Rodzinne święta

 Sta­ni­sław zdjął kar­pia z pa­tel­ni i po­ło­żył na stole, obok je­de­na­stu in­nych po­traw. Tyle je­dze­nia i on sam.

 Od kilku lat pro­wa­dził życie z sa­mot­ni­ka. Nie z wy­bo­ru, oczy­wi­ście. Nikt nie wy­bie­ra bycia sa­mot­nym. Każdy stara się zna­leźć swoją brat­nią duszę, jed­nak od czasu tra­gicz­nej śmier­ci żony pięć lat temu, Sta­ni­sław nie zna­lazł dru­giej od­po­wia­da­ją­cej mu osoby.

 Cho­ciaż nie spo­dzie­wał się żad­ne­go go­ścia i nie był wiel­kim fanem świąt Bo­że­go Na­ro­dze­nia, zde­cy­do­wał się na przy­go­to­wa­nie aż tylu po­traw. Czuł się winny śmier­ci żony i to wła­śnie, jak co roku, miało sta­no­wić nie­wiel­ką po­ku­tę i hołd dla ko­bie­ty, która, w od­róż­nie­niu od niego, prze­pa­da­ła za tymi świę­ta­mi.

 Męż­czy­zna wzniósł niemy toast i włą­czył radio. Świą­tecz­ne me­lo­die za­czę­ły przy­gry­wać i razem z al­ko­ho­lem do­sko­na­le za­głu­sza­ły jego emo­cje. Sta­ni­sław nie lubił emo­cji, bał się ich. Z au­top­sji wie­dział, co one ozna­cza­ją i jak nie­bez­piecz­ne są. Był świa­do­my, że na­le­ży się ich wy­strze­gać.

 Mu­zy­ka w radiu z we­so­łe­go Dzi­siaj w Be­tle­jem zmie­ni­ła się w spo­koj­ne Lu­laj­że, Je­zu­niu. In­stru­men­ty le­ciut­ko po­gry­wa­ły, a wo­ka­li­sta śpie­wał nad wyraz cicho, jakby nucił ko­ły­san­kę dla dziec­ka.

 Sta­ni­sław ukro­ił ka­wa­łek kar­pia i na­ło­żył go sobie na wzo­rzy­sty ta­lerz.

 „Jak­ bym chciał, żeby do mnie wró­ci­ła” – po­my­ślał wkła­da­jąc do ust ka­wa­łek ryby.

 Ko­lę­da znowu zmie­ni­ła się – tym razem w Cichą noc. Z gło­śni­ka radia roz­legł się ko­bie­cy, po­ru­sza­ją­cy głos:

Cicha noc, świę­ta noc,

pokój nie­sie lu­dziom wszem

a u żłob­ka Matka Świę­ta

czuwa sama uśmiech­nię­ta,

nad Dzie­ciąt­ka snem.

 Wtrą­co­ny przez mu­zy­kę w stan po­nu­rej me­lan­cho­lii pra­wie nie za­uwa­żył, gdy głos ko­bie­ty z radia zmie­nił się na dużo bar­dziej fał­szu­ją­cy:

– Ci­cha­aaa noc, świę­ta­aaa noc, pa­stusz­ko­wie­eee od swych trzó­ó­óddd! – roz­legł się skrzek. – Bie­gną­ąą wiel­ce za­dzi­we­niii! Za aniel­skim gło­se­eeemmm pieni! – wy­krzy­cza­ła ko­bie­ta gar­dło­wym gło­sem.

 Gdy z radia roz­le­gał się ten dźwięk, Sta­ni­sław wkła­dał do ust ka­wa­łek ryby, jed­nak za­marł w trak­cie i upu­ścił sztuć­ce na pod­ło­gę. Za­krztu­sił się ością i za­czął ka­słać.

 Coś było nie tak.

– Gdzie się speł­nił cu­uuud! – wy­śpie­wa­ła osoba w radiu prze­cią­ga­jąc li­te­rę „u” w nie­skoń­czo­ność, ni­czym przed­szko­lak na ja­seł­kach.

 To nie mogła być praw­da, ale…

 „Za­ło­żył­bym się o wszyst­ko, że usły­sza­łem głos Mi­le­ny”.

 Męż­czy­zna wsłu­chał się w dal­szą część ko­lę­dy z radia, jed­nak za­miast fał­szu­ją­ce­go głosu jego żony, sły­szał je­dy­nie nie­ska­zi­tel­nie czy­sty ton pio­sen­kar­ki.

 „Mu­sia­łem się prze­sły­szeć” – po­my­ślał się­ga­jąc po pie­ro­gi z ka­pu­stą i grzy­ba­mi.

 Kiedy wbi­jał wi­de­lec w cia­sto, po­czuł na ple­cach dziw­ny chłód. Prze­szedł go dreszcz, na tyle silny, że od­wró­cił się, jakby ktoś go do­tknął.

 W domu oświe­tlo­nym przez jedną lampę było ciem­no, jego wzrok nie się­gał dalej niż do cho­in­ki sto­ją­cej tuż obok niego. Po­pa­trzył na przy­ozdo­bio­ny nie­licz­ny­mi bomb­ka­mi świerk, jed­nak nie za­uwa­żył w nim nic nie­po­ko­ją­ce­go.

 Sta­ni­sław wró­cił do je­dze­nia.

– Wśród noc­nej ciszy – za­śpie­wa­ła Mi­le­na. Nikt nie mógł go za­pew­nić, że była to wła­śnie ona, ale był o tym prze­świad­czo­ny, tak samo jak o tym, że dzi­siaj jest wi­gi­lia. – Głos się roz­cho­dzi! Wstań­cie pa­ste­rze…

 Radio zwięk­szy­ło gło­śność na taką, któ­rej Sta­ni­sław nie mógł znieść. Ciche po­mru­ki­wa­nie za­mie­ni­ło się w krzyk.

– Bóg się wam rodzi! – za­wy­ła żona męż­czy­zny.

 Świa­tło nad sto­łem zga­sło. Głos mar­twej żony, głos z za­świa­tów za­parł Sta­ni­sła­wo­wi dech w pier­siach. Nie czuł nic poza do­tkli­wym zdzi­wie­niem, jego twarz wy­krzy­wi­ła się, od­dy­chał szyb­ko, pró­bu­jąc uchwy­cić odro­bi­nę po­wie­trza, jakby miało go to uchro­nić od sza­leń­stwa, jakby po­trze­bo­wał ja­kie­goś opar­cia w rze­czy­wi­sto­ści.

 „Tak nie może być” – po­my­ślał – „To nie może być praw­da”.

 Męż­czy­zna wi­dział śmierć swo­jej żony, sły­szał jej krzyk, a potem ciszę, wi­ru­ją­cą i brzę­czą­cą mu w uszach gło­śniej niż ja­ki­kol­wiek hałas. “Mu­sia­ło mi się prze­sły­szeć. Może prze­sa­dzi­łem z al­ko­ho­lem albo za­tru­łem się czymś innym, ale to nie może być ona” – po­my­ślał.

 W domu Sta­ni­sła­wa roz­le­gło się pu­ka­nie do drzwi. „Nie­za­po­wie­dzia­ny gość czy moja żona?” – za­sta­no­wił się. – “W sumie to jedno i to samo”.

 Ru­szył w kie­run­ku drzwi po­wo­li, jakby bał się tego, co zo­ba­czy, gdy po­cią­gnie za klam­kę. Czuł, że wa­riu­je, że to nie może być praw­da. „Może ktoś robi mi jakiś psi­kus?” – po­my­ślał pró­bu­jąc chwy­cić się ka­wał­ka rze­czy­wi­sto­ści.

 Zer­k­nął przez wi­zjer. Był za­sło­nię­ty. „A co jeśli ktoś chce mnie na­paść? Może nie po­wi­nie­nem otwie­rać”. Bił się chwi­lę ze swo­imi my­śla­mi, ale w końcu zde­cy­do­wał się, że nie uchy­li drzwi. Nie wie­dział, co może się za nimi kryć i wolał nie ry­zy­ko­wać.

 „A co jeśli ktoś bę­dzie pró­bo­wał się wła­mać? Muszę się na to przy­go­to­wać” – po­my­ślał i za­czął szu­kać śru­tów­ki. Nie zdą­żył jed­nak nawet opu­ścić przed­po­ko­ju, a po­ja­wi­ła się w nim jego zmar­ła żona.

– Witaj ko­cha­nie – po­wie­dzia­ła wy­ko­nu­jąc za­ma­szy­sty ruch ręką. – Dawno cię nie wi­dzia­łam!

– Ale… – Słowa utknę­ły Sta­ni­sła­wo­wi w gar­dle. Nie mógł opa­no­wać umy­słem tego, co się dzie­je.

– Za­sta­na­wiasz się jak się tu do­sta­łam? Och, Sta­ni­sław, od­po­wiedź jest pro­sta: je­stem du­chem. Nie po­trze­bu­ję drzwi. Pu­ka­nie to była tylko taka moja mała… uprzej­mość. Tak, do­kład­nie, uprzej­mość. No chodź do sa­lo­nu, nie je­stem w sta­nie czuć za­pa­chów jako duch, ale coś czuję w ko­ściach… Nie… cze­kaj, nie w ko­ściach. Nie mam kości. Po­wiedz­my, że czuję w mojej duszy, gdzieś tam w ot­chła­ni, że przy­go­to­wa­łeś coś smacz­ne­go! Za­pro­wadź mnie do stołu, bądź dżen­tel­me­nem.

 Sta­ni­sław pod­szedł do stołu, usiadł przy nim i ocze­ki­wał na swoją żonę, która, nie wie­dział jak, ale zja­wi­ła się tutaj.

 Mi­le­na uśmiech­nę­ła się sze­ro­ko i za­czę­ła wpa­try­wać się w swego męża, pro­sto w oczy, jakby mogła w ten spo­sób czy­tać mu w my­ślach.

 Sta­ni­sław, czu­jąc za­nie­po­ko­je­nie, kaszl­nął i za­py­tał:

– Co cię tu spro­wa­dza?

– Do­brze, że py­tasz, byłam już prze­ko­na­na, że się nie ode­zwiesz – po­wie­dzia­ła, po czym prze­nio­sła wzrok z męża na ta­lerz, przy­go­to­wa­ny przez Sta­ni­sła­wa dla nie­spo­dzie­wa­ne­go go­ścia. – Spro­wa­dza mnie do cie­bie usil­na chęć do­świad­cze­nia jesz­cze raz tego cu­dow­ne­go świę­ta. Zanim, wiesz, wy­bio­rę się na tamtą stro­nę. Cze­ka­łam z tym, na po­cząt­ku roz­wa­ża­łam nawet ze­mstę na tobie, ale widzę, że się tro­chę zmie­ni­łeś. Poza tym wi­gi­lia to czas po­jed­nań i od­ku­pie­nia. Dla­te­go zde­cy­do­wa­łam się cie­bie od­wie­dzić. Na­ło­żysz mi tego kar­pia?

 Sta­ni­sław podał ko­bie­cie ta­lerz ze sma­żo­ną rybą.

– Mo­żesz jeść? My­śla­łem, że duchy…

– Nie mogą wcho­dzić w kon­takt z rze­cza­mi ma­te­rial­ny­mi? Ja też tak my­śla­łam. Ale jed­nak po­tra­fię to robić, cho­ciaż mogę też za­cho­wy­wać się, jak bar­dziej… Po­wiedz­my, że kon­wen­cjo­nal­ny duch. Po­zwól, że za­de­mon­stru­ję. – Mi­le­na wzię­ła nóż i wbiła go sobie w klat­kę pier­sio­wą, na co Sta­ni­sław za­re­ago­wał zdu­szo­nym krzy­kiem, szyb­ko uspo­ko­jo­nym przez widok żony, któ­rej nic się nie stało. Nóż prze­szedł przez nią, nie zo­sta­wia­jąc żad­nych śla­dów. – My­ślisz, że można zabić czło­wie­ka dwa razy?

– Nie… Nie wiem, nigdy nie mia­łem do czy­nie­nia z ta­ki­mi rze­cza­mi…

– To teraz wiesz. – Ko­bie­ta wzię­ła do ust ka­wa­łek ryby. – Nie­ste­ty nie czuję smaku kar­pia. Ale mogę przy­naj­mniej sta­rać się sobie przy­po­mnieć, jak to sma­ko­wa­ło, gdy jesz­cze mo­głam czuć co­kol­wiek poza znie­wa­la­ją­cą pust­ką. Za­sta­na­wiasz się, jak pust­ka może być znie­wa­la­ją­ca? Mo­żesz twier­dzić, że po pro­stu nic nie czuję. Nie ma smaku, za­pa­chu, ale rów­nież do­ty­ku czy bólu. Przez to, je­stem zdana na sie­bie. Na to, na ile będę mogła sobie wy­obra­zić od­czu­cia zwią­za­ne z tym, czego do­świad­czam. Jak na przy­kład teraz.

– Chcesz się cze­goś napić?

– Nie dzię­ku­ję, zo­staw to dla sie­bie.

 Ko­lej­ne mi­nu­ty, w trak­cie któ­rych ko­bie­ta od­kra­ja­ła sobie ka­wał­ki kar­pia i po­wo­li je prze­żu­wa­ła mi­ja­ły w ciszy. Nie­zręcz­nej ciszy. Sta­ni­sław od wielu lat ma­rzył o spo­tka­niu ze swoją żoną, choć­by na chwi­lę, aby móc po­wie­dzieć jej wszyst­ko, o czym nie zdą­żył po­wie­dzieć jej wcze­śniej. Teraz jed­nak nie czuł ta­kiej po­trze­by. A ra­czej, czuł, ale nie wie­dział jak za­cząć, aby jej do sie­bie nie zra­zić. To był tylko duch, nie mógł ist­nieć, ale wy­da­wał się taki praw­dzi­wy.

 Cisza była bez­piecz­na. To wła­śnie była ta pust­ka, o któ­rej wspo­mi­na­ła Mi­le­na. Ozna­cza­ło to brak przy­jem­no­ści, ale rów­nież brak cier­pie­nia. Ba­lans po­mię­dzy do­brem, a złem.

– Coś się zmie­ni­ło od kiedy umar­łam? – spy­ta­ła.

– Wła­ści­wie to nie­zbyt wiele – po­wie­dział męż­czy­zna ner­wo­wo za­cie­ra­jąc ręce. – Życie jakoś się toczy dalej. Tylko… bez cie­bie.

– A robi ci to dużą róż­ni­cę?

 „I co ja mam jej po­wie­dzieć?” – za­sta­no­wił się Sta­ni­sław. Wpraw­dzie czuł pust­kę i smu­tek zwią­za­ny z utra­tą uko­cha­nej osoby, ale czy na­praw­dę chciał się przed nią otwie­rać? Nie wi­dział jej od lat, a koń­ców­ka związ­ku nie była zbyt szczę­śli­wa…

– Robi. Szko­da, że nie mogę żyć z tobą.

– Nie­ste­ty nie sta­ra­łeś się za­cho­wać mnie wcze­śniej…

– To zu­peł­nie nie tak – za­pro­te­sto­wał Sta­ni­sław.

– A więc jak to było? – spy­ta­ła Mi­le­na.

 Sam nie wie­dział. To wszyst­ko po­to­czy­ło się tak szyb­ko. Tro­chę ner­wów, nie­kon­tro­lo­wa­ny ruch i… śmierć.

– Jak to było, we­dług cie­bie?

 „Po­peł­ni­łem wtedy duży błąd. Ogrom­ny. Ale na­praw­dę nie chciał­bym już do tego wra­cać” – po­my­ślał i po­wie­dział:

– Zo­stań ze mną i za­po­mnij­my o prze­szło­ści.

 Mi­le­na za­nie­mó­wi­ła i na­ło­ży­ła sobie na ta­lerz kilka pie­ro­gów.

– Nie – po­wie­dzia­ła. – Nie, nie, nie, nie, nie. Takim oso­bom, jak ty nie można ufać. Dzi­siaj wi­gi­lia, ale nie prze­sa­dzaj­my.

 Sta­ni­sław nie na­le­gał.

– Chyba będę się zbie­rać – po­wie­dzia­ła ko­bie­ta. – Chyba, że masz mi coś istot­ne­go do po­wie­dze­nia?

 Męż­czy­zna mil­czał przez chwi­lę, aż wresz­cie po­wie­dział:

– Zro­bi­łem to, bo mnie zdra­dzi­łaś.

– To żadna wy­mów­ka.

– Czu­łem złość… Czy­stą, złość. Nie wiesz, jak coś ta­kie­go może boleć. To była tylko chwi­la…

– …i nie ob­cho­dzi mnie to. Ze­pchną­łeś mnie ze scho­dów. Czy je­stem wście­kła? Nie, nie je­stem. Zdą­ży­łam się z tym oswo­ić przez te wszyst­kie lata. Czy kie­dy­kol­wiek ci wy­ba­czę? Nie! I, Sta­ni­sław, jesz­cze raz o tym wspo­mnisz, a obie­cu­ję ci…

– Wiesz co? Zmie­ni­łem zda­nie – po­wie­dział męż­czy­zna gło­sem, który wy­da­wał się do­cho­dzić z od­da­li, jakby nie na­le­żał do niego. Tak, jak wtedy, pięć lat temu. To nie były jego ręce, one po­cho­dzi­ły z od­da­li. Wie­dział, że za chwi­lę po­ża­łu­je tego, co powie, ale nie mógł nic na to po­ra­dzić. – Czuję się do­brze z tym, co zro­bi­łem. Mia­łem w życiu pew­ne­go pa­so­ży­ta, pa­so­ży­ta, który po­zba­wił mnie ra­do­ści życia. Czuję się szczę­śli­wy, że udało mi się go wy­ciąć.

 Twarz Mi­le­ny przy­bra­ła gniew­ną pozę, po czym wy­krzy­cza­ła:

– JAK MO­ŻESZ SIĘ TAK DO MNIE ZWRA­CAĆ?!

 Regał sto­ją­cy za męż­czy­zną prze­chy­lił się i upadł. Usta Sta­ni­sła­wa otwo­rzy­ły się sze­ro­ko, wy­ra­ża­jąc niemą roz­pacz. Nie miał czasu za­re­ago­wać, zgi­nął przy­gnie­cio­ny przez szafę, po­ko­na­ny przez tą samą złość, która zja­dła jego żonę.

 Nad domem, w któ­rym do tego wszyst­kie­go do­szło, wze­szła pierw­sza gwiaz­da.