Rytm naszego życia

Gdyby kilka chwil temu ktoś zapytał, co kieruje moją wyprawą, zapewne odparłbym, że chęć odkrycia prawdy. Ciekawość to przecież znakomity motor napędowy zarówno aktualnych myśli, jak i działań. Na swój sposób prowadzi do podejmowania decyzji. To stwierdzenie implikowałoby jednak wolną wolę, której właśnie przestałem być pewny.

Dokładnie tutaj, gdy tuż obok wisi najdroższy mi przyjaciel, chociaż tytuł ten zawdzięczał przede wszystkim sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. Nad sobą mamy sklepienie świata, które okazało się być taflą przeźroczystego materiału. Pod sobą natomiast – nasz cudowny gatunek, którego cel istnienia zaczynam powoli odszyfrowywać. Wszystko to na oszałamiającej wysokości jednej setnej cyklu mierzonej podług mojego licznika. Dokładnie tyle czasu lecielibyśmy na spotkanie z podłożem.

Żeby odpowiednio opisać dokonywane właśnie odkrycie, powinienem zacząć od tych już ustanowionych, a które sprowadziły nas nad tą przepaść tak wielką, że bliżej nam do oczu boga, niż własnych braci. Zaczęło się od prostego pytania: dlaczego działamy w sposób taki, a nie inny?

Być może wciąż jestem członkiem Kolegium Do Spraw Rozumienia, gdzie charakteryzowałbym się zawrotną sprawnością dwudziestu jeden uderzeń mechanizmu na sekundę, co czyniłoby mnie jednym z najsprawniejszych umysłowo tegoż reprezentantów. Wszystko zależy od tego, czy nie zostaliśmy jeszcze uznani za martwych, a ciał naszych nie szukają po całym świecie. Wątpię byśmy byli tutaj dostrzegalni nawet przez najsprawniejsze oczy. Wiedzą, gdzie szukać. Nie oznacza to, że zdążą. Nadchodzi reset.

Wracając – Kolegium jest skarbnicą wiedzy zebranej przez kolejne cykle naszego istnienia. Sposób jej gromadzenia, jakkolwiek kontrowersyjny, został wymuszony przez ścieżki ofiarowanej nam egzystencji. Nie uważam przecież, by odczytywanie informacji z martwych ciał przedstawicieli własnego gatunku było wydajne. Wręcz przeciwnie. Z tego powodu honorową śmierć przyjął przecież niejeden wybitny członek stowarzyszenia, nierzadko o zdecydowanie większej prędkości działania mechanizmu, niż mój własny. Same niepowetowane straty.

Dlaczego natomiast musimy to robić? Odpowiedź jest banalnie prosta, wprost przeciwnie względem prowadzących do niej wyjaśnień – nie posiadamy alternatyw. Świat w którym przyszło nam żyć stanowi ograniczoną przestrzeń krępującą nasze ruchy z wszelkich stron. Nie jesteśmy w stanie chociażby nadkruszyć żadnej ze ścian, stąd nasze kroki odbijają się echem po płaskiej równinie. Nawet własnymi kończynami nie potrafimy zarysować jej gładkiej powierzchni. Przerażająca jest ta bezsilność wobec materii.

Wniosek jest jasny, nawet jeśli kilka ugrupowań stara się twierdzić inaczej – nie ma fizycznej możliwości by wykorzystać ofiarowane nam otoczenie. Wszelkie teorie przeczące temu założeniu nie znalazły jeszcze potwierdzenia. Być może, gdzieś tam, w dole, tyka właśnie mechanizm bliski odkrycia mogącego dać podwaliny nowej prawdzie. W swojej historii nie mogę jednak brać pod wzgląd czynników równie nieklarownych. Moja własna teoria jest wystarczająco skomplikowana nawet bez tych dywagacji.

Jak zatem odnaleźliśmy sposób przekazywania zdobytej wiedzy, co ciekawsze, ważny pomimo naszej teoretycznej nieśmiertelności? Wszystko to zaklęte jest w rytmie. W dźwięku tykania mechanizmów wypełniającym naszą rzeczywistość.

Wszystko zaczyna się w jednym trybiku mającym bezpośrednie połączenie z napędzającym nas pokrętłem umocowanym z tyłu pleców. Trybik ten stanowi pierwszą przekładnię dla kilku kolejnych kół zębatych, a te dla kolejnych i tak dalej, aż po najbardziej skomplikowane mechanizmy odprowadzające energię do wszelkich kończyn oraz pozostałych elementów ciała. Jak łatwo się domyślić, wspomniane pokrętło stanowi główny zawór naszego życia.

Dlatego też uniemożliwienie nam własnoręcznego nim operowania bierzemy za największy żart stwórcy. Nasze dłonie nie są w stanie sięgnąć do pokrętła, a całkowita odporność otoczenia na ingerencję również nie daje wielu możliwości. Tysiąc kół zębatych dla tego, kto potrafiłby nakręcić się za pomocą równiny płaskiej niczym moje blachy.

Jest to poniekąd przekleństwo, że musimy dobierać się w pary, czasem trójki, jeśli umiera mechanizm, którego partner pozostaje samotny. Nie ma w naszym społeczeństwie miejsca dla samotników, chociaż wielu jest takich, co cierpi z tego powodu katusze. Drugą opcją jest powolna śmierć, w towarzystwie coraz wolniejszego tykania przekładni. Znamiennym jest, że dźwięk napędzającego nas mechanizmu jest w pełni słyszalny dopiero u kresu życia. Tyk, tyk – tak brzmi ostatnie tchnienie. Nie potrafię wyobrazić sobie straszniejszej melodii.

Ta jednak informacja jest pochodną odkrycia znacznie ważniejszego, a które zostało zapisane przez największego spośród wielkich: Pierwszego Anatoma, pioniera w dziedzinie przekazywana wiedzy. Jego ciało leży w sali honorowej, a dane zachowane w zastygłym ciele stanowią pierwszy etap przebudzenia wszystkich szukających prawdy. Do czego doszedł?

Do mózgu. Odkrył jak działamy, pozwolił rozumieć więcej i sięgnąć wiedzą dalej. Ustanowił podwaliny dla zaistniałego później Kolegium Do Spraw Rozumienia. Wszystko to za sprawą badań, którym poświęcił jeden z cykli własnego życia. Nie wspominając, że pod koniec tegoż cyklu poświęcił znacznie więcej, nie chcąc powiedzieć wprost, że wszystko.

Przyczynę odnalazł w trakcie studiów nad umierającym ciałem własnego przyjaciela. Nie taką, jakiej szukał, bo wtedy interesowała go przede wszystkim zagadka śmierci, chociaż można przyznać, że pokrętną drogą dotarł do wyjaśnień. Nie zostało do końca ustalone, co sprawiło, że wprowadzane w ruch pokrętło nie dawało oczekiwanych rezultatów. Późniejsi anatomowie podejrzewali wpływ zwiększającego się z każdym cyklem tarcia, co jednak nie wyjaśnia, dlaczego sami nie odczuwamy efektów spowolnienia rytmu.

Otwierając blachy otaczające głowę przyjaciela, Pierwszy Anatom dotarł na skrzącą od jaskrawego metalu powierzchnię mózgu. Nie jestem w stanie wyobrazić sobie jak niesamowite jest to uczucie, spojrzeć na równie skomplikowany mechanizm, wciąż działający, nawet jeśli u kresu własnej sprawności. Setki tysięcy zapadek przemieszczających się w nieustannym potoku kodowanej pamięci. Każda zmiana powodowana kolejną myślą, bądź odkształceniem poprzednich. Wszystko to w misterny sposób przeplecione tłokami, których tempo i sposób pracy jesteśmy w stanie regulować.

Najważniejsza była jednak skończoność tego materiału, jego przestrzeni tak bardzo potrzebnej do przechowywania informacji.

Całość okazała się powlekać powierzchnię walca zawierającego wewnątrz maszynerię nieustannie pracujących zębatek, chropowatych kół oraz sterujących wszystkim tłoków. Forma walca jest tutaj nie bez znaczenia. Ostatecznie to właśnie ona okazuje się być powodem naszej nieśmiertelności oraz resetu pamięci jakiemu ulegamy pod koniec każdego cyklu. Mianowicie, po upływie określonego czasu, walec wraca do pozycji początkowej, tak samo jak wszystkie klapki kodujące pamięć. Z tego właśnie powodu każdy nowy cykl rozpoczynamy jako puste powłoki nieniosące sobą żadnej informacji.

Takiemu właśnie pełnemu zapomnieniu sprzeciwił się Pierwszy Anatom, wykorzystując fakt zamierania mechanizmu w chwili śmierci. Ułożył w głowie odpowiednią kombinację, zwarł blok danych na tyle przystępny, by każdy był w stanie zrozumieć jego treść i wtedy dopiero odmówił nakręcania własnego mechanizmu. Odchodził ze świata odprowadzany cichnącym dźwiękiem. Ostatni rytm naszego życia. Tyk, tyk.

Tak wygląda moja pierwsza chwila podczas każdego przebudzenia. Spojrzenie ląduje na zastygłym mózgu, leżącym całkiem przecież niedaleko. W mgnieniu oka odczytuję przekaz, rozumiem wszystko. Zupełnie jakby tryby pamiętały, jakby to ułożenie informacji z każdym cyklem coraz mocniej odciskało swoje piętno. Być może któregoś razu wstałbym z zalążkiem niewypranej przeszłości.

Podczas aktualnie przebiegającego cyklu, zupełnym przypadkiem, natrafiłem na jeszcze jeden mózg – kolejne odkrycie na drodze w stronę nieba. Być może był świeży, pozostawiony tutaj przed ostatnim resetem? Być może badałem go już nieskończenie wiele razy? Nie ma to żadnego znaczenia. Każda próba może nieść ze sobą nową wartość. Jest szansą na dodatkową zmienną, cudowny zbieg okoliczności. Przetarte szlaki, choćby wiele razy zapomniane, mogą prowadzić na zupełnie świeże tropy. Nie mam przecież wyjścia.

Co opowiedziało mi ułożenie wspomnianych zapadek? Poprzedni właściciel odnalazł schemat. Powtarzalność działań naszego gatunku. Coś, co przeczuwałem czytając wspomnienia Pierwszego Anatoma, jakbym dostrzegał głuchy rytm, gdzieś pomiędzy ułożeniem kolejnych przekładni. Zaskakujące, że martwi wiedzą najwięcej, a i głos mają najdonośniejszy.

Tyk tyk.

Słyszę własny mechanizm. Spoglądam w stronę przyjaciela. Nie żyje od jakiegoś czasu. Wiem, że sam posiadam go jeszcze trochę, bo rytm jest prędki, na tyle, że ledwo da się dostrzec przerwę między kolejnymi tyknięciami. Wszystko dzięki mojej ponadprzeciętnej sprawności. Spadek prędkości działań mechanizmu zdaje się być nie logarytmicznym, ale liniowym. Dlatego właśnie, startując z wyższego pułapu zapewnionego przez dwadzieścia jeden uderzeń na sekundę, mogę dłużej działać bez nakręcania. Być może, dla pełniejszego zobrazowania tej zależności, anatomowie winni zwrócić uwagę ku częstotliwości. Zostawiam tą myśl umysłom tęższym w rzeczonej dziedzinie.

Tyk tyk. Odwracam spojrzenie, muszę się skupić.

Schemat dotyczył niewielkiego fragmentu naszej społeczności ulokowanego w cieniu jednej z nieporuszalnych ścian. Można powiedzieć, że znajdują się oni przy krawędzi kopuły stanowiącej fragment nieba, stworzonej z dokładnie tego samego materiału, co grunt pod naszymi stopami. Znaczy – gładka i nie do zarysowania. Niechętna przemianom materia.

Cóż takiego zauważył, przebywając w tamtejszych stronach, wiedziony przeczuciem obudzonym myślami Pierwszego Anatoma? Cykliczność wydeptywanych ścieżek. Dostrzegł rytm już nie tylko w tykaniu naszych mechanizmów, ale i stawianych krokach. Niektóre ułożenia wędrującego tłumu zdawały się powtarzać znacznie częściej niż pozostałe. Chociaż nie starczyło mu czasu na dokładne badanie zjawiska, ustawienie zapadek jego mózgu nie pozostawia wątpliwości – gdzieś w tym wszystkim drzemała większa prawda. Dokonawszy odkrycia powrócił do Kongresu, gdzie nasłuchiwał ostatnich tyknięć własnego życia.

Czy tak drobna myśl wymagała przechowania? Coś równie ulotnego? Największe z poświęceń wobec najmniejszego nawet objawienia? Być może mój poprzednik pragnął ciągłego postępu. Nie potrafił znieść stagnacji gatunku błądzącego pomiędzy kolejnymi cyklami. Być może był wizjonerem. Był taki jak ja.

Na pewno stanowił drugi powód mojej wyprawy. Trzeci, być może równie ważny, nadał wszystkiemu przyjaciel. W każdym razie, został nim w przeciągu aktualnego cyklu i strach pomyśleć, że tak niezwykłe więzi są równorzędne każdej pozostałej, utrwalonej w mózgu danej. Reset nie wybiera. Jest ostateczny i nieodwołalny. Logicznie rzecz biorąc, dlaczego miałby wartościować pamięć względem naszej skali, kiedy ta dla każdego może być inna? Kiedy może zmieniać się po przebudzeniu?

Tyk tyk.

Powinienem bardziej zwierać myśli. Tak jak zrobił to mój przyjaciel, popychając nas ku obecnemu stanowi. Mocno wierzył w potrzebę nowych odkryć – dlatego mi zaufał. A teraz wisi obok, nie dalej jak kilka kroków poza zasięgiem moich ramion. Martwy.

Kiedy dotarliśmy na miejsce, zrozumiałym było, dlaczego poprzedniemu badaczowi praca nad odkryciem schematu zajęła cały cykl. Ciężko jest dostrzec coś w nieustannie przemieszczającym się tłumie. Zwłaszcza, jeśli tworzą go tysiące, a być może i więcej istot. Spis ludności nie jest przecież rzeczą łatwą, jeśli nie masz gdzie go zapisać. Nikt nie był gotowy poświęcić temu celowi własnego życia. Dopiero ostateczna cena pozwala szeregować priorytety w należyty sposób.

Wtedy właśnie najdroższy mi przyjaciel wpadł na pomysł godny prawdziwych odkrywców – prosty, błyskotliwy, szalony. Żałuję, że wciąż nie jestem w stanie sięgnąć do jego blach. Bardzo chciałbym spojrzeć na ciąg myślowy prowadzący do tego rozwiązania, nawet jeśli wpakowało nas w tarapaty najcięższego kalibru.

Podejrzewam, że pierwsze zapadki opowiedziałyby mi o jego spojrzeniu wędrującym na własne stopy. Wiadomym jest od dawna, za sprawą Anatomów, że zbudowane są z kilku segmentów przyssawek pozwalających na w miarę swobodne ustawienie się względem podłoża. Niektórzy ośmielili się nawet stwierdzić, że zamontowane wewnątrz nas żyroskopy mogą świadczyć o nieinercjalności świata. Nie potrafię sobie wyobrazić jakie może być źródło grawitacji tak silnej, że przejmuje dominującą rolę względem rzeczywistości, której mogę doświadczyć.

Nie mam jednak nic przeciwko, że wisząc tak, horyzontalnie odwrotnie względem reszty gatunku, żyroskop chroni mnie przed niekomfortowymi odczuciami. Dokładnie tutaj, tak blisko nieba jak tylko można. Wtedy jeszcze nie wiedziałem, czemu nikt nie pomyślał o tym wcześniej. Teraz, gdy na odległym horyzoncie wyznaczonym względem nowego położenia majaczą znajome, chociaż nieruchome kształty, domyślam się.

Że nie jesteśmy pierwsi. Zwykły pech. Wchodziliśmy od innej strony kopuły niż pozostali. Widzę stąd tylko dwóch, ale wątpię, by grono uwięzionych odkrywców zamykało się w tak małych liczbach.

Tyk tyk.

Mechanizm działa coraz wolniej. Z całą pewnością zbliża się ku ostatniemu tchnieniu. Przejdę do samej wspinaczki, chociaż nie byłby to chyba najwłaściwszy termin. Początkowo spacer w stronę nieba miał pozwolić nam ujrzeć przede wszystkim odkryty wcześniej schemat – w pełnej okazałości.

Patrzono na nas jak na wariatów, bo kto o zdrowych zmysłach pchałby się tam, skąd upadek mógłby przynieść skutki nieodwracalne. Nie potrafię odpowiedzieć czy mieli rację, bo zmysły nie odczuwały żadnej różnicy względem zmienionej orientacji położenia. Żyroskop i mocne przyssawki na stopach całkowicie niwelowały dyskomfort. Do tego stopnia, że zacząłem się zastanawiać, czy płaszczyzna, względem której mój gatunek czuł takie przywiązanie, rzeczywiście jest dla nas położeniem inicjalnym.

Z tej jednak perspektywy inna myśl rozproszyła wszelkie pozostałe. Tłoki zaczęły pracować szybciej, zapadki zmieniały układ równie błyskawicznie, co ja kolejne domysły. Ułożenie tłumu zdawało się zaprojektowanym. Tworzył kilka odrębnych kształtów o wyraźnych krawędziach, z kilkoma tylko, pomijalnie dostrzegalnymi odchyleniami. Gdybym prowadził obserwacje z większej wysokości, zapewne nie zwróciłbym nawet uwagi na rzeczone osobniki wyrywające się z objęć przewidywalności.

Która po bardzo długim czasie pozwoliła nam zgadywać następne zmiany kształtu. Zanim doszliśmy do konkretnych wniosków, zmuszeni do potwierdzenia periodyczności zjawiska, minęła prawie jedna czwarta cyklu życia. Widmo nieuchronnie zbliżającego się resetu zmusiło nas do ustalenia wstępnych założeń.

Ta niewielka przecież, odizolowana od reszty gatunku społeczność, dzieli się przestrzennie na dziewięć sekcji pracujących niezależnie, chociaż według podobnego schematu. W pierwszej zmiany zachodzą najprędzej, a w kolejnych prędkość zmian rośnie wraz z odległością od sekcji rozpoczynającej szereg.

Wyróżnić można dokładnie dziesięć różnych, następujących po sobie kształtów. Za każdym razem pojawienie się formy kolistej oznacza zmianę w następnym szeregu. Zależności tej nie byliśmy w stanie potwierdzić w dwóch ostatnich sekcjach, przez opieszałość z jaką zachodziły tam zmiany. Jest to jednak oczywista wynikowa samego podziału jak i malejącej przy każdej sekcji prędkości. Na odpowiednio zakrojone badania mogłoby nie starczyć nam życia.

Już wtedy czułem, że w tym dokładnie schemacie zaklęty jest rytm. Powód wszystkiego, odkrycie którego pozwoliłoby lepiej zrozumieć cel istnienia. Być może walczyć z przeznaczeniem. Wciąż jednak było to za mało, nie zaspokoiliśmy własnej ciekawości. Pragnęliśmy zobaczyć wszystko. Ujrzeć schemat ostateczny. Spojrzeć na cały gatunek.

Dlatego następne kroki poprowadziły nas w stronę nieba.

Które, jak wspomniałem wstępnie podczas szeregowania danych, okazało się być taflą przeźroczystego materiału. Na początku w to nie wierzyliśmy, ale stojąc na krawędzi stabilnego podłoża, tuż przed linią kończącą kopułę, musieliśmy spróbować; sprawdzić, co znajduje się poza zasięgiem wzroku.

Jakież było zdziwienie, gdy dłońmi napotkaliśmy opór. Nie braliśmy tego za możliwą opcję, bo niebo potrafiło przecież zmieniać barwy. Czy barwa mogła stanowić namacalną formę, coś czego można dotknąć? No i był przecież Stwórca, któremu podobno zdarzało się tutaj spoglądać, w zamierzchłych cyklach. Błądziliśmy myślami, co nie powstrzymało nas jednak przed postawieniem stopy na niebie.

Właśnie tutaj popełniliśmy błąd. Wiedzeni potrzebą doświadczania wrażeń jednocześnie, bycia poniekąd braćmi w całym odkryciu, postawiliśmy pierwsze kroki w tym samym momencie. Na własne, dodatkowe zresztą nieszczęście, zrobiliśmy to w odległości względem siebie na tyle dużej, że nie mogliśmy sięgnąć ku sobie dłońmi.

Przywarliśmy do tafli. Przyssawki okazały się działać aż nazbyt sprawnie, unieruchamiając nas zupełnie. Oczywiście, przy odpowiednim wysiłku moglibyśmy oderwać wadzące kończyny, co jednak, najprawdopodobniej, oznaczałoby bardzo destruktywny kontakt z odległym podłożem. Ryzyko, na które nie mogliśmy sobie pozwolić, nie po odkryciach jakich staliśmy się nośnikami.

Co mi zatem pozostało? Przekazać ostatnią ważną myśl, teraz, kiedy mam przed sobą obraz całego gatunku. Obraz, który ukazuje wyraźne skupiska. Jest tego dużo więcej, dużo różnorodnej niż na wcześniej opisanym schemacie. Zbyt wiele jest kształtów na tak ogromnej przestrzeni, bym mógł odgadywać ich przeznaczenie.

Stąd, słuchaj wędrowcze. Bez znaczenia, czy przybyłeś kierowany przypadkiem, myślą, ciekawością, a może czyjąś, odczytaną z zapadek wiedzą. Zabierz moje ciało. Umieść je w salach Kolegium Do Spraw Rozumienia, niezależnie od wniosków, jakie sobą niosę; strasznej wizji narosłej w tych wspomnieniach.

Spoglądam teraz w stronę Stwórcy, który postanowił się objawić. W jego oko przypominające sieć splecionych ze sobą, miękkich prętów pożeranych przez czarną otchłań. Bóg pod moimi stopami. Nie wiem, czy jesteśmy kierowani jego wolą, zbyt daleki jestem od takich wniosków. Wiszę jednak tutaj, jako świadectwo sprzeciwu; dochodzę do wniosków, które być może wyłamują się ze schematu, atakują jego formę. Jeśli natomiast sam schemat przewiduje podobne działania, kimże jesteśmy, by sprzeciwiać się czemuś równie doskonałemu? Jakie ma to znaczenie, istnienie podobnego mechanizmu; implikacje wobec naszego życia? Rytm jest stały i sprawiedliwy wobec każdego. Słyszę to we własnym tykaniu, słyszałem w ostatnim tchnieniu przyjaciela.

Czy powstrzymuje to rozwój? Nie sądzę. Tutaj, z tego miejsca zrozumiałem, że stanowi o nim perspektywa. To z jej pomocą powinniśmy dokonywać kolejnych odkryć. Myślowych przełomów. Patrzeć inaczej niż zostaliśmy do tego przyzwyczajeni. To właśnie chciałbym wnieść między ściany Kolegium.

Tak winien rozbrzmiewać rytm naszego życia. Czymś więcej, niż kolejnymi uderzeniami mechanizmu. Niech dźwięk ten rozpoczyna i kończy, ale nigdy nie…

Tyk, tyk.