie pojawia się zdjęcie z atlasu. Ptak przycupnięty na gałązce jest puchatą kulką o żółtych piórach przyprószonych czernią. Tak będzie wyglądał, kiedy już powstanie prawdziwy świat.
Przechodzą pod hologramem, który na zmianę wyświetla logo salonu wirtualnej rzeczywistości youTopia i reklamę nowo otwartej restauracji Synae5thesia. „Dania kuchni molekularnej, tylko z marsjańskich składników!” Neonowa strzałka wskazuje pobliskie kręte schody na wyższy poziom, chalazę rozpiętą między centrum a kopułą.
Stąd już niedaleko do szkoły. Szkoła to jedyne miejsce, w którym nic nie jest za wysokie. Dorośli zwykle strzegą swojej wiedzy i dzielą się nią ostrożnie, ale w szkole można dowiedzieć się wiele o tym, jak będzie wyglądał świat po wykluciu. Teraz poza skorupką jest tylko pustkowie, przezornie podzielone na równiny i kratery, ponad którym na niebie migoczą gwiazdy układające się w konstelacje. Eurynome potrafi oznaczyć na interaktywnej mapie Meridiani Planum i krater Jezero, umie połączyć kropki na czarnej planszy w Łabędzia i Lutnię, ale ich istnienie może tylko przeczuwać.
Odkłada planszę, przymyka oczy i próbuje sobie wyobrazić, jak jajo wszechświata obraca się w wielkiej pustce kosmosu. Wystarczająco trudno zrozumieć nieskończoność – ale jak zrozumieć dwie nieskończoności?
Tarczka zarodkowa
– Mamo, skąd wzięliśmy się pod skorupką?
Mama zastyga z wiązką glonów wakame nad talerzem. Zielone, oślizgłe wodorosty wyglądają jak mokre, zużyte kable jakiejś zezłomowanej maszyny.
– To długa historia, kochanie – odpowiada mechanicznie mama. – Dowiesz się, jak będziesz duża.
Rodzice doskonale wiedzą, choć z jakiegoś powodu wciąż to przed nią ukrywają. Tata mówi czasem, że przylecieli tu na statku, ale pewnie tylko żartuje, bo kolejne pytania zawsze zbywa wzruszeniem ramion. Oboje wracają teraz do skubania glonów pałeczkami, wymieniając między sobą porozumiewawcze spojrzenia. Mimo że siedzą razem przy stole, Eurynome wydaje się, że dzielą ją od nich przeszklone drzwi laboratorium, obklejone ostrzeżeniami i znakami zakazu wstępu. Wszystko, co chciałaby wiedzieć, dzieje się właśnie za takimi drzwiami.
A przecież na pewno by zrozumiała. Chodzi już do szkoły, uczy się trzech języków wspólnych, zna na pamięć nazwy najwyższych marsjańskich szczytów i dokładny skład procentowy atmosfery, potrafi narysować schemat fotosyntezy i zbudować obwód elektryczny tak, żeby zaświeciła żarówka.
– A kiedy będę duża? Jak mogę urosnąć, skoro nawet jeszcze się nie urodziłam?
– Wszystko w swoim czasie. Na razie musisz dużo jeść, dobrze wypoczywać, regularnie ćwiczyć i uważać na zajęciach.
Eurynome odsuwa tackę ze śniadaniem. Rozumie, że dorośli bardzo się starają nadać jedzeniu pozór prawdziwości, ale dziś owsianka smakuje jak plastik, baton proteinowy jest jeszcze bardziej mdły niż zwykle, a drobiny witamin w soku marchwiowym niemal chrzęszczą w zębach. Rodzice jak gdyby nigdy nic kończą swoje porcje i już rozmawiają półgłosem o tajnych projektach i badaniach, w pełni ufni, że wszystko idzie zgodnie z planem, a rzeczywistość jest dokładnie na tyle rzeczywista, na ile powinna.
– A jak będzie wyglądał świat, kiedy już urosnę?
– Zacznie świecić prawdziwe słońce i cały lód na ziemi roztopi się w jeden wielki ocean. Potem z nieba spadnie woda, a z każdej kropli wyrośnie drzewo albo kwiat, albo źdźbło trawy.
Eurynome długo się namyśla, mając w pamięci tylko podziurawione kraterami skalne pustkowie.
– Skąd wiesz?
– Naukowcy już dawno wszystko obliczyli i zaplanowali. Z każdą chwilą jesteśmy coraz bliżej tego dnia.
– Dawno? – podchwytuje Eurynome. – To znaczy kiedy?
– Jeszcze na długo, zanim… – Mama urywa, opuszcza wzrok, jakby nie chciała zdradzić zbyt wiele samym spojrzeniem. – Na długo, zanim istniało nasze miasto.
Eurynome nie wie, co powiedzieć. Dla niej miasto istnieje od zawsze. Kopuła jest początkiem wszystkiego, jajem wszechświata, centrum kosmosu. Na samą myśl o tym, że kiedyś mogło istnieć coś innego, zaczyna jej się kręcić w głowie. Przeszłość i przyszłość to tylko słowa, niedoskonałe zalążki prawdziwych pojęć.
– Nie rozumiem. Gdzie mieszkali ci naukowcy, skoro miasta jeszcze nie było?
– Wszystko w swoim czasie, kochanie – odpowiada mechanicznie mama. – Wszystko w swoim czasie.
Eurynome wzdycha ciężko. Mama powtarza się jak echo, ale dla dorosłych trzeba być wyrozumiałym, nie można mieć im tego do końca za złe. W końcu oni też nie są jeszcze tak zupełnie prawdziwi.
***
Na zajęciach powtarzają dziś awaryjne procedury ewakuacji. Uczą się zakładać skafandry, nawiązywać łączność, odczytywać dane z interfejsu i oddychać przez rurkę. Potem kilka razy przemaszerowują przez salę, śmiesznie kiwając się na boki. Eurynome nie rozumie celu i sensu procedur. Dokąd mieliby się ewakuować, skoro świat jeszcze się nie wykluł, a poza kopułą rozciąga się tylko zamarznięta pustynia?
Po południu spaceruje z Fanesem po parku. Niedługo zacznie się ściemniać. Podobno na zewnątrz istnieją już dzień i noc, a lampy pod skorupką wiernie odtwarzają cykl dobowy. Ptaki zdążyły przez ostatnie tygodnie nabrać widmowych konturów; przezroczyste i bezbarwne fruwają nad głowami przechodniów, od czasu do czasu przysiadając na gałęziach. W powietrzu unosi się zapach szafirków, chociaż dookoła rośnie tylko trawa, falująca pod lekkimi podmuchami sztucznego wiatru. Między wysepkami zieleni płynie barwną rzeką interaktywny chodnik, który podświetla każdy krok.
Eurynome rozgląda się dookoła, bezwiednie słuchając strzępków rozmów tonących w wesołym śmiechu. Na pobliskim placu kilkoro dzieci wspina się po sznurkowym szkielecie dwudziestościanu, kilkoro innych po drabinkach w kształcie wstęgi Möbiusa. Dwie grupki sprzeczają się o miejsce w kokpicie statku. Bezgłowy mechaniczny czworonóg ściga się z pokracznym pająkowatym robotem ku nieskrywanej uciesze właścicieli i równie nieskrywanemu niezadowoleniu wszystkich pozostałych.
Nad sadzawką siedzi Ilma z sąsiedniej sekcji. Z nią zawsze rozmawiają po angielsku, bo język jej rodziców jest inny niż rodziców Eurynome i Fanesa. Ilma macha do nich, odgarnia słomkowe kosmyki z roześmianych oczu. Zaraz później już o nich zapomina, bo całą jej uwagę przykuwa holograficzny ptak, który sfrunął na brzeg sadzawki.
Rudzik, ocenia Eurynome. Kiedy stanie się prawdziwy i nabierze kolorów, będzie miał brązowe skrzydła i popielaty brzuszek, a na szyi plamę barwy ziemi.
Ilma wyciąga ręce i zamyka hologram w złożonych dłoniach. Widmo jeszcze przez chwilę trwa nieruchomo w miejscu, po czym wymyka się jej przez palce.
– Zupełnie jak w moim śnie – mówi śpiewnie, odprowadzając spojrzeniem odlatującego ptaka. – Tyle że tam była kaczka.
– We śnie? – Eurynome przysiada obok, zaciekawiona.
Ilma kiwa głową.
– Nie miała gdzie uwić gniazda, więc pozwoliłam jej usiąść na kolanach. Nazbierała patyczków i złożyła siedem jaj. Wiem, że siódme było inne niż sześć pozostałych… ale nie pamiętam już, w jaki sposób.
Dwa odbicia falują między okrągłymi liśćmi lotosu, eteryczna twarzyczka Ilmy i ostre rysy Eurynome podkreślone ciemnymi brwiami. Ilma przegląda się w płynnym zwierciadle, jakby to z niego czytała dalszy ciąg snu.
– Ach, teraz sobie przypominam: sześć złotych jaj i siódme żelazne. Kiedy nadszedł czas, potoczyły się do wody, a potem wypłynęły na powierzchnię i otworzyły. Patrzyłam, jak rozbite skorupki tańczą na wietrze, coraz wyżej i wyżej.
– I co się z nich wykluło?
– Wszystko – mówi Ilma, jakby było to oczywiste. – Z górnych skorupek niebo, z dolnych skorupek ziemia. Z białka księżyce i chmury, z żółtka słońce i gwiazdy.
Eurynome i Fanes spoglądają po sobie.
Rozumieją już, że mają do czynienia z czymś więcej niż zwykłym zbiegiem okoliczności, ale nie wiedzą, do kogo mogliby się zwrócić po radę. Pod skorupką są naukowcy zaszyci w swoich laboratoriach, wiecznie zabiegani technicy czuwający nad maszynami, troskliwi lekarze uzbrojeni w implanty i nanoboty, ogrodnicy przejeżdżający tam i z powrotem z wózkami warzyw i owoców, ciekawscy dziennikarze o śnieżnobiałych uśmiechach. Nie ma nikogo, kto potrafiłby objaśniać sny.
***
Na wypolerowanej przez roboty czyszczące podłodze odcina się czerwono-złota wstążka. Mały mechaniczny smok niezdarnie plącze się pod nogami przechodniów, co chwilę przystając i zmieniając kierunek. Eurynome przez chwilę przygląda się, jak kreśli nad posadzką krzywe ósemki.
– Więc jesteśmy tylko my troje? – pyta Fanes poufnym półgłosem.
Eurynome wspomina swoje ostatnie rozmowy w szkole i na placu zabaw. Większość dzieci budzi się i nic nie pamięta; ich sny rozbijają się w drobny mak, który potem dokładnie wymiatają zza łóżek domowe roboty.
– Ilma mówi, że jest nas siedmioro. Siedem jaj, siedem snów.
– Wierzysz w to? W naszych snach skorupka jest tylko jedna.
– Sen nigdy nie jest taki sam. Jedno z nas śniło go od zewnątrz, drugie od wewnątrz, pamiętasz? Ilma oglądała wyklucie swoimi oczami.
Milkną, kiedy obok przejeżdża magazynier z wózkiem pełnym skrzynek warzyw. Sny to zbyt poważna sprawa, żeby rozmawiać o niej przy dorosłych.
Fanes w zamyśleniu odprowadza go wzrokiem.
– Myślisz, że wśród dorosłych też mogą być śniący?
Eurynome zastanawia się długo. Nawet nie przeszło jej to przez myśl; dorośli są zbyt zajęci podtrzymywaniem jaja przy życiu, zbyt zaaferowani przydzielonym sobie kawałkiem skorupki. Jeśli śnią, to pewnie o swoich maszynach, bo to zwykle jedyne, co zaprząta ich uwagę.
Ale przecież oni też czekają na wyklucie.
– Gdyby tak było, wiedzieliby, co zrobić – odpowiada w końcu. – Świat dawno by się wykluł, a my dawno byśmy się urodzili.
Mechaniczny smok zatrzymuje się w pół kroku. Eurynome na moment traci go z oczu, kiedy przez korytarz przejeżdża kolejny wózek; zaraz potem widzi, jak właściciel robota podnosi go z podłogi i przysiada się tuż obok nich.
– Co mu się stało, Pangu? – zagaduje Fanes.
– Myślałem, że skończył się zasięg – odpowiada tamten. – Ale chyba znowu pogubił się przy wykrywaniu przeszkód. Będę musiał to jeszcze dograć.
Eurynome przygląda mu się dokładniej. Chłopiec ma sięgające ramion czarne włosy i oczy w kształcie migdałów. Mieszka w sekcji po drugiej stronie centrum, gdzie wszyscy posługują się jednym z trzech obowiązujących języków – chińskim. Dorośli nazywają tamtą część miasta Chinatown albo Małą Azją; to drugie określenie Eurynome niezupełnie rozumie, ale rodzice nie są zbyt chętni do wyjaśnień.
Pangu z powrotem stawia robota na podłodze, po czym wlepia oczy w ekran tabletu.
– Może to właśnie my znamy tajemnicę wyklucia – odzywa się znowu Fanes. – My, nie dorośli.
– Dla nas na razie też jest tajemnicą.
– Hej, Pangu. – Fanes przysuwa się bliżej. – Jak myślisz, czy sny mogą być prorocze?
– Jeśli już, to raczej jest odwrotnie. Sny są echem tego, co dzieje się na jawie.
– Nawet takie, w których widzi się przyszłość całego świata? – dopytuje Eurynome.
Pangu opiera się plecami o ścianę i spogląda w sztuczne niebo.
– Sny o wykluciu? Zdarzało mi się takie miewać, ale nigdy się nad tym nie zastanawiałem.
Kolejne pytania kwituje wzruszeniem ramion; to tylko sen, a zresztą i tak niewiele już pamięta, bo na początku zawsze jest chaos. Pamięta, że kiedy w końcu rozbija jajo, musi podtrzymywać rękami górną skorupkę, żeby oddzielić niebo od ziemi.
– A jaki jest świat, który powstaje z chaosu?
– Nigdy nie udało mi się go zobaczyć – przyznaje Pangu. – Podtrzymywanie nieba tak mnie wyczerpuje, że zawsze wtedy się budzę.
Przez głowę Eurynome przemyka niepokojąca myśl, że każde z nich śni o zupełnie innym świecie; żadne nie wie przecież, jak będzie on naprawdę wyglądał po wykluciu. Czy tylko jeden ze snów będzie miał szansę stać się rzeczywistością? Pangu wzrusza ramionami i stuknięciem w ekran budzi mechanicznego smoka.
Embrion
Drzwi do youTopii rozsuwają się bezszelestnie, ukazując przestronną, chłodno oświetloną salę. Rzędy głębokich białych foteli wyściełanych sztucznym pluszem przywodzą na myśl jaja rozmieszczone w ogromnym inkubatorze. Żadne z dzieci nawet nie drgnie, kiedy Eurynome przechodzi obok. Oczy mają zasłonięte goglami; oddychają miarowo, pogrążone w sztucznym śnie.
W youTopii można robić wszystko, chociaż nic nie dzieje się naprawdę. Eurynome zakłada gogle i przechodzi do menu snymulacji, długiego korytarza pełnego drzwi. Kolejne barwne szyldy przyciągają wzrok: przejażdżka pancernym pojazdem, leśny survival, podróż na księżyce, nurkowanie pod wodą, lot na orbitę okołomarsjańską.
– A może opuszczona stacja kosmiczna? – pyta znudzony głos Pangu.
– Eee. – Teraz mówi Fanes. – Byliśmy tam z dwadzieścia razy. Nawet już się nie boję, jak w laboratorium nagle gaśnie światło.
– Akurat.
Eurynome niespiesznie wędruje tam i z powrotem. Jej wzrok przykuwają niczym niewyróżniające się drzwi na samym końcu korytarza; zwracają uwagę właśnie tym, że próbują ją od siebie odwrócić. Snymulacja nie ma opisu, nie podano typu rozgrywki, czasu trwania ani lokalizacji kotwicy.
– Ale tam można latać! – upiera się Ilma. – Naprawdę latać, nie sterować statkiem.
– Widzicie ostatnie drzwi po prawej, te bez szyldu? Jestem pewna, że wcześniej ich tam nie było.
– Wygląda, jakby snymulacja była uszkodzona – orzeka tonem znawcy Pangu. – Pewnie nawet się nie uruchomi albo będzie mocno zbugowana. Szkoda czasu na takie rzeczy.
– I kto tu się boi? – wtrąca Fanes.
Eurynome przestaje słuchać. Naciska przycisk przy drzwiach, zatwierdza wybór i rozpoczyna odliczanie. Wizualizacje podszyte muzyką relaksacyjną zmieniają się jak w kalejdoskopie. Oddech się wyrównuje, w głowie czuć lekkie mrowienie.
Słyszy jeszcze wzywający ją głos Ilmy, kiedy opada bezwładnie na fotel.
Snymulacja rozwija się wokół niej jak kwiat, który olśniewa wzrok eksplozją nieznanych wcześniej barw, chociaż Eurynome dobrze wie, że jej ciało śpi, a oczy są zamknięte.
Stoi na niewielkim pomoście wznoszącym się nisko ponad wodą; na tyle nisko, że mogłaby z łatwością zburzyć gładkie zwierciadło. Kiedy wyciąga dłoń, natrafia na niewidzialny opór – tutaj znajduje się granica snymulacji. Woda ma lazurowy odcień i jest idealnie przejrzysta; pod powierzchnią falują uczepione skał kępy ukwiałów, przepływają pasiaste ryby o płaskich, trójkątnych ciałach. Na bezchmurnym błękicie wrzeszczy chmara białych ptaków.
Pomost prowadzi na plażę usłaną rdzawymi kamieniami. Dalej wydeptana ścieżka wiedzie przez lasek, gdzie niebo prześwituje przez rozłożyste pióropusze palm.
– Eurynome? – szeleści wiatr w palmowych liściach. – Gdzie jesteśmy?
– I na jak długo tu utknęliśmy? – dodaje ziemia drżąca pod stopami. – Nawet nie wiemy, gdzie tu jest kotwica.
Idą ostrożnie, na palcach, przystając na każdy najdrobniejszy szmer.
Ze skraju lasu widać miasto; miasto, którego nie ogranicza kopuła. Strzeliste budynki o opływowych kształtach, opasane oszklonym tunelem i poprzecinane wielopoziomową plątaniną ulic, pną się wysoko w górę. Dolne poziomy toną w morzu zieleni, z którego gdzieniegdzie wypływają na powierzchnię bąbelki modułów mieszkalnych. Kilka mniejszych konstrukcji unosi się w powietrzu.
– A co wy tutaj robicie? To moja snymulacja. Nie wydaje mi się, żebym rozsyłał zaproszenia.
Eurynome ogląda się za siebie. Głos należy do dziecka, nie dorosłego, ale nie rozpoznaje jego właściciela. Awatar ma ciemną karnację i wysoko upięte kręcone włosy; twarz, ramiona i dłonie zdobią tatuaże o wzorach układających się w figury geometryczne i obrazy przywodzące na myśl zwierzęta z atlasów.
– To twój sen? – pyta z podziwem Eurynome.
– Sny i marzenia to za mało – odpowiada tamten, a w jego głosie pobrzmiewa nuta wyższości. – Ja nie śnię. Ja tworzę.
– Więc sam to wszystko… stworzyłeś?
– Przyznaję, zainspirowałem się tym i owym. Mój ojciec ma pełno takich archiwalnych projektów, walają się po całym dysku, to czemu miałbym nie skorzystać. Ale, żeby nie było, dodałem też co nieco od siebie. – Rozkłada szeroko ramiona, jakby chciał nimi objąć całą panoramę. – Trochę ożywiłem ten ponury krajobraz. Wszystkie rośliny i zwierzęta są moje. Wszystkie lasy, łąki i uprawy, ryby, żółwie i ptaki. A skoro już przy tym jesteśmy… – Zakłada wytatuowane ręce na piersi. – Nie przypominam sobie, żebym stworzył ludzi.
Eurynome nie potrzebuje więcej słów, by mieć całkowitą pewność.
– Wszyscy śnimy ten sam sen.
– Właśnie widzę. – Gdyby nie byli teraz w wirtualu, pewnie przewróciłby oczami. – Cóż, miło się rozmawiało, ale chyba już czas na was. Na pewno znajdziecie dla siebie jakąś ciekawszą snymulację.
– Nie to miałam na myśli. My też śnimy o świecie, który wykluwa się z jaja.
Chłopiec przez chwilę stoi w bezruchu, jakby nagle zacięła się animacja jego awatara.
– Skąd wiecie o…
– Każde z nas widziało początek – ciągnie Eurynome. – Rysa, pęknięcie, wyklucie. Z górnej skorupki niebo, z dolnej skorupki ziemia.
Teraz wręcz pochmurnieje, jakby dotknięty do żywego tym, że nagle musi dzielić swój sen z czwórką nieznajomych.
– Ale tak naprawdę nigdy nie widzieliśmy tego, co było dalej.
– Bo tego nie wystarczy wyśnić – oświadcza tamten wyniośle. – To trzeba zaplanować.
Fanes macha wirtualną dłonią.
– Planowanie zostawmy dorosłym. Świat nie wykluje się, dopóki coś nie rozbije skorupki od środka.
– Nie ma o czym mówić, dopóki nie wiemy, co oznaczają sny – mówi Ilma. – Jeszcze nie śniliśmy ich wystarczająco długo, nie odsłoniły się przed nami w całej okazałości. Być może coś nam umyka, czegoś brakuje…
– Mój ojciec uważa je za dobry znak. Znak, że w przyszłości będę mógł pójść w jego ślady, a potem jeszcze dalej.
– Na razie sny są tylko chaosem – ucina Pangu. – Powinniśmy zaczekać, aż okrzepną w coś stałego, w coś pewnego.
Eurynome wpatruje się w cyfrowe niebo. Gdyby tylko mogli przetłumaczyć swoje wizje na jeden język, utkać z nich wspólny kod, a potem rozplątać go linijka po linijce i wszystko zrozumieć…
– Mamy tylko kilka kawałków skorupki, których jeszcze nie umiemy skleić w całość.
– Ja cały czas szukam brakujących odłamków. – Chłopiec wzrusza ramionami. – Ale niech wam będzie, wyjdźmy stąd i spotkajmy się na zewnątrz. Byliście kiedyś w Synae5thesii?
Ze snymulacji wychodzi się albo automatycznie po zakończeniu cyklu, albo przez kotwicę. Kotwicą są zwykle odpowiednio oznakowane drzwi, schody lub tunel – i każda wysoka przepaść. Eurynome ma nadzieję, że nie będą musieli skakać z klifu; ich przewodnik sprawia wrażenie kogoś, kto mógłby wpaść na coś podobnego.
Tym razem kotwicą okazuje się przezroczysta kapsuła w przeszklonym szybie. Szczyt wieży ginie gdzieś wysoko w niebie. Z trudem mieszczą się w środku, ku milczącemu niezadowoleniu przewodnika, który odwraca się do nich plecami i skupia na widoku za szybą. Eurynome podąża za jego spojrzeniem. Im wyżej się wznoszą, tym lepiej widać, jak gigantyczna jest metropolia, jak szczegółowo zaprojektowany każdy budynek, jak skomplikowana sieć ulic, jak…
Miasto w jednej chwili pęka niczym bańka mydlana, rozmywa się w kalejdoskopie wizualizacji.
Eurynome zdejmuje hełm, przeciera oczy, rozgląda się dookoła. Widzi go – gramoli się z kokonu fotela jak pisklę wykluwające się z jaja.
Wygląda prawie tak samo jak w snymulacji, ale zamiast wzorzystych malunków zdobiących twarz i oplatających ramiona nosi tylko niewielkie tatuaże cyfrowe na nadgarstkach.
Nie uśmiecha się. Sprawia wrażenie, jakby myślami był gdzie indziej, być może już w dalekiej przyszłości. Zdawkowo kiwa głową i wyciąga rękę jak dorosły.
– Ta’aroa. – Milczy przez chwilę, po czym zaraz się reflektuje: – Możecie mi mówić Taro.
Inkubacja
Niełatwo jest znaleźć wyjście, gdy tak wiele drzwi pozostaje zamkniętych.
Eurynome rozmawia o snach z Tu-metuą, sąsiadką z sekcji Taro. Tu-metua mieszka nie w jaju, ale w wydrążonej łupinie kokosa, a jej brat jest w połowie rybą. Kiedy była młodsza, mama co noc śpiewała jej prastare kołysanki, które rozpędzały wszystkie złe sny. Teraz niewiele pamięta tak z piosenek, jak i ze snów.
Fanes chroni swój sen, ogrzewa go skrzydłami. Wierzy, że trzymają w rękach coś bezcennego, że to właśnie pod gładką skorupką kryje się rozwiązanie zagadki. Jeśli go nie poznają, muszą przynajmniej pamiętać. Podejrzliwie spogląda na dorosłych; w ich oczach nie widzi blasku, który rozbije jajo wszechświata.
Pangu jest przekonany, że czas przyniesie odpowiedź. Najważniejsze to dokładnie poznać tworzywo snu i cierpliwie rzeźbić w jego bryle, odłupując niepotrzebne elementy. Dopiero po odłożeniu młotka i dłuta będzie można przyjrzeć się z dystansu temu, co pozostanie. Pangu każdego dnia uczy smoka nowych kroków. Każdej nocy podtrzymuje niebo, by pozostało oddzielone od ziemi.
Taro zbiera wszystkie kawałki skorupki, jakie udaje mu się znaleźć. Plany centrum miasta i korytarze sekcji mieszkalnych zna już na pamięć; chciałby wreszcie się dowiedzieć, co takiego mieści się na niższych poziomach, na które nie wolno im schodzić. Ukradkiem zagląda przez szyby do szklarni hydroponicznych, gdzie bujna zieleń piętrzy się na zimnych metalowych stelażach.
Ilma myśli o gnieździe kaczki, kiedy na zajęciach wyhodowuje ogród w probówce. Obserwuje, jak kryształki soli rozkwitają w szkle wodnym w falujące wodorosty o wszystkich odcieniach turkusu. Być może nie wystarczy czekać, aż siedem jaj się ogrzeje, a świat się wykluje – potrzeba dla nich odpowiedniego środowiska, odpowiedniego katalizatora, który pobudzi to, co drzemie w środku.
Eurynome śni. We śnie po raz pierwszy widzi w pęknięciu skorupki człowieka. Zniża lot, żeby przyjrzeć mu się z bliska. Z początku go nie rozpoznaje, bo twarz przysłania mu hełm, a całe ciało ma oplecione przewodami. Dopiero okrążenie później dostrzega oprószone złotem błoniaste skrzydła, które rozpościerają się ponad ziemią i rozsyłają światło na wszystkie strony świata.
Wzrost
– …budowę naziemnych modułów mieszkalnych dla stu kolonistów, sponsorowanych przez korporację NanoSpace…
Eurynome przebiega obok ekranu informacyjnego i wpada do budynku youTopii. Obrzuca salę szybkim spojrzeniem – Taro czeka pogrążony w myślach w swoim fotelu, Fanes mości się w gnieździe ze splątanych kabli. Czekają jeszcze na pozostałych.
– Co to za miejsce, o którym pisałeś?
– Stara baza. – Taro splata przed sobą dłonie, srebrno-złote tatuaże cyfrowe lśnią na nadgarstkach. – Bardzo wczesna wersja naszego miasta, teraz już pusta skorupka pozostawiona sama sobie. Ta prawdziwa jest gdzieś na powierzchni, poza kopułą, zamknięta na trzy kody.
Oczy Eurynome błyszczą. Teraz, kiedy tak wiele wie o świecie, chce poznać go na tyle, na ile to możliwe. Poza tym zwiedzanie starej bazy w wirtualu to już prawie jak wyjście poza kopułę.
– A co, jeśli ktoś nas znajdzie?
– Nie znajdzie. Tym razem zabezpieczyłem nas hasłem. – Taro zniża głos do szeptu. – Mój ojciec nie ma pojęcia, że skopiowałem ten projekt.
Drzwi rozsuwają się. W oddali słychać tupot stóp i małych mechanicznych łapek, uderzenia młotka i dłuta rzeźbiących w bryle snu. Na końcu wiatr przywiewa Ilmę; zjawia się w sali po cichu, jakby nie chcąc spłoszyć drzemiącej w gnieździe kaczki.
Eurynome sięga po gogle i uruchamia snymulację.
Okrągłe pomieszczenie jest chłodne i bezbarwne; widoczne linie siatki niczym niewymazane z obrazu kontury zdradzają sztuczność konstrukcji. Centrum modułu zajmuje obszerny stół, przy ścianach rozmieszczono stanowiska komputerowe. Stanowisk jest pięć, tak jakby zostały przygotowane dla nich samych. Po lewej i po prawej toną w półmroku korytarze prowadzące do dalszych pomieszczeń.
Taro wygodnie sadowi się przy stole.
– Stara baza – podejmuje ponownie. – Tutaj mieszkała pierwsza załoga, kiedy nasze miasto jeszcze nie istniało. To oni stworzyli pierwsze próbki powietrza, wody i roślin.
– Oni dokładnie wiedzieli, co robić, żeby tchnąć w to miejsce życie – zastanawia się głośno Eurynome. – Dlaczego my tego nie wiemy?
– Tak naprawdę nie potrafili niczego ponad to, co potrafią wszyscy dorośli. Poza tym… – Taro robi dłuższą pauzę. – Pierwsza załoga nie wypełniła swojej misji do końca. Ani kolejna, ani kolejna. Całe dekady upłynęły, zanim założono nasze miasto.
Jego słowa budzą w Eurynome nagły niepokój. Czy tak samo będzie z nimi? Czy może stać się tak, że nie znajdą wszystkich odłamków skorupki i nie poznają tajemnicy wyklucia?
I odejdą, zanim jeszcze się urodzą?
Ale z nimi będzie inaczej. Dzień ich narodzin został już dawno zapisany, wszystkie obliczenia zostały poczynione.
Świat coraz bardziej się zmienia. Rośnie. Rozwarstwia się na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Tyle nowego musi się teraz zmieścić pod skorupką – tyle snów, planów i projektów. Przyszłość jest jeszcze płynna, bezkształtna, łagodnie otula nabierające konturów miasto. Kiedy wreszcie się skrystalizuje, w jaju może nie starczyć już miejsca na nic więcej.
***
Nad szkolnym biurkiem obraca się wolno hologram wielkiej kuli. Eurynome przechadza się dookoła, z zapałem stukając w interaktywne punkty rozmieszczone w wybranych miejscach; Fanes kręci się na fotelu obok, od czasu do czasu ziewając. Treści wyświetlających się kolejno infografik płynnie prześlizgują się z okularów powiększających do wszczepów pamięciowych.
Wielka kula nie przedstawia modelu Marsa.
Na zajęciach uczą się teraz o świecie, który istniał przed tym, zanim powstało miasto. O Ziemi. Tata jednak nie żartował – naprawdę przylecieli tutaj na statku. To znaczy dorośli, bo wszystkie dzieci urodziły się już pod skorupką.
Rodzice zrobili się zresztą nieco bardziej rozmowni. Zdają się wspominać przeszłość z pewnym rozrzewnieniem, mimo że ich planeta została zniszczona i musieli na zawsze ją opuścić – wyjałowioną z surowców, podziurawioną wybuchami bomb, pooraną bruzdami klęsk żywiołowych i ekologicznych. Wsiedli na statek, a tam zapadli w sen i wiele miesięcy płynęli przez przestrzeń kosmiczną, by obudzić się pod skorupką. Tyle samo, ile na swoje narodziny czekała Eurynome.
Największym zaskoczeniem jest jednak to, że Ziemię i Marsa dzieli odległość nie w czasie, a w przestrzeni.
Przycisk uruchamia krótką animację. Eurynome jak zahipnotyzowana wpatruje się w symulację przedstawiającą zmiany klimatyczne. Niebieskie linie wcinają się w głąb lądu, niebieskie plamy wymazują linie brzegowe i zabarwiają zielone obszary na mapie. Przejście. Rzeki płyną szerokimi alejami między szpalerami na wpół zatopionych budynków, nad opustoszałymi miastami górują kamienne statuy. Przejście. Obdarci ludzie przechadzają się wśród łanów uschniętych zbóż. Przejście. Korony drzew czernieją pod bursztynowym niebem, powoli zasnuwane gęstymi kłębami dymu.
Eurynome skrupulatnie notuje liczby, dane i statystyki. Każdy przycisk nasuwa nowe pytania. Czy Ziemia też kiedyś wykluła się z jaja? Czy przed Ziemią była jeszcze inna Ziemia? Czy nowy świat czeka w przyszłości taki sam koniec?
Tutaj wszyscy uczą się, jak wykorzystywać każdą kroplę wody, każdy oddech, energię każdego promienia słońca. Pod skorupką nie ma wojen, kryzysów ani powodzi.
– Czy są jakieś pytania?
– Tak – odzywa się głos z drugiego końca sali. – Dlaczego są tutaj tylko daty z dwudziestego pierwszego wieku?
– Żeby ci się implant nie przegrzał, Yared – rzuca ktoś ze stanowiska obok.
– Na razie poznajemy dzieje najnowsze. – Nauczycielka nie daje się zbić z tropu. – Interesują nas te wydarzenia, poprzez które historia Ziemi łączy się z naszą historią.
– Ale nasza historia zaczęła się całe stulecie wcześniej – nie poddaje się Yared. – Dlaczego nie uczymy się o przelotach sond albo o przejazdach łazików, albo pierwszym locie załogowym, albo…
– Cieszy mnie twój zapał, Yared. – W spokojnym dotąd głosie pobrzmiewa lekkie zniecierpliwienie. – Na to też przyjdzie czas, ale na obecnym etapie nauki nie są to dla nas treści najistotniejsze.
– To wszystko wydarzenia przełomowe dla naszej historii.
– Z ziemskiej perspektywy; perspektywy twoich rodziców, jak się domyślam? Nie bez powodu uczymy się właśnie o zmianach klimatu, o wojnach surowcowych, o kryzysie nuklearnym. Chodzi przede wszystkim o to, żeby wyciągnąć odpowiednie wnioski i więcej nie popełnić tych samych błędów.
Wszystkie oczy wpatrują się w Yareda, ale ten tylko odmrukuje coś pod nosem i wraca do swojego hologramu.
– Czy są jeszcze jakieś pytania?
Rysa
Nad miastem zapada zmrok, ulice centrum rozpalają się światłem latarni ulicznych. Znad szklanej balustrady tarasu Synae5thesii Eurynome obserwuje nielicznych już o tej porze przechodniów. Przy stole Ilma i Fanes pogryzają słodko-pikantne śnieżki mrożone ciekłym azotem. Taro w skupieniu studiuje interaktywny plan najniższych poziomów miasta, dolnej skorupki jaja; smok Pangu tańczy między talerzykami, na których trzęsą się kolorowe galaretki. Z sufitu zwieszają się błękitne światłowody ozdobnej lampy, długie parzydełka fluorescencyjnej meduzy.
Dorośli stale są w ruchu, nawet kiedy stoją w miejscu; stale są zajęci, nawet kiedy odpoczywają. Stawiają kroki w jednakowym, tylko sobie znanym rytmie. Za bardzo się spieszą, by unieść głowy i spojrzeć w niebo.
I jest też ktoś, kto wcale się nie spieszy. Leży z rękami założonymi za głową na podświetlanej ławce w parku, wpatrując się w sztuczne gwiazdy. Eurynome pamięta go, ale dopiero teraz nasuwa się jej pytanie.
– Myślicie, że on też może być śniącym?
Fanes wychyla się za balustradę, obracając w palcach patyk ze śnieżką.
– Yared? Nie wydaje mi się. Zbyt wiele w nim z dorosłego. Zachowuje się, jakby przeżył już wszystko, ale nigdy nie poznał tajemnicy. Błysnęła mu tylko przed oczami i zniknęła bezpowrotnie.
– On może coś wiedzieć – odzywa się Ilma. – Słyszałam, że jego rodzice pracują przy maszynach poza kopułą.
Taro na chwilę unosi wzrok znad mapy.
– Tylko nie podawaj mu żadnych haseł, dopóki się nie upewnisz, że jest jednym z nas.
Eurynome mruży gołębie oczy pod ciemnymi brwiami; spojrzenie znów sfruwa na dolny poziom, przysiada na gałęzi drzewa w parku. Siedem jaj, siedem snów. Czy to jest kolejny odłamek skorupki, którego szukają?
Na prowizoryczny firmament wzeszły już oba księżyce – opromieniony aureolą Fobos i maleńka iskierka Deimosa. Ich odbicia falują na wodzie, odbicia ich odbić lśnią w oczach Eurynome. Żadne z nich nie jest prawdziwym niebem, ale prawdziwe niebo nie jest jeszcze gotowe; projekcja na kopule to najbliższe, co przypomina jego przyszły kształt.
Eurynome przysiada na brzegu sadzawki. Uśmiecha się lekko, kiedy odnajduje na nocnym niebie gwiazdozbiór Gołębia. Ptak krąży nad swoim gniazdem, czuwa nad jajem grzejącym się w łuskowatych objęciach.
Zgrzyt. Na gładkiej skorupce pojawia się rysa. Niebo mruga niczym gigantyczne oko, mruga raz, drugi, trzeci, a potem gaśnie.
Zanim iluzja rozświetla się na nowo, oboje długo widzą tylko pustą biel kopuły. Yared śmieje się krótko i z ociąganiem podnosi z ławki. Wydaje się w jakiś sposób usatysfakcjonowany, zupełnie jakby wcale nie przyszedł tu obserwować gwiazd, ale czekał na awarię projektora.
– Który to już raz w tym tygodniu? Dziesiąty? – pomrukuje pod nosem, na wpół do niej, na wpół do siebie. – Mówię ci, pewnego dnia coś zgrzytnie, skrzypnie, trzaśnie i wszyscy obudzimy się w jakiejś pustej przestrzeni, na matrycy rzeczywistości. Albo jako mózgi w słojach.
Eurynome spogląda w górę, ale zamiast Gołębia widzi jedynie pięć rozrzuconych na niebie kropek.
– Ta kopuła to tylko skorupka jaja. Kiedy nadejdzie czas, z jaja wykluje się prawdziwy świat i wszystko się zmieni.
Odwraca się, czując na sobie badawcze spojrzenie.
– Prawdziwy świat? To znaczy, że nigdy dotąd nie widziałaś prawdziwego świata?
– Nikt go nie widział. Świat poza skorupką jeszcze nie istnieje, dopiero kształtuje się z chaosu.
– Doprawdy? – dziwi się Yared. – Moi rodzice wciąż o nim opowiadają, a sami widują go codziennie. Pewnie mieszkasz w jednej z tutejszych sekcji, co? Stąd dorośli nigdy nie wychodzą poza kopułę.
Eurynome nie dostrzega Gołębia, ale słyszy, jak nerwowo trzepocze skrzydłami. Skorupka nagle wydaje się dla niego za mała. Chce wiedzieć, czy na zewnątrz jest coś więcej niż maszyny podtrzymujące jajo przy życiu.
– Co ci o nim opowiedzieli?
Pęknięcie
Z centrum przedostają się na niewielką stację. Kilka minut później przyjeżdża metro i zabiera grupkę zmęczonych dorosłych w identycznych błękitno-czarnych kombinezonach. Eurynome przestępuje z nogi na nogę; nigdy wcześniej nie wyjeżdżała poza miasto.
Nigdy wcześniej nie była poza skorupką.
Pospiesznie zajmują ostatnie wolne miejsca w wagonie. Pociąg ziewa i gładko sunie dalej, przygaszone twarze pasażerów odbijają się w szybach jak zatarte wspomnienia.
Stacja, na której wysiadają, prowadzi do jednej z naziemnych sekcji, gdzie moduły są mniejsze i gęsto skupione – na każdym piętrze mieszczą się ich trzy. Przestrzeń wspólną stanowi ciasny korytarz, w którym mijają się przechodzący. Budynek szczerzy metalowe zęby schodów, kłapie kolejnymi paszczami drzwi. Kiedy zatrzymują się przed wejściem do modułu, Eurynome zaczyna się obawiać, co zastanie w środku, jednak szybko oddycha z ulgą.
Wnętrze jest urządzone prosto, ale przytulnie. Sztuczne okna pozwalają zapomnieć o niewielkiej powierzchni, ze sterylnych białych mebli zwieszają się miękkie tkaniny z frędzlami, ściany zdobią kolorowe okładziny w geometryczne wzory. Te w pokoju Yareda niemal całkowicie zasłaniają animowane krajobrazy: fale obmywające piaszczysty brzeg, drzewa zieleniące się wśród surowych skał, śmieszne garbate zwierzęta idące jeden za drugim przez pustynię.
– Podobają ci się, co? To zdjęcia rodziców sprzed odlotu. Chciałbym kiedyś sam polecieć na Ziemię i zobaczyć te miejsca na własne oczy.
– Yared, przecież tego wszystkiego już tam nie ma – sprostowuje ostrożnie Eurynome. – Będziemy musieli stworzyć świat od początku.
– Ziemia wciąż się kręci. Nie wszystko zostało zniszczone. Chciałbym przynajmniej zobaczyć, jak żyje się tam teraz ludziom.
– Na Ziemi ciągle mieszkają ludzie?
– No pewnie. A jak myślałaś, skąd ciągle przylatują nowi koloniści? – Eurynome nie przyznaje się, że w ogóle o tym nie myślała. – Zresztą tak naprawdę jest nas bardzo niewielu. Sprowadzają jakąś setkę pracowników raz na kilka lat. Wcześniej przez całe dekady przylatywały tutaj tylko maszyny.
Yared mówi długo. Mówi o czasach, kiedy jajo jeszcze nie istniało, a cała ziemia była pustkowiem, przez które przetaczały się burze piaskowe. Rodzice ich rodziców wciąż wysyłali ze swoich stacji skrzydlatych posłańców, by na pustkowiu znaleźli wodę.
– Zbudowali pierwsze sondy – opowiada – ale okazały się zbyt słabe, by choćby rozwinąć skrzydła. Potem wysłali orbitery, które krążyły wokół ziemi, ale nigdy na niej nie wylądowały. Następne były lądowniki; te padały z wyczerpania, kiedy tylko przycupnęły na skałach. Tylko łazikom udało się wyruszyć dalej w wędrówkę po pustyni, ale nawet ich czas był policzony.
– Żaden z posłańców nie wrócił?
– Niektórzy zdążyli wysłać wiadomość, zanim stracili łączność ze stacją. Okazało się, że trafili na ślad wody. Czapy lodowe, para w atmosferze, krople uwięzione w skałach. I rodzice naszych rodziców odczytali to jako znak.
– Czy nie wiesz, że dorośli już wszystko zaplanowali i obliczyli? – przerywa mu Eurynome. – Musimy tylko czekać. Kiedyś nad nami otworzy się prawdziwe niebo, a z nieba spadnie woda i użyźni całą pustynię.
– Fałszywe proroctwa. A ta historia o jaju wszechświata? Pewnie produkują je w laboratorium, specjalnie dla takich jak wy, dzieci spod kopuły. Nasi rodzice zbłądzili, ale uparcie idą pod wiatr i szukają drogi w burzy piaskowej.
– I właśnie dlatego tu jesteśmy: żeby stworzyć tutaj życie, kiedy już ją wytyczą.
– Tutaj nie ma życia, Eurynome. Całe piętra maszyn pracują, żeby podtrzymać jego namiastkę, ale nic nie zapuści tu korzeni, nic nie rozkwitnie. Nic nie wyda owocu.
– Dlatego że jeszcze tego nie doczekaliśmy? Drzewo nie przypomina nasiona, z którego wyrosło, a ptak nie jest podobny do jaja, z którego się wykluł.
– Nie na każdej ziemi wyrośnie drzewo, nie z każdego jaja wykluje się ptak. To miejsce nie jest rajskim ogrodem, a tylko oazą na pustyni. Mirażem, który ścigają nasi rodzice.
Eurynome mocno zamyka w ramionach swój sen, żeby Yared nieostrożnym gestem nie strącił go na ziemię. Pod palcami na gładkiej powierzchni snu wyczuwa pęknięcie. W głosie Yareda nie ma zniecierpliwienia, ale nie podoba jej się ten natchniony, nieznoszący sprzeciwu ton, chce strząsnąć z siebie niepokojące myśli, które ze sobą niesie.
– Skąd to wszystko wiesz? – Gołębie oczy nabierają orlej drapieżności. – Czy to coś, co ci się przyśniło?
– To wszystko prawda. – Yared zadziera głowę, jakby urażony. – Wystarczyłoby wyjść na zewnątrz, żeby się o tym przekonać. Rodzice mówią, że tam ciągle można znaleźć mnóstwo śladów po dawnych czasach.
– Nie możemy wyjść na zewnątrz – protestuje Eurynome. – Świat poza kopułą nie jest jeszcze gotowy.
– Mówisz, jakby to był jakiś inny świat – dziwi się Yared. – Nie ma jednego bez drugiego, Eurynome. Wszystko, co mamy pod kopułą, pochodzi z Ziemi.
Wyklucie?
– Fanes miał rację. On nie jest śniącym.
Znów są w Gnieździe, jak Taro nazwał snymulację starej bazy. W uplecionym z przewodów schronieniu, ukrytym przed oczami dorosłych, ich wizja jest bezpieczna.
– Ale Ilma też miała rację. Jego rodzice opowiedzieli mu wiele o świecie na zewnątrz. O maszynach, które dotarły tu przed ludźmi, o Ziemi sprzed czasów katastrof.
– Na zewnątrz? – pyta podejrzliwie Taro. – Teraz powinien nas zajmować przede wszystkim świat pod skorupką. Nie możemy pozwolić, żeby nasze sny zamarzły, żeby zasypała je burza piaskowa.
– Każdy odłamek może być tym, którego szukamy.
– Ziemia to przeszłość, a przeszłość jest tylko surowym tworzywem – dodaje Pangu. – Czasem trzeba odrzucić elementy, które nie pasują do całości. A zwłaszcza elementy, które już kiedyś się nie sprawdziły.
Ich wizja jest bezpieczna, ale wciąż niekompletna. Skąd mogą wiedzieć, co odrzucić, jeśli nie mają pełnego obrazu? Eurynome coraz bardziej się niecierpliwi; nie chce czekać, chce rozwinąć skrzydła i zobaczyć cały świat z wysoka.
Na kolejne spotkanie w Gnieździe nie przychodzi. Nie mówi Fanesowi i pozostałym, że w wirtualu czuje się jeszcze mniej prawdziwa niż zwykle. Zaczyna się obawiać, że pewnego ranka zamiast swojej twarzy zobaczy w lustrze siatkę poligonów. Albo że jej ciało zacznie znikać, aż stanie się zupełne niewidzialna.
– Byłeś kiedyś na zewnątrz, Yared? – zagaduje na szkolnej przerwie, dłubiąc widelcem w sałatce.
– Nie – przyznaje niechętnie Yared, jakby przyłapany na oszustwie. – Ale byłem blisko, tuż przy samym wyjściu. Namówiłem rodziców, żeby pokazali mi skafandry. Zanim się zorientowali, rozmawiałem z nimi przez mikrofon zza wizjera hełmu.
Sałatka smakuje jak papier. Mokry, lodowaty papier.
– Nie, nie pozwoliliby mi wyjść. Może gdyby wybrać się tam w któryś dzień wolny, odpowiednio wcześnie, kiedy jeszcze nikogo nie ma…
Eurynome nie jest pewna, czy powinna to rozumieć jako swobodną myśl, czy jako propozycję. Możliwe, że Yared celowo sformułował to właśnie w taki sposób, czekając na jej reakcję.
– Myślisz, że mogłoby się udać?
– Czemu nie? Tylko wyjrzelibyśmy za drzwi i zaraz wrócili. Nikt nawet by się nie spostrzegł.
A więc jednak propozycja. Eurynome nie przyjmuje jej, ale i nie odrzuca.
Do czasu.
Spotykają się na krótko przed świtem. Eurynome wciąż przeciera sklejone snem oczy; Yared obraca w dłoniach kartę magnetyczną.
Mdły półmrok rozświetla się łagodnie. Rzędy skafandrów ciągną się przez całą długość pomieszczenia niczym galeria zapomnianych posągów, armia uśpionych wartowników.
Zatrzymuje się w niewielkiej sekcji dziecięcych skafandrów, przegląda w wizjerze hełmu. Wielokrotnie brała udział w ćwiczeniach procedur awaryjnych, a teraz wydaje jej się, że nic nie pamięta. Mechanicznie powtarza wyuczone kroki. Zakłada obcisły strój z poliestru, potem kombinezon chłodzący owinięty plastikowymi rurkami i słuchawkę z mikrofonem. Otwiera właz z tyłu skafandra, wsuwa stopy w ogromne buty, zgina palce w niewygodnych rękawicach, odrobinę skraca rękawy.
Wdech, wydech.
System monitorujący wyświetla szereg ikon i komunikatów podświetlonych na zielono. Eurynome minimalizuje interfejs i spogląda przez wypukłą szybkę. Powolnym, ociężałym krokiem kieruje się do wyjścia ewakuacyjnego, gdzie lśni kręgiem światła uchylony właz do śluzy powietrznej.
– Lepiej będzie nie odchodzić za daleko.
– Tylko kilka kroków.
Zatrzaskuje się wejście do wnętrza skorupki, otwiera się wyjście do prawdziwego świata. Teraz, kiedy Eurynome stoi tuż przed jego progiem, nagle ogarniają ją wątpliwości. Prawdziwego? Nie, świat jeszcze się nie wykluł, skorupka jeszcze nie pękła.
Wdech, wydech.
Pierwszym, na co zwraca uwagę po wyjściu, jest senne niebo koloru stali; bezgwiezdne, bezksiężycowe, bezsłoneczne niebo, zawieszone poza czasem i przestrzenią. Tylko tyle – jest zbyt oszołomiona, żeby sprecyzować, czy świat na zewnątrz jawi jej się jako fascynujący, czy odrażający.
Rzecz jasna, na kilku krokach się nie kończy.
Odłamki skał sucho chrzęszczą pod stopami, kiedy oboje mijają pancerne pojazdy i pękate zbiorniki stacji uzdatniania wody. Eurynome wyciąga głowę i ciekawie rozgląda się na boki, chcąc pochwycić jak najwięcej strzępków zakazanej wiedzy. W niskim budynku, który przycupnął obok kopuły, rozpoznaje starą bazę. Zagląda przez szklaną pokrywę do okrągłej kadzi, w której bulgocze zielona zawiesina alg. Tu i ówdzie z rdzawej ziemi wyrastają radioteleskopy, ich czasze zwracają się ku niebu niczym gigantyczne słoneczniki. Dalej rozciągają się połacie paneli fotowoltaicznych, wielkich plastrów miodu, które za dnia ociekają płynnym złotem promieni słońca.
Wdech, wydech. Systemy skafandra działają poprawnie. W oddali biją skrzydłami turbiny wiatrowe, na niebie wiją się czarne węże dymu wypełzające z kominów fabryk. Na rozległym lądowisku marzną ziemskie frachtowce.
Czas w końcu budzi się i daje o sobie znać. Słońce małe jak biały karzeł leniwie wspina się ponad horyzont, obrzucając ziemię chłodnym spojrzeniem. Głucha cisza spowija Meridiani Planum.
Najpierw zauważają odciśnięte w regolicie koleiny, ciągnące się przez pustkowie i znikające za niewysokim wzniesieniem.
Ślady kończą się na kołach dziwacznego urządzenia, ledwie widocznych, niemal zupełnie grzęznących w ziemi. Ponad ziemię wystaje tylko skrzydło panelu słonecznego, zapiaszczonego i zardzewiałego, i coś, co kiedyś musiało być kamerą, umieszczone na długim maszcie.
Kamery, przypomina sobie Eurynome. Nerwowo ogląda się za siebie, wypatrując nadjeżdżającego po nich pancernego pojazdu, ale nic nie mąci martwego bezruchu pustyni.
Yared przyklęka przy urządzeniu, przeciera rękawicą piasek ze szklanych oczu. Potem zrezygnowany opuszcza dłoń.
– Nawet nie wiedziałem, że jest z nim tak źle. Wyobrażałem sobie, że będzie tu stać jak posąg, na cokole, opatrzony pamiątkową tablicą.
Eurynome przez chwilę marszczy brwi, po czym jej twarz rozjaśnia zrozumienie.
– To…
– Opportunity. Jeden z posłańców. Wędrował przez pustynię całe piętnaście lat. To znaczy ziemskich lat. Osiem naszych. Wiele udało mu się w tym czasie zobaczyć. Otchłanie kraterów i okruchy meteorytów, burze piaskowe przetaczające się przez ziemię i cirrusy płynące po niebie. Spotkanie Fobosa i Deimosa ze Słońcem.
Wygasłe oczy kamer spoglądają nieruchomo w dal.
– Ale wciąż za mało, by móc przekazać stacji, że istnieje tutaj życie.
– A jednak tu jesteśmy. Czy to nie znaczy, że się udało?
– Ciekawe, czy my też tak skończymy. Zagrzebani w piachu, z pustymi oczami i przetrąconymi skrzydłami, do końca czekając na cud.
Eurynome milczy.
Ogląda się za siebie, tym razem nie wiedziona strachem, ale tknięta niejasnym przeczuciem. Coś się zmienia. Miasto za wzgórzem wydaje jej się teraz nie centrum wszechświata, a niepozornym kopcem; nie skorupką, a zarodkiem uśpionym pod wielką kopułą nieba.
I jest coś jeszcze. Przez pustynię sunie w ich stronę pancerny pojazd.
Wdech, wydech.
Gniazdo
Kolejne godziny zostają stłoczone w sterylnych ścianach miejskiego szpitala. Nikt nie wie, co zrobić z jej nieplanowanym wykluciem. Czy to naprawdę było wyklucie? Lekarze sprawdzają ją od stóp do głów trzeszczącym licznikiem, mierzą temperaturę i ciśnienie, pobierają krew do badań i zadają mnóstwo pytań. Eurynome czasami słyszy dobiegające zza drzwi znajome głosy, ale tego dnia nie widzi się już ani z Yaredem, ani z rodzicami. Na noc zostawiają ją pod opieką androida.
Eurynome, wyczerpana wyjściem na zewnątrz i całodniowym pobytem w szpitalu, szybko zasypia.
Kiedy budzi się rano, nie może sobie przypomnieć, co jej się śniło.
Przez następny tydzień seria badań codziennie się powtarza, jakby przez jej przedwczesne narodziny świat pod kopułą zaciął się w jednym punkcie i nie mógł rozwijać się dalej. Lekarze krzątają się nerwowo, usiłując sztywną rutyną podtrzymać zagrożoną iluzję. Wreszcie, upewniwszy się, że wszystkie wyniki są w normie, wypuszczają ją z modułu szpitalnego.
Rodzice z trudem zmuszają się, by zamienić z nią parę słów. Wyglądają, jakby postarzeli się o kilka lat; na nich pęknięcie skorupki też musiało odcisnąć swoje piętno.
Eurynome przechadza się wśród porzuconych odłamków. Dorośli ze znalezionych przez siebie okruchów naprędce układają własne wersje historii.
– …których w ubiegłym tygodniu odnaleziono na powierzchni Meridiani Planum, właśnie opuścili szpital. Jak informuje doktor Chen, u dzieci nie zostały stwierdzone objawy choroby popromiennej. Eirene Stamos i Yared Horowitz będą pozostawali pod stałą opieką…
– Systemy skafandrów wskazywały zużycie dwunastu procent zapasów tlenu. Gdyby nie szybka interwencja oddziału ratunkowego, całe zajście mogłoby skończyć się tragicznie.
– …dopiero początek problemów, z jakimi przyjdzie nam się zmierzyć, jeśli rozbudowa kolonii będzie postępowała w obecnym tempie, bez względu na koszty ludzkie i ekonomiczne. Stanowczo domagamy się zwiększenia regulacji…
– …co przy aktualnym stanie rozwoju technologicznego stwarza liczne zagrożenia dla prawidłowego rozwoju dziecka…
– Pani Stamos, czy zechciałaby pani odpowiedzieć na kilka pytań?
Drzwi windy zamykają się, zmieniając wszystkie głosy w jednorodny szum.
***
Wydaje się, że w gnieździe uwitym ze snów i przewodów panuje jeszcze większa cisza niż zazwyczaj. Eurynome rozgląda się po sali, po czym zajmuje miejsce obok Fanesa. Kiedy zatrzymuje się na końcu wirtualnego korytarza, długo waha się, zanim naciśnie przycisk przy drzwiach.
Odmowa dostępu.
Eurynome podaje hasło jeszcze raz. I jeszcze raz, i kolejny. W końcu rezygnuje, zrzuca gogle i opada na miękkie oparcie fotela.
– Eurynome? Co tutaj robisz?
Na dźwięk znajomego głosu niemal zrywa się na równe nogi. Z początku nawet nie wie, gdzie jest; dopiero po chwili zdaje sobie sprawę, że musiała zasnąć w salonie. Nie może sobie przypomnieć, czy coś jej się śniło.
Na twarzy Fanesa malują się ulga i zakłopotanie.
– Więc… czujesz się już lepiej?
– Uważaj, bo też się napromieniujesz – wtrąca półszeptem Taro, ostrożnie cofając się o krok.
– Nic mi nie jest – protestuje głośno Eurynome; zniża głos, przypominając sobie, że nie znajdują się wewnątrz snymulacji. – I lepiej podaj mi to nowe hasło, Taro. W wirtualu na pewno nie grozi ci napromieniowanie.
Cztery pary oczu błądzą po jej twarzy.
– Cała nasza wizja jest zagrożona, Eurynome. – Taro zakłada ręce na piersi, a jego srebrno-złote tatuaże lśnią jak ostrza noży. – Zbyt wiele się zmieniło. Jeszcze nie znaleźliśmy wszystkich odłamków, a ty już rozbiłaś skorupkę. Nie ustaliliśmy ostatecznej wersji historii, a ty już ułożyłaś jej dalszy ciąg.
– Każde z nas na własną rękę szukało brakujących elementów.
– To nie to samo co studiowanie projektów i przeglądanie atlasów. A może – mierzy ją surowym spojrzeniem – dalszy ciąg dopisał ktoś inny?
Eurynome lekko opuszcza głowę.
– W pewnym sensie on też stał się częścią naszej wizji. Ale odkrycie jest moje i tylko moje, Taro.
– Na to nie mogę się zgodzić. Przecież on nie jest śniącym; mówiłaś, że nawet nie wierzy w wyklucie.
– Sześć złotych jaj i siódme kukułcze – wzdycha z niezadowoleniem Ilma.
– Eurynome i ja śnimy ten sam sen – odzywa się Fanes; jasne włosy płoną chłodnym światłem. – Nie możemy zostać rozdzieleni.
Jedno śniło go od zewnątrz, drugie od wewnątrz, przechodzi Eurynome przez myśl. Nagle ma wrażenie, jakby wszystko, co się wydarzyło, było w jakiś sposób nieuniknione.
– Świat jest większy, niż nam się wydawało, Taro – zaczyna ostrożnie. – Widziałam niebo poza kopułą…
– Tę wielką żółtą chmurę pyłu? – krzywi się Taro. – Świat jeszcze nie istnieje; to tylko projekt, nad którym pracujemy. A niebo będzie takie, jakim je stworzymy.
Eurynome nie mówi już nic więcej. Jak mogłaby przekazać im coś, czego sami nie doświadczyli? Yared stał tuż obok niej i nawet on nic nie rozumiał.
Zabierają swoje sny i rozchodzą się do sekcji mieszkalnych; na wirtualnych drzwiach osiadają pierwsze drobinki kurzu. Będą potrzebowali dużo czasu, zanim ich wizja znów stanie się spójną całością, a każde z nich będzie znało swoją rolę i miejsce. Stwarzanie świata na nowo to niełatwe zadanie.
W powietrzu unosi się zapach nieistniejących szafirków, mieniące się tęczowymi barwami hologramy ptaków przefruwają z drzewa na drzewo. Pod sztucznym niebem embriony śpią w swoich skorupkach, żywiąc się na wpół ukształtowanymi majakami.
Sny o lataniu
Suche odłamki skał chrzęszczą pod stopami. Nowoczesny, dopasowany skafander pozwala iść lekkim krokiem, przezroczysty hełm nie ogranicza pola widzenia. Nieliczni technicy pracują przy maszynach, tuż obok przejeżdża pancerny pojazd, ale nikt nie zwraca na nią uwagi.
Wdech, wydech.
W pobliżu terenu lądowiska zgromadził się niewielki tłum. Ze środka półokręgu na grupę kolonistów spogląda okiem kamery pojazd o sześciu kołach i lśniących panelach słonecznych. Stoi na cokole, opatrzony pamiątkową tablicą.
Przychodzący sygnał wyrywa Eurynome z zamyślenia.
– W końcu znaleźliśmy dla niego lepsze miejsce. – Dźwięk w nowej słuchawce jest czysty i wyraźny.
– Wygląda prawie jak prawdziwy. – Eurynome uśmiecha się lekko. – Ten wreszcie będzie mógł przekazać, że istnieje tutaj życie.
– To Opportunity dla nowego świata. Tego, który wykluje się z jaja. Potraktujcie go jako mój wkład w wasz mit kreacyjny; albo uwierające ziarenko piasku między wierszami.
Eurynome poważnieje.
– Więc co zamierzasz teraz zrobić, Yared? Wrócić na Ziemię?
– Nie ma powrotu do raju. Trzeba by cofnąć się w czasie, nie przestrzeni.
– Jest. Teraz już nie popełnimy tych samych błędów. Tutaj będziemy mogli zacząć wszystko od nowa.
– Jak bogowie stwórcy?
– Jak ludzie.
– Może i wyrośnie tu drzewo, może i wykluje się ptak. Ale owoc pada niedaleko od drzewa, a młody ptak naśladuje dorosłego. Prawda, Eurynome?
– To wcale nie znaczy, że nie idziemy naprzód, Yared.
– Zawsze jest coś, co każe nam opuścić raj i iść na przekór burzy piaskowej. Opportunity, Curiosity, Spirit – wylicza Yared. – Sposobność, Ciekawość, Duch. Oby kiedyś zaprowadziły nas w lepsze miejsce. Wiesz, że kilka lat świetlnych stąd istnieje inna Ziemia?
– Nie bałbyś się, że możesz nigdy tam nie dotrzeć?
– A ty, Eurynome? Nie boisz się, że możesz nigdy nie zobaczyć wyklucia?
Eurynome nie odpowiada od razu.
– Wierzę w swój sen.
– Skąd masz pewność, że to w ogóle twój sen?
– Nieistotne, jak to wszystko się zaczęło. Teraz nie ma już chaosu i niejasności. Potrafię oddzielić niebo od oceanu; potrafię latać i tańczyć na falach. A sen zaczyna się spełniać.
– Obyśmy doczekali tego dnia – odpowiada bez przekonania Yared. – Obyśmy kiedyś poczuli na twarzach morską bryzę.
Przez miejski park przetacza się świeży podmuch sztucznego wiatru, niosąc zapachy kwiatów z odległej przyszłości. Eurynome wspina się po schodach prowadzących do Synae5thesii, chalazie rozpiętej między centrum a kopułą.
Mars zdążył obiec Słońce, odkąd ostatni raz spotkali się całą piątką.
Czas na swój sposób dotknął każdego z nich. Szkice i plany Ta’aroy wniknęły głęboko pod jego skórę; każdy gest wytatuowanych rąk zdaje się być precyzyjnie odmierzony i mieć w sobie demiurgiczną moc. Złota czupryna Fanesa pociemniała, nie przypomina już słońca okolonego promieniami, i nawet wesołe ogniki w jego oczach nieco przygasły. W muskularnym olbrzymie trudno rozpoznać dawnego Pangu. Odkąd chwycił swój młotek i dłuto, by kształtować tę twardą ziemię, ziemia również zaczęła kształtować jego. Małego mechanicznego smoka zastąpiły potężne roboty górnicze. Ilmatar, zawsze zwiewna i ulotna, jakby nabrała esencji. Zstąpiła z obłoków, wynurzyła się z wody – teraz stąpa pewnym krokiem po suchym lądzie.
Za trzy dni odjeżdża z miasta jednym z pancernych pojazdów, bo na Meridiani Planum powstaje nowa kolonia. Od tej pory będzie ich odwiedzać tylko jako hologram, jeszcze bardziej eteryczna niż dawniej.
– Kaczka złożyła siedem jaj, pamiętasz? – mówi pół żartem, pół serio. – Świat wykluje się ze wszystkich siedmiu, nie mogę opiekować się tylko jednym z nich.
Eurynome uśmiecha się smutno.
– Ale jedno było inne niż sześć pozostałych.
– Sześć złotych jaj i siódme żelazne. Chociaż… kto wie, które było żelazne. Może siódme, może pierwsze albo trzecie.
Eurynome obejmuje Ilmę, dopóki jeszcze jest prawdziwa; a przynajmniej na tyle prawdziwa, na ile pozwalają okoliczności.
– Nieważne które. Po prostu nie zapomnij o tym pierwszym.
– Zawsze możemy się spotkać w snymulacji – podsuwa Fanes.
– Nie krępujcie się. – Taro przewraca oczami. – Nie mogę się doczekać, aż urządzicie sobie piknik w moim nowym projekcie.
– Może tym razem to ja zaproszę was do projektu Ophion – podejmuje Eurynome. – Pokażę wam, czego w ciągu pięćdziesięciu lat dokona nasza tarcza magnetyczna. Długo śniłam ten sen; teraz wreszcie nabiera realnych kształtów.
– To byłaby miła odmiana – wzdycha ciężko Pangu. – Ja w ostatnim ze snów umarłem z wyczerpania. Moje ciało zaczęło wrastać w ziemię, ręce i nogi zmieniły się w góry, żyły w rzeki i potoki, włosy w łany trawy, a moje ostatnie tchnienie w wiatr. Potem oczy wypadły z oczodołów i zaczęły unosić się do nieba. Lewe zmieniło się w Fobosa, prawe w Deimosa.
– To na pewno z przepracowania. Pozostaje nam mieć nadzieję, że Ophionowi powiedzie się podróż nie tylko w czasie, ale i przestrzeni – podsumowuje Taro.
Ilma unosi smukły kieliszek z drinkiem dymiącym suchym lodem.
– Za powodzenie projektu Ophion.
Sen Eurynome opuszcza gniazdo, rozpościera skrzydła i wzbija się do lotu.
Po pierwszych nieudanych próbach tarcza magnetyczna projektu Ophion zawisa na orbicie. Generator pola niczym wielki wąż rozwija potężne cielsko między Marsem a Słońcem. Głowę zwraca w kierunku rozżarzonej gwiazdy, rozpalając się jej ognistym blaskiem. Ogon owija wokół zamarzniętej planety, osłaniając ją przed zabójczym promieniowaniem.
Eurynome regularnie odczytuje najnowsze raporty, odmierzając czas kolejnymi okrążeniami.
Będzie cierpliwie czekać, aż rozrzedzona atmosfera uformuje się w zwartą skorupkę; aż pod eteryczną powłoką zacznie wzrastać ciśnienie i temperatura powietrza, a na biegunach zaczną topnieć odwieczne czapy lodowe. Aż na rdzawą ziemię spadnie ożywczy deszcz, a z każdej kropli wyrośnie drzewo albo kwiat, albo źdźbło trawy. Aż po raz pierwszy zobaczy wśród porzuconych odłamków człowieka.
Ofion strzeże jaja wszechświata i będzie nad nim czuwał, aż skorupka pęknie.
Ciekawa historia napisana pięknym językiem :)
Obawiam się, że nie wszystko zrozumiałem, skłaniam się ku takiej interpretacji (Uwaga spoilery poniżej!) w której dzieci są tak naprawdę budowniczymi nowego świata, raczej nie ludźmi, jakąś formą AI, która śni o nowej rzeczywistości i jednocześnie jest tej rzeczywistości integralną częścią lub raczej jej czynnikiem sprawczym. Cudna, niezwykła historia.
Mimo wszystko mi osobiście zabrakło nieco akcji. Większa dynamika pewnie uczyniłaby tekst bardziej wciągającym, choć mogłaby zaburzyć jego koncepcję i tę językową “ładność” i “płynność”. Nie ma tutaj napięcia, nie ma konfliktów, nie ma zwrotów akcji a i końcówka pozostaje niejasna. Może to i lepiej, choć tak jak napisałem wyżej, czuję lekki niedosyt ;)
Gdybyś chciała, żebym coś rozwinął, daj proszę znać.
Poniżej jeszcze kilka uwag.
jakby chcieli rozczesać i wygładzić wszystkie splątane snem pasma.
Propozycja: “myśli”. Mi to bardziej gra.
Woda w sztucznej sadzawce dopiero uczy się odbijać przepływające obrazy, przebłyski minionych dni pływają ławicami pod niezmąconym zwierciadłem.
Piękne :)
Eurynome potrafi oznaczyć na interaktywnej mapie Meridiani Planum i krater Jezero, umie połączyć kropki na czarnej planszy w Łabędzia i Lutnię, ale ich istnienie może tylko przeczuwać.
Eurynome odkłada planszę, przymyka oczy i próbuje sobie wyobrazić, jak jajo wszechświata obraca się w wielkiej pustce kosmosu. Wystarczająco trudno zrozumieć nieskończoność – ale jak zrozumieć dwie nieskończoności?
Bardzo nie razi, ale jednak powtórzenie. Zastanów się, czy nie zmienić.
Mama zastyga z wiązką glonów wakame nad talerzem. Zielone, oślizgłe wodorosty wyglądają jak mokre, zużyte kable jakiejś zezłomowanej maszyny.
– Pewnie nawet się nie uruchomi albo będzie mocno zabugowana.
Sprawdziłem, że słownik podaje słowo “zabugowany” jako poprawne, nigdy jednak się z takim określeniem nie spotkałem. Wg mnie, bardziej poprawne jest “zbugowany”, jest to słowo, które często słyszę i sam stosuję. Decyzję pozostawiam Tobie.
Wszystkie oczy wpatrują się w Yareda, ale ten tylko odmrukuje coś pod nosem i wraca do swojego hologramu.
Czym jest hologram? Bo samo słowo jest bardzo ogólne, ja to rozumiem jako obraz 3D. Czy nie powinien to być raczej jakiś holopad, holonotes?
– Mówię ci, pewnego dnia coś zgrzytnie, skrzypnie, trzaśnie i wszyscy obudzimy się w jakiejś pustej przestrzeni, na matrycy rzeczywistości. Albo jako mózgi w słojach.
Spoiler alert! Jest kilka takich sygnałów, że coś jest nie tak, że to nie są normalni ludzie.
Pociąg ziewa i gładko sunie dalej, przygaszone twarze pasażerów odbijają się w szybach jak zatarte wspomnienia.
Piękne :)
Ślady kończą się kołach dziwacznego urządzenia, ledwie widocznych, niemal zupełnie grzęznących w ziemi.
Coś tu się popsuło :/
Che mi sento di morir
Klik teraz, komentarz dyżurnego w wolnej chwili.
Po przeczytaniu spalić monitor.
Cześć, BasementKey, cześć, Marasie. Miło mi, że tak szybko zajrzeliście, bo jednak trochę się rozpisałam przez te kilka miesięcy. :P
BasementKey, dzięki za podzielenie się interpretacją. Na razie nie chciałabym zbyt wiele wyjaśniać, ale jeśli chodzi o ten ogólny koncept, mniej więcej właśnie o to mi chodziło; to, czy bohaterowie są ludźmi, czy nie, pozostawiam już czytelnikowi. ;)
Zdaję sobie sprawę, że tempo akcji może dawać się we znaki (zwłaszcza przy długości tekstu). Tutaj akurat skupiłam się na innych aspektach, ale wiem, że niekoniecznie tego można oczekiwać od opowiadania o takiej tematyce, więc mam nadzieję, że koncept i kompozycja jakoś to rekompensują.
Gdybyś chciała, żebym coś rozwinął, daj proszę znać.
O, to może zapytam, czego zabrakło w zakończeniu. Tam jest spory przeskok czasowy, więc faktycznie mogły się pojawić jakieś niejasności, może by się przydało coś dopowiedzieć.
Dziękuję też za propozycje zmian, część z nich wprowadziłam, tylko do dwóch miałabym jeszcze uwagi:
Czym jest hologram? Bo samo słowo jest bardzo ogólne, ja to rozumiem jako obraz 3D. Czy nie powinien to być raczej jakiś holopad, holonotes?
Chodzi o ten ich interaktywny globus, więc zostawiłabym “hologram”.
Coś tu się popsuło :/
Tutaj chyba nie do końca widzę, co można poprawić. :c Mogę spytać, co konkretnie miałeś na myśli? (Edit: Aha, zgubiłam przyimek “na”, więc pewnie o to chodziło, chyba że coś jeszcze zgrzyta w tamtym zdaniu).
Marasie, dzięki za klika i teaser. ;) Przy całym stresie okołopublikacyjnym zupełnie mi umknęło, że akurat się załapię na legendarny czwartkowy dyżur. :D
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Zdaję sobie sprawę, że tempo akcji może dawać się we znaki (zwłaszcza przy długości tekstu). Tutaj akurat skupiłam się na innych aspektach, ale wiem, że niekoniecznie tego można oczekiwać od opowiadania o takiej tematyce, więc mam nadzieję, że koncept i kompozycja jakoś to rekompensują.
Tak, z jednej strony rekompensują, aczkolwiek, przynajmniej we mnie pozostaje jakiś niedosyt. Może nawet nie chodzi o akcję, ale o jakąś taką tajemnicę i poczucie zagrożenia. Być może rodzice mogliby się bać, może świat stacji, tego swoistego inkubatora, mógłby być zagrożony, może śniące dzieci mogłyby być prześladowane, a ich sen obiektem niechęci, czy wręcz nienawiści? Czegoś mi tutaj zabrakło jakiegoś napięcia, czegoś co z tekstu bardzo dobrego, uczyniłoby (przynajmniej dla mnie) tekst wybitny. Ale to moje osobiste oczekiwanie, zobaczymy, co powie mr.maras.
O, to może zapytam, czego zabrakło w zakończeniu. Tam jest spory przeskok czasowy, więc faktycznie mogły się pojawić jakieś niejasności, może by się przydało coś dopowiedzieć.
Nie wiem czy jakieś głębsze wyjaśnienia nie zburzą całej koncepcji historii. Może warto byłoby dorzucić jakąś inną perspektywę, może np. dodać coś z perspektywy “rodziców”? Takie nienachalne dopowiedzenie, jakieś wejrzenie w ich pracę, w tę koncepcję; właśnie nie jako wstawkę narratora, tylko urywek, fragment innego punktu widzenia. Pomyśl – Ty tu rządzisz ;)
Chodzi o ten ich interaktywny globus, więc zostawiłabym “hologram”.
Okej, ja tego nie wychwyciłem, ale okej ;)
Aha, zgubiłam przyimek “na”, więc pewnie o to chodziło, chyba że coś jeszcze zgrzyta w tamtym zdaniu
Dodam, że zgłosiłem tekst do biblioteki, oczywiście ;)
Che mi sento di morir
black_cape
to opowiadanie jest piękne. Rzadko to piszę, ale jestem po prostu oczarowana i zgrzytam zębami z zazdrości. ;)
Masz bardzo ładny styl – spokojny, wyważony. Każde zdanie wydaje się być dokładnie przemyślane i na swoim miejscu. Nie wyciełabym ani jednego słowa. Nie przesadzasz z poetyckością, ale umiejętnie i z wyczuciem wplatasz ją do opowieści, przez co płynie się przez tekst, a wręcz w nim tonie.
Pięknie zbudowane światotwórstwo, nienachalne, ale obrazowe.
Bohaterowie prawdziwi, każdy ma coś w sobie.
Historia nie jest bogata w akcję, ale dobrze opowiedziana. W ogóle nie odczułam długości tekstu.
W subtelny sposób przemycasz w opowiadaniu pewne przemyślenia, jak te o Ziemi i tym, co ją spotkało. I znowu się powtórzę: nienachalnie, nie wprost, ale jednak dalejsz czytelnikowi powód do rozmyslań.
EDIT (po przeczytaniu komentarzy, było już późno, kiedy pisałam swój). UWAGA, mogą by spojlery!
BasementKey pisze, że brakuje tu jakiejś tajemnicy. Dla mnie jest tu wiele tajemnic i pole do własnej interpretacji tekstu, chociażby to, czy dzieci faktycznie były “prawdziwymi” dziećmi (ich sposób prowadzenia dialogów i przemyślenia nie brzmią dziecinnie, raczej, jak już, stawiałabym na starsze dzieci, powiedzmy ok. dwunastoletnie), czy ludzie byli robotami (mechaniczne odpowiedzi rodziców coś sugerują, ale nie można być pewnym). Dla dzieci tajemnicą jest świat poza skorupką. Ja czułam niepokój, kiedy Eurynome wyszła na zewnątrz i przypomniała sobie o kamerach i o tym, że nie powinna tego robić, że mogą ich złapać, później pobyt w szpitalu, badanie pod kątem napromieniowania. No kurczę, jest tu wiele powodów do niepokoju, jeśli czytelnik zżyje się z bohaterami.
Ach, i piękne wspomnienie Opportunity. <3
Co mnie urzekło, pozwolę sobie zacytować.
Dania kuchni molekularnej <3
Sny to zbyt poważna sprawa, żeby rozmawiać o niej przy dorosłych.
Podtrzymywanie nieba tak mnie wyczerpuje, że zawsze wtedy się budzę.
Nie wiem, co by tu jeszcze można napisać. Biegnę do bibliotecznego wątku. A za dwa dni do innego…
BasementKey,
Tak, z jednej strony rekompensują, aczkolwiek, przynajmniej we mnie pozostaje jakiś niedosyt. Może nawet nie chodzi o akcję, ale o jakąś taką tajemnicę i poczucie zagrożenia. Być może rodzice mogliby się bać, może świat stacji, tego swoistego inkubatora, mógłby być zagrożony, może śniące dzieci mogłyby być prześladowane, a ich sen obiektem niechęci, czy wręcz nienawiści?
Hmm, okej, rozumiem, co masz na myśli. To w większości miało zostać gdzieś między wierszami, chociaż ten obraz rzeczywistości miał się też komplikować, w miarę jak Eurynome dowiadywała się coraz więcej o świecie zewnętrznym. Ale dzięki za rady, przyjrzę się jeszcze tekstowi pod tym kątem.
Może warto byłoby dorzucić jakąś inną perspektywę, może np. dodać coś z perspektywy “rodziców”? Takie nienachalne dopowiedzenie, jakieś wejrzenie w ich pracę, w tę koncepcję; właśnie nie jako wstawkę narratora, tylko urywek, fragment innego punktu widzenia.
Tutaj bym się wahała, bo rodzice mają pełny obraz całej historii, a mnie zależało właśnie na ograniczonej perspektywie dzieci; ale warto rozważyć, na pewno mogłoby to co nieco wnieść do tekstu. W końcu nie musiałabym ujawniać wszystkiego. ;)
Dodam, że zgłosiłem tekst do biblioteki, oczywiście ;)
Cześć, Saro. <3
Super, cieszę się, że tak się podobało i że długość opowiadania nie była przeszkodą (sama nie wiem, kiedy się nagle zrobiło 30 stron). Faktycznie chyba ten tekst wyszedł taki spokojniejszy, poprzednie bywały bardziej, hm, dramatyczne. ;) I tak, tym razem się już skupiłam na samych postaciach, nie tylko na roli, jaką mają odgrywać w historii.
Hmm, w sumie rozumiem, że czytelnikom może w jakimś stopniu doskwierać tempo akcji czy brak napięcia. Tutaj sporo się jednak rozgrywa na innej płaszczyźnie, sporo też właśnie zostaje między wierszami. Ale fajnie, że i w takiej wersji się może podobać. :)
Dla mnie jest tu wiele tajemnic i pole do własnej interpretacji tekstu, chociażby to, czy dzieci faktycznie były “prawdziwymi” dziećmi (…).
Jeśli ktoś chciałby podejść do tego bardziej dosłownie, pewnym tropem interpretacyjnym mogą być też imiona postaci. ;)
Nie wiem, co by tu jeszcze można napisać. Biegnę do bibliotecznego wątku. A za dwa dni do innego…
;___;
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Tak.
Piękne.
Wysmakowane, poetyckie.
I tyle oceny. Tym razem słowa to za mało.
Nie przypuszczałem, że znajdę tu Takie opowiadanie.
Ukłon do ziemi.
i klik
Zwrócić piórko Sowom i Skowronkom z Keplera!
Bardzo dziękuję, rybaku!
Chciałam podejść do tematu terraformacji od strony bardziej metafizycznej – cieszę się, że pomysł zadziałał w praktyce, bo jednak wybrałam sobie dość specyficzną metaforykę. Zawsze to dla mnie sukces, jak taki eksperyment się uda. ;)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Uprzejmie informuję, że wysłałam do Biblioteki jeszcze przed komentarzem, ale bardzo nie chciałam, żeby mnie ktoś z tym ostatnim klikiem ubiegł :)
Właściwie jedyna rzecz, której mi w Twoim opku brakuje, to dedykacja dla Oppy ;) Poza tym jest perfekcyjne :)
Podoba mi się użycie bóstw z praktycznie całego świata. Można w tych dzieciakach widzieć właśnie wcielenie bóstw, ale można też (i ja tak wolę) zobaczyć małych obywateli nowego świata, wywodzących się z różnych kultur, co właściwie przestało mieć już znaczenie, które – gdy dorastają – stają się twórcami tego nowego świata. Eurynome, jeśli jej projekt się powiedzie, faktycznie będzie stworzycielką wszystkiego na Marsie. Właściwie każde z dzieci na swój sposób kształtuje ten świat, są jego stworzycielami. I chyba robią to lepiej niż ich rodzice, bo to jest ich świat, innego nie znają. Dlatego mam nadzieję, że im powiedzie się też lepiej :)
Mam wrażenie, że spotkanie z Oppy jest dla Eurynome przejściem z dzieciństwa do dorosłości, od snów do czynów. Zdefiniowaniem problemu, który lata później rozwiąże. Nie potrafię sobie wyobrazić lepszego pisarskiego pomnika dla Opportunity :)
To nie pierwsze Twoje opko, które czytałam, a które łączy w sobie mitologię z elementami science-fiction. IMO najlepsze, choć może akurat w tym wypadku obiektywna nie jestem ;)
Językowo świetnie, opko nie dłużyło mi się. Mocno Ci zazdroszczę umiejętności łączenia elementów mistycznych z nauką.
Generalnie bardzo satysfakcjonująca lektura :)
Chciałabym w końcu przeczytać coś optymistycznego!
Hej, black_cape. Nadal pamiętam Twoje opowiadania i przyznaję, że czekałem na odpowiedni moment, żeby przeczytać powyższe. Wszystko dlatego, że liczyłem na świetną lekturę. Jak było tym razem? Doceniam formę, i nie mogę powiedzieć, że jest to przerost formy nad treścią, bo byłoby to poniekąd krzywdzące, ale nie współgrają tu dwa światy. Ten mentalny i ten naukowy. Ba, nawet nie naukowy, najczęściej jestem daleki od krytyki nauki w opowiadaniach, bo to beletrystyka, a nie praca doktorska, ale taki kierunek zdrowego rozsądku i logiki.
Gryzie mi się narracja i główna bohaterka, która z jednej strony zadaje dziecięce pytania, i to jest dla mnie logiczne, a z drugiej wykazuje się przemyśleniami i mentalnością daleko wykraczającą poza sferę dzieciństwa, ba, duża część dorosłych nie reprezentuje takiego poziomu. Te przemyślenia po prostu nie pasują do umysłu dziecka. Tu jednak można by polemizować, coś udowadniać i dyskutować bez końca.
Jednak są w tekście takie fragmenty i zdarzenia, które nie mają dla mnie logicznego uzasadnienia. Pozwól, że kilka przytoczę.
Zresztą z Fanesem można rozmawiać w języku rodziców – to rzadkość, bo zwykle jest tak, że każda rodzina mówi po swojemu – a nie w jednym z trzech obowiązujących języków wspólnych, których uczą się na wirtualnych sesjach.
Dlaczego koloniści na Marsie mieliby mieć problemy z porozumiewaniem się? Już teraz w wielu częściach świata porozumiesz się podstawowym angielskim. Ktoś powie, że wcale nie w tak wielu, ale porównując to na przykład do jednego czy dwóch wieków do tyłu, to gigantyczna różnica. I nie przekonują mnie tutaj katastrofy na Ziemi, które mogłyby przyśpieszyć “koniec świata” i nie pozwolić na pełną unifikację języka. W końcu ktoś ekspedycję przygotował. Tego nie da się zrobić w miesiąc. A umiejętność porozumiewania się ze sobą kolonistów to pierwszy i podstawowy warunek.
W korytarzu pojawiają się rodzice w swoich eleganckich kombinezonach, świeżo wyjętych z maszyny do prasowania,
Dlaczego rodzice mieliby mieć eleganckie i wyprasowane kombinezony? Czy to w rzeczywistym świecie, czy wykreowanym w snach. Czemu miałoby to służyć i jakie korzyści przynieść?
Dorośli mijają się w korytarzach, przeganiając sen z podkrążonych oczu. Nawet przytłoczeni odpowiedzialnością i wagą swojej misji starają się iść żwawym krokiem, z uniesioną głową i spojrzeniem skierowanym w przyszłość.
Tu ponowiłbym pytanie. Dlaczego ktoś miałby zachowywać się na takiej misji nieadekwatnie do rzeczywistości? Czemu miałoby służyć stwarzanie pozorów? Kogo i przed czym chronić?
Dorośli zwykle strzegą swojej wiedzy i dzielą się nią ostrożnie,
Kolejna niezrozumiała rzecz. Teraz, pracując w prywatnej firmie, dzielę się wiedzą i doświadczeniem, a w przypadku kolonistów i przetrwania? To wręcz nieodzowne.
– Mamo, skąd wzięliśmy się pod skorupką?
Mama zastyga z wiązką glonów wakame nad talerzem. Zielone, oślizgłe wodorosty wyglądają jak mokre, zużyte kable jakiejś zezłomowanej maszyny.
– To długa historia, kochanie – odpowiada mechanicznie mama. – Dowiesz się, jak będziesz duża.
A to pytanie, które mała zadała już kiedyś i rozmawiała o tym z matką nieraz, a dane jest w tekście po to, by poznał je czytelnik i dostał odpowiedź. Wolałbym takie rzeczy ukryte w narracji lub podczas rozmowy i konfrontacji faktów przez dzieci.
Dorośli stale są w ruchu, nawet kiedy stoją w miejscu; stale są zajęci, nawet kiedy odpoczywają. Stawiają kroki w jednakowym, tylko sobie znanym rytmie. Za bardzo się spieszą, by unieść głowy i spojrzeć w niebo.
To jedno z tych zdań o mentalności dorosłego w przemyśleniach dziecka.
– Podobają ci się, co? To zdjęcia rodziców sprzed odlotu. Chciałbym kiedyś sam polecieć na Ziemię i zobaczyć te miejsca na własne oczy.
A dlaczego miałby chcieć? To Ty byś chciała, Ziemianka o własnej, teraźniejszej mentalności, a nie dziecko, które na Ziemi nie mieszkało, ani jej nie widziało. Widzisz, jeżdżę od czasu do czasu z synkiem do rodzinnej miejscowości na skraju Mazur. To prawda, on chce tam pojechać, ale ze względu na babcię. Same miasteczko nie ma dla niego żadnego znaczenia, nigdy o nie pyta, nie wspomina, nie jest dla niego niczym ważnym. Ja, ja to robię, dla mnie jest ważne. Tak samo jak Ty myślisz o Ziemi, ale Twoi dziecięcy bohaterowie tego by nie robili.
– Obyśmy doczekali tego dnia – odpowiada bez przekonania Yared. – Obyśmy kiedyś poczuli na twarzach morską bryzę.
I tu dokładnie to samo, ktoś kto nigdy nie czuł morskiej bryzy nie tęskni za nią. Tęskni się za czymś, co się samemu przeżyło.
Nie będę dalej przytaczał fragmentów. Myślę, że tymi przykładami wystarczająco naświetliłem Ci, co miałem na myśli mówiąc o niewspółgraniu mentalności, wspomnień i naturalnych zachowań. Wtłoczyłaś w dzieci, które nie znają Ziemi, mentalność Ziemian, której nie powinni posiadać.
Może następnym razem. Ale pamiętaj, Twój poetycki język niezmiennie mnie zachwyca.
Pozdrawiam.
Witam jurorkę Irkę. ;)
Bardzo się cieszę z Twojej wizyty, bo to opowiadanie powstało właściwie dzięki Twojemu konkursowi i nie ukrywam, że byłam ciekawa odbioru. Myślę, że bardzo trafnie rozpracowałaś ten tekst – każda interpretacja jest cenna, a Twoja jest dodatkowo bliska temu, co chciałam przekazać. Super, że zwróciłaś uwagę na podwójną naturę dzieci (ludzie/bogowie stwórcy) i rolę Opportunity w dorastaniu Eurynome. Miło mi słyszeć, że tekst przypadł do gustu, bo z taką mieszaną konwencją bywa różnie, i że się nie dłużył, bo zdaję sobie sprawę, że ekspozycja jest dość rozbudowana.
A wiesz co, zastanowię się jeszcze nad tą dedykacją, może uda mi się coś wykombinować. Najlepiej chyba byłoby ją wpleść w tej końcowej scenie z repliką Opportunity. :)
Jeszcze raz dziękuję za inspirację, za ostatniego klika takoż. <3
Cześć, Darconie. ;)
Dzięki za wnikliwą lekturę i konstruktywną krytykę. Myślałam nad Twoimi uwagami i w sumie przyznałabym Ci rację, jeśliby potraktować to opowiadanie jako psychologiczno-obyczajowe (a rzeczywiście może tak zostać odebrane, bo mamy specyficzną perspektywę postaci umieszczonej w konkretnych realiach, sporo opisów życia codziennego, różne relacje między bohaterami). Ale z drugiej strony bym polemizowała, bo jednak częścią zamysłu było ukazanie unikalnego (pół boskiego, pół ludzkiego) statusu pierwszych Marsjan – dlatego też dzieci zdają się wiedzieć więcej niż dorośli (przy jednoczesnym naiwnym postrzeganiu świata).
Dlaczego koloniści na Marsie mieliby mieć problemy z porozumiewaniem się? Już teraz w wielu częściach świata porozumiesz się podstawowym angielskim. Ktoś powie, że wcale nie w tak wielu, ale porównując to na przykład do jednego czy dwóch wieków do tyłu, to gigantyczna różnica. I nie przekonują mnie tutaj katastrofy na Ziemi, które mogłyby przyśpieszyć “koniec świata” i nie pozwolić na pełną unifikację języka. W końcu ktoś ekspedycję przygotował. Tego nie da się zrobić w miesiąc. A umiejętność porozumiewania się ze sobą kolonistów to pierwszy i podstawowy warunek.
Faktycznie, trochę niejasno to sformułowałam, ale już wyjaśniam. ;) We fragmencie o tym, że “każda rodzina mówi po swojemu” chodzi nie tyle o problemy z komunikacją, co o to, że miasto zamieszkują rodziny pochodzące z różnych miejsc na Ziemi. Eurynome jeszcze o tym nie wie, więc tylko bezwiednie rejestruje, że ludzie u siebie w domu rozmawiają w różnych językach.
Dlaczego rodzice mieliby mieć eleganckie i wyprasowane kombinezony? Czy to w rzeczywistym świecie, czy wykreowanym w snach. Czemu miałoby to służyć i jakie korzyści przynieść?
To akurat nie kombinezony robocze, tylko ubiór codzienny, jeśli o to chodzi. ;)
Tu ponowiłbym pytanie. Dlaczego ktoś miałby zachowywać się na takiej misji nieadekwatnie do rzeczywistości? Czemu miałoby służyć stwarzanie pozorów? Kogo i przed czym chronić?
W tym fragmencie nie ma jakichś dodatkowych ukrytych znaczeń; ot, taka luźna obserwacja.
Kolejna niezrozumiała rzecz. Teraz, pracując w prywatnej firmie, dzielę się wiedzą i doświadczeniem, a w przypadku kolonistów i przetrwania? To wręcz nieodzowne.
Dzielą się nią ostrożnie z dziećmi, stąd m.in. (przynajmniej na płaszczyźnie realistycznej) historia o świecie wykluwającym się z jaja; między sobą oczywiście porozumiewają się otwarcie.
A to pytanie, które mała zadała już kiedyś i rozmawiała o tym z matką nieraz, a dane jest w tekście po to, by poznał je czytelnik i dostał odpowiedź. Wolałbym takie rzeczy ukryte w narracji lub podczas rozmowy i konfrontacji faktów przez dzieci.
Hmm, można przyjąć, że co chwilę zadaje takie pytania i to właśnie jest jedna z wielu podobnych sytuacji. ;)
To jedno z tych zdań o mentalności dorosłego w przemyśleniach dziecka.
Okej, tutaj faktycznie jest pewien dysonans na poziomie narracji i trudniej go uzasadnić półboskim statusem Eurynome. Zastanowię się nad tym fragmentem.
A dlaczego miałby chcieć? To Ty byś chciała, Ziemianka o własnej, teraźniejszej mentalności, a nie dziecko, które na Ziemi nie mieszkało, ani jej nie widziało. Widzisz, jeżdżę od czasu do czasu z synkiem do rodzinnej miejscowości na skraju Mazur. To prawda, on chce tam pojechać, ale ze względu na babcię. Same miasteczko nie ma dla niego żadnego znaczenia, nigdy o nie pyta, nie wspomina, nie jest dla niego niczym ważnym. Ja, ja to robię, dla mnie jest ważne. Tak samo jak Ty myślisz o Ziemi, ale Twoi dziecięcy bohaterowie tego by nie robili.
Hmm, myślę, że mógłby po prostu chcieć tam polecieć na tej samej zasadzie co każdy podróżnik, który chce się wybrać w jakieś nowe miejsce. Poza tym Yared w tamtym czasie dowiadywał się o Ziemi więcej pozytywnego (a przynajmniej nie tylko o katastrofach, które ostatecznie przyspieszyły kolonizację). Pozostała piątka już nie byłaby taka chętna.
I tu dokładnie to samo, ktoś kto nigdy nie czuł morskiej bryzy nie tęskni za nią. Tęskni się za czymś, co się samemu przeżyło.
Tak, tu masz rację, jeśli już zostawić tę kwestię dialogową, to nie powinna brzmieć jak wspominanie, tylko bardziej jak suche teoretyzowanie. Do przeredagowania. ;)
Ogólnie byłabym skłonna się zgodzić, jeśli chodzi o takie nagłe przeskoki między dziecięcą i dorosłą mentalnością; ale już opisy czy wypowiedzi, które sugerują nadprzyrodzone cechy postaci (zatarcie granic między boskim a ludzkim), są częścią zamysłu, więc tych bym nie zmieniała.
Dzięki za miłe słowa na temat stylu i oczywiście zapraszam przy następnej okazji. ;)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Ale z drugiej strony bym polemizowała, bo jednak częścią zamysłu było ukazanie unikalnego (pół boskiego, pół ludzkiego) statusu pierwszych Marsjan – dlatego też dzieci zdają się wiedzieć więcej niż dorośli (przy jednoczesnym naiwnym postrzeganiu świata).
Ogólnie byłabym skłonna się zgodzić, jeśli chodzi o takie nagłe przeskoki między dziecięcą i dorosłą mentalnością; ale już opisy czy wypowiedzi, które sugerują nadprzyrodzone cechy postaci (zatarcie granic między boskim a ludzkim), są częścią zamysłu, więc tych bym nie zmieniała.
I ja zgadzam się z Tobą, poniekąd świadomie “sprowokowałem” Cię do odpowiedzi, bym mógł rozwinąć szerzej, co mam na myśli. Nie chciałem pisać tyrady już na początku, bo to mogłoby bardziej zniechęcić niż zachęcić do rozpatrzenia. Ale generalnie i tak nie namawiam Cię do zmieniania czegokolwiek. To raczej uwagi, czego mi zabrakło, a nie co bym zmienił.
Widzisz, niejednokrotnie w literaturze spotykam się z postaciami półbogów czy też bogów. Ale bardzo rzadko ci bogowie rzeczywiście nimi są. To znaczy najczęściej mają fizyczne atrybuty (wielkość, siłę, poświatę za sobą, nieskazitelne piękno itd) oraz gadżety, czy też inne umiejętności. Coś na kształt teraźniejszych superbohaterów (dosyć niedawno rozmawiałem o tym z Mr B). Ale to jedyne oznaki boskości, bowiem bogowie od strony m e n t a l n e j i psychologicznej są typowymi ludźmi. Reagują, postępują, wypowiadają się tak samo. Najczęściej są mądrzejsi od przeciętnego człowieka, ale to na tyle. Oprócz wymienionych przeze mnie, mniej istotnych elementów, nie widzę w nich boskości.
I tu widzę pierwszy brak u Twoich bohaterów. Oni też zachowują się jak “mądre” dzieci, ale nadal czysto ludzkie dzieci. Mają problem z wejściem na stołek, nie rozumieją i obserwują rodziców, chcieliby zobaczyć morze itd. Brak mi jakieś sensualnej lub bardziej namacalnej cechy ich boskości, czyli tej drugiej połówki. Ludzką dałaś. Twoja Eurynome bardzo przypomina mi Cesarzową Fantazji z Niekończącej się opowieści.
Gdybyś nie była tak młoda, mógłbym przypuszczać, że służyła Ci za pierwowzór, ale tak raczej nie jest. Ona też była takim “mądrym dzieckiem”. Mówiła spokojnie, miała dużą świadomość otaczającego świata, a raczej fantazji, dojrzałe wnioski. Choć to nadal wszystko było ludzkie. Na Twoją obronę zasługuje to, że u Ciebie dzieci różnią się od dzieci i to już jest plus. W literaturze czy też filmie trudno trafić na bohaterów, którzy nie będą ludzcy. Choć niektórzy próbują. Frank Herbert stworzył w Diunie człowieka przyszłości, nawigatorów, Bene Gesserit i to mu wyszło naprawdę dobrze. Twórcy filmowego Nowego Początku stworzyli ciekawą sylwetkę obcych, oryginalny język porozumiewania się. Choć nie brnęli z tym pokazywaniem zbyt głęboko, i to się chwali. Mamy też Bliskie spotkania trzeciego stopnia, gdzie filmowi twórcy w ciekawy sposób przekazują wpływ obcych na gatunek ludzki, mentalny, psychologiczny, paranormalny. Wreszcie całkiem niedawno tu na forum Edward Pitowski wrzucił opowiadanie Obca dusza, w którym całkiem nieźle mierzy się z wpływem obcych na człowieka. Ale “oryginalnych” bogów, czy też półbogów, którzy nie byliby odzwierciedleniem ludzi, nie przypominam sobie, żebym widział. Więc nie wiem, czy powinienem tego oczekiwać od Ciebie.
Drugi brak, to ewolucja. Ja rozumiem pomysł na półbogów, bardzo ciekawy. Ale ludzi od półbogów dzieli co najmniej ewolucja, nie wiem, 10 tysięcy lat? To różnica porównywalna dla mnie między prawie człowiekiem, który właśnie zszedł z drzewa, do człowieka, który regularnie lata w kosmos. To szmat czasu. U Ciebie jest baza, kopuła, eksploracja Marsa i zaraz za tym wszystkim półboskość. Brak mi tych 10 tysięcy lat ewolucji.
Dlatego powyższe opowiadanie to świetny materiał na powieść, może nie konspekt, bo tu trzeba by uzupełnić trochę danych, ale jednak rasową, poważną, może nawet na miarę Hyperiona, kto wie, powieść. Dlatego sugerowałbym po feedbacku “schować” opko i poczekać na czas, kiedy będziesz mogła rozwinąć to w powieść. Którą chętnie bym przeczytał i czego Ci życzę. :)
Pozdrawiam.
Po raz kolejny ogromnie mi się podoba to, jak potrafisz grać z mitem, wpisując go w niebanalne, nieprzewidywalne fabuły (bardzo ci tej umiejętności zazdroszczę). Nie tracąc z oczu samej opowiadanej historii, potrafisz jednocześnie odtworzyć to, co dla mnie jest esensją mityczności w literaturze: twoje postacie i fabuły, nie tracąc indywidualności, jednocześnie mają w sobie pewną uniwersalność i archetypowość. Podoba mi się nastrój i niespiesznie opowiadana w tym tekście historia, uwodzi sposób, w jaki wpisujesz w swoją narrację orficki mit (tak się zresztą złożyło, że czytałam ten tekst pierwszy raz tuż po tym, jak właśnie skończyłam wykład o kosmogonii orfickiej na zajęciach z mitologii). Pięknie napisane, lekko poetyckim, ale nie przesłodzonym i nie przesadzonym w metaforyce językiem. Będę na TAK, znaczy :)
ninedin.home.blog
Darconie,
Ach, teraz lepiej rozumiem, co miałeś na myśli. :) To ja akurat w tym przypadku nie planowałam się porywać na historię i światotwórstwo na skalę “Diuny”, raczej coś w stylu Dicka czy Schulza, może “Pana Światła”. Miała być niejednoznaczna wizja rzeczywistości, miały być zmitologizowane postacie, a do tego narracja otwierająca pole do interpretacji (z jednej strony przefiltrowana przez perspektywę Eurynome, a z drugiej ograniczona przyjętą konwencją). Początkowy zamysł też nie był aż tak rozciągnięty w czasie, żeby zakładać ewolucję ludzkości – zamierzałam się skupić na relacji między pochodzącym z Ziemi rodzicem i dziecka z pierwszego pokolenia urodzonego już na Marsie. W tej wersji to trochę zeszło na dalszy plan, bo zdecydowałam się położyć akcent na warstwę mityczną, ale dość łatwo wywnioskować, że nie jest to bardzo odległa przyszłość. Gdzieś tam między wierszami przewija się wręcz pytanie, czy ci ludzie tam w ogóle powinni być przy obecnym poziomie rozwoju technologicznego, czy może to się wydarzyło za szybko i teraz pozostaje tylko czekać na cud. ;) Przy bardziej zaawansowanej technologii, która umożliwiłaby pełną terraformację, takie problemy by już zniknęły, a pojawiłyby się zupełnie inne.
Ta boskość postaci miała być w sumie trochę metaforyczna – bohaterowie są przedstawieni jako bóstwa po części ze względu na swoją unikalną rolę w rozwoju ludzkości (nadzieje, jakie są z nimi wiązane, technologia, jaką będą się posługiwać), po części po prostu przez swój dziecięcy sposób postrzegania świata.
Niemniej rzeczywiście mam poczucie, że nie wyczerpałam tematu i można by jeszcze wiele wątków tutaj rozwinąć czy rozciągnąć w czasie – ale musiałabym do tego podejść ostrożnie, bo nie chciałabym zatracić tych wszystkich niejasności na rzecz mocniejszego osadzenia pewnych elementów w fabule. Cieszę się też, że widzisz w tej historii potencjał na coś większego. :)
Pozdrawiam ciepło!
ninedin,
Bardzo dziękuję. <3
No, skoro według Ciebie cała ta warstwa mityczna gra, to mogę być spokojna. Faktycznie jakaś taka konwencja mi się wyklarowała, że cokolwiek nie napiszę, to wychodzą “Mitologie inaczej”. :D Jeszcze pewnie przez jakiś czas będę taką konwencję eksplorować. Dziękuję też za ciepłe słowa na temat stylu, bo to dla mnie zawsze bardzo ważny element opowiadania. :)
Ależ bym się wybrała na taki wykład.
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Pięknie operujesz słowem, Cape. Są w tym opowiadaniu naprawdę piękne zdania, szapoba z głów.
Jeśli chodzi o treść to przyznam, że pogubiłaś mnie w wielu elementach. Podoba mi się wykorzystanie wielu aspektów “jajowatości” z różnych mitologii, ale z drugiej strony kompletnie nie rozumiem idei wykluwania się świata z jaja w warunkach marsjańskich (nawet jeśli analogia skorupki do kopuły jest oczywista), a raczej tych wszystkich wzmianek o ptakach, których jeszcze nie ma ale niby są albo tego, że dzieci “jeszcze się nie narodziły”. Jak to, do diaska, się nie narodziły? To czym są, ideami? Materialnymi, przemieszczającymi się po kolonii duchami? W ogóle mało dziecięce są te dzieci, ogólnie ludzie mało ludzcy, co rodzi pytania, czy to na pewno ludzie kolonizują Marsa? Skąd się biorą sny, czy to rodzaj jakiegoś, hm, programu, hipnozy używanej we śnie czy manifestacja tego, że nawet na innej planecie pewne rzeczy pozostaną niezmienne, takie same jak na Ziemi? Ogólnie bardzo wiele niewiadomych jest jak dla mnie w tym tekście. Wiem, że traciłby tę specyficzną eteryczność przy zbyt wielu tłumaczeniach, jednak mnie mimo wszystko zabrakło konkretów. Opowiadanie jest dobrze napisane, bardzo dobrze, z grubsza nawet (chyba) wiem, o czym jest, ale tylko z grubsza, jakbym miała przed sobą gurbokonturowy obrazek i zabrakło mi na nim szczegółów, a niektóre kolory wydają się namalowane w niewłaściwych miejscach – że pozwolę sobie na dziwną metaforę.
Bibliotekę klikałabym jak szalona, pod kątem nominacji muszę się jednak zastanowić, bo jeśli zbyt wielu rzeczy w tekście nie zrozumiałam, to nie wiem, czy mam prawo go nominować ;p
„…uczy się odbijać przepływające obrazy, przebłyski minionych dni pływają ławicami…”
„…włącza opcję nagrywania i za kilka sekund na ekranie pojawia się zdjęcie z atlasu.” – po kilka sekundach. Można napisać, że „za kilka sekund pojawi się zdjęcie”, ale nie pojawia się. Za kilka sekund coś się stanie, a nie już się stało.
„Zielone, oślizgłe wodorosty wyglądają jak mokre, zużyte kable jakiejś zezłomowanej maszyny.” – O, o, mam te same odczucia ilekroć widzę goma wakame ;p
„Rodzice doskonale wiedzą, ale z jakiegoś powodu wciąż to przed nią ukrywają. Tata mówi czasem, że przylecieli tu na statku, ale pewnie tylko żartuje”
„Teraz, kiedy tyle wie o świecie, chce poznać go na tyle, na ile to możliwe.”
„– Zbudowali pierwsze sondy – opowiada – ale okazały się zbyt słabe, by choćby rozwinąć skrzydła. Potem wysłali orbitery, które krążyły wokół ziemi, ale nigdy na niej nie wylądowały. Następne były lądowniki; te padały z wyczerpania, kiedy tylko przycupnęły na skałach. Tylko łazikom udało się wyruszyć dalej w wędrówkę po pustyni, ale nawet ich czas był policzony.”
„To znaczy – ziemskich lat.” – Stosowanie półpauzy wewnątrz kwestii dialogowej jest niedobrym pomysłem, bo w dialogach półpauza zwyczajowo oddziela dialog od opisu.
„– Na to nie mogę się zgodzić.” – Niegramatyczne. Z tym nie mogę się zgodzić. Na to nie mogę przystać.
„Nagle wydaje jej się, jakby wszystko, co się wydarzyło, było w jakiś sposób nieuniknione.
– Świat jest większy, niż nam się wydawało, Taro…”
„A niebo – niebo będzie takie, jakim je stworzymy.” – jw. a propos półpauz w dialogach.
"Nigdy nie rezygnuj z celu tylko dlatego, że osiągnięcie go wymaga czasu. Czas i tak upłynie." - H. Jackson Brown Jr
joseheim, dzięki za merytoryczny komentarz i ciepłe słowa. :)
nie rozumiem idei wykluwania się świata z jaja w warunkach marsjańskich (nawet jeśli analogia skorupki do kopuły jest oczywista), a raczej tych wszystkich wzmianek o ptakach, których jeszcze nie ma ale niby są albo tego, że dzieci “jeszcze się nie narodziły”
Ptaki z parku pełnią funkcję dość dekoracyjną. ;) “Nie ma ich”, bo to tylko hologramy, ale “są”, bo z atlasów wiadomo, jak powinny wyglądać, gdyby były prawdziwe. Same postacie “jeszcze się nie urodziły” w tym sensie, że czekają na wyklucie się świata, czyli pełną terraformację Marsa.
Jak to, do diaska, się nie narodziły? To czym są, ideami? Materialnymi, przemieszczającymi się po kolonii duchami?
Haha, jestem pewna, że one też zadają sobie takie pytania. ;) Tutaj tylko podpowiem, że to cały czas perspektywa Eurynome, która próbuje sobie poukładać w głowie to, czego się dowiaduje od rodziców czy w szkole. A że dowiaduje się sprzecznych informacji, to dochodzi do takich właśnie wniosków.
W ogóle mało dziecięce są te dzieci, ogólnie ludzie mało ludzcy, co rodzi pytania, czy to na pewno ludzie kolonizują Marsa? Skąd się biorą sny, czy to rodzaj jakiegoś, hm, programu, hipnozy używanej we śnie czy manifestacja tego, że nawet na innej planecie pewne rzeczy pozostaną niezmienne, takie same jak na Ziemi?
To wszystko jak najbardziej równoprawne interpretacje. :) Niemniej faktycznie mogłam bardziej pociągnąć te wątki, nawet jeśli nie zostałyby tak ostatecznie zamknięte. Nie chciałam, żeby było zbyt dosłownie (na przykład gdyby się okazało, że to faktycznie spreparowane sny, bo to osłabiłoby interpretację mityczną), ale możliwe, że z kolei przesadziłam w drugą stronę.
Dzięki też za korektę, większość zmian wprowadziłam, tylko w dwóch przypadkach bym jednak zostawiła obecną wersję:
– Zbudowali pierwsze sondy – opowiada – ale okazały się zbyt słabe, by choćby rozwinąć skrzydła. Potem wysłali orbitery, które krążyły wokół ziemi, ale nigdy na niej nie wylądowały. Następne były lądowniki; te padały z wyczerpania, kiedy tylko przycupnęły na skałach. Tylko łazikom udało się wyruszyć dalej w wędrówkę po pustyni, ale nawet ich czas był policzony.
Tutaj Yared wchodzi w stylizację biblijną, stąd też specyficzna składnia i powtarzające się spójniki. Możliwe, że to nawiązanie nie jest wystarczająco czytelne, bo czytelnik na tym etapie bardziej nastawia się na dalsze wariacje mitu o jaju. ;)
– Na to nie mogę się zgodzić.
Niegramatyczne. Z tym nie mogę się zgodzić. Na to nie mogę przystać.
Hmm, a tutaj nie jestem przekonana co do niepoprawności kolokacji. :c W każdym razie bym zostawiła, bo w pierwszym przypadku zmieniłoby się znaczenie, a w drugim zrobiłoby się już zbyt formalnie.
Nad pierwszą uwagą jeszcze się zastanowię, bo w tej chwili nie mam pomysłu, jak to ładnie zastąpić, żeby nie zaburzyć rytmu zdania. :P
Pozdrawiam!
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Właściwie późno było, jak robiłam łapankę, więc “zgoda na coś” dzisiaj faktycznie wygląda dużo lepiej niż wczoraj, zapomnij, że się do tego przyczepiłam ;p
"Nigdy nie rezygnuj z celu tylko dlatego, że osiągnięcie go wymaga czasu. Czas i tak upłynie." - H. Jackson Brown Jr
Haha, nie ma problemu. ;)
Dzięki za wszelkie sugestie!
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Kawał solidnego mistycznego SF.
Skłamałbym, gdyby powiedział, ze tekst idealnie trafia w moje gusta literackie, ale tematyka już owszem. W dodatku całość jest bardzo przemyślana. Bardzo, a bardzo.
W ogóle ciekawa sprawa, zwykle największym problemem z narracją teraźniejsza jest to, ze trzeba ją zgrać z odpowiednią dynamiką, spowolniona rzadko wychodzi. Ty natomiast najwidoczniej z pełną premedytacją wykorzystujesz czas teraźniejszy do spowolnienia historii i… to wychodzi znakomicie. Takie nastrojowe, mieszające legendę z opisem twardej rzeczywistości, a wszystko to oczami dzieci, które z jednej strony wydają się momentami zbyt dorosłe, a mimo to cały czas żyją wyobraźnią.
A całość, pomimo czasu teraźniejszego, rozciągnięta na lata.
Fajnie przedstawiasz tutaj edukację. Zupełnie poprzestawiany tryb uczenia, nastawiony na rzecz praktyki oraz “oczekiwanej praktyki”. Biologia, geologia, elektronika…
Wplecenia mitologii naprawdę ciekawe, włącznie z tym, że dotyczą nie tylko postaci. Nie wiem czy na końcu chodziło o Jormunganda, czy innego z węży oplatających świat (wzmianka o słońcu podpowiada, ze chyba jednak to nie był akurat ten wąż), ale pokazuje to, ze może tu być więcej takich wstawek. Zresztą nawet jaj daje tu otwartą perspektywę (włącznie z tym, czy żelaznym jajem nie jest maszyna).
Całość bardzo przemyślana, bardzo solidna.
I to tworzenie się nowej mitologii… Bo fakt, ze już w dorosłym życiu bohaterowie nadal wierzą w mistyczną wizję jest tu dość ciekawą wskazówką dla czytelników.
"– Dawno? – podchwytuje Eurynome. – To znaczy kiedy?"
Trafność dziecięcych pytań w jednym przykładzie.
"Sny to zbyt poważna sprawa, żeby rozmawiać o niej przy dorosłych."
Fajne zdanie ;-)
" Eurynome zastanawia się długo"
" Eurynome ogląda się za siebie"
" Oczy Eurynome błyszczą"
Nadmiarowe spacje przed akapitem.
"– Eurynome? – szeleści wiatr"
Podwójna spacja.
"– Planowanie zostawmy dorosłym. Świat nie wykluje się, dopóki coś nie rozbije skorupki od środka."
Ależ to zabrzmiało groźnie, pomimo sielskiej scenerii. Aż się zastanawiałem czy coś trzaśnie na końcu tekstu.
"Eurynome mocno zamyka w ramionach swój sen, żeby Yared nieostrożnym gestem nie strącił go na ziemię"
A to ładne.
"To Opportunity na miarę nowego świata"
O, “Misia” się tu nie spodziewałem.
A, zapomniałam: bardzo mi się podobają określenia “snymulacja” oraz “youTopia” ;) <3
"Nigdy nie rezygnuj z celu tylko dlatego, że osiągnięcie go wymaga czasu. Czas i tak upłynie." - H. Jackson Brown Jr
BC, a ja będę malkontencić, wybacz. :-(
Opowiadanie niezłe, lecz mnie nie przekonuje.
W Twoim pierwszym zamieszczonym na NF była historia, tu opowieść rozmywa się w pięknych wersach. Nie czuję tego. Świat staje się przeestetyzowany.
O co tutaj chodzi, dzieciaki rządzą, to niech faktycznie się rządzą, do diaska. Niech nadają ton, niech przegrywają, wygrywają, mierzą się. Zdecydowanie za grzeczne te dzieciaki. :-) Ich relacja z rodzicami jest dla mnie zbyt uładzona, wszystko rozumieją, godzą się. Wyjaśniasz to infodumpowo, bardzo układnie.
W nagrodzonym, świetnym opku było splecenie dwóch wątków i o coś chodziło. Zapodałaś pewną stawkę. To było ogromnie ciekawe. Tu jest statycznie, brakuje działania, dylematów. W każdym razie dla mnie są mgliste. Idea – kolejna kolebka? Za dużo słów się tutaj pałęta i w zasadzie nie znajduję na nie wystarczającego uzasadnienia, bo nie widzę powodu, konfliktu, starcia, popchnięcia i wykończenia poszczególnych scen, w zasadzie żadna nie ma punktu zwrotnego tylko spaceruje. To tu, to tam.
Symbole są piękne, odwołania też, ale nie działa, bo co tu ma działać, postaci są bezwolne.
Ten brak ruchu (IMHO) podkreśla chyba sposób zapisu – "bezosobowy", jedna część, dwie – ok, ale coś wreszcie musi się zdarzyć/ać nawet jeśli akcja we śnie, a nawet jeśli właśnie tam.
Euronyme "podrywa się, chwyta, wyfruwa, drepcze, przemyka, wspina… i w końcu Kto to rejestruje? Dystansujesz mnie od historii– czy to celowe?
Popatrz, to był moment w którym po raz pierwszy zorientowałam się, że odpychasz mnie od od opowieści:
… aż wreszcie nie mogę się poruszyć.
Eurynome wzdryga się, ale słucha dalej, bo z tonu Fanesa wnioskuje, że to nie koniec historii.
– Czuję, że muszę jak najszybciej się wydostać. Zaczynam uderzać i kopać w ściany, a one pękają z trzaskiem, pękają jak skorupka jaja. Bo to rzeczywiście jest skorupka jaja. Kiedy wychodzę na zewnątrz, u ramion wyrastają mi skrzydła…
Zamiast dynamicznej sceny dostałam relację. Zamiast "mogłem, czułem, zacząłem, pękały, pękały (powtórzenie, chyba niepotrzebne), była, wyszedłem, wyrosły" mamy jej (postaci) odrealnienie.
Dla mnie dziwne, bo mówi on, jego słowa, a jakby ktoś inny "nadawał", odtwarzał jego historię, odczucia, jakaś SI, która sprowadziła dzieciaki na Marsa? Podobnie zresztą z Euronyme – ona nie reaguje , lecz jest opisywana przez kogoś: “E. w zamyśleniu stuka palcami". Ki obserwator? ;-)
Przeczytałam do końca. Narratorem wydaje się Euronyme, to jej sen i jawa, ale czemu w takim razie jest fizyczna, wchodzi na stołek i mamy jej wspomnienia?
Pomysł przedni, ale dla mnie coś jest na rzeczy ze sposobem zapisu, żywością dzieciaków i ich relacją z rodzicielami. Czemu podjęłaś decyzję, aby pisać tak bezosobowo? Bo to mit? Nie znam ich za wiele, ale w nich było życie, są niekiedy okrutne, bezpardonowe, u Ciebie mamy: senną-mara, bóg-wiara.
Kłopot dla mnie polega na tym, że cały tekst podporządkowałaś takiej narracji, nie zważając na poszczególne sceny plus cały czas wyjaśniasz nam świat pięknymi słowami – chyba niepotrzebnie.
Naturalnie to moja opinia, i jedynie moja. Weź ją w spory nawias. Kocham opowieści i okropnie mi żal, że tak silnie wystylizowałaś.
Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.
Cześć, chyba-wilku. ;)
Dzięki za wizytę i miłe słowa, cieszę się, że ogólnie się podobało.
W ogóle ciekawa sprawa, zwykle największym problemem z narracją teraźniejsza jest to, ze trzeba ją zgrać z odpowiednią dynamiką, spowolniona rzadko wychodzi. Ty natomiast najwidoczniej z pełną premedytacją wykorzystujesz czas teraźniejszy do spowolnienia historii i… to wychodzi znakomicie.
Z tą narracją w czasie teraźniejszym to właściwie miało być tak, że chciałam w ten sposób zdynamizować dość statyczną akcję (chyba ciężko by się to czytało w czasie przeszłym). Pasowała mi też do zamysłu opowiadania, w którym wszystko dzieje się “teraz”, a przeszłość i przyszłość są niejasne.
Nie wiem czy na końcu chodziło o Jormunganda, czy innego z węży oplatających świat (wzmianka o słońcu podpowiada, ze chyba jednak to nie był akurat ten wąż), ale pokazuje to, ze może tu być więcej takich wstawek.
Nie, nie, to jest Ofion z pelazgijskiego mitu kreacyjnego (tego, w którym głównym bóstwem jest Eurynome). W ostatnim zdaniu opowiadania pojawia się imię, wcześniej jest też mowa o projekcie Ophion.
I to tworzenie się nowej mitologii… Bo fakt, ze już w dorosłym życiu bohaterowie nadal wierzą w mistyczną wizję jest tu dość ciekawą wskazówką dla czytelników.
This isn’t even their final form! :P
"To Opportunity na miarę nowego świata"
O, “Misia” się tu nie spodziewałem.
Haha, a tu akurat nie było zamierzonego nawiązania, chociaż faktycznie może się tak kojarzyć. W pewnym sensie do postaci by jeszcze pasowało, tylko do konwencji już mniej. :P
Nadmiarowe spacje zaraz ogarnę, dzięki. ;)
joseheim, a dziękuję, dziękuję. “YouTopia” od razu uruchamia skojarzenia, ale “snymulacja” była trochę ryzykowna, nie byłam pewna, czy się przyjmie. ;)
Asylum, dzięki za wizytę i konstruktywną krytykę. :)
Hmm, chyba mniej więcej rozumiem, co masz na myśli. Z tym, że jest dość statycznie, nie sposób się nie zgodzić, bo faktycznie sporą część zajmuje sama ekspozycja. Trochę to wynika z tego, że akcja jest podporządkowana kompozycji, czyli właściwie akcją jest tu dorastanie, zdobywanie wiedzy o świecie. Starałam się też co nieco zrekompensować w dalszej części, gdzie mamy zderzenie światopoglądów i trochę więcej klasycznie pojętej akcji.
Masz rację, że opowiadanie jest trochę przegadane, jeśli chodzi o sny/mity pozostałych postaci. Pewnie lepiej by to wyszło w dłuższej formie, gdzie każdemu bohaterowi poświęcony byłby osobny rozdział. Tutaj skupiłam się na Eurynome, coby za bardzo nie komplikować.
Pytałaś też o narrację. Ja chyba po prostu najlepiej się czuję w narracji trzecioosobowej – pisząc w pierwszej osobie, mam wrażenie, że za bardzo narzucam czytelnikowi przyjęty punkt widzenia, a do tego sama nie mogę poza niego wykroczyć (na przykład na potrzeby jakiegoś opisu). Z drugiej strony nie chciałam też przyjmować pozycji narratora wszechwiedzącego, bo to by tworzyło złudzenie obiektywności (a wiadomo, że to perspektywa konkretnej postaci). Ale możliwe, że tutaj dysonans wynika z tego, o czym wcześniej pisał Darcon, czyli skakania między boską i ludzką (dojrzałą i dziecinną) perspektywą.
Postacie rodziców faktycznie w zamyśle miały być w tle (trochę jak postacie ludzi w “Koanie dla Karakuri”). Chciałam w ten sposób (między innymi) nawiązać do przepaści pokoleniowej, jaka powstała między ludźmi pochodzącymi z Ziemi a ludźmi urodzonymi na Marsie. W sumie jak tak się teraz zastanawiam, to nie do końca wykorzystałam potencjał tego wątku, dobrze byłoby jakoś bardziej rozbudować ich relacje. Jest tu nad czym pracować. ;)
Dzięki raz jeszcze za uwagi, na pewno się przydadzą, jeśli jeszcze coś będę działać z tym opowiadaniem (albo z następnym w podobnej konwencji). :)
Pozdrawiam!
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
najlepiej się czuję w narracji trzecioosobowej – pisząc w pierwszej osobie
Tak, to klasyczne i bardzo lubię, bo zdaje mi się trudne. Odnoszę wrażenie, że tu dystansujesz się od niej w momentach, gdy konkretny bohater mówi o swoich wrażeniach, odczuciach tak, jak w przytoczonym przykładzie. Mówił o sobie – w kwestii dialogowej w czasie teraźniejszym, choć nie było przeniesienia do tego momentu – on odpowiadał o swoim śnie, a Euronyme go słuchała.
skakania między boską i ludzką (dojrzałą i dziecinną) perspektywą.
Raczej nie, nie widziałam tu boskości, lecz rozgrywkę pomiędzy dziećmi i dorosłym, taką zanurzoną we wspólnie przeżywanym śnie, z lekka inspirowanym (nie wiadomo przez kogo, może Euronyme, przynajmniej na nią postawiłam, bo była najbardziej aktywna), ale jestem neptkiem w mitologii, więc… mogę się mylić.
Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.
Zostawiłam sobie twoje opowiadanie na koniec, cape, i nadal nie wiem, jak zagłosuję.
Ten tekst jest piękną perełką. Dysponujesz fantastycznym językiem, masz doskonałe ucho do tworzenia melodyjnych zdań i używania poetyckich słów, co sprawia, że przez tekst się płynie. Z pewnością siebie wykorzystujesz mitologie świata, pożyczasz imiona i bawisz się kontekstami – widać tu ogromną wiedzę autora skrywaną w historii. Z zainteresowaniem zapoznałam się najpierw z koncepcją kosmicznego jajka, a następnie sprawdziłam wszystkie imiona… No, było trochę tego czytania, nim mogłam zasiąść do lektury.
Jednakże, tak jak w przypadku twoich wcześniejszych opowiadań uwielbiałam balans między mitologią a sci-fi, tutaj ten balans jest zaburzony w stronę wyraźnej przewagi warstwy mitologicznej/bajkowej. Bohaterowie nie są za bardzo ludźmi, chociaż też trudno ich rozpatrywać w klasyczny sposób.
Ciężka w odbiorze jest również sama forma historii – ekspozycja ciągnie się w nieskończoność, po niej zaś następuje moc dialogów o podobnej tematyce i przyznam ci szczerze, w pewnym momencie te wszystkie jajeczne sny pozlewały mi się w jedno i musiałam czytać od początku – zastanawiam się, czy lepszym rozwiązaniem nie byłoby ograniczenie snów tych wszystkich bohaterów i skupienie się na głównej bohaterce… Nie wiem. Utrzymanie uwagi czytelnika przez 60-80k to ogromne wyzwanie.
Tylko jak tu być na nie wobec tekstu, który językowo tak odstaje od 99% opowiadań na forum? Ciężki dylemat!
www.facebook.com/mika.modrzynska
Cześć, Black cape!
Trochę mi zeszło, ale spróbuję napisać coś, co nie będzie powtarzalne. Przede wszystkim urzekasz od pierwszych akapitów niezwykle rytmicznymi zdaniami, które bardzo sugestywnie opisują futurystyczną rzeczywistość. Nawiązania mitologiczne też bardzo interesujące, w dodatku nienachalnie podane i zrozumiałe w dużej mierze bez zanurzania się w konteksty. Z drugiej strony dla tych, którzy lubią poszperać też są niezwykle ciekawe. Zgodzę się trochę z Kam, co do wolnego tempa ekspozycji, chociaż z drugiej strony przy tego rodzaju światotwórstwie trudno się bez tego obyć. Z drugiej strony takie powolne odkrywanie świata i dynamiki pomiędzy bohaterami współgra też ze strukturą kompozycyjną tekstu, więc nie będę się wcale upierać, że to coś, co psuje przyjemność z lektury.
Pozdrawiam
Cześć wszystkim, dziękuję za kolejne komentarze. :)
Asylum,
Tak, to klasyczne i bardzo lubię, bo zdaje mi się trudne. Odnoszę wrażenie, że tu dystansujesz się od niej w momentach, gdy konkretny bohater mówi o swoich wrażeniach, odczuciach tak, jak w przytoczonym przykładzie. Mówił o sobie – w kwestii dialogowej w czasie teraźniejszym, choć nie było przeniesienia do tego momentu – on odpowiadał o swoim śnie, a Euronyme go słuchała.
Ach, o to chodzi. ;) W tych dialogach miała właśnie dochodzić do głosu boska natura postaci, stąd taka teatralność tych wypowiedzi. Jeśli chodzi o tamten fragment, w którym Fanes opowiada swój sen/mit, to użyłam czasu teraźniejszego, żeby ta relacja mimo wszystko brzmiała nieco naturalniej (jak to w języku mówionym).
Raczej nie, nie widziałam tu boskości, lecz rozgrywkę pomiędzy dziećmi i dorosłym, taką zanurzoną we wspólnie przeżywanym śnie, z lekka inspirowanym (nie wiadomo przez kogo, może Euronyme, przynajmniej na nią postawiłam, bo była najbardziej aktywna)
Hmm, rozumiem. Faktycznie jeśli podczas czytania skupić się na dynamice dzieci–dorośli, to można mieć pewien niedosyt. Dobrze byłoby tu rozjaśnić sytuację kilkoma dodatkowymi scenami czy dialogami.
kam_mod,
Jednakże, tak jak w przypadku twoich wcześniejszych opowiadań uwielbiałam balans między mitologią a sci-fi, tutaj ten balans jest zaburzony w stronę wyraźnej przewagi warstwy mitologicznej/bajkowej.
Przyznam, że trochę celowo odsunęłam technologię na dalszy plan i bardziej zależało mi na tej humanistycznej stronie postępu, ale rozumiem zastrzeżenia, bo chyba ta konwencja najlepiej działa, jak obie warstwy się przeplatają. Po części też wyszło tak, jak wyszło ze względu na wiek bohaterów i ich sposób postrzegania świata.
ekspozycja ciągnie się w nieskończoność
To prawda. XD
Hmm, mam w zanadrzu jeszcze jeden argument na rzecz statyczności akcji – chciałam uzyskać efekt zawieszenia bohaterów w stanie oczekiwania, oddać specyfikę życia w tym na wpół istniejącym świecie, gdzie jeszcze tak do końca nic się nie wydarzyło. Niemniej na pewno co nieco dałoby się tu przyciąć albo przyspieszyć.
zastanawiam się, czy lepszym rozwiązaniem nie byłoby ograniczenie snów tych wszystkich bohaterów i skupienie się na głównej bohaterce
Hmm, miałam nadzieję, że jakoś z tego wybrnęłam, ograniczając sny pozostałych postaci do ich wypowiedzi (POV-em cały czas jest Eurynome). Ale jednak chciałam ich wszystkich uwzględnić, żeby zasygnalizować, że poszczególne historie z różnych kultur zaczynają się łączyć w jeden wspólny mit.
Utrzymanie uwagi czytelnika przez 60-80k to ogromne wyzwanie.
Pełna zgoda. Przyznam, że nie przewidziałam takiej długości. :P
Ogromnie dziękuję za tyle ciepłych słów na temat stylu (choć nie wiem, czy zasłużyłam :P). <3
oidrin,
Tobie również dziękuję za miłe słowa. :) Cieszę się, że nawiązania do mitologii były zrozumiałe, bo bardzo chciałam, żeby próg wejścia mimo wszystko nie był zbyt wysoki (wcześniejsze opowiadania w tej konwencji wyszły mniej przystępnie :P). Ekspozycję rzeczywiście można było jakoś korzystniej zagospodarować, choć trochę taka specyfika opowiadania, że akcja ustępuje opisowi.
Pozdrawiam!
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Waham się. Przeczytałem tekst jako dyżurny i nie miałem wątpliwości, że zasługuje na bardzo donośny i mocny klik do biblioteki. Ale jako lożanin, który wie, że tekst ma nominację, wciąż waham się między TAK i NIE.
Pewnie wielu to zaskakuje i dziwi. Science-fiction o podboju Marsa, terraformacja planety, rozmach, wizja, wpleciona w to wszystko mitologia. Do tego tekst autorki najlepszego opowiadania w ubiegłorocznej stawce plebiscytowej (moim zdaniem zasługiwało na pierwsze miejsce), w którym tak udanie połączyła właśnie te dwa elementy: science-fiction i mitologię. Dobry warsztat, bogaty i ładny język itd. Czemu więc się waham? Sam nie wiem. Może to wszystko nie do końca zagrało tym razem?
Szukając przyczyn tego „niezagrania” zastanawiałem się m.in. nad długością opowiadania. Mam wrażenie, że w „Siedmiu wrotach…” udało Ci się, Black_Cape, idealnie dopasować objętość do fabuły. Żadnego wodolejstwa, złoty środek, wszystko dopracowane i wyważone. Tutaj mamy ponad 60 tysięcy znaków i niestety wrażenie lekkiego przegadania, a może przeładowania, przestoju w połowie historii. Przez spory fragment tekstu bohaterowie snują się po stacji, spotykają, poznają kolejno i w sumie niewiele się dzieje. A najgorsze, że nie buduje to klimatu, co byłoby jakimś usprawiedliwieniem dla takiego (prze)ciągnięcia opowieści. Niby więc poznajemy świat, okoliczności, przeszłość, odkrywamy jakąś tajemnicę, a mimo to mam wrażenie, że do przekazania tych treści użyto zbyt wielu słów. Czasem niepotrzebnych. Widzę w komentarzach czym to tłumaczysz, ale mnie to nie przekonuje. Bo jeśli zamierzenia autora osłabiają tekst, to czy były warte zastosowania? Chyba nie. Oczywiście to wszystko moje subiektywne odczucia.
A może chodzi o sposób, w jaki w opowieść została wpleciona mitologia? W „Siedmiu wrotach…” wręcz przenikała opowieść, zjawiskowo i bezpośrednio definiowała treść i formę tekstu, było nie było napisanego w konwencji science-fiction (albo fantasy ukrytego w szatach s-f). Tam był pomysł śmiało porównywalny swoimi podstawami i założeniami (po części również wykonaniem), chociażby z „Panem światła” Zelaznego (a może i ciut „Widmowym Jackiem”) albo „Królową Powietrza i Mroku” Andersona. Czytelnik zastanawiał się, czy to SI, którą upozorowano na bóstwo, czy bóstwo wtłoczone do SI. A może cyfrowa inkarnacja prawdziwej bogini? Itd. To rozmycie granicy i zarazem dopełnienie warstw było wartością samą w sobie. Tutaj mamy zabieg niby bardzo podobny – opowieść s-f, na którą nałożono (ale jakby nieco nachalnie) ową warstwę mitologiczną. Ta mitologia jest, moim zdaniem, jakby trochę doklejona do akcji. I jej wplecenie w opowieść nie wywołuje takiego zachwytu i magii jak w „Siedmiu wrotach…". Powiem nawet coś brutalniejszego. W pewnym stopniu opiera się ona bardziej na „chciejstwie Autorki”, np. porównującej osadę marsjańskich kolonizatorów do jaja orfickiego (i na tym lekko naciągnym porównaniu budującej potem cały “sens/sedno” tekstu). Albo przejawia tylko w snach (prawdopodobnie symulowanych umyślnie) dzieci, do tego obdarzonych imionami z mitologii – a to już zagranie bardzo upraszczające ten zabieg mitologizowania science-fiction. Bo niby jaki cel przyświecał rodzicom nadającym im takie imiona? Jak to uwiarygodnić w tej historii? Owszem, Zelazny również zastosował podobny chwyt, ale jednocześnie wyraźnie i sensownie uzasadnił i osadził w opisywanym świecie twardej s-f. Zaś w Twojej historii dzieci noszą imiona mityczne z pewną dezynwolturą (chociaż osobiście nie kojarzę żadnego mitycznego Yareda) opartą na jajecznym skojarzeniu i w sumie te imiona na stacji marsjańskiej lekko szczypią w oczy.
Oczywiście doceniam wysiłek, jaki włożyłaś w odnalezienie w mitologiach różnych narodów (Grecja, Chiny, Polinezja) powtarzający się motyw jaja, wykluwania się świata, wykluwania się postaci boskich czy heroicznych. To naprawdę interesujący i inspirujący zabieg. Ale równocześnie tak naprawdę nie wiem, dlaczego i w jakim celu ktoś odpowiedzialny za rozwój kolonii na Marsie, kłopotałby się, tworząc taką otoczkę dla procesu kształtowania (przy pomocy snów, wizji, mitów, warunkowania) kilkuosobowej grupy przyszłych liderów i konstruktorów nowego świata (szczęśliwie nazwanych jak postacie z mitów). Czy taki mistycyzm, albo raczej metafizyka miały dodać coś ekstra do potencjału wybrańców? Czy może miały to być jakieś podwaliny pod mit założycielski nowego świata? A jeśli tak to, po co ten mit był im potrzebny? Czy sięganie przez technokratyczne społeczeństwo upadłej przyszłości (dosyć skomercjonalizownej jak ją opisujesz) do tak mało znanych i odległych w czasie i kulturowo mitów/postaci jak Eurynome, Pangu czy Fanes, ma sens i niesie jakieś dodatkowe korzyści, czy jest tylko ekwilibrystycznym pomysłem Autorki na pogodzenie science-fiction z mitami? Tak na marginesie, wygląda to trochę tak, jakbyś skupiła się na tradycji greckiej (jajo orfickie, Fanes, Eurnome, Ophion), ale odkrywając przy okazji inne jaja, pojawiające się w mitach całego świata (Chiny, Polinezja), postanowiłaś dokoptować je do tej greckiej podstawy. I z jednej strony może to podkreślać i uwypuklać istnienie owego jajowego motywu w wielu kulturach i może nawiązywać do wielonarodowego składu kolonizacyjnej społeczności, których to narodów dziecięcy bohaterowie są reprezentantami. Z drugiej strony nie rozumiem jednak, jak wytypowano ową garstkę dzieci, jak ją wybrano i dlaczego kształtowano ich przyszłe stricte inżynieryjne predyspozycje przy użyciu specyficznego miszmaszu mitologicznego?
Chyba że…
Chyba że Twoim zamiarem było zasugerowanie czytelnikowi jakiegoś wpływu mocy nadprzyrodzonych. Jakiejś siły wyższej obecnej w mitologiach (tak jak sugerowana była prawdziwość bogini w "Siedmniu…"), jakiejś mitycznej mocy kosmicznej, znanej pod pradziejów i obecnej w mitach, która aktywowała się przy tworzeniu nowego świata (na Marsie), która wybrała swoich przedstawicieli na marsjańskim łez padole i pchnęła ich do działania stwórczego. Wtedy możemy działaniem owej siły tłumaczyć zarówno imiona dzieci, jak i ich spotkanie i wtajemniczenie, wyjątkowe predyspozycje itd. Wskazywałoby na to np. droga, jaką pokonują mali bohaterowie – odkrywający swoją misję i jej cele mimochodem jakby za plecami dorosłych, pod kierunkiem jakiejś nienazwanej siły, przeznaczania, impulsów.
Jednocześnie jednak niektóre ukryte w tekście wzmianki (chociażby wirtualne ptaki, jako obietnice żywych ptaków) sugerują raczej zaplanowany i realizowany z rozmysłem program/eksperyment naukowy, niejako programujący, kształtujący wizjonerów/liderów/geniuszy zdolnych do tworzenia, cudów technicznych równych boskim (zgodnie z twierdzeniem Clarke'a, że dostatecznie zaawansowana technologia nie różni się od magii). I te wszystkie partyzanckie akcje małolatów (włamania, działania poza kontrolą, niesubordynacje) są zaledwie częścią projektu, kolejną ułudą, motywacyjną bajką dla dzieci, którym opowiada się o świecie z odkrytym niebem, zwierzętami, lasami itd., licząc na to, że ta wizja się jakimś cudem ziści, że pociągnie dzieciarnię ku przyszłości, napędzi jej ambicje i moce twórcze. Stanie się swoistym idee fixe, które stworzy pionierów i liderów nowego świata.
Tutaj dodam, że podoba mi się optymistyczny finał (mniej na poziomie narracyjnym, bo przypomina nieco łopatologiczne wykładanie kawy na ławę), w którym owe marzenia się jednak realizują. Jest na swój sposób staroświecki, kojarzy się ze złotą erę s-f i ówczesną wiarą w człowieka, w jego intelekt i potencjał, który przekształca światy zgodnie ze swoją wolą i ujarzmia kosmos.
Marudziłem na wodolejstwo, pomarudzę trochę na język. Czytelnicy chwalą sobie Twój styl i rzeczywiście w „Siedmiu…” wybrzmiał on z pełną mocą. Tutaj, gdy ta mitologia trochę mi się odkleiła od fabuły, a narracja rozwarstwiła na poetycką opowieść o dosyć statycznej akcji z kilkoma zaledwie wydarzeniami posuwającymi ją do przodu, zacząłem się zastanawiać, czy ten język nie spowalnia opowieści jeszcze bardziej. Czy to, co piszesz, jest warte tego jak piszesz? Czy spotkanie kilku dzieci i ich rozmowy, wyprawy do jakiejś kabiny VR i jeden wypad na powierzchnię zasługują i wymagają takiego poetyckiego języka i czy on przystaje do historii? I wciąż nie jestem przekonany.
Miałem tu napisać jeszcze o innych wątpliwościach, na przykład dlaczego dzieci nie zawsze mówią jak dzieci (ok, może były nad wyraz rozwinięte), po co rodzice ukrywali przed nimi część swojej wiedzy i prawdę o marsjańskim świecie, po co mieszać czytelnikowi jakimiś prawdziwymi „narodzinami” bohaterki skoro wyjaśnienie jest takie banalne (jak podałaś w komentarzu) itd., ale nie będę już lepiej marudził. Na marginesie – te narodziny żyjącego już przecież dziecka, spowodowały takie zamieszanie, że niektórzy czytelnicy zaczęli podejrzewać, że dzieci są jakimis konstruktami, SI, albo jeszcze czymś innym. Tobie chodziło o symbolikę, a wyszło nieporozumienie. Może więc starałaś się za dużo tej symboliki upchać w tekście? Może za bardzo chciałaś dopakować tekst podtekstami, dodać mu wartości, pokazać jak boagato w warstwie znaczeniowej potrafisz pisać i przesoliłaś zupę?
Podsumowując. Czytam, co napisałem i mam wrażenie, że zabrzmiałoby to tak, jakby tekst mi się nie podobał. A przecież podobał się, tylko prawdopodobnie oczekiwałem od niego zbyt wiele po lekturze „Siedmiu…". To naprawdę dobre opowiadanie. I naprawdę ładna, choć w sumie prosta opowieść. Cały tekst jest jakby metaforą, porównującą podbój Marsa do narodzin światów przedstawianych w mitach, chociaż w finale jednak bohaterowie gubią cały ten mistyczny welon i okazują się całkiem praktycznymi i pragmatycznymi inżynierami, projektującymi np. pole magnetyczne lub maszyny górnicze. Czy zatem potrzebny był do tego cały ten sztafaż mityczny? Hmm. Na pewno ładnie wygląda i dobrze wpisuje się w Twój styl oraz specyfikę prozy fantastycznej, którą uprawiasz, a której „Siedem…” pozostanie jednak najlepszym osiągnięciem w mojej opinii.
Moje wahanie bierze się jeszcze z innego powodu. Bo waham się również nad TAKiem. Doceniam próbę pisania ambitnego science-fiction, jakiego bardzo mało na naszym portalu fantastycznym. To jest ogromny plus tekstu. Wiarygodnie kreujesz świat przedstawiony, dbasz o detale, kreślisz ciekawe tło swojej historii, a sztafażem i gadżetami s-f posługujesz się swobodnie. Równocześnie starasz się dodać coś extra od siebie. Wzbogacić to s-f, podrasować, ozdobić. A wszystko to podpierasz naprawdę satysfakcjonującym warsztatem.
Ciężki to będzie orzech do zgryzienia.
Po przeczytaniu spalić monitor.
Cześć, Marasie, czekałam na Twój komentarz. :)
Na początek ogromnie dziękuję za wnikliwą lekturę i celne uwagi. Sporo nowych tematów poruszyłeś, więc spróbuję się jeszcze odnieść do kilku kwestii.
Ta mitologia jest, moim zdaniem, jakby trochę doklejona do akcji. I jej wplecenie w opowieść nie wywołuje takiego zachwytu i magii jak w „Siedmiu wrotach…". Powiem nawet coś brutalniejszego. W pewnym stopniu opiera się ona bardziej na „chciejstwie Autorki”, np. porównującej osadę marsjańskich kolonizatorów do jaja orfickiego (i na tym lekko naciąganym porównaniu budującej potem cały “sens/sedno” tekstu).
Faktycznie pierwszym impulsem do powstania tego tekstu było wizualne skojarzenie (choć to jajo orfickie z owiniętym wokół wężem też nie wzięło się znikąd), ale to porównanie ma też głębszy sens. Obecnie nie mamy kolonii na Marsie – jest to pewna niewiadoma, pewien potencjał, nie wiemy, co z tych naszych marzeń i ambicji wyniknie. I tutaj mogłabym po prostu zilustrować jedną z przykładowych odpowiedzi – będzie taka i taka technologia, taki i taki ustrój, wykształcą się takie i takie kultury. Ale zamiast tego wolałam uchwycić ten moment przejściowy i zostać przy samych pytaniach. To chyba się łączy z jedną z kolejnych uwag, więc dalej jeszcze rozwinę temat. ;)
Bo niby jaki cel przyświecał rodzicom nadającym im takie imiona? Jak to uwiarygodnić w tej historii? Owszem, Zelazny również zastosował podobny chwyt, ale jednocześnie wyraźnie i sensownie uzasadnił i osadził w opisywanym świecie twardej s-f. Zaś w Twojej historii dzieci noszą imiona mityczne z pewną dezynwolturą (chociaż osobiście nie kojarzę żadnego mitycznego Yareda) opartą na jajecznym skojarzeniu i w sumie te imiona na stacji marsjańskiej lekko szczypią w oczy.
Przyznaję, że zastanawiałam się, czy by nie wprowadzić “oficjalnych” imion dla bohaterów (tak jak wcześniej dla Ninszubur, która w zwykłym świecie funkcjonuje jako Nisha Bauer) i po Twoich uwagach jeszcze raz to rozważę. Ale jednocześnie dodam też, że nie celowałam tutaj w twardą SF, więc ten cały setting to nie tyle realistyczna wizja kolonii na Marsie, tylko metafizyczna wariacja na temat takiej kolonii (albo inna płaszczyzna tej realistycznej wizji). I w tej mojej konwencji boskie imiona miały być w zamyśle czymś, czemu nikt z bohaterów się nie dziwi.
Z Yaredem jest trochę inna sprawa, bo on reprezentuje zupełnie inny światopogląd, bliższy zwykłemu mieszkańcowi kolonii, który trafił tam bardziej z konieczności niż z jakichś wzniosłych przyczyn (ale też nie zawsze z własnego wyboru). Imię (i w ogóle postać) miało się kojarzyć biblijnie, dla kontrastu ze swego rodzaju politeistycznym panteonem, który tworzą główni bohaterowie. To konkretne wybrałam ze względu na etymologię.
Ale równocześnie tak naprawdę nie wiem, dlaczego i w jakim celu ktoś odpowiedzialny za rozwój kolonii na Marsie, kłopotałby się, tworząc taką otoczkę dla procesu kształtowania (przy pomocy snów, wizji, mitów, warunkowania) kilkuosobowej grupy przyszłych liderów i konstruktorów nowego świata (szczęśliwie nazwanych jak postacie z mitów). Czy taki mistycyzm, albo raczej metafizyka miały dodać coś ekstra do potencjału wybrańców? Czy może miały to być jakieś podwaliny pod mit założycielski nowego świata? A jeśli tak to, po co ten mit był im potrzebny?
O, i tutaj bym wróciła do wcześniejszego tematu, czyli dlaczego napisałam o jaju, a nie o ukształtowanym już świecie. Chciałam się dokopać do tego, jacy właściwie będą ci ludzie, którzy skolonizują Marsa – jak będą postrzegać rzeczywistość, jak będą postrzegać samych siebie, no i właśnie jaki mit (sens) będzie leżał u źródeł ich mentalności i napędzał ich działania. Edit: Więc raczej mit jest tu czymś pierwotnym niż wtórnym, chociaż można przyjąć też taką interpretację, że koloniści (dorośli) traktują go czysto instrumentalnie, chcąc w ten sposób “zabezpieczyć sobie” przyszłość.
Z drugiej strony nie rozumiem jednak, jak wytypowano ową garstkę dzieci, jak ją wybrano i dlaczego kształtowano ich przyszłe stricte inżynieryjne predyspozycje przy użyciu specyficznego miszmaszu mitologicznego?
W zamyśle to (na tej dosłownej płaszczyźnie) dzieci wywodzące się z tamtejszych elit; może to słabo zasygnalizowałam, ale na przykład są wzmianki o tym, że mieszkają w centrum (pod kopułą), ich rodzice na co dzień nie muszą wychodzić na zewnątrz (czyli wykonywać najcięższych prac), ojciec Ta’aroy jest architektem i tak dalej. Sam mit (ciągle na płaszczyźnie dosłownej) wziął się z tego, jak rodzice tłumaczyli im świat, kiedy zadawali pytania co, jak i dlaczego. ;)
Ale ogólnie tę boskość postaci można różnie interpretować, czy to w odniesieniu do zaawansowanej technologii, dziecięcego (wolnego od uprzedzeń i schematów) postrzegania świata, roli bohaterów w świecie przyszłości, czy wręcz “zabawy w bogów” (co zarzuciłby im Yared).
Tutaj, gdy ta mitologia trochę mi się odkleiła od fabuły, a narracja rozwarstwiła na poetycką opowieść o dosyć statycznej akcji z kilkoma zaledwie wydarzeniami posuwającymi ją do przodu, zacząłem się zastanawiać, czy ten język nie spowalnia opowieści jeszcze bardziej. Czy to, co piszesz, jest warte tego jak piszesz? Czy spotkanie kilku dzieci i ich rozmowy, wyprawy do jakiejś kabiny VR i jeden wypad na powierzchnię zasługują i wymagają takiego poetyckiego języka i czy on przystaje do historii? I wciąż nie jestem przekonany.
Tutaj bym jednak trochę polemizowała (chociaż mogę się zgodzić, że dałoby się lepiej zagospodarować ekspozycję), bo tą właściwą fabułą nie jest to, co sugeruje akcja, czyli przemieszczanie się postaci z punktu A do punktu B, tylko to, co sugeruje kompozycja, czyli dorastanie Eurynome. W każdym segmencie w jakiś sposób zwiększa się jej wiedza o świecie, powoli kształtuje się mit, a język buduje tę całą rzeczywistość (oczywiście z jej punktu widzenia i na miarę jej wiedzy, nie ma tu jakiegoś obiektywnego obrazu rzeczywistości).
Może więc starałaś się za dużo tej symboliki upchać w tekście? Może za bardzo chciałaś dopakować tekst podtekstami, dodać mu wartości, pokazać jak bogato w warstwie znaczeniowej potrafisz pisać i przesoliłaś zupę?
Możliwe. :P
Możliwe, że to wszystko się ze sobą do końca nie łączy, tutaj już muszę się zdać na czytelnika. Ale ta warstwa znaczeniowa głównie opiera się na metaforze jaja i motywie boskości, więc myślę, że mimo wszystko nie ma aż takiego miszmaszu. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że nie każdemu taka wizja podejdzie. Do tego faktycznie jest tu pewien niedobór akcji, bo sporo dzieje się na innej płaszczyźnie, a że tekst jest dość długi, to może się trochę ciągnąć.
Odniosłam się głównie do krytycznych uwag, ale jestem też wdzięczna za wszystkie miłe słowa. Dziękuję raz jeszcze za bardzo cenne spojrzenie na tekst z zewnątrz. :)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Nie lubię pisać opinii między komentarzami Lożowymi. Czuję się wtedy trochę tak, jakbym wpadał między wódkę, a zakąskę. Z drugiej strony… przecież nie będę czekał. ;-)
W każdym razie pozytyw jest taki, że przy moim komentarzu nie musisz nerwowo rozważać, czy na końcu znajdzie się TAK czy NIE. ;-)
Wiesz, pamiętam że na samym początku miałem straszny problem z pisaniem opinii. Patrzyłem sobie na komentarze Marasa, Thargona, Reg i tak sobie wtedy pomyślałem: co ja, do cholery, niby mogę napisać. I wtedy wyszedłem z założenia, że będę pisał szczerze i otwarcie: nie mam wielkiego pojęcia o pisaniu, zapomnij o merytorycznej ocenie i fachowych podpowiedziach. Dostaniesz odczucia z lektury prostego czytelnika. W końcu tacy też czytają książki. I chyba takie komentarze też są bardzo potrzebne, bo nawet jeśli nie rozwiną pisarsko, to przynajmniej dadzą nieco szerszy materiał poglądowy na to, co czuje dana grupa czytelników. W końcu tacy CM-owie też czytają książki.
Po co o tym piszę? W sumie u Ciebie tę uwagę o prostym czytelniku dodaję bardzo często. Robię tak, bo niezależnie od jakości opowiadania chcę napisać opinię uczciwą. I w tym konkretnym przypadku ta początkowa uwaga wydaje mi się bardzo potrzebna.
Dobra, ale dość lania wody.
Widzisz, Twoje opowiadanie skojarzyło mi się z… kawą podawaną przez baristów. Dlaczego? Taka kawa ma to do siebie, że zawsze super wygląda i prezentuje się tak świetnie, że aż często żal jej ruszyć. Nawet czasem można odnieść wrażenie, że ostatnim zadaniem takiej kawy jej smakować i pobudzać.
Trochę podobnie miałem z Twoim opowiadaniem. Ono jest napisane pięknym stylem. Właściwie tworzysz tu portalu coś w rodzaju własnej konwencji. Nikt tak nie pisze i niewiele osób stać na to, by tak pisać. Ta konwencja to jakieś dziwne małżeństwo opowiadań i poezji. Tak, poezji. Bo ten styl jest dość kwiecisty, widać językową elastyczność, oparcie na pewnej metaforyczności. I, podobnie jak z tą kawą, tutaj również można patrzeć z zachwytem.
Później jednak, kiedy jesteś prostym CM-em, przypominasz sobie, że ta kawa to przede wszystkim miała ci smakować i cię pobudzić. Demolujesz więc łyżeczką ten efektowny wzorek i pijesz. Każdemu łykowi towarzyszą przy tym niemal wyrzuty sumienia, że zepsułaś coś w rodzaju małego dzieła sztuki. I znowu, jak to ma się do Twojego tekstu.
Ano tak, że kiedy już zachwycisz się tą poetyką, tym pięknym językiem, to rozpoczyna się walka z tekstem. Tak, ja przy kawie, ta walka polegała na zdemolowaniu łyżeczką wzorka, tak tutaj, przy opowiadaniu, polega na batalii z metaforycznością. Tekst dla takiego prostego CM-a balansuje na granicy zrozumienia. To nie jest jeszcze ta Żonglerowa bezwzględność, która nieraz każe po kilku minutach wywiesić białą flagę. Tutaj to jest właśnie takie balansowanie. Gdzieś tam coś ci dzwoni, ale nie masz pewności, czy zawsze odgadujesz właściwy kościół.
Co to balansowanie w praktyce oznacza. Ano oznacza tyle, że tak, jak tam nie można było w pełni cieszyć się smakiem kawy, tak tutaj nie do końca taki prosty CM ma szansę cieszyć się lekturą. Całym tym wysiłkiem, który włożyłaś w budowę zdań, w przypilnowanie spójności metaforyczności tekstu, itp.
Dając już spokój tej kawie opiszę krótko, jak wygląda obcowanie z takim tekstem z perspektywy czytelniczego motłochu. Mając tekst napisany pięknym, malowniczym, elastycznym językiem, czytelnik dostaje szansę, by płynąć z tekstem. Nic go nie zatrzyma, na niczym się nie potknie, wyobraźnia wpada na gotowe.
A jednak nie pracuje jak trzeba, bo gdzieś z tyłu głowy toczy się walka. Masz tam gdzieś jakiś koncept na interpretację pewnych elementów czy rzecz i się jej czepiasz. Zaczynasz szukać potwierdzenia. Boisz się, że ją zgubisz. Że zaraz jakiś fragment zasieje ferment. A jak zasieje, od nowa zaczyna się walka. I poszukiwanie zrozumienia.
Dobra, tyle o tym zrozumieniu. O tym, czy i ile zrozumiałem wspomnę na końcu, bo mam do omówienia jeszcze parę elementów widzianych z perspektywy naprawdę prostego czytelnika. I będę to podkreślał z uporem, pamiętaj o tym, bo jestem tu od tego, żeby stworzyć Ci pewien obraz grupy odbiorców i ich interakcji z tekstem. Nic więcej.
Poetyckość. Język zachwyca, jest nieosiągalny dla większości piszących na forum (może też dlatego, że wielu formom akurat taki język by nie służył). Ma on natomiast pewną charakterystykę. A mianowicie: im dłuższy tekst, tym gorzej działa. Po pierwsze dlatego, że zwalnia jeszcze i tak już nie najszybszy tekst. Po drugie, on, jak wspominałem, poza kwiecistością balansuje też gdzieś na granicy metafory. A ponieważ metafory służą zwykle interpretacji, to w praktyce przez te 60 000 znaków czytelnik musi zachować pewien poziom koncentracji. To w pewnym momencie zaczyna męczyć. Jasne, tylko część czytelników. Bo znów, będę uparcie powtarzał, piszę opinię z perspektywy CM-a, który bardzo lubi, kiedy tekst niczego od niego nie wymaga. ;-)
Wracając do myśli. To zaczyna męczyć, bo cały czas próbujesz utrzymać w głowie pewną linię interpretacyjną, którą sobie wybrałaś/wymyśliłaś. Bo szukasz potwierdzeń, bo wprowadzasz na bieżąco pewne korekty, jeśli pojawi się coś, co ten wybrany kierunek zaburza. W praktyce, pisząc uczciwie, czujesz się trochę tak, jak przy lekturze wiersza na kilkanaście tysięcy znaków. ;-)
Myślę więc, że ten język służy tym lepiej, im krótszy jest tekst, w przypadku CM-ów i im podobnych. Jasne, on mógłby się sprawdzić i przy takiej długości, ale…
Ale musiałoby być w tekście więcej “bezpośredniej historii”. Takiej od A do Z, której się czepisz, której będziesz bliżej. Tutaj tej historii jest ciut mało. Mnie generalnie bliżej do tego, co pisałaś na “UFO” czy nawet czego, co miałem przyjemność czytać w tym tekście “znikniętym”. Ale wiesz, tak jak wcześniej sądziłem, że korzystniej dla Ciebie będzie poszukać jakiegoś dojścia do prostszego czytelnika, tak teraz ani myślę się przy tym upierać. Jak widzisz choćby po nominacjach, ten kompromis chyba nie zawsze i nie do końca się sprawdza. Nie myślę się więc przy potrzebie szukania tego kompromisu upierać, ale i nie zmieniam zdania, że to tekst dla pewnej grupy niedostępny. Pół biedy z CM-em. Trochę się czytelniczo rozwinąłem, jakoś się w tym odnajduję. Natomiast część osób zwyczajnie będzie w tym tekście zagubiona i po prostu przy nim odpadnie. To nie jest opowiadanie dla wszystkich.
Marudzę sporo, ale celowo pozytywy zostawiam na koniec. Będzie o nich bardzo krótko, ale niech Ci proporcje tego komentarza nie przysłonią tej najważniejszej części opinii. Bo tak, jak jest tu mnóstwo elementów, o które mogę marudzić. Tak, jak perspektywy tego naprawdę prostego czytelnika daje mi tu szerokiego pole do popisu, żeby rzucać malkontenctwem na prawo i lewo, tak…
Tak dalej jest to bardzo dobry tekst. Również dla CM-a, choć z wyraźnym zastrzeżeniem, że dla CM-a dzisiejszego, który (w dużej mierze dzięki portalowi) rozwinął się czytelniczo, wie lepiej, jak szukać frajdy z czytania takich tekstów i gdzie szukać ich wartości. CM sprzed dwóch lat definitywnie by Ci przy tym tekście odpadł. I nie tylko on, jak sądzę.
Nie będę Ci ściemniał, nie wszystko wyłapałem, walczyłem jak szlag, żeby nie zgubić pewnej linii interpretacyjnej dla tego tekstu, która mi się narzuciła. Ale też prawda na końcu jest taka, że bardzo chciałem czytać ten tekst, patrzeć, jak się będzie rozwijać. Bo on ma naprawdę dużo. Konwencja jest pisarsko trudna, bo łączysz science fiction z mitologią. Pracy w ten tekst musiałaś włożyć od cholery, żeby cały koncept był spójny i wiarygodny. Język, nawet jeśli średnio mi pasował do tej długości tekstu (i, co to dużo ukrywać, kazał go czytać na raty), dalej robi kapitalne wrażenie. I kiedy zbierzesz to wszystko, dostajesz bardzo dobry tekst, nawet mimo tych wszystkich malkontenctw.
Daruj ewentualne literówki w komentarzu, ale… nie chce mi się go już czytać. :D
Za długi jest. ;-)
Mam nadzieję, że w miarę spójny i czytelny, bo to jednak próba spisania odczuć na papier. Nie fachowej opinii, bo do tego nie mam wiedzy, ale właśnie odczuć, do których ciężko czasem dobrać słowa. I przy spisywaniu których często wkrada mi się chaos.
Dobra, tyle. Jeśli czytasz to zdanie, gratuluję dotarcia do mety. ;-)
Cześć!
Samozwańczy Lotny Dyżurny-Partyzant; Nieoficjalny członek stowarzyszenia Malkontentów i Hipochondryków
Na wstępie zaznaczę, że są momenty, kiedy myślę, że nie powinnam głosować na tegomiesięczne piórka – sytuacja osobista robi ze mnie malkontentkę i na pewno wpływa na ocenę tego, co czytam.
Niemniej ponieważ nie wzięłam urlopu, a większość tekstów przeczytałam wcześniej, zacznę od plusów.
Jak zwykle piszesz pięknie i ponownie, po Ki-Gal, masz ładny pomysł na reinterpretację mitu. Do konkursu marsjańskiego też byłoby to idealne opowiadanie, takie połączenie marzeń o Marsie z baśnią i mitem.
Od czego się natomiast odbiłam? Przede wszystkim od perspektywy bohaterów. Przeczytałam wcześniej, że nie chciałaś perspektywy dorosłych – rozumiem ten wybór, jest on przy obranym sposobie prezentacji fabuły uzasadniony, niemniej mnie osobiście, jako czytelniczkę, lekko nużyły kolejne sceny, w których przyrost informacji był niewielki, pewne rzeczy się powtarzały (choć niedosłownie). Postacie dzieci wydały mi się też troszkę niewiarygodne: chciałaś przez ich punkt widzenia przekazać bardzo dużo, więc nader często ich wypowiedzi czy przemyślenia nabierały cech infodumpu, a refleksje były nieco zbyt “dorosłe”. Nie wiem, jak wybrnąć z tego problemu, bo istotnie wprowadzenie perspektywy dorosłej pewnie by opowiadaniu zaszkodziło.
EDYTA: po wpisaniu komentarza przyszło mi do głowy, że być może np. wprowadzenie głosu “obiektywnego” – jakichś biuletynów marsjańskich itp. byłoby rozwiązaniem na potrzebny infodump? Głosu, który nie byłby niczym innym, tylko informacją.
Muszę też przyznać, że o ile w Ki-Gal ta konstrukcja, w której odkrywasz coraz więcej ze świata, a czytelnik przechodzi “na kolejne poziomy” wraz z bohaterami, mnie zachwyciła, tu zaś wydała mi się nieco naciągana pod kolejne “zdarzenia” związane z jajkiem.
Tak sobie myślę, że paradoksalnie może gdyby pójść tu w większą metaforyczność, jeszcze mocniej, dobitniej ograć te orfickie elementy, tekst by mi się bardziej spodobał. W każdym razie jakkolwiek czyta się go z estetyczną przyjemnością, no i ma fragmenty naprawdę bardzo udane (w tym ukłon w stronę Oppy), to jako całość mnie trochę rozczarował. Może to kwestia oczekiwań rozbudzonych przez Ki-Gal?
http://altronapoleone.home.blog
Muszę przyznać, że mam z tym tekstem problem, który mnie dość konkretnie uwiera. Nie mogę poskładać w całość kolonii marsjańskiej z mitologią “wyklucia” świata. Gdyby tylko chodziło o sny dzieci (swoją drogą, nie załapałam w jakim są wieku, co też mi trochę przeszkadza) i ich dziecięcą wyobraźnię i zabawę, może by to było dla mnie prostsze. Jednak połączenie wiedzy dorosłych o realiach świata (tego ziemskiego i kolonijnego, którym nie chcą się z dziećmi dzielić) z teorią o niewyklutym świecie, zmiksowanie technologii (te holograficzne ptaki, czy symulacje), wiedzy szkolnej z wierzeniami dzieciaków – to wszystko mi się nie zgrywa.
Być może jest to dla mnie zbyt metaforyczne, może nie dostrzegam wyraźniejszego połączenia oniryzmu skorupki z kolonią, jakiegoś przejścia. Co by to nie było, tekst do mnie w tej postaci nie przemawia w pełni.
Osobną sprawą jest samo wykonanie. Tu nie mam żadnych zastrzeżeń. Wręcz mogę z całą świadomością stwierdzić, że opowieść napisana jest bardzo dobrym stylem. Pięknie budowane zdania, plastycznie odmalowane niektóre sceny (zwłaszcza te oniryczne).
Pisanie to latanie we śnie - N.G.
CM-ie, Drakaino, Śniąca, dziękuję Wam za lekturę, już spieszę z odpowiedziami. Pozwolę sobie może zacząć od komentarza Drakainy.
Drakaino,
Kurczę, aż mi głupio, że w takiej sytuacji przypadło Ci jeszcze przebrnąć przez ten tekst, i doskonale zrozumiałabym, gdybyś zdecydowała się zrezygnować z lektury. Ale uszanuję, że jednak podjęłaś się przeczytania i skomentowania, więc krótko odniosę się do uwag.
Jeśli chodzi o perspektywę postaci, to przede wszystkim nie chciałam takiego spojrzenia całkowicie z zewnątrz – pewnie to przez to wkradła się monotonia, bo główni bohaterowie mieli ograniczony dostęp do różnych miejsc czy informacji. Z drugiej strony próbowałam właśnie wykreować taki stan oczekiwania, stąd niespieszne tempo, spotęgowane jeszcze tymi wszystkimi snami i symulacjami. Kilka czysto informacyjnych komunikatów się w tekście przewinęło, choć faktycznie nie było tego za wiele.
Inna sprawa z powtarzalnością, tej raczej wolałabym uniknąć. Domyślam się, że chodzi o sposób wprowadzania postaci – częściowo wynikło to z kompozycji, poza tym chciałam, żeby każda miała swoje pięć minut. Ale może faktycznie dobrze byłoby to jakoś obudować akcją i pewnie znalazłoby się na to parę sposobów.
Dziękuję też za miłe słowa na temat stylu i zamysłu. Ciekawe, że Twoim zdaniem lepiej byłoby pójść w większą metaforyczność, bo przedpiścy raczej zwracali uwagę na mniejszy udział warstwy naukowej.
Trzymaj się mocno.
CM-ie,
Dzięki za rozbudowany komentarz z kawą w tle. :)
Wiesz, ja bardzo cenię każdą opinię, bo po każdym takim spojrzeniu z zewnątrz (a tym bardziej takim merytorycznym jak Twoje) lepiej widzę mocniejsze i słabsze strony tekstu. Tak że, naprawdę, nie czuj się jakoś tym opowiadaniem przytłoczony. Poza tym jeśli chodzi o aktywność portalową, to akurat Ty masz większe doświadczenie niż ja – i to nie tylko pod względem liczby opowiadań, ale też eksplorowania różnych konwencji.
Przyjmuję zastrzeżenia na temat wolnego tempa akcji. Wychodziłam z założenia, że o ile powinno się zadbać o utrzymywanie uwagi czytelnika, o tyle może uda mi się to osiągnąć przez różne zabiegi stylistyczne (na przykład zastosowanie czasu teraźniejszego). Możliwe, że na niekorzyść zadziałała tutaj pewna powtarzalność, o której wspomniała Drakaina.
Ze swojej strony chętnie bym z kolei zapytała o te trudności z utrzymaniem linii interpretacyjnej, bo zastanawiam się, gdzie dokładnie mogłam popełnić błąd. To znaczy – nie chciałabym, żeby była tutaj jakaś jedna słuszna interpretacja, tylko żeby te podstawowe założenia były wystarczająco zrozumiałe i sugestywne. A już każdy może sobie sam dopowiedzieć, co wykluje się z jaja. ;) Miałam nadzieję, że trzymanie się jednej metaforyki (tj. odmienianie jaja przez wszystkie przypadki) czy przyjęcie perspektywy dziecka właśnie obniży próg wejścia i nie będzie to wszystko tak hermetyczne jak poprzednie teksty. A Twoim zdaniem te trudności wynikły raczej z nagromadzenia różnych elementów czy w jakiś sposób “zaburzonego” przebiegu wydarzeń? I, jeśli mogę zapytać, do jakiej interpretacji byłoby Ci najbliżej bez tych przewijających się w dyskusji wyjaśnień?
Dzięki też za ciepłe słowa na temat stylu i konwencji. Może to dziwnie zabrzmi, ale mnie się właśnie łatwiej działa w takiej “sztucznej”, mocno uporządkowanej formie, z podziałem na segmenty i bardzo sprecyzowanym konceptem w centrum. Dopiero wtedy – jak już wszystko sobie poukładam – czuję, że mogę dać się ponieść. ;) “Schizma” i “Quipu” powstawały bardziej spontanicznie, przez co paradoksalnie trudniej mi było się w tych tekstach odnaleźć.
Do zobaczenia wkrótce pod “Ethan Crouch redivivus”, bo w międzyczasie sobie nadrobiłam. ;)
Śniąca,
Już spieszę z wytłumaczeniem, może co nieco rozjaśnię. :)
Ogólnie wyklucie się świata jest metaforą terraformacji – życie kolonistów pod kopułą jest tylko pewnym etapem przejściowym, zapowiedzią ich przyszłego życia na planecie. Za stworzenie odpowiednich warunków do życia mają być odpowiedzialni główni bohaterowie – pierwsi Marsjanie. I dalej można sobie to różnie interpretować: albo te postacie są bóstwami stwarzającymi świat na nowo, albo po prostu ludźmi ukierunkowanymi na konkretne cele przez specyficzną edukację, albo jednym i drugim. Mają też dość fragmentaryczną wiedzę o świecie zewnętrznym (w porównaniu do kolonistów pochodzących z Ziemi), stąd kształtuje im się określony światopogląd. Oczywiście dorośli nie traktują metafory jaja wszechświata tak samo poważnie – wszystko w opowiadaniu jest ostatecznie tylko perspektywą Eurynome, która jednak pod koniec decyduje się dalej żyć według swojego snu-mitu.
Bardzo dziękuję za docenienie wykonania. :)
Pozdrawiam ciepło!
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Ogólnie wyklucie się świata jest metaforą terraformacji
Tak mi się wydawało, ale jak dla mnie to zbyt ona oderwana, przez co miałam poczucie niedopasowania elementów opowieści.
Im dłużej się zastanawiam, to sam pomysł wyklucia mi się podoba coraz bardziej. Żebym jednak w trakcie lektury nie przewracała oczami, to musiałaby ta historia być inaczej poskładana.*
Edyta
Albo innymi słowy, mówiąc metaforycznie – jest ona zbyt grubymi nićmi szyta i ten gruby szew mnie uwiera ;)
Pisanie to latanie we śnie - N.G.
Ogólnie wyklucie się świata jest metaforą terraformacji
A na to bym nie wpadła… Oczywiście, jak to powiedziałaś, to ma sens, ale dla mnie to chyba było zbyt głęboko ukryte, albo też orfickość mi przesłoniła inne warstwy.
Dziękuję za ciepłe słowa.
PS.
Kilka czysto informacyjnych komunikatów się w tekście przewinęło, choć faktycznie nie było tego za wiele
Myślałam raczej o całkowicie “odrębnych bytach” narracyjnych – poza narracją prowadzoną przez dzieci. Bo wtedy infodump byłby uzasadniony formą, w jakiej go podajesz, a unikasz perspektywy dorosłych, którzy wiedzą. Ale być może zburzyłoby to zamysł :(
http://altronapoleone.home.blog
Do zobaczenia wkrótce pod “Ethan Crouch redivivus”, bo w międzyczasie sobie nadrobiłam. ;)
Ech, a ostrzegałem. ;)
Pamiętaj, że czasu zmarnowanego na ten tekst już nikt Ci nie zwróci. :D
Ja tu na razie wpadam poinformować, że CM odpowiedź do swojego komentarza przeczytał i odniesie się do niej w weekend, kiedy praca zwróci mu mózg. ;-)
Samozwańczy Lotny Dyżurny-Partyzant; Nieoficjalny członek stowarzyszenia Malkontentów i Hipochondryków
Sorry, Winnetou, ale jestem na NIE.
Właściwie dlatego, że nie zrozumiałam.
Nie mam pojęcia, kim są bohaterowie. Porozrzucałaś po tekście różne podpowiedzi, tylko że one wzajemnie się wykluczają, a ja zostaję z… hologramem w garści. Noszą boskie imiona, śnią o tworzeniu świata, ale coś nie widać boskich mocy. Jedzą deserki chłodzone azotem, a to chyba zabiłoby człowieka. Lubią zimno? Może to komputery/SI? No, nie bardzo, bo w szkole trenują procedury ewakuacyjne, niepotrzebne ani kompom, ani bogom. I śnią (czy komputery śnią?) sny połączone jajecznym motywem. Magia? Rodzice dzieci rozmawiają z nimi jak boty, które za wszelką cenę nie chcą przejść testu Turinga.
Nie wyobrażam sobie, że można mieszkać na Marsie i nie wiedzieć, co jest na zewnątrz kopuły. To jakby współczesne dziecko, mieszkające w rozwiniętym technologicznie kraju przez całe życie (ani w domu, ani w szkole, ani w telewizji, ani w internetach) nie usłyszało, że są jakieś inne miasta niż rodzinne. Tu moja niewiara z wielkim hukiem spada na glebę. A może to postacie z RPG?
Jeśli wyjście spod kopuły grozi chorobą popromienną (a dlaczego właściwie?), to czemu jest takie łatwe – żadnych drzwi zamkniętych na klucz, kodów? No, Yared ma jakąś kartę, ale to za łatwe.
Nie wiedząc, kim są bohaterowie, nie rozumiem, co tam się stało. Może dzieci dorosły i poszły do pracy. Może mądry centaur wypuścił młodych bogów ze szkoły i pozwolił stworzyć świat. Może po kilkudziesięciu sekundach testów technicy włączyli serwer SI i załadowali program. Nie wiem.
Ale napisane bardzo ładnie. Poetycko, dobrze warsztatowo. No, składać zdania to Ty umiesz.
ogrzewają zziębniętą skorupkę.
Tak właściwie, to węże są zmiennocieplne, więc nie bardzo mogą ogrzać, co najwyżej stworzą warstwę izolacji termicznej. Ale to pikuś w porównaniu z mistycyzmem reszty.
Babska logika rządzi!
Jedzą deserki chłodzone azotem, a to chyba zabiłoby człowieka.
Na Ziemi są lodziarnie serwujące lody z azotem :)
www.facebook.com/mika.modrzynska
O, jak ja mało wiem o świecie… W takim razie cofam ten zarzut.
Jaką mają temperaturę te lody?
Babska logika rządzi!
Gwoli ścisłości to nie są “lody z azotem”, ale lody mrożone ciekłym azotem, tak jak w opowiadaniu. I nie jest to stuprocentowo bezpieczne dla człowieka, bo uzyskana temperatura może być za niska, co powoduje odpowiednik oparzeń.
http://altronapoleone.home.blog
Śniąca,
Jasne, rozumiem – dla mnie taka metafora ma sens, ale zdaję sobie sprawę, że nie dla każdego będzie to wystarczająco przekonujące.
Drakaino,
Hmm, to jeśli chodzi o takie “materiały uzupełniające” niebędące częścią historii, to jednak nie do końca pasowałyby mi do zamysłu. Raczej bym poszła w kierunku dialogów odbywających się gdzieś w tle albo przypadkowo zasłyszanych komunikatów.
CM-ie,
Nie ma pośpiechu, ja też (jak zresztą widać) nie zawsze mogę od razu odpowiedzieć. Do zobaczenia zatem. ;)
Finklo,
Dziękuję za wizytę i wnikliwą lekturę. Trochę już wyjaśniałam we wcześniejszych komentarzach, ale spróbuję jeszcze coś dopowiedzieć w temacie. :)
Nie mam pojęcia, kim są bohaterowie. Porozrzucałaś po tekście różne podpowiedzi, tylko że one wzajemnie się wykluczają, a ja zostaję z… hologramem w garści. Noszą boskie imiona, śnią o tworzeniu świata, ale coś nie widać boskich mocy.
No tak, właściwie tak miało być, że nie wiadomo do końca, kim są bohaterowie. Eurynome faktycznie nie ma spójnego światopoglądu, bo rodzice mówią jedno, w szkole uczą drugiego, z pozostałymi postaciami wymyśla własny mit, a potem jeszcze przychodzi Yared i wszystko miesza. A więc tutaj wszystko się zgadza. :P
Boskie moce w najbardziej podstawowym sensie odnoszą się do tego całego wysiłku, który będzie konieczny do stworzenia życia na Marsie. Poza tym też można sobie dowolnie tę boskość interpretować. Ot, kolejny tekst, w którym badam, komu i czemu ludzie przypisują boskie cechy.
Jedzą deserki chłodzone azotem, a to chyba zabiłoby człowieka.
Kontynuując dyskusję, która się w temacie wywiązała, potwierdzam, że faktycznie są takie desery – ja się zetknęłam z kuchnią molekularną tylko na pokazach naukowych, ale z tego, co widzę, lodziarnie też już działają.
I śnią (czy komputery śnią?) sny połączone jajecznym motywem. Magia?
Ano właśnie – albo odtwarzanie odwiecznego mitu, albo sztucznie spreparowane sny. Co kto woli. ;)
Rodzice dzieci rozmawiają z nimi jak boty, które za wszelką cenę nie chcą przejść testu Turinga.
To z kolei miało być bardziej jednoznaczne – chciałam wskazać głównie na przepaść pokoleniową (o dość szczególnym charakterze) i wynikający z niej dystans emocjonalny.
Nie wyobrażam sobie, że można mieszkać na Marsie i nie wiedzieć, co jest na zewnątrz kopuły.
Jeśli chodzi o to, co jest na Marsie, to oczywiście mają teoretyczną wiedzę, tylko nie wolno im wychodzić na zewnątrz. Wiedza na temat Ziemi jest wprowadzana stopniowo (i dość fragmentarycznie).
Jeśli wyjście spod kopuły grozi chorobą popromienną (a dlaczego właściwie?), to czemu jest takie łatwe – żadnych drzwi zamkniętych na klucz, kodów? No, Yared ma jakąś kartę, ale to za łatwe.
Na powierzchni jest ciągle wysokie promieniowanie (rzadka atmosfera, brak magnetosfery). Faktycznie ten epizod z wyjściem na zewnątrz trochę uprościłam i działa to na takiej zasadzie, że Yared sobie w międzyczasie to wszystko podpatrzył; myślę, że po całym zdarzeniu wprowadzili już mnóstwo nowych zabezpieczeń. ;)
Nie wiedząc, kim są bohaterowie, nie rozumiem, co tam się stało. Może dzieci dorosły i poszły do pracy. Może mądry centaur wypuścił młodych bogów ze szkoły i pozwolił stworzyć świat. Może po kilkudziesięciu sekundach testów technicy włączyli serwer SI i załadowali program. Nie wiem.
Tak jak w epilogu – Eurynome czeka na wyklucie, a Yared marzy o raju utraconym i ziemi obiecanej. ;)
Tak właściwie, to węże są zmiennocieplne, więc nie bardzo mogą ogrzać, co najwyżej stworzą warstwę izolacji termicznej.
Hej, jak to nie, jak w micie ogrzewał! ;)
Potem [Eurynome] przybrała postać gołębia i tak długo szybowała nad falami, aż złożyła jajo wszechświata. Na jej prośbę Ofion kilkakrotnie owinął się wokół jaja, ogrzewając je dopóty, dopóki nie pękło na dwie części.
W kontekście klamry kompozycyjnej “ogrzewanie” odnosi się też do tworzenia sztucznego pola magnetycznego, czego skutkiem ma być wzrost temperatury na powierzchni.
A skoro o ogrzewaniu mowa, to dziękuję za lekturę i pozdrawiam ciepło. ;)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Dzięki za odpowiedzi, Black_cape. Raczej chciałam wyjaśnić, dlaczego głosuję na nie, niż prosić o wyjaśnienia, ale zawsze miło wejść w głowę Autora.
Babska logika rządzi!
Nie ma sprawy, Finklo. Ja już tak z przyzwyczajenia z tymi wyjaśnieniami, zawsze się staram w jakimś stopniu odnieść do uwag komentujących. ;)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Spoko, doskonale rozumiem, też tak mam. :-)
Babska logika rządzi!
Jestem zgodnie z obietnicą. Piórka niestety nie pogratuluję, ale nominacja i parę TAK-ów to przecież i tak świetny wynik i nie wolno o tym zapominać.
Ze swojej strony chętnie bym z kolei zapytała o te trudności z utrzymaniem linii interpretacyjnej
A Twoim zdaniem te trudności wynikły raczej z nagromadzenia różnych elementów czy w jakiś sposób “zaburzonego” przebiegu wydarzeń? I, jeśli mogę zapytać, do jakiej interpretacji byłoby Ci najbliżej bez tych przewijających się w dyskusji wyjaśnień?
No to objaśniam.
A właściwie spróbuję Ci w dużym uproszczeniu pokazać, w jaki sposób kształtowała się ta linia interpretacyjna. I później, w miarę potrzeb, będę dopowiadał.
Generalnie na początku, kiedy podchodziłem do tego tekstu, od razu narzucała mi się taka wizja czegoś w rodzaju “mitu o stworzeniu świata”. Celowo korzystam z cudzysłowu, bo nie można tego traktować dosłownie. Albo raczej: każde z tych słów należałoby jakoś rozwinąć czy może nawet zinterpretować. Należy pamiętać, że to początek tekstu, wizja jest na razie nieśmiała i nieco mętna.
Trzeba zaś rozwinąć, bo ani to do końca mit, ani pełne powstanie świata. Przez powstanie świata rozumiem taką długą drogę, której spodziewam się w tym tekście, od skorupki – pustego świata, aż do wyklucia. Słowem, początek tekstu narzuca mi obraz opowiadania-drogi od rdzawego, pustego Marsa do pojawienia się na nim życia – tutaj nie byłem do końca pewien, czy ma to być kolonizacja Marsa, czy może pojawienie się na nim roślin, wody, itp. A może jedno i drugie?
Mit z kolei nasunął mi się dlatego, że zakładałem taką formę opowiadania, gdzie ta droga od skorupki do wyklucia (a nawet ciut dalej) będzie prezentowana w większym stopniu z perspektywy bogów.
I tak, w dużym skrócie, wyglądała ta moja wyjściowa linia interpretacyjna. Mam “Mars z zewnątrz” – pustą planetę oraz “Mars wewnątrz” – jakąś rodzącą się formę mitologii, towarzyszącej jej bogów i ich droga do uczynienia Marsa planetą zamieszkaną lub (albo przy okazji) ich droga do stania się pełnoprawnymi bóstwami (bo gdzieś tam świtało mi z tyłu głowy, że to może też być taka forma tekstu, w której mitologia i bogowie “dorastają” wraz ze światem i to wyklucie ma charakter szerszy – nie tylko narodzin życia na planecie, ale i pełnoprawnej mitologii – to przy założeniu, że nie na wszystko mają wpływ).
Od tego więc wychodziłem i tego, ewentualnie z jakimiś drobnymi korektami, zamierzałem się trzymać, jeśli tekst na to pozwoli. Sugerowały mi to w pewien sposób zarówno nazwy podrozdziałów jak i niektóre zdania w tekście (”świat się jeszcze nie narodził”).
To, co wewnątrz skorupki, budziło pewne wątpliwości. Nie byłem pewien, jak interpretować bohaterów, bo na myśl nasuwali mi się tacy bogowie-nie bogowie. Jakaś namiastka bogów? Zalążek bogów i mitologii, która w pełni narodzi się wraz z wykluciem – pojawieniem się życia? Nie byłem pewien, dlatego trzymałem się mimo wszystko tej wersji, bo czytając dłuższy tekst chcesz się chociaż łudzić, że rozumiesz. ^^
Sny i youTopia trochę perfidne, bo to takie motywy typu: gdzieś mi dzwoni, ale nie jestem pewien, w którym kościele. Ciężko mi to dokładnie rozwijać, bo gdybym miał rozkładać na czynniki pierwsze moją potencjalną interpretację każdego elementu, musiałbym machnąć koszmarnie długi elaborat, a trochę brakuje mi na to czasu.
Sny więc nieśmiało przywodziły mi na myśl jakieś możliwe wersje rozwoju świata i biegu zdarzeń (które wcale nie muszą się ziścić). Youtopię byłbym (ale bardzo nieśmiało) skłonny widzieć jako wirtualny świat tworzący potencjalne możliwości obrazów z zewnątrz (może z przyszłości?).
Generalnie trudno tu wskazać, że zagubienie powodowały jakieś konkretne elementy, albo, że było ich zbyt dużo. Raczej chodzi o to, że z jednej strony masz pewien metaforyczny obraz, ale ponieważ jest metaforyczny, nie podajesz informacji wprost. A skoro nie podajesz informacji wprost, to mogę sobie interpretować każdy z elementów dowolnie, niemal układać pewien obraz opowiadania z puzzli, które mi zostawiłaś. I jeśli z czegoś bierze się moje niezrozumienie, czy niepewność, co do zrozumienia, to właśnie z tego, że tekst (zwłaszcza przy mocnej pracy wyobraźni) może mnie sprowadzić na zupełnie inną drogę interpretacyjną niż sobie tego życzyłaś i to wymyśliłaś.
Jak pisałem, metafory wydają się być spójne. Ale jednak są metaforami. Jeden zagłębi się w tekst mocniej, inny słabiej. Jeden mocniej wczyta się w tekst, szukając tego, co chciałaś przekazać, drugi będzie układał te elementy po swojemu.
Jeśli więc miałbym odpowiedzieć na pytanie, czy coś było niezrozumiałe, ale czy jakieś elementy komplikowały zrozumienie tekstu, to odpowiem, że problem miałem gdzieś indziej. Zacząłem te Twoje klocki układać po swojemu z bardzo dużą dozą niepewności, czy czasem nie układam ich w dom, podczas, gdy miały utworzyć zamek. ;-)
Samozwańczy Lotny Dyżurny-Partyzant; Nieoficjalny członek stowarzyszenia Malkontentów i Hipochondryków
Hej, CM-ie, wybacz lekkie opóźnienie, już przybywam z odpowiedzią. :)
Dzięki za kolejny rozbudowany komentarz i kolejne uwagi. A widzisz, nie pomyślałabym, że kompozycja może być myląca – tekst był pisany pod konkurs, więc od początku nie planowałam go na tyle rozciągać w czasie, żeby mogła być mowa o pełnej terraformacji (czyli stworzeniu świata). Zasygnalizowałam to tylko w klamrze kompozycyjnej, a w głównej części tekstu czytelnik miał poznawać ten “przejściowy” świat oczami Eurynome. Chociaż w sumie uwzględniłeś w komentarzu interpretację, że “bogowie dorastają ze światem”, a to już jest bardzo bliskie mojemu zamysłowi. Ze snami i snymulacjami też dobrze kombinujesz. ;)
Ogólnie przede wszystkim chciałam się upewnić, czy opowiadanie jest w miarę komunikatywne i czy te podstawowe założenia są zrozumiałe (bo moje wcześniejsze teksty bywały dość hermetyczne). Tak jak wcześniej pisałam, nie musi tutaj wcale być jednej słusznej interpretacji; w końcu każdy czytelnik ma swoje preferencje i doświadczenia, może zwrócić uwagę na inne aspekty i odczytać tekst na swój sposób. Teraz już pewnie sporo zaspoilerowałam w wyjaśnieniach, ale (mam nadzieję) nadal są możliwe różne interpretacje. W końcu jajo to nadal tylko potencjał. ;)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Niestety byłem na NIE i to była chyba najłatwiejsza decyzja w tym miesiącu. A szkoda, bo uwielbiam twoje Ki-Gal i uważam za najlepszy tekst ostatniego roku, a i ten był napisany momentami pięknie. Tylko niestety moim zdaniem zupełnie nie zagrało to co czyniło Ki-Gal tekstem tak wyjątkowym. Znowu próbowałaś ożenić mitologię i SF, ale tym razem chyba zupełnie zagubiłaś propocje, albo przynajmniej podałaś je w takim miksie, który był dla mnie niezbyt sprzyjający. Z jednej strony warstwa mitologiczna, mistyczna, zdominowała całą resztę tekstu, z drugiej jednak zabrakło kilku kroczków żeby to był tekst czysto mitologiczny czy alegoryczny. I w ten sposób dostajemy tekst stojący w rozkroku, i to rozkroku bardzo niezbalanasowanym, przeciężony na jedną stronę tak że zazraz się wywróci, ale jeszcze-jeszcze próbuje ustać.
Zupełnie nie byłem w stanie kupić twojego świata przedstawionego. Przez to, jak bardzo chciałaś wszystko powiązać z mitologią (chociaż doceniam bardzo research) wszystko wypada nienaturalnie. Nie jestem w stanie uwierzyć w twoją kolonię, w której dzieci nie wiedzą o świecie dookoła (zwłaszcza, że rodzice nie zdają się ukrywać prawdy), mitologizują sobie świat i szczerze wierzą w kosmiczne jajo, a jednocześnie co jakiś czas przylatują statki z nowymi kolonizatorami z Ziemi. Ja rozumiem, że chciałaś przedstawić perspektywę dziecka i jego pojmowanie świata, ale w tych warunkach zupełnie mnie to nie przekonało. Tak jak wątpliwości kim są bohaterowie – czy to zwykłe dzieci? bogowie? SI? W ogóle nie czułem tych rozterek i dowiedziałem się o nich dopiero czytając inne komentarze. Ja, czytając tekst, nie widziałem tych innych opcji, dla mnie to były po prostu dzieci kolonistów, tylko niezbyt wiarygodne jako dzieci. Zwłaszcza, że w swoim researchu (który kolejny raz pochwalę bo mi imponuje) sięgnęłaś po mity niezbyt popularne, a przynajmniej nieznane dla mnie, więc nie widziałem nawet warstwy w której dzieciaki odtwarzają role mitycznych odpowiedników (jasne, trochę wyczuwałem budowanie panteonu, ale jednak zabrakło mi kontekstu).
Sama opowieść też niestety trochę mi się wlokła, jako że odgrywała rolę mocno podrzędną dla twojej wizji mitologizacji-sf. W pewnym momencie byłem już znużony kolejnymi sennymi wizjami i spotykaniem kolejnych dzieciaków, które też śnią i czekałem aż w końcu odhaczysz całą listę i przejdziesz do finału. Finał, który z jednej strony świetnie wykorzystał analogię z omfalosem, z drugiej pozostawił niedosyt, bo spodziewałem się, że historia zmierza do czegoś mocniejszego.
Może nie wyglądam, ale jestem tu administratorem. Jeśli masz jakąś sprawę - pisz śmiało.
Hej, Arnubisie, dzięki za komentarz lożowy. ;)
Myślę, że po prostu w każdym opowiadaniu trochę inaczej się rozkładają te proporcje “science” do “fantasy”. W tym tekście przyjęłam akurat takie podejście, chociaż pewnym nawiązaniem do “Wrót” jest klamra kompozycyjna. Oczywiście możliwe, że coś tutaj nie zagrało, w końcu od początku był to eksperyment.
Jeśli chodzi o przedstawienie świata, to sytuacja wygląda tak, że postacie wiedzą mniej więcej, co jest dookoła (poza kopułą), tylko z wielu różnych powodów mają niewielkie pojęcie o Ziemi. Żyją w odizolowanej społeczności, niejako w postapokaliptycznym świecie, gdzie priorytetem jest przetrwanie w mocno niesprzyjających warunkach. Myślę, że codzienność życia w kolonii mimo wszystko nie wyklucza mitologizowania rzeczywistości, choćby ze względu na wiek bohaterów.
Co do samych postaci, to można sobie je dowolnie interpretować – od siebie dodam tylko, że chciałam raczej uzyskać efekt przyjmowania przez bohaterów różnych ról niż takiej jednej konkretnej tożsamości do odgadnięcia na podstawie wskazówek. Dobrze to też ujęła ninedin, że postacie miały mieć w sobie zarówno indywidualność, jak i uniwersalność (archetypowość). Faktycznie, bez znajomości poszczególnych mitów mogło się zrobić nieco chaotycznie, ale starałam się, jak mogłam, żeby ten próg wejścia obniżyć. ;)
Z drugiej strony tożsamość postaci nie była tu główną “zagadką”, a raczej to, co zasugerowałam w epilogu – czy w kwestii kolonizacji Marsa jesteśmy skazani na powtarzanie dawnych błędów, czy rzeczywiście będziemy mogli stworzyć coś nowego; a jeśli tak, to jaka będzie tego cena i czy będziemy gotowi tę cenę zapłacić.
Uwagi o tempie akcji przyjmuję. Cóż, pewnie dałoby się opowiedzieć tę historię bardziej dynamicznie, ale zdecydowałam się postawić na język i kompozycję, więc tutaj zależy, czego będzie oczekiwał czytelnik.
Pozdrawiam! :)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
Mnie nie porwało, ale czytało się przyjemnie :)
Przynoszę radość :)
Cześć, Anet, wybacz opóźnioną odpowiedź. Wielkie dzięki za wizytę i komentarz, cieszę się, że miło się czytało! :)
Remplis ton cœur d'un vin rebelle et à demain, ami fidèle
