Biutiful Pokrzyw – SIERPNIOWIEC 2013

Był smutny i chodził nago,

Kopyta płótno owija.

„Sto razów” za życia zdychał

Po brzozie wyrośnie platan.

Las cały, gdzie o poranku

Tam Bogna zaraża śmiechem.

Brud za paznokciami Matta Damona na przodzie, odrzutowy smok pełen boskości strzeże fantastycznych tyłów, czyli sierpniowiec nareszcie wpadł w moje ręce.

Przebrnąłem przez pierwsze parę stron reklam, przywitałem się z Jakubem Winiarskim i Jerzym Rzymowskim i ruszyłem dalej.

„Elizjum” pięknie zareklamowano i, na szczęście, nie zajęło to więcej niż dwie strony. Godne podziwu jest to, że Jan Żerański – autor tego „filmowego” artykułu – w tak minimalistycznym tekście zahaczył o mitologię grecką, filozofię, futurologię, a nawet ONZ! Krótko, zwięźle i na wiele tematów. Film z pewnością obejrzę.

Szósta strona przed nami i wywiad z Anną Kańtoch – tekst, na który czekałem, ponieważ cenię sobie jej „Przedksiężycowych”.

Na zdjęciach pisarka drażni się z wężem boa i z gniewnym, prawdopodobnie przez to i mniej świętym, Mikołajem, ale o tym w samym wywiadzie ni chuchu. Taka tajemniczość mi nie przeszkadza, jeśli nie odbija się na całości…

Pytania padają interesujące, często gabarytowo pokaźniejsze od odpowiedzi, a pani Kańtoch przez pierwszą stronę nad niczym się głębiej nie zastanawia, niczego nie zakłada, nie postrzega i dopiero w dalszej części rozmowy daje się z niej wycisnąć parę interesujących spostrzeżeń.

W jakimkolwiek kierunku ta zdolna pisarka pójdzie lub nie pójdzie, może być pewna, że będę jej kibicował.

Reszta publicystyki „przedopowiadaniowej” minęła mnie szerokim łukiem, w dodatku po zewnętrznej, choć fantastyka socjologiczna z królem Zajdlem i Wawrzyniec Podrzucki z popularnonaukowym artykułem o cyber-darwiniźmie przykuły moją uwagę na parę chwil. Zachwytów co do „Łowcy śmierci” nie podzielam, a i na kolejny film dla pararomantycznych nastolatek wybrać się nie zamierzam. Rozumiem jednak, że redaktorzy starają się zadbać o każdego ze swoich czytelników i nie chcę się na nikogo obrażać.

O tym natomiast, że z nagrodą im. Janusza Zajdla źle się ostatnio dzieje wiedzą chyba wszyscy, ale cieszę się, że NF (w postaci Jerzego Rzymowskiego) wypowiedziała się w tym temacie. Niech przynajmniej ten laur nie opiera się na kunktatorstwie.

Dobrnęliśmy, nie bez wysiłku, do opowiadań. Papier zmienia się na toaletowy z odzysku, a Adam Przechrzta zaprasza nas do „Archiwum’. Miesiąc temu narzekałem, że magazyn niepotrzebnie daje się wciągnąć w różne pseudo polityczne dyskusje, to w tym miesiącu dopiero dołożyli do pieca!

Powstanie Warszawskie dzieli Polaków ponoć i na facebooku. To jeden z tych tematów (patrz na felieton Rafała Kosika z 71 strony NF), na które wręcz trzeba mieć swoje zdanie, w jednej z dwóch, skrajnie odmiennych, opcji do wyboru.

Samo opowiadanie może się podobać, a i posłowie pewnie nie trafi w próżnię. Całość czyta się łatwo, a pomysł dotyczący okultystycznej mapy przeznaczonej dla muzeum ateizmu naprawdę przedni. Boję się tylko, że następne w kolejce czekają opowiadania o mamie Madzi, obrońcach krzyża i ofiarodawcach zegarków.

Wiem, wiem. Przesadzam i szargam świętości, ale ja w NF szukam inteligentnej rozrywki, a historycy mogliby toczyć swoje spory gdzie indziej.

Szklane kulki, kształtne piersi bohaterki, „płonąca skóra pod jego ustami”, zatracanie się w męskim dotyku tego nie rekompensują. Lecz jeśli liczą się emocje, to może tu leży klucz, by przyciągnąć liczne zastępy czytelników? Tylko, czy koniecznie trzeba się „zOnecić”?

Przeszedłem od razu do kolejnego z opowiadań, bo ani mnie „Archiwum” nie znużyło, ani ni nasyciło czytelniczego głodu.

I dostałem to, co chciałem. „Sztukę w zaścianku” Jakuba Małeckiego.

Tego dnia ze wszystkich stron atakowano mnie emocjonalnie. Wpierw spotkałem koleżankę ze studiów, z którą nie widzieliśmy się zdecydowanie zbyt długo, później żona męczyła mnie dokumentem telewizyjnym o dwudziestoparolatku, który przegrywa walkę z alkoholizmem, a wreszcie NF drukuje wspomniane opowiadanie.

Od dwóch dni zastanawiam się, co takiego mnie w nim ujęło. Powinienem pewnie rzucić jakimiś mądrymi słowami, zaszufladkować nimi wspomniany tekst, ewentualnie gorąco go polecić. Jedynie do tego ostatniego można mnie bez trudu namówić.

Małecki obejrzał obraz Malczewskiego (pod tym samym tytułem; warto też zwrócić uwagę na grafikę Daniela Grzeszkiewicza, łączącą oba te dzieła) i napisał przejmującą opowieść o faunie, niby-diabelskim (wizualnie przynajmniej) i niby-świętym Pokrzywie, który boryka się z brakiem akceptacji, bólem, śmiercią i poniekąd samotnością, zresztą jak niektórzy z nas. Szczęśliwie, w większości przypadków, w mniej makabrycznym zakresie.

Czcionka znacznie zmalała, ale nie przeszkodziło mi to w błyskawicznej aklimatyzacji. Być może jestem sentymentalny i bardziej niż mi się to wcześniej wydawało wrażliwy? A może wieczorami hormony w krwio(o)biegu inaczej krążą, jakoś tak niezgodnie z ruchem wskazówek biologicznego zegara, i skłaniają do przemyśleń?

Jest jeszcze jedna opcja: to opowiadanie jest bardzo dobre. I tej wersji zamierzam się trzymać.

Temat terroryzowanych nieszczęśników jest co prawda oklepany jak plecy czołowych polityków, a i o nas – Polakach, ludziach, społecznościach – wszystko już napisano, ale nie każde klepnięcie klepnięciu równe.

Nie przeszkadza mi ta – raczej pozorna – fabularna banalność. „Sztuka w zaścianku” do tego stopnia mnie „ukoiła”, że od następnych opowiadań odbiłem się jak od żelbetonowej ściany wprost z architektonicznego modernizmu. Tak mocno nasyciłem się poprzednim tekstem.

Czytając „Ucznia Abdulla Al Hazzreda” Bartosza Kalinowskiego czy kolejne teksty z działu prozy zagranicznej wciąż myślami wracałem do cierpiącego Pokrzywa, do tej dziwnej stylizacji tekstu, do tego fabularnego oklepania i wreszcie przestałem z tym walczyć, odłożyłem NF i podumałem sobie nad parszywością świata.

A żeby dzień mój zakończyć wysokim C, to w ostatnich jego minutach załapałem się na wyemitowany przez HBO film „Biutiful” Alejandro Gonzáleza Iñárritu (reżysera, scenarzysty, producenta; „21 gramów”, „Babel”, „Amores perros”).

Moją ukochaną Barcelonę, miasto pełne blasków i mrocznych cieni, pokazano od strony, której wolimy nie zauważać podczas turystycznych eskapad. W rezultacie całego dnia zmagań z własną wrażliwością nawet mi łezka zakręciła się w prawym, wrażliwszym oku, ale ponieważ prawdziwi mężczyźni nigdy nie płaczą, to nie pozwoliłem jej spłynąć po zarośniętym od regulaminowych trzech dni policzku.

Następnego dnia doczytałem recenzje sierpniowej NF (gratulacje dla dja Jajko za debiut na łamach magazynu – połamania… skorupki?), prokrólewski felieton Sullivana i ekstremalnie „nasz” Rafała Kosika, by zatrzymać się na dłużej przy tekście Tymoteusza Wronka – wspominkach dotyczących Richarda Mathesona.

U nas niedoceniany, na świecie kochany. Mam nadzieję, że doczekamy się tłumaczeń kolejnych jego dzieł, bo na razie jest to tylko skromnych parę procent. I dobrze, że dzień wcześniej na ten tekst nie trafiłem, bo bym się już całkiem rozkleił.

Felieton Orbitowskiego i pozostałe opowiadania odłożyłem na „za parę dni”, a szereg rewelacyjnych pomysłów na super i jak najbardziej mega wypierdziaśną recenzję sierpniowca na wieczne nigdy.

A wszystko przez jednego, klimatycznego Pokrzywa, drugiego samotnego i schorowanego Uxbala (zagranego genialnie przez Javiera Bardema) oraz przyjaciółkę sprzed lat. O alkoholizmie anonimowego młodzieńca nie wspomnę, bo nikt nie chce już takich rzeczy czytać…

A może ze mnie jest obrane jajo na miękko, a nie twardziel z żarskich slumsów?

O tym, że świat jest straszny, ludzie podli, a zwierzęta śmierdzą wiadomo przecież od dawna. Jednak warto czasem przypomnieć sobie, że ma się w tym podłym życiu więcej szczęścia niż rozumu, a rozumu więcej niż nieszczęść.

Przynajmniej ja, czego i Wam wszystkim życzę.

P.s. Wielkie brawa dla Rodrigo Prieto za niesamowite zdjęcia do wspomnianego filmu i podziękowania dla tych, którzy dorzucają „Czas fantastyki” do kopert z NF.

Obrazek pochodzi ze strony www.kresy.pl.