Demon ognia

Po la­tach mó­wio­no, że Dziergwa na­de­szła od pół­no­cy, od bramy Po­wroź­ni­czej. Mi­nę­ła stra­ga­ny rze­mieśl­ni­ków i roz­sia­dła się pod ścia­ną, w kącie cuch­ną­cym uryną, bo tylko tam zo­sta­wa­ło jesz­cze miej­sce dla prze­ku­pek, które han­dlo­wa­ły byle czym. 

Może wszyst­ko po­to­czy­ło­by się ina­czej, gdyby nie ta ruda, która od razu ją prze­go­ni­ła, twier­dząc, że to jej stałe miej­sce. Prze­kup­ki nie miały swo­ich miejsc, a jeśli były wy­jąt­ki, to ruda do nich z pew­no­ścią nie na­le­ża­ła, bo za­glą­da­ła nie czę­ściej niż raz na ty­dzień. Przy­no­si­ła zgni­łe grusz­ki albo ro­ba­czy­we grzy­by, cza­sem wie­cheć pod­wię­dłych kwiat­ków i wy­słu­chi­wa­ła plo­tek, które póź­niej mogła po­wta­rzać w innym miej­scu. Każda inna baba ofuk­nę­ła­by ją od razu, ale Dzier­gwa była tu pierw­szy raz, więc nie chcąc z nikim zwady, po pro­stu się prze­su­nę­ła koło rogu chaty. Aku­rat tam, gdzie zbie­ga­ły się ulicz­ki. 

Rzu­ci­ła brud­ny to­bo­łek za sie­bie, a przed sobą roz­ło­ży­ła płach­tę, na któ­rej po­ukła­da­ła zioła. A miała ich cał­kiem sporo. Świe­że i su­szo­ne. Po­spo­li­te, jak choć­by mnisz­ka, po­krzy­wa czy le­bio­dek, ale i te bar­dziej wy­szu­ka­ne, jak ze­mdlik, mor­muł­ka, a zwłasz­cza naj­cen­niej­sza i naj­trud­niej­sza do zdo­by­cia, bo zbie­ra­na tylko nocą w głębi lasu, jesz­cze nie­star­ta per­ty­mon­ka. Za ten ostat­ni okaz jakiś al­che­mik mógł­by syp­nąć sporo gro­sza. Gdyby któ­raś z prze­ku­pek wie­dzia­ła coś o ta­kich ra­ry­ta­sach, poza ba­ja­nia­mi po­wta­rza­ny­mi przy oka­zji Nocy Błęd­nych Ogni, od razu zo­rien­to­wa­ła­by się, że Dzier­gwa zna się na rze­czy. Ale że nie wie­dzia­ły, to tylko zer­k­nę­ły z po­wąt­pie­wa­niem, czy ktoś się schy­li po te więd­nie­ją­ce wiąz­ki, co to ani dla ko­chan­ki, ani dla krowy. Ruda po­zwo­li­ła sobie nawet na jakiś przy­tyk, ale zaraz zmie­ni­ła temat, bo po­dob­no król miał ogło­sić, że do ta­la­rów rękę księż­nicz­ki do­ło­ży, jeśli kto w końcu zgła­dzi tę prze­klę­tą be­stię. Po­dob­no był już pierw­szy chęt­ny. 

Po­łu­dnie mu­sia­ło minąć, kiedy w ulicz­ce za ple­ca­mi Dzier­gwy po­ja­wi­li się konni i w gwa­rze zwy­czaj­nych prze­ko­ma­rzań po­wtó­rzy­ło się parę razy imię Ostry­ka. Roz­mo­wy przy­ci­chły, a miej­sce, w któ­rym jesz­cze nie­daw­no sie­dzia­ła ruda, zro­bi­ło się nagle puste. 

Trzej konni wy­je­cha­li Dzier­gwie jakby zza ple­ców i skie­ro­wa­li się do stra­ga­nów. Przy sio­dłach mieli mie­cze, a z tyłu prze­rzu­co­ne szare płasz­cze z błę­kit­nym pasem, więc od razu po­zna­ła, że to kró­lew­scy. Za­trzy­ma­li się przy stra­ga­nach i ten naj­pierw­szy, któ­re­go naj­wy­raź­niej na­zy­wa­no Ostry­kiem, zsiadł i ru­szył mię­dzy kup­ców. Twarz miał spa­lo­ną słoń­cem, ko­ści­stą, oczy nie­wiel­kie, a spoj­rze­nie nie­przy­jem­ne. Zło w nim było ja­kieś i na oko Dzier­gwy jedno z naj­gor­szych, bo nie takie co przy­no­si ucie­chę, ale co naj­wy­żej ulgę. A i to pew­nie nie za­wsze. 

Ostryk szedł mię­dzy stra­ga­na­mi, gdzie było już pra­wie pusto. Uci­chły wszel­kie roz­mo­wy. Po­wta­rzał co chwi­lę o po­dat­ku na smoka, a potem sły­chać było brzęk monet. Po­zo­sta­li dwaj sie­dzie­li w sio­dłach i pa­trzy­li za nim. 

W końcu wró­cił z sakwą w ręce i już miał chyba wsia­dać na konia. Omiótł wszyst­ko gniew­nym spoj­rze­niem, żeby wie­dzie­li, że tylko jego zda­nie się tu liczy i za­trzy­mał wzrok na prze­kup­kach. 

Rzu­cił sakwę jed­ne­mu ze swo­ich i pod­szedł bli­żej. 

– A wy co? Was prawo też obo­wią­zu­je? Po­da­tek na smoka bę­dzie – za­wo­łał. 

Chyba nawet ci jego kom­pa­ni byli za­sko­cze­ni, ale nic się nie ode­zwa­li, nawet nie ru­szy­li wą­sa­mi. Ostryk tym­cza­sem pod­szedł do pierw­szej ko­bie­ty i wy­cią­gnął rękę. Tamta ze zbo­la­łą miną się­gnę­ła pod za­pa­skę i wy­sy­pa­ła mu parę gro­szy. Dużo tego nie mogło być, ale jemu prze­cież nie o pie­nią­dze szło. 

Pod­szedł do dru­giej z wy­cią­gnię­tą ręką. 

– Li­to­ści, panie – za­wo­ła­ła ża­ło­śnie, choć nie­zbyt gło­śno. 

– Dawaj, nie jęcz mi tutaj. 

– Nic nie sprze­da­łam dzi­siaj – pró­bo­wa­ła się bro­nić. 

– To po co tu sie­dzisz? Wy­no­cha. 

Ko­bie­ta się roz­pła­ka­ła, co jesz­cze bar­dziej ze­zło­ści­ło Ostry­ka. 

– Dawaj! – krzyk­nął już na­praw­dę roz­gnie­wa­ny, a tamta opu­ści­ła głowę i za­czę­ła się trząść i szlo­chać. 

– Wy­no­cha stąd! 

Nie cze­kał, aż wsta­nie tylko zła­pał ją za ka­ftan na ple­cach i po­de­rwał do góry. Silny był bez wąt­pie­nia, ale ko­bie­ta do naj­lżej­szych nie na­le­ża­ła. Wsta­jąc nie­zgrab­nie za­to­czy­ła się na niego, a Ostryk, żeby zła­pać rów­no­wa­gę od­stą­pił do tyłu. Na nie­szczę­ście Dzier­gwy noga mu się omsknę­ła. Za­to­czył się w stro­nę płach­ty z zio­ła­mi. 

Nie było czasu, żeby ra­to­wać wszyst­ko, więc zła­pa­ła tylko parę wią­zek i pod­nio­słą się tak szyb­ko, jak mogła, żeby od­sko­czyć, zanim na nią wpad­nie. Ja­kimś cudem tylko się o nią otarł, a zaraz potem klap­nął na bruk. 

Wszy­scy za­mar­li. Ktoś par­sk­nął, ale zaraz ucichł. Ostryk spą­so­wiał, małe oczy zro­bi­ły mu się jesz­cze mniej­sze, usta za­ci­snę­ły tak, że nie było widać warg. Pod­niósł się szyb­ko, wpa­trzył w miej­sce, z któ­re­go, jak mu się zda­wa­ło, do­bie­gło owo par­sk­nię­cie i coś miał krzyk­nąć – zło­wiesz­cze­go pew­nie, ale za­miast tego za­czął po­trzą­sać prawą ręką. 

Po­tarł wierzch dłoni i znów nią po­trzą­snął, pa­trząc ze zdzi­wie­niem. Na za­czer­wie­nio­nej skó­rze za­czę­ły wy­cho­dzić pierw­sze bąble. Po­ma­so­wał ją jesz­cze raz, strzep­nął znów, a potem wbił wzrok w sto­ją­cą pod ścia­ną Dzier­gwę. Dłoń skła­dał w pięść i pro­sto­wał, i pa­trzył raz na jej twarz, a raz na zioła, które trzy­ma­ła w ręce. 

– Coś ty mi zro­bi­ła – wy­sy­czał w końcu. – Coś ty zro­bi­ła, wiedź­mo stara? 

– To tylko po­krzy­wa, panie. – Dzier­gwa zbla­dła, ale dała radę ode­zwać się przy­tom­nie. – Na napar, dla zdro­wia. 

Ostryk chciał ją przy­naj­mniej zdzie­lić po gło­wie. Pie­ką­cy ból w dłoni go po­wstrzy­mał. A jeśli stara na­praw­dę była wiedź­mą? Wiedź­ma się nie przy­zna prze­cież. Nie mógł jej tego pu­ścić pła­zem, żeby się potem ostat­ni za­pi­ja­czo­ny włó­czę­go wy­śmie­wał z niego za ple­ca­mi. 

– To wiedź­ma! – krzyk­nął do swo­ich. – Brać ją do lochu. 

Sie­dzą­cy w sio­dłach kró­lew­scy do­pie­ro teraz zdzi­wi­li się na­praw­dę. Nie w gło­wie im było bro­nić Dzier­gwy, ale my­śle­li już o karcz­mie i winie za ze­bra­ne przed chwi­lą pie­nią­dze. Ostryk wi­dząc ich wa­ha­nie wściekł się jesz­cze bar­dziej. 

– Wo­łaj­cie miej­skich – wy­du­sił przez ści­śnię­te gnie­wem gar­dło. 

* * * 

Ve­lard za­mknął oczy i po­tarł twarz dło­nią z góry do dołu li­cząc, że może dwaj straż­ni­cy i stara znik­ną. Nie znik­nę­li. 

– Za co? – za­py­tał dla pew­no­ści. Jako gro­do­dzierż­ca zaj­mo­wał się tylko po­waż­ny­mi spra­wa­mi. Niań­cze­nie bez­dom­nych przy­błęd nie było w jego obo­wiąz­kach, a w do­dat­ku kiep­sko się czuł i po gło­wie cho­dzi­ła mu drzem­ka w kan­tor­ku. 

– Czary i brak opła­ty za han­del – po­wtó­rzył bez­na­mięt­nie wyż­szy ze straż­ni­ków. 

Czary były po­waż­nym oskar­że­niem. Ko­bie­ta sto­ją­ca mię­dzy straż­ni­ka­mi nie była za wy­so­ka, może przez to, że się gar­bi­ła. Nie mogła też być bar­dzo stara, bo wy­sta­ją­ce spod chust­ki włosy do­pie­ro pod­da­wa­ły się pierw­szym pa­smom si­wi­zny. Wpa­try­wa­ła się po­kor­nie w pod­ło­gę, nie mając śmia­ło­ści pod­nieść wzro­ku i nie wy­glą­da­ło na to, żeby zaraz miała rzu­cić jakąś klą­twę. 

– Daj­cie jej na pod­pło­myk i wy­rzuć­cie za drzwi. Mam waż­niej­sze spra­wy na gło­wie. 

– Ostryk kazał ją za­trzy­mać. 

To po­gar­sza­ło sy­tu­ację. Wszy­scy po­wo­li mieli go dość. Chyba nawet król za­czął już po­dej­rze­wać, że w plot­kach o jego nik­czem­no­ściach musi być coś z praw­dy. No ale to jed­nak kró­lew­ski. I zna­jąc go, może się do­py­ty­wać o starą.

– Sia­daj­cie. – Ve­lard ru­chem głowy wska­zał starą ławę pod ścia­ną. – A wy na ulicę, po­rzą­dek musi być. 

Straż­ni­cy wy­szli. 

– Jak was zwą? – za­py­tał. 

– Dzier­gwa – od­po­wie­dzia­ła spo­koj­nie. – Dzier­gwa Ja­ku­bo­wa. 

– A gdzie wasz Jakub? 

– W mo­gi­le. 

Ve­lard po­ki­wał głową. 

– Umie­cie cza­ro­wać? 

– Nie bar­dzo, panie. 

– Tak mi się też zdaje. Ale to po­waż­ne oskar­że­nie. Po­sie­dzi­cie w losz­ku ze dwie noce. Jak się Ostryk nie upo­mni to was wy­pusz­czę. 

– Ja nie­win­na, panie. – Dzier­gwa nie bała się lochu. W róż­nych miej­scach już nocowała a cza­sem i pod gołym nie­bem w desz­czo­we noce musiała sobie ra­dzić. Ale jakby miała przed osąd tra­fić, to bez chło­sty się pew­nie nie obej­dzie, a może i co gor­sze­go. – Zioła tylko sprze­da­wa­łam. 

– Nie po­ra­dzę. – Szcze­rze roz­ło­żył ręce. 

Dzier­gwa przy­pa­try­wa­ła mu się przez chwi­lę uważ­nie. 

– Macie panie oczy na­bie­głe krwią i za­puch­nię­te po­wie­ki. Skóra wam po­sza­rza­ła, a głos ochrypł. Nie spa­li­ście po no­cach, ale nie czuć go­rzał­ką. Cho­ru­je­cie na co? 

Gro­do­dzierż­ca zmie­rzył ją uważ­nie spoj­rze­niem. Może zbyt łatwo osą­dził, że stara nie zna się na cza­rach? Z dru­giej stro­ny mo­gła­by na niego rzu­cić urok, za­miast się łapać ta­kich sztu­czek, je­śli­by umia­ła. 

– Może bym po­mo­gła? – spy­ta­ła, wi­dząc jego za­wa­ha­nie. 

– Nic mi nie jest – od­po­wie­dział bar­dzo po­wo­li i po dłuż­szym wa­ha­niu dodał: – Ale moją ko­bie­tę zmo­gło. 

– A co jej do­le­ga? 

Żona Ve­lar­da trzy dni i trzy noce już w bo­le­ściach się zwi­ja­ła, a on trzy noce pra­wie oka nie zmru­żył. Medyk do niej za­cho­dził, ale nic nie po­ma­ga­ło. Żal było pa­trzeć na te jej mę­czar­nie. 

– W trze­wiach ją pali, ból do­ku­cza. Śpi mało, jak tro­chę usta­je. 

– Sika? 

– A mnie skąd wie­dzieć – od­po­wie­dział zgod­nie z praw­dą, bo sam przy niej nie sie­dział za wiele, tylko jej sio­stry. Ale w nocy z łóżka nie wsta­wa­ła. 

– A co jej po­da­ją. 

– Medyk coś tam wa­rzył. Potem pi­jaw­ki przy­ło­żył. Pie­nią­dze za­brał, a ona chora tak samo, tylko słab­sza coraz. 

– A jak leży to na wznak, czy na boku? 

– Na boku. 

Dzier­gwa po­ki­wa­ła głową. Po­chy­li­ła się do swo­je­go to­boł­ka, który straż­ni­cy za­bra­li jako dowód na czary, po­grze­ba­ła chwi­lę i wy­cią­gnę­ła dwie wiąz­ki. 

– Trze­ba ugnieść w ręce i wrzu­cić do go­rą­cej wody na jeden pa­cierz. Potem prze­lać przez czy­stą szma­tę i samą wodę wypić. Niech wy­pi­je od razu, jak nie po­mo­że to jesz­cze raz z wie­czo­ra. I potem jesz­cze jutro z rana, w po­łu­dnie i z wie­czo­ra. I kaszę jeść, nic in­ne­go. A, ko­la­na do pier­si niech pró­bu­je pod­ku­lać. Tro­chę po­win­no ulżyć. 

– Co to jest? – Ve­lard pa­trzył po­dejrz­li­wie. 

– Jak się na zio­łach nie zna­cie to i na­zwa­nie nic wam nie powie. 

Stara miała rację, ale i tak nie za­mie­rzał ry­zy­ko­wać. Za­pa­rzył mały gar­nek i kazał jej wypić bez ce­dze­nia przez szma­tę. Wy­pi­ła. Pach­nia­ło przy­jem­nie. 

– Wiesz, że jak się jej co złego sta­nie to za­pła­cisz gar­dłem? 

– Nic jej nie bę­dzie, panie. – Stara mó­wi­ła spo­koj­nie i z prze­ko­na­niem. 

Wahał się chwi­lę, ale w końcu scho­wał zioła. Za­mknął ją w ciu­pie, bo tam było cie­plej niż w ka­mien­nych lo­chach. To­bo­łek z zio­ła­mi za­mknął na klucz w kre­den­sie. 

Sam cza­sem za­ży­wał na­pa­rów z ziół. Może nie za­wsze po­ma­ga­ły, ale jesz­cze nie za­szko­dzi­ły. I do­brze jej z oczu pa­trzy­ło. 

* * * 

Na­za­jutrz gro­do­dzierż­ca przy­szedł do­pie­ro przed po­łu­dniem. Kazał straż­ni­ko­wi przy­nieść dwie miski ka­pu­sty, ćwierć chle­ba i piwo. A potem kazał mu pil­no­wać drzwi i trzy­mać gębę na kłód­kę, bo jak nie to wy­szo­ru­je jego za­ro­śnię­tym łbem ka­mien­ne scho­dy przy wej­ściu tak, że się w nich słoń­ce przej­rzy. Straż­nik po­słu­chał. 

Sam wy­cią­gnął Dzier­gwę z ciupy i usie­dli przy stole pod oknem. Stara od razu rzu­ci­ła się na ka­pu­stę. 

– Po­pra­wi­ło się – ode­zwał się Ve­lard zanim ugryzł pierw­szy kęs chle­ba. Od­po­wie­dzia­ła mu tylko ski­nie­niem głowy, mla­ska­jąc i ciam­ka­jąc przy tym gło­śno. – Ból ze­lżał w nocy i spała. Na wznak. Cią­gle boli, ale już mniej. 

Dzier­gwa prze­łknę­ła gło­śno łyżkę ka­pu­sty. 

– Nie zagoi się tam wszyst­ko w środ­ku tak od razu, ale za parę dni wsta­nie z łóżka. 

– Skąd się na tym znasz? 

Dzier­gwa nie od­po­wie­dzia­ła od razu, bo prze­żu­wa­ła aku­rat skórę chle­ba. W końcu prze­łknę­ła. 

– Jak się pod lasem miesz­ka to czło­wiek tam za­wsze co znaj­dzie. Babka moja mnie uczy­ła. Na me­dy­ka nas nie było stać, a Jakub cho­ro­wał długo. 

– A czym się ten twój Jakub zaj­mo­wał? 

– Tro­chę był szew­cem, potem żoł­nie­rzem, potem na po­wrót szew­cem, ale nie­dłu­go. Z bitew z raną wró­cił i pod­upadł na zdro­wiu. 

Ve­lard po­ki­wał głową. 

– Pod na­szym panem wal­czył? 

Dzier­gwa tylko przy­tak­nę­ła, bo znów miała usta za­pcha­ne je­dze­niem. 

– Takie życie żoł­nie­rza. Muszę cię za­mknąć cho­ciaż do jutra. Jak Ostryk się nie upo­mni to cię pusz­czę. Pew­nie się nie upo­mni, bo wie­czo­rem uczta się za­po­wia­da. – Gro­do­dzierż­ca po­tarł po­li­czek i za­pa­trzył się gdzieś za okno. – Król już nie tylko sakwę, ale też rękę córki w nagrodę daje i jakiś her­bo­wy śmia­łek chce naprze­ciw be­stii sta­wać. Utra­pie­nie z ta­ki­mi, bo trze­ba eskor­tę i wspar­cie na bło­niu za­pew­nić, ale co po­ra­dzić. 

– Ale może w końcu spo­kój bę­dzie. 

– Eeee – Ve­lard mach­nął ręką. – Na po­cząt­ku może i było tro­chę stra­chu, ale teraz? Krowę się rzuci i śpi toto trzy dni. Już nawet nie wiem, kiedy się tu ostat­nio co spa­li­ło. Chy­trych na ta­la­ry było tro­chę, ale teraz, jak jesz­cze kró­lew­nę można zdo­być, to się pew­nie za­mie­sza­nie zrobi jak na targu. 

– To le­piej be­stię przy życiu zo­sta­wić? – Dzier­gwa nie bar­dzo mogła zro­zu­mieć. 

Gro­do­dzierż­ca po­ki­wał głową, po­pi­ja­jąc piwa. 

– Le­piej by było usiec, to pewne. Tylko by się mu­siał zna­leźć taki, co by usiekł. Ci w zbro­jach, durni, myślą, że na sam widok po­czwa­ra się do góry brzu­chem ułoży. Trze­ba potem wy­sy­łać swo­ich, żeby ta­kie­go z bło­nia przy­wle­kli, a nikt się do tego nie pali, nawet jak ga­dzi­na śpi. I jesz­cze potem wy­grze­by­wać tru­chło z pan­ce­rzy, żeby eg­ze­kwie można było od­pra­wić. To już le­piej jak chłop­ki przy­cho­dzi­li, przy­naj­mniej po wszyst­kim nie ma za­cho­du. Ptaki co naj­wy­żej mają żer. 

Dzier­gwa wy­sior­ba­ła wodę z miski po ka­pu­ście, bek­nę­ła prze­cią­gle, otar­ła usta rę­ka­wem i spy­ta­ła: 

– A czemu to nikt ga­dzi­ny przez tyle czasu nie usiekł? To już lata. Że nawet ry­ce­rze dać rady nie mogą? 

Ve­lard za­śmiał się i pod­su­nął sta­rej swoją miskę, w któ­rej było wię­cej jak po­ło­wa. 

– A ty my­ślisz, że to takie pro­ste? Stwór skrzy­dla­ty i ogniem zieje. Szpo­ny ma jak szty­le­ty, a kor­pus łuską po­kry­ty. Nie­ła­two z niego pie­czy­ste zro­bić. Po­wiem ci w se­kre­cie, że nawet pan nasz szu­kał ta­kich co niby moce ta­jem­ne mają na usłu­gach. Przy­szedł jeden w śpi­cza­stej czap­ce, o kiju i po no­cach coś tam dziam­do­lił na skale. W końcu prze­padł. Ga­da­ją, że ktoś cier­pli­wość stra­cił i go z tej skały ze­pchnął. A, smok jak był, tak jest. 

– To może otruć ga­dzi­nę? – Dzier­gwa już wol­niej sior­ba­ła ka­pu­stę, bar­dziej na zapas, bo głód za­spo­ko­iła. 

– Ktoś tam pró­bo­wał, ale be­stia go­rze­je w trze­wiach więc się trut­ka musi po­pie­lić pew­ni­kiem, bo nic z tego nie wy­szło. 

– Jak prze­mo­cą nie idzie, to trze­ba by spo­so­bem. 

– Ta­kich od spo­so­bów też było paru. Nie­któ­rzy nawet uszli z ży­ciem. Bu­do­wa­li pu­łap­ki, ma­szy­ny mio­ta­ją­ce strza­ły, doły ko­pa­li, był nawet taki co na po­stro­nek chciał na spa­niu gada zła­pać. Przy­naj­mniej ra­do­ści z ta­kich jest tro­chę, ale po­żyt­ku żad­ne­go, ot. – Ve­lard popił znów piwa i wes­tchnął. – Trze­ba chyba przy­wyk­nąć, bo ani mie­czem, ani spo­so­bem, nawet z har­ma­ty nie idzie ga­dzi­ny ustrze­lić. 

Dzier­gwa od­su­nę­ła pustą miskę. Ka­wa­łek chle­ba, który jej zo­stał, wsu­nę­ła za pa­zu­chę. 

– No wła­śnie, har­ma­ty – ode­zwa­ła się po­wo­li, mru­żąc przy tym jedno oko. – Jakub opo­wia­dał, że po no­cach wy­pra­wia­li się roz­sa­dzać wro­gie har­ma­ty. 

– Tak się cza­sem robi przy ob­lę­że­niu – po­tak­nął Ve­lard. 

– To może smoka roz­sa­dzić od środ­ka? 

Gro­do­dzierż­ca uśmiech­nął się z po­li­to­wa­niem. 

– Może by i dało radę, ale kto mu rękaw z pro­chem do pasz­czy wsa­dzi, to nie wiem. 

Dzier­gwa po­dra­pa­ła się po uchu. 

– Nie trze­ba wsa­dzać. Za­miast rękawa, zwie­rzę ja­kieś trze­ba by wy­pchać. Tylko nie za duże, bo jak ugry­zie to się wszyst­ko roz­sy­pie. I nie za małe, bo zdzier­żyć może. Ja­gnie by się nada­ło. I smal­cem wy­sma­ro­wać, żeby po za­pa­chu nie po­miar­ko­wał. 

Ve­lard uśmiech­nął się tym razem przy­jaź­nie, bo stara mu się wy­da­ła bar­dzo po­ciesz­na, kiedy o ta­kich spra­wach roz­pra­wia­ła. 

– To z cie­bie nie tylko medyk, ale jesz­cze smo­ków gro­mi­ciel. Gad by mu­siał stać potem po­tul­nie i cze­kać, aż mu kto lont pod­pa­li. A to nie po­dob­ne rze­czy. 

– Ej tam. Nic cze­kać nie trze­ba. Skoro go­rze­je w trze­wiach to samo się zaj­mie. 

Gro­do­dzierż­ca par­sk­nął i chciał coś po­wie­dzieć kpią­ce­go, ale nic mu na myśl nie przy­szło. Za to jakby głową nie krę­cił, ukła­da­ło mu się, że kto wie, może i nawet stara mo­gła­by mieć rację. Ale prze­cież nie pój­dzie roz­gła­szać, że leśna babka spo­sób na smoka wy­my­śli­ła. Par­sk­nął więc tylko jesz­cze raz i dopił resz­tę piwa. 

– Wró­cisz do ciupy. Uczta dziś bę­dzie, czy się tam­te­mu uda smoka po­ko­nać, czy nie. Ostryk tu nie zaj­rzy. A jutro cię pusz­czę wolno. 

* * * 

Na­stęp­ne­go dnia Ve­lard po­ja­wił się do­pie­ro wedle po­łu­dnia. Oczy znów miał pod­krą­żo­ne i na­bie­głe krwią, twarz szarą i na­brzmia­łą, ale od­dech prze­siąk­nię­ty winem dało się wy­czuć z kilku kro­ków. 

Wy­cią­gnął Dzier­gwę z ciupy i po­sa­dził przy misce kaszy ze skwar­ka­mi. Zdał spra­wę z po­pra­wy u żony i wziął dwie gar­ście ziół na nowy napar. 

– Zjedz i idź w swoją drogę. – Rzu­cił na stół małą sa­kiew­kę. – Dał­bym ci wię­cej, ale jak kto po­miar­ku­je, żeś przy gro­szu, to ci łeb ukrę­ci, a ta­kiej przy­słu­gi ci nie życzę. 

Stara scho­wa­ła pie­nią­dze, a gro­do­dzierż­ca upił spory łyk piwa. Pa­trzył na nią, jak łap­czy­wie zja­da­ła ko­lej­ne łyżki kaszy. W końcu, żeby prze­rwać ciszę, ode­zwał się: 

– No i spraw­dzi­ły się moje słowa wczo­raj. Oj, nie­pręd­ko kró­lew­na za­mąż­pój­ścia do­cze­ka. Smród pie­czo­ne­go mięsa pew­nie do tej pory nad bło­niem się nie­sie. 

Dzier­gwa miała pełne usta, więc się nie ode­zwa­ła. Za to za drzwia­mi hałas się jakiś pod­niósł i po­krzy­ki­wa­nia. Ve­lard na­słu­chi­wał chwi­lę, aż w końcu wstał, żeby po­rzą­dek ze straż­ni­ka­mi zro­bić, kiedy drzwi otwar­ły się sze­ro­ko. 

Sta­nął w nich Sa­glin, wiel­mo­ża kró­lew­ski z wło­sa­mi czar­ny­mi, za­cze­sa­ny­mi na bok i w czy­stym ka­fta­nie w błę­kit­no-czer­wo­ne pasy. Nic nie po­wie­dział, tylko prze­stą­pił próg, roz­sta­wił sze­ro­ko nogi i ro­zej­rzał się. Po­miesz­cze­nie wy­stro­jo­ne było bar­dziej po żoł­nier­sku niż po kró­lew­sku, co od razu za­uwa­żył i wy­czuł. Od­po­wie­dział ski­nie­niem na po­wi­ta­nia Ve­lar­da. 

– Król chce zo­ba­czyć tego two­je­go smo­ko­bój­cę. – Bar­dziej za­wo­łał niż po­wie­dział. Straż­ni­cy, któ­rzy stali za nim w drzwiach spoj­rze­li po sobie. Ve­lard mil­czał za­sko­czo­ny. – No? Gdzie go masz? Mam go spro­wa­dzić do zamku. 

Gro­do­dzierż­ca miał wra­że­nie, że wpadł w po­trzask. Pró­bo­wał sobie przy­po­mnieć co i komu wczo­raj wie­czo­rem opo­wia­dał, kiedy już wypił za dużo wina i za dużo piwa, i za dużo go­rzał­ki, i kto wie czego jesz­cze. 

– Prze­mó­wisz wresz­cie, mości panie? – Sa­glin wziął się pod boki. – Bo nie śni mi się tu prze­stać cały dzień. Gdzie ten twój spe­cja­li­sta. 

– Tutaj – wy­du­sił z sie­bie w końcu Ve­lard, wska­zu­jąc ru­chem głowy Dzier­gwę. 

– Nie rób ze mnie bła­zna. 

– Kiedy praw­dę mówię. – Gro­do­dzierż­ca sku­lił się w sobie, jak pies cze­ka­ją­cy na razy. 

Sa­glin nie są­dził, żeby Ve­lard kła­mał, tym bar­dziej że nie miał po co, ale praw­da też mu się w gło­wie nie chcia­ła zmie­ścić. 

– To? – Pod­szedł do sta­rej i zmie­rzył ją wzro­kiem od czub­ka głowy po stopy i z po­wro­tem. Po­ki­wał głową. – To wy chce­cie smoka fa­sze­ro­wa­nym ja­gnię­ciem roz­sa­dzać? 

Trud­no po­wie­dzieć, kto z całej trój­ki był naj­bar­dziej zdzi­wio­ny, ale moż­li­we, że Dzier­gwa była naj­mniej. Nie dla­te­go, żeby się ta­kie­go ob­ro­tu spraw spo­dzie­wa­ła, po pro­stu przy­wy­kła, że ma­lucz­kich los rzuca, gdzie chce. A że i za kłam­stwo, i za praw­dę za­rów­no można było po grzbie­cie ze­brać, to za­zwy­czaj wo­la­ła po­wie­dzieć praw­dę. 

– Tak panie. – Ski­nę­ła jesz­cze głową na po­twier­dze­nie. 

Sa­glin zmarsz­czył brwi i po­dra­pał się po rów­nie czar­nej i rów­nie, co czu­pry­na modnie ułożonej bro­dzie. 

– W takim razie idziesz ze mną, Ve­lard. Sam się bę­dziesz spo­wia­dał. 

* * * 

Król Fa­lest wy­glą­dał mło­dziej niż się można było po królu spo­dzie­wać. Tak się przy­naj­mniej zda­wa­ło Dzier­gwie. Po­licz­ki miał gład­kie, skórę jasną. Oczy pa­trzy­ły uważ­nie, cho­ciaż nie wy­glą­dał na mę­dr­ca. Stał przy ko­min­ku i przy­glą­dał się jej, więc szyb­ko opu­ści­ła wzrok. 

Kiedy się już przyj­rzał, po­pa­trzył na Sa­gli­na, a potem na gro­do­dzierż­cę. 

– Czy ty, Ve­lard, chcesz ze mnie po­śmie­wi­sko przed całym świa­tem zro­bić? Może tobą po­wi­nie­nem smoka na­kar­mić, żeby zdechł z bo­le­ści? 

– Ale to praw­da, panie. 

Gro­do­dzierż­ca stał dwa kroki przed Dzier­gwą i bez­wied­nie spla­tał palce dłoni. Nie mógł sobie przy­po­mnieć, kiedy i komu zwie­rzył się z po­my­słu sta­rej, ale widać po któ­rymś dzba­nie wina, zła­mał swoją za­sa­dę, żeby przy waż­niej­szych od sie­bie nie gadać za dużo. A może wy­ga­dał przy swo­ich, a oni roz­nie­śli dalej? Za późno było, żeby się nad tym za­sta­na­wiać. 

Fa­lest mach­nął ręką, po­ki­wał głową i pod­szedł do Dzier­gwy, która też spla­ta­ła i wy­gi­na­ła sobie z nerwów palce, bo nigdy jesz­cze przed takim ma­je­sta­tem nie stała. 

– Jak was zwą. 

– Dzier­gwa. Dzier­gwa Ja­ku­bo­wa. 

– Ubi­li­ście kiedy ja­kie­goś zwie­rza? 

– Kurę umiem za­rżnąć, kozę… – Nie do­koń­czył, bo Fa­lest znów mach­nął ręką i od­szedł w stro­nę Sa­gli­na. 

– Ale ze smo­ka­mi nie mie­li­ście do czy­nie­nia? 

– Nie, panie. – Głos miała spo­koj­ny. 

– To skąd wie­cie, że można ta­kie­go wzo­rem har­ma­ty ubić? 

– Nie wiem panie. Skoro har­ma­tę można od środ­ka roz­sa­dzić, to może i be­stię by się udało. 

Król oparł się o ko­mi­nek, w któ­rym o tej porze się nie pa­li­ło i za­śmiał w głos. 

– To by była heca, jakby się udało. Tożby chyba całe ry­cer­stwo z wście­kło­ści i wsty­du się roz­puk­nę­ło. Co my­ślisz o tym, panie Sa­glin? 

Sa­glin zro­bił jakąś minę, która chyba miała wy­glą­dać mą­drze i po­gła­dził się po wło­sach. Czoło mu się wy­raź­nie zmarsz­czy­ło, ale poza sap­nię­ciem z jego ust nie wydobyło się nic. 

– Ano wła­śnie. Nie wia­do­mo co my­śleć. – Fa­lest po­ki­wał głową. – Przy­da­ło­by się po­zbyć tego gada i na stary zamek wró­cić. Przy­da­ło­by się za­koń­czyć to za­mie­sza­nie. Skoń­czyć z pi­jaw­ka­mi, które żer sobie na nas przez to robią i mę­tlik wpro­wa­dza­ją. Tylko czy spo­sób dobry? Nie wia­do­mo. Ale czy zły? – Tu znów za­wie­sił głos przy­glą­da­jąc się Dzier­gwie. – Też nie wia­do­mo. 

Usiadł na zrobionym z czar­ne­go drze­wa, rzeź­bio­nym w li­ście i głowy szcze­rzą­cych kły zwie­rzy krze­śle, które nie było tro­nem tylko dla­te­go pew­nie, że nikt go nie po­zło­cił. Przy­wo­łał ski­nie­niem ręki gro­do­dzierż­cę i starą. 

– Nikt się nie dowie o tej roz­mo­wie. To ostrze­że­nie i po­trak­tuj­cie je po­waż­nie. Je­śliś już był uprzej­my ta­kie­go po­grom­cę smo­ków nam spro­wa­dzić, Ve­lard, to zaj­miesz się nim i całą spra­wą. Jeśli co­kol­wiek ma z tego być, to samej babki na smoka pu­ścić nie mo­że­my, więc ty jej we wszyst­kim masz pomóc. Jak się po­wie­dzie, sławą i na­gro­dą mo­że­cie się dzie­lić wedle woli. A, naj­waż­niej­sze. Ręka mojej córki nie jest czę­ścią umowy. 

Dzier­gwa nie śmia­ła się nawet ru­szyć. Stała z opusz­czo­ną głową i zer­ka­ła spod oka w stro­nę gro­do­dzierż­cy. On zaś stał za­sko­czo­ny i czu­jąc na sobie spoj­rze­nie ma­je­sta­tu sam nie wie­dział co ma zro­bić. Może pro­sto­wać, może się jakoś z tego wy­wi­nąć? Nie wy­da­wa­ło mu się, żeby to był dobry po­mysł. Co­kol­wiek na­opo­wia­dał po pi­ja­ne­mu, król pod­jął de­cy­zję i trze­ba się było z tym po­go­dzić. 

– A jeśli się nie po­wie­dzie? – od­wa­żył się spy­tać. 

– Zo­sta­niesz na gro­dzie, a co zro­bisz z nią, to nie moja spra­wa. Sam się potem martw, jak cię wezmą na ję­zy­ki, bo tej roz­mo­wy nie było. 

To było jasne, że król swo­je­go imie­nia nie chciał­by kłaść na szali. 

– Zgoda – po­wie­dział to nie­zbyt gło­śno. 

– Czego wam trze­ba? – Te słowa Fa­lest wy­po­wie­dział już do Dzier­gwy. 

– Skóry z ba­ra­na, nici gru­bej, pro­chów wo­jen­nych, ta­kich z węgla i siar­ki… 

Fa­lest prze­rwał jej. 

– Do­sta­nie­cie, co trze­ba. Dam wam kogoś do po­mo­cy. – Zwró­cił się do Sa­gli­na. – Jest już? 

– Czeka za drzwia­mi – od­po­wie­dział wiel­mo­ża. 

– Wołaj. 

Sa­glin po­szedł do drzwi w tyle kom­na­ty. 

– Zaj­mie się wami mój czło­wiek. – Król znów zwró­cił się do Dzier­gwy i Ve­lar­da. – Na­kar­mi was i da co po­trze­ba. Nie zwle­kaj­cie zbyt długo, żeby się plot­ki nie za­czę­ły nosić. Oto i on. – Z drzwi wy­ło­nił się rosły męż­czy­zna. Wy­chy­nął z mroku końca kom­na­ty ze swo­imi wą­ski­mi usta­mi, ko­ści­sty­mi po­licz­ka­mi i spoj­rze­niem prze­siąk­nię­tym złem. – Pan Ostryk. 

* * * 

Ostryk mu­siał stać czas jakiś pode drzwia­mi, bo zdą­żył już ze­brać paru swo­ich. Ve­lard za­mie­rzał jakoś się z nim do­ga­dać, coś wy­tłu­ma­czyć, ale gdy tylko wszedł w ko­ry­tarz i drzwi się za­mknę­ły, po­pchnę­li go na ścia­nę. Prze­ciw­ko trzem nie miał szan­sy naj­mniej­szej. Wy­krę­ci­li mu ręce i ze­brał parę bar­dzo nie­przy­jem­nych razów. Ostat­ni, który za­pa­mię­tał zanim padł bez czucia, był w plecy, po­ni­żej żeber. 

Ock­nął się na wil­got­nej ka­mien­nej po­sadz­ce. Znał to miej­sce. Różne są lochy w zam­kach. W nie­któ­rych śmierć miesz­ka tuż za pro­giem, w in­nych trze­ba cze­kać na nią długo, na tyle długo, że czło­wiek za­czy­na się o nią mo­dlić. To było takie miej­sce, w któ­rym nie­szczę­śnik miał mieć czas na prze­my­śle­nia. 

Ve­lard ręce miał skute z tyłu, ale łań­cuch był po­pusz­czo­ny luźno. Ktoś go uło­żył na boku, na gar­ści brud­nej słomy. Usta miał spierzch­nię­te i bo­la­ły go chyba wszyst­kie mię­śnie i kości. Naj­bar­dziej plecy. Z nie­wiel­kie­go otwo­ru pod su­fi­tem są­czy­ło się tro­chę świa­tła. Nie wie­dział czy to jesz­cze dziś, czy już jutro. Z tru­dem, ale udało mu się usiąść i oprzeć o ścia­nę. 

Dzier­gwa sie­dzia­ła na drew­nia­nej ławie po dru­giej stro­nie. Na gło­wę zarzucono jej worek, ręce skuto z tyłu, a w pasie przykuto łań­cu­chem. Przy­pusz­czał, że na szyi ma klam­rę, bo opuszczona głowa nie dotykała chyba podbródkiem piersi. Na po­cząt­ku pomy­ślał, że nie żyje, ale usły­szał ciche po­sa­py­wa­nie. 

Nim zdą­żył po­my­śleć o swoim po­ło­że­niu usły­szał kroki zbli­ża­ją­ce się ko­ry­ta­rzem. Przy kra­cie prze­sła­nia­ją­cej ob­szer­ne wej­ście po­ja­wi­ło się paru zbroj­nych. Klucz­nik otwo­rzył zamek i od­szedł, a do celi we­szło dwóch kró­lew­skich, któ­rych nie znał z twa­rzy. Obaj mieli małe kusze. I obaj wy­ce­lo­wa­li je w Dzier­gwę. 

Ve­lard już my­ślał, że to bę­dzie eg­ze­ku­cja, że pew­nie on bę­dzie na­stęp­ny, ale nic ta­kie­go nie na­stą­pi­ło. Stali nie­ru­cho­mo, cze­ka­jąc nie wia­do­mo na co. Do­pie­ro po dłuż­szej chwi­li po­ja­wił się trze­ci. Ubra­ny w długi płaszcz do ziemi, z kap­tu­rem za­rzu­co­nym na głowę, tak, że w miej­scu twa­rzy była tylko wiel­ka ciem­na plama. 

Nie miał żad­nej broni. Sta­nął w wej­ściu i też stał czas jakiś. Kap­tur ob­ró­cił się w stro­nę Ve­lar­da, który mi­mo­wol­nie opu­ścił głowę. Po­stać po­de­szła do Dzier­gwy. W pra­wej ręce bły­snę­ło ostrze szty­le­tu. Ciął ją przez pierś po lewej stro­nie. Nie ska­le­czył ciała. Roz­ciął tylko część ubra­nia. Potem wy­cią­gnął lewą rękę, w któ­rej coś trzy­mał. Ve­lar­do­wi zda­wa­ło się, że to ka­mień. Przy­ło­żył do ciała. Prze­su­nął nad od­kry­tą czę­ścio­wo pier­sią, jakby kre­ślił jakiś znak. Cof­nął się o krok i cze­kał, trud­no po­wie­dzieć na co. Gro­do­dzierż­ca nic z tego nie mógł zro­zu­mieć. Kulił się w sobie i bez­wied­nie na­pie­rał ple­ca­mi na ścia­nę z tyłu, jakby li­czył, że go wchło­nie i obro­ni. 

Za­kap­tu­rzo­na po­stać tym­cza­sem pod­nio­sła do góry rękę. Straż­ni­cy wy­szli z celi i są­dząc po kro­kach, ode­szli w głąb ko­ry­ta­rza. Do­pie­ro teraz zdjął kap­tur, od­sła­nia­jąc swoje ob­li­cze. To był Fa­lest. 

Zdjął Dzier­gwie worek z głowy. Wyglądała jeszcze starzej niż wczoraj. Otwo­rzy­ła po­wo­li oczy. Fa­lest zdjął jej klam­rę z szyi i od­piął łań­cuch w pasie. Nie roz­kuł dłoni, ale po­mógł jej się po­ło­żyć na ławie. Wes­tchnę­ła. Z bólu albo z ulgi. 

– Ostryk mówi, że­ście wiedź­ma. Cza­row­ni­ca. Praw­da to? 

– Nie, panie – wy­chry­pia­ła. – Zioła tylko zbie­ram. 

– Wody! – Fa­lest krzyk­nął w stro­nę ko­ry­ta­rza. – Tak mi się zdaje, że łże ten pies. Ka­mień we­spi­su was nie parzy. Wi­dzia­łem, że się go wy­stra­szy­li­ście, kiedy wszedł do kom­na­ty. Czemu to Ostryk na was na­sta­je? 

Przy­szedł klucz­nik z drew­nia­nym kub­kiem. Fa­lest po­mógł się unieść Dzier­gwie i przy­ło­żył kubek do ust, żeby mogła upić parę łyków. Za­krztu­si­ła się. 

– Kazał ją aresz­to­wać za czary przed­wczo­raj. – Ve­lard ze­brał się w sobie i od­zy­ski­wał już po­wo­li rezon. – Zbie­rał po­da­tek od kra­ma­rzy przy pół­noc­nej bra­mie. – Gro­do­dzierż­ca spe­cjal­nie za­ak­cen­to­wał ten po­da­tek. – Po­szar­pał kogoś i upadł na jej zioła. Opa­rzył się ostem albo po­krzy­wą, ale że na ludz­kich oczach to było, to kazał ją do lochu wtrą­cić. 

– Po­da­tek. – Król po­tarł dło­nią po­li­czek. – A cie­bie mocno obili? 

– By­wa­ło się w gor­szych ter­mi­nach. 

– Trze­ba tu zro­bić po­rzą­dek, Ve­lard. Ze smo­kiem, z Ostry­kiem, z po­dat­ka­mi i z in­ny­mi, co nam źle życzą. Ja się zajmę Ostry­kiem. Po­sie­dzi tro­chę w piw­ni­cach o suchym chle­bie, to może zmą­drze­je. Ty w tym cza­sie zaj­miesz się smo­kiem. O resz­tę się nie martw. 

* * * 

Król ma taką wła­ści­wość na tym świe­cie, że nawet jakby o co pro­sił, to wcale nie prosi, tylko na­ka­zu­je. 

Gro­do­dzierż­cę opa­trzo­no i wró­cił od razu na swoje miej­sce, żeby plot­ki uciąć. We­zwał ludzi do ra­por­tu, wydał po­le­ce­nia, przy­cze­pił się tam, gdzie trze­ba i tam, gdzie nie trze­ba, czyli wszyst­ko wy­glą­da­ło jak zwy­kle. Dzier­gwą zajął się medyk, bo cho­ciaż mniej obe­rwa­ła, to znio­sła to go­rzej. 

Ve­lard tym­cza­sem wró­cił do domu, gdzie dzię­ku­jąc wszyst­kim bogom od­krył, że jego ko­bie­ta już stanęła na nogi i wszyst­ko zmierza ku do­bre­mu. Wi­dząc, że spra­wy idą pomyślnie, roz­ło­żył się na tra­wie pod ścianą i po­pi­ja­jąc wino, wy­grze­wał obite kości na słoń­cu. 

Kiedy smok się po­ja­wił, sporo ludu z mia­sta ucie­kło. Sam król do pa­ła­cu za za­ko­lem mu­siał się prze­pro­wa­dzić, który to pałac teraz roz­ra­stał się z każ­dym ro­kiem, bo nie wia­do­mo było czy do zamku da się po­wró­cić. Z cza­sem to tutaj część co moż­niej­szych się prze­nio­sła, cho­ciaż teren otwar­ty, bo nowe mury do­pie­ro w bu­do­wie. Jak już wszy­scy do po­czwa­ry przy­wy­kli, to za­czę­li wra­cać na stare śmie­ci, ale gro­do­dzierż­cy tak się spodo­ba­ło życie z dala od gwaru i smro­du, że mimo drwin, ani my­ślał o po­now­nej prze­pro­wadz­ce. 

Dru­gie­go dnia po po­wro­cie przy­je­chał konny z we­zwa­niem. Dzier­gwa mu­sia­ła sobie do­brze pod­jeść, bo od­zy­ska­ła wigor. Z po­mo­cą kogoś z zamku za­szy­to nie­wy­pra­wio­ną ja­gnię­cą skórę, w któ­rej upcha­no tyle pro­chu, że mo­gło­by star­czyć na dzie­sięć strza­łów albo i wię­cej. Na­tar­to go z wierz­chu smal­cem i cho­ciaż czło­wiek by się od razu po­znał, to smok po­wi­nien się po­ła­ko­mić. 

Do sta­re­go zamku do­je­cha­li za­kry­tym wozem w asy­ście Sa­gli­na. Brama głów­na była od stro­ny mia­sta, więc w miarę bez­piecz­nie. We­wnątrz wciąż sie­dzia­ła za­ło­ga. Tak po praw­dzie, to wcale im się źle nie dzia­ło. Przy­dział do­sta­wa­li so­lid­ny, a odkąd zwierz prze­sy­piał więk­szość czasu, nie­wie­le im gro­zi­ło. 

Sa­glin chyba ży­czył im po­wo­dze­nia. Potem brama się za nimi za­mknę­ła i lejce prze­jął jeden z miej­sco­wej za­ło­gi. Prze­je­cha­li wozem na mały dzie­dzi­niec, a z niego na połać mię­dzy zam­kiem a ze­wnętrz­nym murem. Dzier­gwa sie­dzia­ła spo­koj­nie, może nie wie­dzia­ła, gdzie do­kład­nie się znaj­du­ją, ale Ve­lar­do­wi dreszcz prze­szedł po ple­cach. Za murem roz­po­ście­ra­ło się bło­nie aż do rzeki, a u pod­sta­wy skar­pa. Na dole skar­py zaś była pie­cza­ra, a w niej cza­iło się smo­czy­sko. 

Straż­nik za­trzy­mał wóz. 

– Do zmierz­chu bli­sko, ale jesz­cze trze­ba po­cze­kać. Zrzu­ci­li­śmy mu wczo­raj krowę, więc po­wi­nien spać. Le­piej iść za wi­do­ku, czy po ciem­no­ści? 

Ve­lard nie wie­dział co od­po­wie­dzieć. Spoj­rzał py­ta­ją­co na Dzier­gwę. 

– Jak śpi, to wszyst­ko jedno. Dwa dni do pełni zo­sta­ło, więc widać coś bę­dzie. Le­piej po­cze­kać. 

Spę­dzi­li ten czas w zamku. Gro­do­dzierż­ca od­mó­wił piwa, za to stara chęt­nie przy­ję­ła pajdę chle­ba z oma­stą. W końcu uzna­li, że już czas. 

Dwóch straż­ni­ków zdję­ło ja­gnięcą skórę z wozu, a swoje wa­ży­ła takia wy­pcha­ne. Sa­piąc, po­nie­śli je do furty w murze. Zer­ka­li na Ve­lar­da, ale pew­nie nie mieli od­wa­gi pro­sić go o pomoc, a on się nie ofe­ro­wał. Za furtą wszy­scy stą­pa­li ci­szej i ostroż­niej. Żwi­ro­wa ścież­ka wy­krę­ca­ła się pro­wa­dząc w dół, aż do kępek trawy zwie­sza­ją­cych się nad skar­pą, która oglą­da­na od stro­ny rzeki, bie­li­ła się po­ni­żej zam­ko­wych murów. W jed­nym miej­scu trawa była wy­tar­ta moc­niej. 

Straż­ni­cy przy­sta­nę­li na ostat­nim za­krę­cie zdy­sza­ni. Nie wy­glą­da­li na zde­ner­wo­wa­nych. Sa­pa­li gło­śno, cho­ciaż Ve­lard pra­wie wstrzy­my­wał od­dech, żeby cza­sem nie zbu­dzić zwie­rza. Dzier­gwa czła­pa­ła po­wo­li i kiedy tak wszy­scy stali, wy­da­wa­ło się, że chrzęst żwiru pod jej sto­pa­mi musi być sły­chać w całym kró­le­stwie. 

W końcu pod­nie­śli wy­pcha­ne ja­gnię za nogi i prze­su­nę­li do brze­gu urwi­ska. Ścież­ka szła dalej, wijąc się i ginąc w mroku. Widać było, że nikt jej od dawna nie używa, bo trawa wy­ro­sła buj­nie. 

– Smoka się tutaj karmi – po­wie­dział jeden ze straż­ni­ków. 

Ve­lard wyj­rzał za brzeg urwi­ska. Skar­pa nie szła pio­no­wo w dół, ale i tak była zbyt stro­ma, żeby po niej zejść. Mu­sia­ła być wy­so­ka na sied­miu, może nawet na ośmiu chło­pa. Na dole zda­wa­ły się bie­leć szkie­le­ty by­dląt. 

– Ro­ze­rwie się – wtrą­ci­ła Dzier­gwa, która też pa­trzy­ła w dół przy­trzy­mu­jąc się rę­ka­wa gro­do­dzierż­cy. – Roz­le­ci się i pro­chy wiatr roz­wie­je. 

– Tędy nie da rady. Ścież­ka idzie do sa­me­go dołu? – Z tym py­ta­niem Ve­lard zwró­cił się do straż­ni­ków. 

– Tak, ale za­ro­sło. Trze­ba iść po­wo­li i uwa­żać, żeby drogi nie zgu­bić, bo można zle­cieć szyb­ciej niż by się chcia­ło. 

– No dobra. – Gro­do­dzierż­ca po­dra­pał się po czole. – To bierz­cie i idzie­my po­wo­li. 

– Nasza ro­bo­ta się tu koń­czy, panie. Myśmy się na po­je­dyn­ki ze smo­kiem nie pi­sa­li. Furtę w murze zo­sta­wi­my otwar­tą… jak­by­ście wró­ci­li. 

I po­szli. Ve­lard nawet nie pró­bo­wał ich za­trzy­my­wać. Nie prze­wi­dział ta­kie­go ob­ro­tu spra­wy. Dzier­gwa pa­trzy­ła na niego wy­cze­ku­ją­co. Sama na pewno nie po­ra­dzi­ła­by znieść ja­gnię­cia. Może prze­cią­gnę­ła­by go tro­chę po tra­wie na ja­kiejś szma­cie, ale i to wąt­pli­we. Gro­do­dzierż­ca to ro­zu­miał, bo tylko wes­tchnął, zła­pał wy­pcha­ne­go zwie­rza za nogi i z cięż­kim stęk­nię­ciem, czu­jąc jesz­cze obite mię­śnie, po­de­rwał i za­rzu­cił sobie na plecy. Be­bech z pro­chem oparł się na karku, a nogi zwi­sa­ły mu po obu stro­nach szyi. 

– Idzie­my po­wo­li. Urwi­sko się wy­płasz­cza ku do­ło­wi. Zrzu­ci­my go gdzieś niżej i wró­ci­my. 

Dzier­gwa mu przy­tak­nę­ła. Lep­sze­go po­my­słu nie było. Co praw­da naj­bar­dziej by się jej po­do­ba­ło nie to­wa­rzy­szyć mu już, ale nie od­wa­ży­ła­by się tego po­wie­dzieć. Ru­szy­ła przo­dem, żeby trawę przy­dep­ty­wać i szu­kać ścież­ki. Na pierw­szym na­wro­cie tro­chę po­czła­pa­ła w miej­scu, ale przy księ­ży­co­wej po­świa­cie nie było tak trud­no zna­leźć dal­sze­go biegu. Nie spie­szy­li się, żeby nie spaść i nie ha­ła­so­wać za bar­dzo. 

Do­szli już do dru­gie­go końca i zdą­ży­li za­wró­cić, gdy usły­sze­li nad sobą cichy chrzęst żwiru i kroki. Za­dar­li głowy ku górze, ale z tego miej­sca, nawet syl­wet­ki nie było za bar­dzo widać. 

– Widać na­my­ślił się któ­ryś – wy­szep­tał do sta­rej. – Dobre i tyle. Jesz­cze z raz za­krę­ci­my i może wy­star­czy. 

Kroki uci­chły kiedy po­stać do­szła do za­krę­tu, po czym znów za­czę­ły przy­bie­rać na sile. Naj­pierw w mroku za­ry­so­wał się je­dy­nie kształt ludz­kiej po­sta­ci. Stą­pał ostroż­nie i nie­spiesz­nie, krok za kro­kiem. W dłoni ko­ły­sał się miecz. Gro­do­dzierż­ca w pierw­szej chwi­li po­my­ślał, że to tak na wszel­ki wy­pa­dek, jakby się smok obu­dził, ale zaraz potem wy­da­ło mu się to dość dziw­ne. 

Po­stać tym­cza­sem zbli­ży­ła się już na tyle, że dało się roz­po­znać kon­tu­ry twa­rzy. Świe­cą­cy od góry księ­życ roz­ja­śniał czoło i czu­bek nosa, oczo­do­ły po­zo­sta­wia­jąc w cie­niu, przez co można by po­my­śleć, że wcale nie ma oczu w tej twa­rzy, a je­dy­nie ja­kieś bez­den­ne, nie­wi­dzą­ce ot­chła­nie. Pod nosem, le­d­wie wi­docz­ne, ry­so­wa­ły się usta i ka­wa­łek pod­bród­ka, a po bo­kach wy­sta­ją­ce ko­ści­ste po­licz­ki. 

Sto­ją­ca z tyłu Dzier­gwa nie wi­dzia­ła tego tak do­kład­nie, ale Ve­lard stru­chlał. To był Ostryk. 

Za­trzy­mał się parę kro­ków przed nimi i oparł miecz o zie­mię. 

– Nie da­ru­ję wam tego. Nie da­ru­ję. – Od­dy­chał gło­śno, jakby coś du­szą­ce­go ugrzę­zło mu w gar­dle. Dzier­gwa od razu po­zna­ła, że to musi być nie­na­wiść. – Za­rżnę was i na­kar­mię smoka. Mnie miał kto po­ra­to­wać, a was? Gdzie wasz król? O świ­cie będę cze­kał spo­koj­nie na wol­ność w swo­jej celi, a po was nie zo­sta­nie nic. – Uniósł miecz . – Opę­ta­ła cię ta wiedź­ma, Ve­lard. Ale zaraz cię wy­zwo­lę. Oboje was wy­zwo­lę. 

I mó­wiąc te słowa, ru­szył. 

Dzier­gwa już wcze­śniej za­czę­ła się cofać, choć miej­sca zbyt wiele nie było. Z boku skar­pa, a z tyłu droga na bło­nie, pro­sto pod smo­czą pie­cza­rę. Ve­lard w pierw­szej chwi­li po­my­ślał, żeby ja­gnię­ciem ci­snąć w na­past­ni­ka, ale było za cięż­kie, a on sam już nie miał tyle siły co daw­niej. Ostryk mimo wście­kło­ści, nie mógł się na nich pu­ścić bie­giem na tej wą­skiej ścież­ce, ale z mie­czem wy­ce­lo­wa­nym w pierś gro­do­dzierż­cy szedł ener­gicz­nie, mio­ta­jąc przy tym prze­kleń­stwa. 

Ve­lard zrzu­cił ja­gnię z ple­ców i od­wró­cił się do uciecz­ki. W parę kro­ków do­padł do Dzier­gwy. Mógł ją wy­mi­nąć, ale wtedy Ostryk ją wy­pa­tro­szy, a jemu zo­sta­nie tylko droga w dół, do smoka. Od­wró­cił się. 

Ostryk po­dą­żał za nimi. Na ścież­ce nie było już wy­pcha­ne­go pro­chem zwie­rzę­cia, za to z ciem­no­ści gdzieś po­ni­żej po­nio­sło się szu­ra­nie. Mu­siał spaść ze skar­py. 

Dzier­gwa zro­bi­ła jesz­cze parę kro­ków, a Ve­lard, sto­jąc twa­rzą do Ostry­ka ugiął ko­la­na i po­chy­lił się nieco do przo­du. Nie za­mie­rzał dać się po­żreć smo­ko­wi ani ginąć z mie­czem w ple­cach. Wpa­try­wał się w wy­mie­rzo­ne w sie­bie ostrze, które było już tylko parę kro­ków od niego. Nie za­mie­rzał się bro­nić. 

Li­czył rytm gniew­ne­go mar­szu prze­ciw­ni­ka i cze­kał na chwi­lę, kiedy tam­ten bę­dzie miał tylko jedną stopę na grun­cie, kiedy bę­dzie naj­bar­dziej po­dat­ny na atak. Tak go uczo­no. Ostrze ko­ły­sa­ło się przy każ­dym stąp­nię­ciu. Kiedy było dwa kroki od niego sko­czył do przo­du. Na tyle, na ile wi­dział, na tyle, na ile po­zwa­la­ły jesz­cze mię­śnie. Ce­lo­wał bar­dziej od stro­ny ścia­ny, tak żeby być dalej od pra­wej ręki Ostry­ka, od jego mie­cza i od skar­py. 

Ostryk, za­sko­czo­ny tym ma­new­rem pchnął mie­czem, ale tra­fił tylko ciem­ność. Zwar­li się młó­cąc w po­wie­trzu rę­ka­mi, ką­sa­jąc i dra­piąc co się tra­fi­ło. Miecz spadł w trawę. Osu­nę­li się w zwar­ciu na ścież­kę. Za­sty­gli na chwi­lę. Pierw­szy ze­brał się Ostryk. Ro­zej­rzał się za orę­żem, ale nie mogąc go doj­rzeć, na­parł na po­wsta­ją­ce­go gro­do­dzierż­cę. Zwar­li się na po­wrót i tym razem prze­wa­żył impet Ostry­ka. Ze­pchnął go parę kro­ków w dół ścież­ki, aż Ve­lard tra­fił ple­ca­mi w coś mięk­kie­go i ułom­ne­go. Coś, co pod­da­ło się pod jego cię­ża­rem i wszy­scy ru­nę­li znów na zie­mię. 

To była Dzier­gwa. W ciem­no­ści roz­szedł się jej za­wo­dzą­cy jęk. Potem uci­chła nagle i po urwi­sku znów ro­ze­szło się szu­ra­nie, kiedy zsu­wa­ła się na bło­nie. 

Ve­lard za­trzy­mał się na samym brze­gu. Jeden krok dalej i le­ciał­by teraz w dół tak samo. Sły­szał bli­sko sa­pa­nia i prze­kleń­stwa Ostry­ka, pod­niósł się więc tak szyb­ko jak umiał, cho­ciaż ciało bła­ga­ło go bólem, żeby już się nie ru­szał. 

Ostryk szu­kał w tra­wie mie­cza. Znów za­gra­dzał drogę ku górze. Hałas na dole ustał, ale nie dało się po­wie­dzieć czy Dzier­gwa wciąż żyje. Tu, w tym miej­scu mógł cze­kać tylko na śmierć. Od­wró­cił się i ru­szył ścież­ką w dół. Za­wsze była na­dzie­ja, że Ostry­ko­wi za­brak­nie od­wa­gi. 

Nie­ste­ty nie za­bra­kło. Kro­czył za nim i na tyle, na ile dało się doj­rzeć, znów miał miecz. Zbo­cze ła­god­nia­ło tu na dole i mimo, że ścież­ka wciąż była za­ro­śnię­ta, za na­stęp­nym na­wro­tem nie bał się już, że upad­nie. Pod­nó­że było tuż, dało się nawet w księ­ży­co­wej po­świa­cie roz­róż­nić nieco kształ­tów. 

Zbiegł w końcu na rów­ni­nę bło­nia i od­wró­cił się. Ostryk był bli­sko, ale szedł ostroż­niej. Co in­ne­go prze­ję­ło go trwo­gą. W skal­nej ścia­nie czer­nił się wiel­ki otwór pie­cza­ry, w któ­rej mu­siał być smok. Stwór strasz­ny, z któ­rym nikt ro­zum­ny z wła­snej woli nie chciał­by się spo­tkać. Ale to nie on był teraz za­gro­że­niem. 

Ve­lard ru­szył wzdłuż pod­nó­ża skały, chcąc uciec jak naj­da­lej od tego miej­sca. Po­tknął się o coś i runął na trawę. I wtedy w końcu uśmiech­nę­ło się do niego tro­chę szczę­ścia. To były reszt­ki zbroi po ja­kimś nie­szczę­śni­ku. Ciała w niej już nie było, ale przy boku wciąż tkwił miecz. Wy­szedł za trze­cim szarp­nię­ciem. 

Uciecz­ka nie wcho­dzi­ła w grę. Tu, na rów­nym, młod­szy i spraw­niej­szy Ostryk na pewno by go do­go­nił. Gro­do­dzierż­ca czasy wo­jacz­ki miał dawno za sobą, ale po­dob­no mie­cza się nie za­po­mi­na. Pod­niósł go nad głowę, za­mach­nął się parę razy, żeby ręka po­czu­ła oręż i przy­po­mnia­ła sobie co nieco. Miecz żył wła­snym ży­ciem, nie bar­dzo chcąc się słu­chać. Ve­lard po­my­ślał, że przy­naj­mniej nie umrze jak tchórz, tylko z bro­nią w ręku. Dobre i tyle, jak się wię­cej nie ma. 

Ostryk wi­dział już, że na­prze­ciw­ko sie­bie nie ma bez­bron­ne­go. Uśmiech­nął się, ale zwol­nił. Niech bę­dzie po­je­dy­nek. Gro­do­dzierż­ca czę­ściej ostat­ni­mi laty ma­chał łyżką niż mie­czem. Nie po­win­no to po­trwać długo. Za­ata­ko­wał. 

Mie­cze zwar­ły się ze szczę­kiem, a w ciem­ność wy­sko­czy­ły iskry. Ve­lard, ode­pchnię­tym im­pe­tem, zro­bił parę kro­ków do tyłu. Spa­ro­wał ko­lej­ny atak i jesz­cze jeden. Jego głowa pa­mię­ta­ła dawne po­tycz­ki, ale ręka naj­wy­raź­niej nie­wie­le. Przy ostat­nim na­tar­ciu po­czuł jak miecz Ostry­ka prze­śli­zgu­je mu się po spodniach, na wy­so­ko­ści uda. Mało bra­kło. Ramię za­czę­ło palić z wy­sił­ku. 

Uska­ki­wał przed ko­lej­ny­mi pchnię­cia­mi, albo je strą­cał, ale obaj wie­dzie­li, że nie po­trwa to długo. Ostryk spy­chał go z po­wro­tem na skal­ną ścia­nę. W końcu noga za­cze­pi­ła się o coś, pew­nie o reszt­ki bydła albo ja­kie­goś daw­ne­go śmiał­ka i gro­do­dzierż­ca po­le­ciał do tyłu. Zdą­żył jesz­cze prze­to­czyć się na bok, uni­ka­jąc pchnię­cia w brzuch. Miecz wy­padł w trawę. 

Ve­lard dy­szał cięż­ko, oczy za­szły mu mgłą od potu i łez. Leżąc na wznak pod księ­ży­co­wym nie­bem, w samym środ­ku tej cie­płej nocy, u pod­nó­ża zamku swo­je­go króla, wi­dział po­stać, która staje nad nim okra­kiem i z twa­rzą ukry­tą w ciem­nym cie­niu, unosi miecz, aby zadać ostat­ni cios. Robi to po­wo­li, sycąc się chwi­lą trium­fu i pro­mie­nie­je. Pro­mie­nie­je po­ma­rań­czo­wym bla­skiem, jakby na­tchnio­na przez bogów i de­mo­ny. Blask roz­le­wa się po­świa­tą na tra­wie i roz­ja­śnia blade skały u pod­sta­wy urwi­ska. I robi się go­rą­co. 

Ve­lard nie wie­dział, jak się umie­ra, ale cie­szył się, że jest mu cie­pło w tych ostat­nich chwi­lach. Po­stać nad nim wciąż tkwi­ła nie­ru­cho­mo, aż zło­wiesz­czy miecz wy­su­nął się z dłoni. Ostryk od­wró­cił się ple­ca­mi do Ve­lar­da. Po­ma­rań­czo­wa po­świa­ta zni­kła, a w jej miej­sce po­ja­wił się ogrom­ny cień, który przy­sło­nił księ­życ, gwiaz­dy i pół nieba. Cień roz­po­starł skrzy­dła, które za­sło­ni­ły resz­tę świa­ta. Mię­dzy nimi wy­cią­ga­ła się szyja, a na jej końcu głowa, w któ­rej ża­rzy­ły się dwa po­ma­rań­czo­we śle­pia. 

Ostryk za­krzyk­nął nagle i rów­nie nagle ten krzyk za­marł. Wiel­ka smo­cza głowa po­chwy­ci­ła go w pół i unio­sła w po­wie­trze jakby był le­d­wie szma­cia­ną pa­cyn­ką. Smok szarp­nął się raz w lewo, raz w prawo i rzu­cił nim w bok, wprost na skałę. Odgłos pękających kości i ciała poddającego się pod im­pe­tem uderzenia przej­mo­wał trwo­gą. 

Zwierz za­char­czał i spoj­rzał na Ve­lar­da. Gro­do­dzierż­ca, nawet nie my­ślał o uciecz­ce. Leżał cały czas bez ruchu nie czu­jąc trwo­gi, nie czu­jąc stra­chu, nie czu­jąc nawet wła­sne­go ciała. Wiel­ka czar­na głowa po­chy­li­ła się nad nim i cho­ciaż widać było nie­wie­le, to do­strzegł dłu­gie za­krzy­wio­ne kły. Nie za­mknął oczu. Cze­kał na swój los. 

Smok po­cią­gnął nosem, jakby go ob­wą­chi­wał. Raz, drugi, trze­ci. Cof­nął łeb. Znów po­cią­gnął nosem i prze­chy­lił się w bok. Wę­szył, cze­goś szu­kał. I naj­wy­raź­niej zna­lazł. 

Ve­lard za­mru­gał parę razy i zmru­żyw­szy oczy, zo­ba­czył co to jest. Jesz­cze chwi­lę temu po­tknął się o to, koń­cząc uciecz­kę przed Ostry­kiem. W tra­wie le­ża­ło Dzier­gwo­we ja­gnię wy­sma­ro­wa­ne smal­cem. 

Smok ob­wą­chi­wał je do­kład­niej z każ­dej stro­ny ni­czym gość w go­spo­dzie, który spraw­dza czy aby com­ber jest do­brze przy­rzą­dzo­ny. To danie chyba było, bo w końcu gad roz­warł szczę­ki i chwy­cił je zę­ba­mi. Pod­niósł łeb ku górze, szarp­nął parę razy i ja­gnię osu­nę­ło się w gar­dziel. 

Ve­lard do­znał na­głe­go, nie­po­ję­te­go przy­pły­wu siły. Pod­niósł się na łok­cie, od­wró­cił i po­ty­ka­jąc się, pod­pie­ra­jąc rę­ka­mi, w po­ło­wie na czwo­ra­kach ru­szył nie­zgrab­nie do uciecz­ki. 

Zwierz prze­łknął ten tro­chę przy­du­ży kęs, ob­li­zał się i spoj­rzał w kierunku grododzierżcy. Zro­bił krok w jego stronę, a potem kolejny. Szedł coraz szybciej i znów rozpostarł skrzydła, przysłaniając pół świata. Rozwarł już paszczę, chcąc pewnie spalić kolejnego nieszczęśnika, lecz jakby się zakrztusił przy tym. I w jednej chwili, z gło­śnym hu­kiem, który po­bu­dził śpią­cych w mie­ście, z bla­skiem rozlewającym się po błoniu i z gło­śnym echem, które od­bi­ja­jąc się od domów, przemknęło za­uł­ka­mi, trwo­żąc psy i małe dzieci, rozerwał się na strzępy. Pierś rozpękła się na dwoje, głowa od­le­cia­ła na bok, a resz­ta tu­ło­wia ru­nę­ła bez­wład­nie na trawę. Smród spa­le­ni­zny rozszedł się w po­wie­trzu. Na bło­niu po­zo­stał je­dy­nie dy­mią­cy kor­pus, w któ­rym tliła się po­ma­rań­czo­wa po­świa­ta. 

Po­dmuch uderzył Ve­lar­da w plecy i ci­snął nim o zie­mię, po­zba­wia­jąc przytomności. 

* * * 

Ve­lard wy­bu­dzał się po­wo­li. Nad sobą zo­ba­czył po­bie­lo­ne bel­ko­wa­nie la­za­re­tu. Pod ple­ca­mi czuł mięk­ki sien­nik. Roz­po­znał też, cho­ciaż z tru­dem i nie od razu, głowę, która się nad nim po­chy­la­ła. 

– Ży­jesz – wy­szep­tał spierzch­nię­ty­mi usta­mi. 

– Ży­je­my – od­po­wie­dzia­ła Dzier­gwa. 

– A smok? 

– Miał mniej szczę­ścia od nas. Po­dob­nie jak Ostryk. 

– Czyli już po wszyst­kim. 

Dzier­gwa nie od­po­wie­dzia­ła, tylko uśmiech­nę­ła się krzy­wo. 

Ve­lard spró­bo­wał się po­de­przeć na łok­ciach i o dziwo mu się udało. 

– Mu­sisz się tro­chę wzmoc­nić, ale nic ci nie jest. – Zza głowy ode­zwał się zna­jo­my głos. To był medyk, ten sam który ku­ro­wał jego żonę. – Mia­łeś sporo szczę­ście, panie Ve­lard. Oboje mie­li­ście. – Za­śmiał się w głos. – Nie do po­my­śle­nia, że tylu śmiał­ków po­le­gło pod zam­kiem, a jedna stara babka wy­my­śli­ła, jak się po­zbyć smoka. 

* * * 

Przez na­stęp­ne dni pu­sto­sza­ły spi­chle­rze i becz­ki z na­pit­ka­mi. Dnie zle­wa­ły się z no­ca­mi, a śnia­da­nia – o ile kto miał o nich pa­mięć – prze­cho­dzi­ły w ko­la­cje. Król już w dzień po po­ko­na­niu smoka, przy akom­pa­nia­men­cie dzwo­nów i trąb wje­chał pa­rad­nie do sta­re­go zamku, a w noc na­stęp­ną za­czę­to zwo­zić wszystko, co lata temu wy­wie­zio­no do let­nie­go pa­ła­cu za za­ko­lem. 

Szcząt­ki Ostry­ka za­sy­pa­no po cichu w ja­kimś dole, razem z dwoma jego kom­pa­na­mi, któ­rzy go z lochu wy­pu­ści­li. Uro­czy­ste wrę­cze­nie na­gro­dy, dzięk­czyn­no­ści i szla­chec­twa miano roz­dać do­pie­ro jak dwoje śmiał­ków wy­do­brze­je. 

Dzier­gwa szyb­ko do­szła do sie­bie, bo tylko się obiła tro­chę, kiedy spa­dła ze skar­py. Nie stra­ciw­szy nawet przy­tom­no­ści, scho­wa­ła się za ja­kimś krza­kiem, gdzie ścię­ta trwo­gą do­cze­ka­ła świ­ta­nia. Chcia­no jej dać kom­na­tę w zamku, ale ku uldze dwo­rzan, a pew­nie i sa­me­go króla, wy­bła­ga­ła, żeby mogła zo­stać na pod­gro­dziu. 

Przy­gar­nę­ła ją żona Ve­lar­da i od­da­ła jej całą izbę w nie­wiel­kiej cha­cie, gdzie daw­niej sie­dział świ­nio­pas razem z ich stad­kiem. Skoro tylko ostat­nia świ­nia padła na za­ra­zę ze­szłej je­sie­ni, chata opu­sto­sza­ła. Na pod­gro­dziu może cał­kiem cicho nie było, jed­nak więk­szość świę­tu­ją­cych trzy­ma­ła się w mu­rach. Dzier­gwy nie cią­gnę­ło ani do wina, ani do bitki, ani do in­nych uciech, więc chwa­li­ła sobie to lokum, tym bar­dziej, że do lasu też było o krok. 

Ve­lard po­trze­bo­wał ca­łe­go dnia i całej nocy, ale i on w końcu do­szedł do sie­bie. A kiedy już otwarł oczy, nie dał się w za­mknię­ciu trzy­mać i po­tłu­czo­ny, po­obi­ja­ny, ale o wła­snych no­gach rów­nież do domu wró­cił. 

Dzier­gwa po­zbie­ra­ła mu ja­kieś zioła i na­stęp­ne­go dnia po po­wro­cie siły mu już wró­ci­ły znacz­ne. Wciąż tylko słuch szwan­ko­wał od tego huku, jak się smok roz­puk­nął, ale i tu było coraz le­piej. 

Gro­do­dzierż­ca, w prze­ci­wień­stwie do Dzier­gwy, nie szu­kał spo­ko­ju. W końcu mu­siał prze­cież wró­cić do swo­ich obo­wiąz­ków, które spro­wa­dza­ły się do snu­cia opo­wie­ści o po­ko­na­niu smoka, prze­pi­ja­nia z każ­dym, prze­spa­nia dwóch nocy na gołej ziemi i kto wie jesz­cze na czym. Nie było chyba ta­kie­go w oko­li­cy, co by o na­gro­dzie nie wspo­mniał. Co i rusz jakiś za­zdro­śnik wspo­mi­nał, że się Ve­lard na sta­rej babce wzbo­ga­cił. Na trzeź­wo może by zdzie­lił jed­ne­go i dru­gie­go po pysku, ale na trzeź­wo pew­nie nie od­wa­ży­li­by się ta­kich rze­czy przy nim po­wta­rzać. 

Pią­te­go dnia wró­cił w końcu nad ranem na pod­gro­dzie, ale do domu nie udało mu się do­trzeć. Na­tra­fiw­szy na gro­ma­dę kom­pa­nów, roz­siadł się z nimi przy po­se­sji kogoś za­cniej­sze­go i tak do wie­czo­ra Ve­lard znów przy­snął z twa­rzą opar­tą o po­bie­lo­ną ścia­nę. 

Ściem­ni­ło się już, kiedy się obu­dził. Nie cał­kiem jesz­cze, więc po­znał, że to do­pie­ro wie­czór. Ktoś go po­cią­gnął za rękaw i wci­skał kie­lich z winem, ale wy­szarp­nął się, śmie­jąc się przy tym. Od­szedł w bok, w krza­ki za po­trze­bą. Są­dząc po odo­rze, nie był tu pierw­szy w ta­kiej spra­wie. 

Nie chcia­ło mu się wra­cać tak od razu, więc od­szedł parę kro­ków w bok, mię­dzy drze­wa, żeby od­sap­nąć. Roz­wa­żał, czy by może nie wró­cić do domu i wy­spać się w końcu po­rząd­nie. Ktoś za­czął wołać jego imię i chyba ru­szy­li go szu­kać, bo głosy się przy­bli­ża­ły. Chciał odejść jesz­cze parę kro­ków, ale usły­szał trzask ga­łę­zi ła­ma­nej tuż obok. 

Od­wró­cił się. Dwie syl­wet­ki szły wąską ścież­ką w jego stro­nę. Prze­szło mu przez myśl, że to ja­kieś leśne licho, albo zwidy, ale z bli­ska roz­po­znał tę czar­ną modną czu­pry­nę. 

– Wy­spa­łeś się, panie Ve­lard? – spy­tał Sa­glin. Nie cze­kał na od­po­wiedź. – Cze­ka­my na cie­bie już kawał czasu. Prze­trzeź­wia­łeś tro­chę? 

– Do jutra stanę na nogi. 

Ve­lard są­dził, że cho­dzi o uro­czy­sto­ści. Nie bar­dzo po­tra­fił po­ra­cho­wać, ile to już dni mi­nę­ło. 

– Nie ma czasu do jutra. – Sa­glin ści­szył głos. – Jest kło­pot, gro­do­dzierż­co. 

Ve­lard nie bar­dzo mógł zro­zu­mieć. Na­wo­łu­ją­ce go głosy od­da­li­ły się na chwi­lę, ale znów za­czę­ły się zbli­żać. 

– Wieść się nie­sie po świe­cie – kon­ty­nu­ował Sa­glin ści­sza­jąc głos jesz­cze bar­dziej. – Wieść się nie­sie, że baba króla na­sze­go z opre­sji wy­ra­to­wa­ła, ro­zu­miesz. 

– No, jakby nie pa­trzeć, ona spo­sób wy­na­la­zła. 

– I razem z tobą do smoka po­szła. Rzecz w tym – Sa­glin po­stą­pił krok do przo­du – że teraz ostat­nia za­pi­ja­czo­na i za­szcza­na morda bę­dzie sobie z króla dwo­ro­wać i na ję­zy­ki go brać. Wie­ści o smoku już się pew­nie ro­ze­szły na kraj cały, a może i dalej. Fa­lest sza­cu­nek cały za­tra­ci. – Zro­bił pauzę. – A kto za nim pój­dzie wtedy? Kto się z nami li­czył bę­dzie? 

– Ale co ja mam na to po­ra­dzić? – Ve­lard prze­trzeź­wiał nagle, ale wciąż nie ro­zu­miał. 

– Ty po­ko­na­łeś smoka, ro­zu­miesz? Ty je­steś na­szym bo­ha­te­rem! – Sa­glin po­wie­dział to już gło­śno. 

– A Dzier­gwa? 

– Trze­ba się po­zbyć tej sta­rej wiedź­my. A potem wy­ru­szysz w świat z całym or­sza­kiem i bę­dziesz bo­ha­te­rem. Je­dy­nym bo­ha­te­rem, ro­zu­miesz? 

– Ale… – Gro­do­dzierż­ca nie wie­dział co po­wie­dzieć na te nie­do­rzecz­no­ści. 

– Masz czas do rana. Ty jej teraz da­jesz kąt, więc ty to za­ła­twisz. A od jutra bę­dziesz na­szym bo­ha­te­rem. To roz­kaz króla. I pa­mię­taj, jak się nie wy­wią­żesz, może się oka­zać, że oboje po­le­gli­ście na bło­niu. 

Ve­lard ro­zu­miał to co sły­szy, ale nie chcia­ło mu się to zmie­ścić w gło­wie. 

– Ja? – wy­stę­kał przez ści­śnię­te gar­dło. 

– Ty! – nie­mal wy­krzyk­nął te słowa Sa­glin. – Trze­ba się po­zbyć tej wiedź­my. 

– Ja­kiej wiedź­my? – za­wo­łał jakiś głos zza Sa­gli­na. 

Po­szu­ki­wa­cze Ve­lar­da mu­sie­li ich w końcu usły­szeć, bo kilku z nich po­de­szło w mię­dzy­cza­sie ścież­ką na tyle bli­sko, żeby do­sły­szeć ostat­nie zda­nie. Sa­glin spoj­rzał na niego z tym swoim czar­cim uśmie­chem, a potem od­wró­cił się do nich. 

– Dzier­gwy trze­ba się po­zbyć. To wiedź­ma. 

Tamci uci­chli i spo­glą­da­li po sobie. 

– Mówię wam. Jak ina­czej smoka by po­ło­ży­ła, jak nie cza­ra­mi. Ry­ce­rze ca­ły­mi la­ta­mi nie mogli, a stara babka dała radę? To wiedź­ma. 

Ktoś przy­tak­nął, że może tak być, ktoś inny stęk­ną z po­wąt­pie­wa­niem. 

 – Sam sły­sza­łem. – Kon­ty­nu­ował Sa­glin. – Sam sły­sza­łem jak króla o siar­kę pro­si­ła. 

– Nie może być? – ode­zwał się ktoś z tyłu grupy. – Sa­me­go króla? 

– Tak sły­sza­łem. – Sa­glin od­wró­cił się znów do gro­do­dzierż­cy. – Ve­lard może po­twier­dzić, też tam wtedy był. 

Ve­lard stał odrę­twia­ły. Chciał krzyk­nąć, żeby po­wstrzy­mać te bred­nie, ale tamci za­czę­li się prze­krzy­ki­wać mię­dzy sobą, że nie­po­dob­ne to rze­czy, żeby czar­ty mieć na usłu­gach i wobec mi­ło­ści­wie pa­nu­ją­ce­go moce ich uży­wać. 

– Trze­ba zro­bić z tym po­rzą­dek – za­wo­łał Sa­glin i wszy­scy ru­szy­li na po­wrót ku domom. – Z wiedź­ma­mi nie ma żar­tów – za­wo­łał za nimi. 

Ve­lard ru­szył, chcąc ich po­wstrzy­mać, ale Sa­glin zła­pał go za rękaw. 

– Nie mie­szaj się już do tego le­piej. To już nie twoja spra­wa. Kie­dyś po­dzię­ku­jesz, że nie mu­sisz sobie bru­dzić rąk. 

Gro­do­dzierż­ca wy­szarp­nął mu się i mio­ta­jąc prze­kleń­stwa po­gnał za tam­ty­mi. Oni tym cza­sem do­pa­dli ja­kiejś chaty, wy­cią­gnę­li widły i kosy. Ktoś przy­niósł ża­gwie, które od­pa­la­li jedna od dru­giej. Ve­lard chciał ich po­wstrzy­my­wać. Pró­bo­wał wy­rwać widły pierw­sze­mu z brze­gu, ale tam­ten chwy­cił je mocno. 

– Nie przej­muj się, Ve­lard – po­wie­dział pełen gnie­wu. – Roz­pra­wi­my się z wiedź­mą. Wiem, że chcesz pomóc, ale teraz nasza kolej. Ty już za­ła­twi­łeś swoje ze smo­kiem. 

Udało mu się, wy­rwać ża­giew jed­ne­mu ze straż­ni­ków, ale ktoś inny zaraz mu ją za­brał. 

– Zo­stań tu Ve­lard, nie ry­zy­kuj. My się z wiedź­mą roz­pra­wi­my. Od po­cząt­ku mi to nie pa­so­wa­ło. 

Ktoś w końcu za­wo­łał, że wiedź­ma śpi pew­nie w sta­rej chlew­ni i ru­szy­li. Ve­lard biegł za nimi, ale nic nie mógł wskó­rać. Nikt nie chciał słu­chać, nikt nie chciał się za­trzy­mać. Po­krzy­ki­wa­li i po­pę­dza­li się na­wza­jem, od­py­cha­jąc go. 

W końcu pierw­sza po­chod­nia po­le­cia­ła na strze­chę, a za nią na­stęp­ne. Ogień roz­szedł się szyb­ko i pierw­sze wiąz­ki słomy za­czę­ły spa­dać do środ­ka. Z okien dy­mi­ło. Roz­sta­wi­li się do­oko­ła z wi­dła­mi i ko­sa­mi. 

Ve­lard ukląkł. Z oczu pły­nę­ły mu łzy. Nie miał siły krzy­czeć. Po­ma­rań­czo­wa po­świa­ta znów roz­go­rza­ła na nie­bie, a na jej tle cza­iły się czar­ne syl­wet­ki. Tym razem nie smok, ale lu­dzie. Na skra­ju bla­sku, który roz­świe­tlił oko­li­cę zo­ba­czył sto­ją­ce­go z za­ło­żo­ny­mi rę­ka­mi Sa­gli­na. Po­przy­siągł mu śmierć. 

Ogień roz­sza­lał się na dobre. Ję­zy­ki wy­peł­za­ły przez drzwi i wszyst­kie okna. Ścia­ny dy­mi­ły. Dach za­wa­lił się cał­kiem. A Dzier­gwa nie pró­bo­wa­ła uciec. Wiatr niósł dym, smród, trza­ski pę­ka­ją­cych od go­rą­ca żer­dzi i huk pło­mie­ni. Zro­bi­ło się go­rą­co. 

Lu­dzie od­stą­pi­li od po­żo­gi. Wcze­śniej po­chy­le­ni, go­to­wi do ataku, teraz pro­sto­wa­li się, a nie­któ­rzy nawet opie­ra­li się o swoje widły. Po chwi­li ze­szli się w jedną kupę, przy­glą­da­jąc się swo­je­mu dzie­łu. 

Ve­lard po­czuł odro­bi­nę na­dziei. 

– Nie wy­szła – ode­zwał się w końcu ktoś. 

– Może ucie­kła? Ule­cia­ła z dymem, jak to czar­ci po­miot. 

– Eeee, dach się za­pa­lił pierw­szy, nie da­ła­by rady. 

– Pew­nie scze­zła w środ­ku. 

Stali tak wpa­trze­ni w spek­takl wi­ją­cych się pło­mie­ni, wsłu­chi­wa­li się w trzesz­czą­ce ścia­ny, z któ­rych jedna wy­raź­nie po­chy­la­ła się do środ­ka. W końcu ode­zwał się któ­ryś. 

– A może jej tam nie było? 

Zda­wa­ło się, że nawet pło­mie­nie uci­chły w tej jed­nej chwi­li. 

– Prze­sia­dy­wa­ła ostat­nio u Ve­lar­do­wej ko­bie­ty. 

Od­wró­ci­li się wszy­scy w stro­nę jego do­mo­stwa. 

Twa­rze mie­ni­ły im się w po­ma­rań­czo­wej po­świa­cie, ciem­nie­jąc i ja­śnie­jąc na prze­mian. Cie­nie na po­licz­kach drga­ły w rytm wi­ją­cych się pło­mie­ni. W oczach od­bi­jał się ogień.