Ciężar władzy

 

W kró­lew­skiej sali narad wi­sia­ła pełna ocze­ki­wa­nia cisza. Z ko­min­ka niósł się ży­wicz­ny za­pach pa­lo­nej sosny. Po­chod­nie, za­wie­szo­ne na pod­trzy­mu­ją­cych sufit fi­la­rach, rzu­ca­ły mi­go­tli­wy blask na ozda­bia­ją­ce ścia­ny por­tre­ty wład­ców. Mo­nar­cho­wie z prze­szło­ści su­ro­wo zer­ka­li na usta­wio­ny w cen­tral­nym miej­scu po­miesz­cze­nia stół, przy któ­rym za­sia­da­ło trzech do­stoj­ni­ków.

Drzwi do po­ko­ju otwo­rzy­ły się z ci­chym skrzy­pie­niem, wpusz­cza­jąc do środ­ka męż­czy­znę w bo­ga­to sza­me­ro­wa­nym sre­brem ka­fta­nie. Stu­kot ob­ca­sów odbił się gło­śnym echem od ka­mien­nych ścian, po­prze­dza­jąc szu­ra­nie krze­seł i nie­skład­ne po­mru­ki „wasza kró­lew­ska mość”.

Jest jak jego oj­ciec, po­my­ślał nie po raz pierw­szy Dah­nel y Brodd, pa­trząc na twarz świe­żo ko­ro­no­wa­ne­go króla. Wszyst­ko w nim przy­po­mi­na sta­re­go Ha­ra­na. Orli nos, włosy gęste i czar­ne jak dzie­gieć, a zwłasz­cza to pełne wyż­szo­ści spoj­rze­nie, pod któ­rym czło­wiek in­stynk­tow­nie ma ocho­tę się sku­lić.

Dah­nel pia­sto­wał jed­nak urząd mar­szał­ka ko­ron­ne­go i nie mógł tak po pro­stu kulić się przed wład­cą, dla­te­go prze­mó­wił w imie­niu wszyst­kich ze­bra­nych.

– Mój królu, ufam, że mia­łeś spo­koj­ną po­dróż.

Vis­sa­rin y Ka­za­an, trzy­na­sty wład­ca Wiel­kie­go Kró­le­stwa Ru­the­nii, prych­nął. Mach­nął ręką i zajął miej­sce u szczy­tu stołu.

– Za­czy­naj­my. Jak wy­glą­da sy­tu­acja?

Dah­nel po­ło­żył dłoń na spię­trzo­nych kar­tach per­ga­mi­nu, ale nie się­gnął po żadną z nich. Do­brze znał treść wszyst­kich ra­por­tów.

– Zgod­nie z wolą Wa­szej Wy­so­ko­ści, re­be­lian­ci z mia­stecz­ka Lven zo­sta­li po­wie­sze­ni wzdłuż pro­wa­dzą­cej do sto­li­cy drogi. Spi­skow­ców, pra­gną­cych oddać mia­sto pod pro­tek­to­rat króla Dro­me­rii, prze­wie­zio­no do na­szych wię­zień, gdzie cze­ka­ją na stra­ce­nie.

– Do­sko­na­le. Uświet­nisz swoją obec­no­ścią wszyst­kie eg­ze­ku­cje. Niech lud wie, że rada kró­lew­ska jest bez­po­śred­nio za­an­ga­żo­wa­na w walkę o przy­wró­ce­nie ładu w kraju. Kaci mają wy­ka­zać się twór­czą in­wen­cją. Im dłu­żej bę­dzie żył ska­za­niec, tym więk­sza za­pła­ta. Macie z tego zro­bić pokaz stra­chu, żeby na­stęp­ni bun­tow­ni­cy prze­my­śle­li swoje za­cho­wa­nie, zanim przyj­dą im do łbów głu­pie po­my­sły.

Dah­nel po­wstrzy­mał wy­peł­za­ją­cy mu na twarz gry­mas nie­za­do­wo­le­nia. W ob­li­czu króla umie­jęt­ność ukry­wa­nia emo­cji była bar­dzo przy­dat­na.

– Co tylko Wasza Wy­so­kość roz­ka­że. Pra­gnę jed­nak za­uwa­żyć, że na­stro­je wśród pod­da­nych nie są naj­lep­sze i może warto by­ło­by roz­wa­żyć…

– Nie. Nie za­mie­rzam ry­zy­ko­wać, że ko­lej­ni głup­cy uzna­ją mnie za sła­be­usza. Wszy­scy mają wie­dzieć, jaka jest kara za zdra­dę. Ko­niec te­ma­tu.

Mar­sza­łek skło­nił po­kor­nie głowę.

– Jak wy­glą­da sy­tu­acja w na­szym skarb­cu? – za­py­tał król.

Pod­skar­bi ko­ron­ny Mi­shal Na­genv drgnął, po­trzą­sa­jąc wszyst­ki­mi trze­ma pod­bród­ka­mi, kiedy zro­zu­miał, że wład­ca zwra­ca się bez­po­śred­nio do niego. Wstał nie­zgrab­nie, opie­ra­jąc tłu­ste jak kieł­ba­ski palce o blat stołu. Vis­sa­rin pa­trzył na niego z po­gar­dą.

– Nie da się ukryć, że wojna do­mo­wa z księ­ciem Vi­ta­mi­rem była kosz­tow­na i skar­biec za­czy­na świe­cić pust­ka­mi. Karny po­da­tek na­ło­żo­ny na lo­ja­li­stów brata Wa­szej Kró­lew­skiej Mości z pew­no­ścią nie wy­star­czy, by po­kryć nawet bie­żą­ce kosz­ty. Nie mó­wiąc już o re­no­wa­cji na­le­żą­cych do ko­ro­ny miast, które ule­gły znisz­cze­niu, od­bu­do­wie woj­ska i od­two­rze­niu na­szej siat­ki szpie­gow­skiej. Mu­si­my zwró­cić się o po­życz­kę do…

– Mam że­brać o pie­nią­dze? – Wład­ca na­chy­lił się nad sto­łem, zni­ża­jąc głos do groź­ne­go szep­tu. – Je­stem kró­lem, Na­genv. Nie pro­szę ani nie kajam się przed in­ny­mi wład­ca­mi. Czy mój oj­ciec zni­żał się do bła­gań o złoto?

– Nie – wy­sa­pał na­tych­miast pod­skar­bi. – Oczy­wi­ście, że nie, mój panie, jed­nak oj­ciec Wa­szej Kró­lew­skiej Mości mie­rzył się z nieco in­ny­mi pro­ble­ma­mi, niż my i…

– Dość! – Kró­lew­ska ręka huk­nę­ła o błysz­czą­cy blat, aż pod­sko­czy­ły srebr­ne kie­li­chy. – To jest twoja rada? Po to trzy­mam cię i po­zwa­lam wy­że­rać za­pa­sy z mojej spi­żar­ni? Musi być inny spo­sób!

Mi­shal zer­k­nął na boki, ale tak Dah­nel, jak i kanc­lerz ko­ron­ny Go­swin Peanr, uni­ka­li jego spoj­rze­nia.

– Można – wy­ją­kał – skon­fi­sko­wać ma­ją­tek bun­tow­ni­ków, któ­rzy opo­wie­dzie­li się po stro­nie księ­cia Vi­ta­mi­ra, od­ma­wia­jąc prawa łaski, które wcze­śniej zo­sta­ło za­sto­so­wa­ne wobec nie­któ­rych rodów…

– Le­piej. Mów dalej.

– Można też na­ło­żyć nowy po­da­tek… Na wszyst­kich miesz­kań­ców kró­le­stwa… Po­wiedz­my… Po­da­tek No­we­go Ładu?

– Wi­dzisz? Jak chcesz, to po­tra­fisz. Zaj­miesz się tym. Po­da­tek ma objąć wszyst­kich, od ma­gna­te­rii, po naj­bied­niej­szych miesz­czan. Każdy musi zło­żyć się na od­bu­do­wę kró­le­stwa. Ustal wy­so­kość opłat z Dah­ne­lem.

– Panie – prze­mó­wił spo­koj­nie mar­sza­łek, wy­mie­nia­jąc spoj­rze­nia z Go­swi­nem – oba­wiam się, że szlach­ta, która wal­czy­ła po na­szej stro­nie, może być wy­so­ce nie­za­do­wo­lo­na z ko­lej­nych po­dat­ków. Oni rów­nież od­czu­li skut­ki walki o osa­dze­nie wa­szej kró­lew­skiej mości na tro­nie.

– Więc prze­ko­naj ich, że to dla wspól­ne­go dobra. Naj­bar­dziej opor­nym obie­caj część ziem, które ode­bra­li­śmy bun­tow­ni­kom. W gra­nicach roz­sąd­ku, ma się ro­zu­mieć. Wy­my­ślisz coś, wie­rzę w to.

Dah­nel y Brodd ża­ło­wał, że nie po­tra­fi po­dzie­lać kró­lew­skiej wiary.

– Kon­ty­nu­uj­my, pa­no­wie – rzekł wład­ca.

***

Wpa­da­ją­cy przez okno blask księ­ży­ca rzu­cał srebr­ną po­świa­tę na nagą skórę Inez. Na­łoż­ni­ca opusz­ka­mi pal­ców gła­dzi­ła pierś Vis­sa­ri­na, wsłu­cha­na w jego mo­no­log.

– Nie ja uczy­ni­łem się kró­lem. Bo­go­wie to zro­bi­li. Bo­go­wie po­pro­wa­dzi­li mnie do zwy­cię­stwa nad Vi­ta­mi­rem. Z woli bogów noszę tę prze­klę­tą ko­ro­nę i co­dzien­nie pró­bu­ję utrzy­mać kró­le­stwo w ry­zach. Ale nikt tego nie ro­zu­mie. Ci głup­cy nie widzą, że robię to wszyst­ko dla nich. Nie poj­mu­ją, że od­bu­do­wa kraju wy­ma­ga wy­sił­ku od każ­de­go z nas, a ogni­ska zdra­dy na­le­ży trak­to­wać ogniem i że­la­zem, by po­zbyć się tej za­ra­zy. Za­miast mi pomóc, pod­no­szą prze­ciw­ko mnie głowy. Ślą listy, do­ma­ga­ją się zwol­nie­nia z po­dat­ku, ape­lu­ją o przy­wi­lej łaski dla bun­tow­ni­ków. Co­dzien­nie zja­wiają się nowi po­sła­ńcy z proś­ba­mi lub żą­da­nia­mi od swo­ich panów.

Inez nie od­po­wia­da­ła. Nie ocze­ki­wał, że to zrobi. Uwiel­biał w niej to pełne zro­zu­mie­nia mil­cze­nie, które zda­wa­ło się po­chła­niać wy­po­wia­da­ne przez niego skar­gi.

– Wszyst­kich tak wzbu­rzy­ło po­wie­sze­nie re­be­lian­tów z Lven. A co in­ne­go mo­głem zro­bić z ludź­mi, któ­rzy na mocy ja­kichś sta­ro­daw­nych praw chcie­li oddać moje naj­więk­sze przy­gra­nicz­ne mia­sto w ręce ob­ce­go króla? To i tak była szyb­ka śmierć, na którą nie za­słu­gi­wa­li. Tych kilku pod­że­ga­czy, któ­rych pu­blicz­nie stra­co­no, to ko­niecz­ność. Nie­zbęd­na do pod­kre­śle­nia mojej wła­dzy. Co sły­szę w za­mian? Na­zy­wa­ją mnie ty­ra­nem. Krwio­żer­czym de­spo­tą. Grożą wy­po­wie­dze­niem po­słu­szeń­stwa. Chcą mi wbić nóż w plecy, gdy wal­czę dla nich o lep­sze jutro.

Na­łoż­ni­ca za­mru­cza­ła z dez­apro­ba­tą, sku­biąc de­li­kat­nie włosy na kró­lew­skim tor­sie. Jej twarz nie wy­ra­ża­ła ni­cze­go.

– Dah­nel i Go­swin su­ge­ru­ją, abym ustą­pił. Per­trak­to­wał. Nie ro­zu­mie­ją, że raz oka­za­na sła­bość bę­dzie cią­gnąć się la­ta­mi, pro­wo­ku­jąc roz­ru­chy i dając pod­sta­wę do ko­lej­nych żądań ze stro­ny rosz­cze­nio­wej szlach­ty. Nie mogę ufać ich osą­dom w tej kwe­stii. Są zbyt słabi, by znieść cię­żar wła­dzy. To był ich po­mysł, żeby wsa­dzić Vi­ta­mi­ra do lochu, pod­czas gdy ja chcia­łem zabić tego za­pi­ja­czo­ne­go gnoj­ka. Mar­twi nie mają praw do tronu. Żywy wciąż może sta­no­wić za­gro­że­nie. Szcze­gól­nie teraz, gdy nie­po­ko­je rosną, za­miast po­wo­li wy­ga­sać. Muszę za­ufać sobie. Niech mi do­ra­dza­ją, ale muszą być świa­do­mi, że osta­tecz­ny głos na­le­ży do mnie. Głos, któ­re­mu prze­wo­dzi wola bogów.

Otwar­te okien­ni­ce wpu­ści­ły do po­ko­ju okrzy­ki na­wo­łu­ją­cych się na mu­rach straż­ni­ków. Vis­sa­rin wes­tchnął. Pro­ste, żoł­nier­skie życie. Tej nocy, jak nigdy wcze­śniej, do­ce­niał wol­ność od cię­ża­ru de­cy­zyj­no­ści, przy­na­leż­ną zwy­kłe­mu wo­ja­ko­wi.

– Cza­sa­mi ża­łu­ję, że oj­ciec zbun­to­wał się i zabił króla Ro­ma­ra. Że za­siadł na tro­nie, za­miast wró­cić do Ka­za­anu i wieść spo­koj­ne życie. Czuję się jak ska­za­niec, obar­czo­ny ko­niecz­no­ścią spra­wo­wa­nia wła­dzy. Od­dał­bym wiele, żeby jak kie­dyś wsiąść na konia i ga­lo­po­wać przed sie­bie. Z mie­czem u boku. Bez planu. Wolny od obo­wiąz­ków.

Inez naj­wy­raź­niej znu­dzi­ła prze­mo­wa. Dziew­czy­na unio­sła się na ra­mio­nach, za­wi­sła nad wład­cą i zło­ży­ła de­li­kat­ny po­ca­łu­nek na jego po­licz­ku.

– Je­steś po­ma­zań­cem bogów – wy­szep­ta­ła mię­dzy ko­lej­ny­mi mu­śnię­cia­mi warg, zna­czą­cy­mi jego szyję i tors. – Wy­bra­li cię, bo tylko ty masz siłę ura­to­wać kró­le­stwo. To twoje prze­zna­cze­nie.

Gwał­tow­nie chwy­cił ją za ra­mio­na i ob­ró­cił na plecy. Pi­snę­ła z uda­wa­nym prze­ra­że­niem, jakby to nie był stały ele­ment ich gry. Spoj­rzał głę­bo­ko w jej oczy, potem od­na­lazł mięk­kie usta. Po chwi­li zu­peł­nie za­tra­cił się w słod­kim za­pa­chu jej skóry.

***

– Spa­cy­fi­ko­wał Ustvik – po­wie­dział Da­hnel ze spo­ko­jem, któ­re­go w głębi serca nie od­czu­wał. – Mia­sto od­mó­wi­ło pod­da­nia, więc zdo­był je sztur­mem. Wybił wszyst­kich obroń­ców. Pod­czas plą­dro­wa­nia zgi­nę­ła rów­nież znacz­na część miesz­kań­ców. Sta­ro­stą uczy­nił jed­ne­go ze swo­ich do­wód­ców.

Ani ob­wie­szo­ny zło­tem kanc­lerz Go­swin, ani łysy jak jajo naj­wyż­szy hie­rar­cha Uriel nie sko­men­to­wa­li za­sły­sza­nych in­for­ma­cji. Mar­sza­łek nie dzi­wił się. Trudno było zna­leźć od­po­wied­nie słowa.

Sie­dzie­li w ga­bi­ne­cie Dah­ne­la, na naj­wyż­szym pię­trze wieży w jego zamku. W po­miesz­cze­niu, prócz stołu i kilku krze­seł, nie było żad­nych mebli ani de­ko­ra­cji, przez co pokój ko­ja­rzył się z mni­sią celą.

Go­ście ucie­ka­li od roz­po­czę­cia roz­mo­wy. Ka­płan co i rusz mo­czył palec w piw­nej pia­nie, kre­śląc wzory na bla­cie. Kanc­lerz wpa­try­wał się w dno kufla. Dah­nel nie mógł tego dłu­żej znieść.

– To nasza wina – po­wie­dział na głos to, co wszy­scy my­śle­li. – To myśmy pchnę­li go w kie­run­ku wła­dzy.

– A co in­ne­go mo­gli­śmy zro­bić? – za­py­tał Uriel.

– Na pewno nie wma­wiać mu, że jest wy­brań­cem bogów! – wark­nął mar­sza­łek.

– Wy­da­wał się do­brym kan­dy­da­tem…

– Nigdy nie wy­da­wał się dobry – za­pro­te­sto­wał Go­swin. – Po pro­stu wy­da­wał się lep­szy od Vi­ta­mi­ra, to wszyst­ko.

Nie­za­prze­czal­nie miał rację. Dah­nel uwa­żał, że nikt z ca­łe­go rodu Ka­za­an nie nada­wał się do dzier­że­nia wła­dzy. Ani Haran, który przy po­mo­cy re­be­lii wspiął się na tron. Ani Vis­sa­rin, który był świet­nym żoł­nie­rzem, ale mar­nym przy­wód­cą. A już na pewno nie Vi­ta­mir, który do­sko­na­le spraw­dzał się pod­czas bie­sia­dy, za to fa­tal­nie pod­czas bitwy czy z ber­łem w ręku.

Odkąd mar­sza­łek pa­mię­tał, w kró­le­stwie za­wsze pa­no­wał ba­ła­gan. Cię­giem mie­rzy­li się z no­wy­mi pro­ble­ma­mi; już to z do­ma­ga­ją­cą się swo­bód szlach­tą, już to z są­sia­da­mi, któ­rzy ła­ko­mie pa­trzy­li na żyzne zie­mie i bo­ga­te złoża sre­bra Ru­the­nii. Stary Haran wzniósł jed­nak ich pro­ble­my na zu­peł­nie nowy szcze­bel, ogła­sza­jąc wszem i wobec, że o suk­ce­sji za­de­cy­du­je oso­bi­ście, nie su­ge­ru­jąc się obo­wią­zu­ją­cym dotąd pra­wem dzie­dzi­cze­nia przez naj­star­sze­go z synów. Chciał w ten spo­sób zmu­sić po­tom­ków do wy­ka­za­nia się przed nim i udo­wod­nie­nia mu, który z nich bę­dzie lep­szym wład­cą. Plan nie dość, że nie przy­niósł ocze­ki­wa­nych re­zul­ta­tów, to jesz­cze spro­wa­dził na kraj wojnę do­mo­wą, kiedy król zmarł nagle, nie spi­saw­szy uprzed­nio te­sta­men­tu.

Hu­la­ka Vi­ta­mir był ulu­bień­cem po­spól­stwa, które wi­dzia­ło w nim sym­pa­tycz­ne ksią­żąt­ko. Nie­po­rad­ny, lu­bią­cy prze­sad­nie wypić, ale za to do­bro­tli­wy i ugo­do­wy. Stara ma­gna­te­ria głę­bo­ko nim po­gar­dza­ła, toteż szyb­ko wpadł w przy­ja­zne ob­ję­cia młod­szej czę­ści szlach­ty, upa­tru­ją­cej w nim stoł­ka, z któ­re­go można wspiąć się po szcze­blach ka­rie­ry, lub ma­rio­net­ki, którą swo­bod­nie da się ste­ro­wać, gdy już za­sią­dzie na tro­nie.

Vis­sa­ri­na wła­dza po­cząt­ko­wo nie ob­cho­dzi­ła. Szczy­t jego ma­rzeń stanowiła szar­ża na wroga z dum­nie po­wie­wa­ją­cym sztan­da­rem nad głową. Z tego po­wo­du dla wielu był kró­lem do­sko­na­łym, który rzą­dze­nie po­zo­sta­wi do­rad­com, a sam skupi się na mi­li­tar­nych aspek­tach pa­no­wa­nia. Wśród tych wielu znaleźli się oczy­wi­ście Dah­nel y Brodd, Go­swin Peanr, nie­obec­ny na spo­tka­niu Mi­shal Na­genv, a także Uriel, świą­to­bli­wy ka­płan Naj­wyż­sze­go Boga Svaj­ro­sa. To oni prze­ko­na­li Vis­sa­ri­na, że wolą ojca było, aby młod­szy z ksią­żąt prze­jął ko­ro­nę.

Pół­rocz­na wojna do­mo­wa do­pro­wa­dzi­ła kró­le­stwo na skraj ruiny. Do Vi­ta­mi­ra i jego so­jusz­ni­ków przy­łą­czy­li się sta­ro­sto­wie więk­szo­ści zna­czą­cych miast. U boku Vis­sa­ri­na sta­nę­li ci, któ­rzy uwa­ża­li go za lep­szego pre­ten­den­ta do tronu, lub po pro­stu nie mogli znieść jego brata. Jesz­cze inni, jak to zwy­kle bywa, zwle­ka­li z opo­wie­dze­niem się po któ­rejś ze stron, lub po cichu wspie­ra­li oby­dwie. W końcu Vis­sa­rin zwy­cię­żył. Li­to­ści­wie wrzu­cił star­sze­go brata do lochu i roz­po­czął rządy. Zu­peł­nie inne, niż wszy­scy to sobie wy­obra­ża­li. I cho­ciaż od jego ko­ro­na­cji mi­nę­ło nie­speł­na pół­to­ra roku, sy­tu­acja w kraju wcale nie wy­glą­da­ła le­piej. Szlach­ta coraz gło­śniej na­wo­ły­wa­ła do walki prze­ciw kró­lo­wi, od­ma­wia­jąc pła­ce­nia po­dat­ków, po­dob­nie jak sta­ro­sto­wie więk­szych miast.

– Skoro my to za­czę­li­śmy, my też mu­si­my coś z tym zro­bić – stwier­dził Dah­nel. – Nim bę­dzie za późno.

– Ale co? – za­py­tał Go­swin. – Mamy pójść do Vi­ta­mi­ra, prze­pro­sić go za mie­sią­ce spę­dzo­ne w lochu i za­pro­po­no­wać ko­lej­ną wojnę? Z pew­no­ścią by nam po­dzię­ko­wał, nie wąt­pię. Zresz­tą, nie stać nas na wojnę. A kró­lew­ska armia jest wier­na Vis­sa­ri­no­wi. Żoł­nie­rze go ko­cha­ją. Uwa­ża­ją za jed­ne­go z nich i pójdą za nim w ogień, jeśli bę­dzie trze­ba. Skry­to­bój­stwo nie wcho­dzi w grę, bo nie mamy kan­dy­da­ta na tron, a rządy ja­kiej­kol­wiek rady re­gen­cyj­nej to kpina. Nie, pa­no­wie. Już jest za późno. Je­ste­śmy w sza­chu. Mu­si­my pić to piwo, któ­re­go na­wa­rzy­li­śmy.

– Nie zgo­dzę się z tym bra­kiem kan­dy­da­ta.

– Chyba nie my­ślisz o…

– Tak. O Dro­me­rii.

– Nikt w Ru­the­nii nie za­ak­cep­tu­je dro­mer­skie­go króla na tro­nie – za­pro­te­sto­wał Uriel.

– Nie cho­dzi mi o sa­me­go króla. Zresz­tą, ich wład­ca jest stary, nie za­gwa­ran­tu­je nam po­ko­ju. Nie ma też, jak słusz­nie za­uwa­żył nasz hie­rar­cha, do­brej opi­nii wśród tu­tej­sze­go ludu. Star­szy z kró­lew­skich synów, Aran, odzie­dzi­czy Dro­me­rię. Od dziec­ka przy­go­to­wu­ją go do tej roli. Ale młod­szy, Der­mot, to zu­peł­nie inna kwe­stia. Chło­pak ma w sobie naszą krew. Jego matka, druga żona króla Bar­ha­na, po­cho­dzi wszak stąd, ze sta­re­go rodu Tru­sov. Młody ksią­żę wiele lat spę­dził w Ru­the­nii, zna nasze oby­cza­je i język. Ma też, co naj­waż­niej­sze, prawa do tronu. I to więk­sze, niż Vis­sa­rin.

Kanc­lerz ko­ron­ny po­ki­wał w za­du­mie głową, ale hie­rar­cha Uriel pa­trzył na mar­szał­ka z nie­zro­zu­mie­niem.

– Romar, nasz przed­ostat­ni, pra­wo­wi­ty i za­mor­do­wa­ny w cza­sie buntu król, oraz Bar­han, obec­ny król Dro­me­rii, byli da­le­ki­mi ku­zy­na­mi – wy­ja­śnił Dah­nel. – Po­wo­łu­jąc się na to po­kre­wień­stwo, ksią­żę Der­mot ma pod­sta­wy, by ubie­gać się o pa­no­wa­nie w Ru­the­nii.

– Wy­da­je mi się to mocno na­cią­ga­ne – po­wie­dział Go­swin. – W do­dat­ku, bądź co bądź, to nadal bę­dzie obcy na na­szym tro­nie.

– Chło­pak ma pięt­na­ście, może szes­na­ście lat. I ra­czej nikłe po­ję­cie o rzą­dze­niu. Można go ukształ­to­wać, uczy­nić jed­nym z nas. Wy­ple­nić szko­dli­we dro­mer­skie na­wy­ki. Po­moc­ny w tej sy­tu­acji bę­dzie ślub, z któ­rąś z tu­tej­szych szlach­cia­nek. Poza tym uwa­żam, że lep­szy obcy wład­ca, niż przy­glą­da­nie się po­wol­ne­mu roz­pa­do­wi Ru­the­nii. To pierw­sze może nas po­cią­gnąć na dno, ale nie musi. To dru­gie prę­dzej czy póź­niej na pewno nas za­bi­je.

– Masz moż­li­wość za­aran­żo­wać spo­tka­nie? – za­py­tał kanc­lerz.

– Mam, ale po­trze­bu­ję wa­szej zgody.

– Zrób to. Do­pil­nuj też, żeby w po­sta­no­wie­niach zna­la­zło się słowo o nie­zmien­no­ści kró­lew­skiej rady i ogra­ni­cze­niu ewen­tu­al­nych do­rad­ców z Dro­me­rii dla no­we­go króla.

– Na­tu­ral­nie. Hie­rar­cho?

Uriel wo­dził ocza­mi po roz­mów­cach, wy­raź­nie nie­prze­ko­na­ny.

– Pa­no­wie, mó­wi­my o ko­lej­nej woj­nie do­mo­wej…

– Mó­wi­my o ra­to­wa­niu kró­le­stwa przed upad­kiem. Nie mo­że­my prze­bie­rać w środ­kach, gdy ważą się losy Ru­the­nii. Na tym po­le­ga cię­żar wła­dzy.

Ka­płan wes­tchnął i ze smut­kiem po­ki­wał głową.

– Niech więc dzie­je się wola bogów. Zrób, co uwa­żasz za ko­niecz­ne, mar­szał­ku.

***

Inez drgnę­ła, gdy otwar­te z mocą drzwi ude­rzy­ły o ścia­nę. Vis­sa­rin wpadł do po­ko­ju z wście­kłym gry­ma­sem na twa­rzy.

Wró­cił po­ko­na­ny, po­my­śla­ła. Wy­je­chał na­prze­ciw wro­gom, wydał im bitwę. I prze­grał. To jego ko­niec i on o tym wie.

Z da­le­ka śmier­dział krwią, którą po­kry­ty był od stóp do głów. Jed­nak me­tre­sa nie do­strze­gła na nim żad­nych po­waż­nych ran, nie li­cząc wi­docz­nej na pierw­szy rzut oka rany na dumie.

Król zła­pał za kra­wędź stołu i z dzi­kim wrza­skiem ci­snął go na ścia­nę, roz­rzu­ca­jąc po pod­ło­dze za­sta­wę i reszt­ki śnia­da­nia. Chwy­cił w obie dło­nie por­ce­la­no­wy wazon, spro­wa­dzo­ny z da­le­kie­go wscho­du spe­cjal­nie dla niej, i rzu­cił nim o zie­mię, tłu­kąc na­czy­nie na setki ka­wał­ków. Wresz­cie usiadł na łóżku, zła­pał się za głowę i za­marł na kilka dłu­gich chwil.

Mil­cza­ła. Wie­dzia­ła, że od­re­ago­wu­je wście­kłość, któ­rej nie chciał po­ka­zać wobec woj­ska. Po­zwo­li­ła mu wy­buch­nąć i teraz cze­ka­ła, aż osty­gnie.

– Będą tu za trzy dni. Dro­mer­ski chłop­taś na czele swo­jej armii, a z nim wszy­scy ci, któ­rzy na­zy­wa­li się moimi so­jusz­ni­ka­mi. Brodd, Peanr i cała resz­ta ha­ła­stry, która trwa­ła przy mnie, kiedy mieli z tego ko­rzy­ści. Ale nie do­sta­ną łatwo tego mia­sta, o nie. Zgo­tu­ję im tu przed­smak Ot­chła­ni. Spalę tu wszyst­ko do gołej ziemi! Razem z nimi!

Inez wy­czu­ła, że to ostat­ni mo­ment na ura­to­wa­nie sie­bie, a przy oka­zji może i ty­się­cy nie­win­nych ludzi. Po­de­szła do ko­chan­ka, uklęk­nę­ła i czule ujęła w obie dło­nie jego twarz, zwal­cza­jąc w sobie obrzy­dze­nie spo­wo­do­wa­ne dra­żniącym noz­drza odo­rem krwi.

– Oczy­wi­ście, że mo­żesz to zro­bić, uko­cha­ny. Nikt cię nie po­wstrzy­ma. Ale czy na­praw­dę tego wła­śnie chcesz?

Po­pa­trzył na nią ze zdzi­wie­niem.

– Oczy­wi­ście! Nie pod­dam mia­sta bez walki!

– Więc bę­dzie to twój ostat­ni bój. A prze­cież nie musi tak być.

– Co masz na myśli?

– Mó­wi­łeś – rze­kła, sia­da­jąc obok męż­czy­zny – że wiele od­dał­byś za moż­li­wość wy­je­cha­nia. Po­rzu­ce­nia obo­wiąz­ków, życia nie­za­leż­ne­go, bez po­li­ty­ki i dworu. Czy mo­żesz wy­obra­zić sobie lep­szą oka­zję do zre­ali­zo­wa­nia tego pra­gnie­nia?

– Mam oddać tron i ko­ro­nę, które po­wie­rzy­li mi bo­go­wie? – za­py­tał z nie­do­wie­rza­niem. – Czy to nie ty mi mó­wi­łaś, że to nie­bio­sa wy­bra­ły mnie do roli wład­cy?

– Nie mó­wi­łam, że zo­sta­łeś wy­bra­ny do rzą­dze­nia. Mó­wi­łam, że wy­bra­li cię do ura­to­wa­nia kró­le­stwa. I zro­bi­łeś to. Ura­to­wa­łeś je przed swoim bra­tem. Ura­to­wa­łeś przed jego po­plecz­ni­ka­mi, któ­rzy roz­dar­li­by kraj na strzę­py. Speł­ni­łeś swoje za­da­nie, a bo­go­wie na­gra­dza­ją cię zwol­nie­niem z obo­wiąz­ków i zsy­ła­ją oka­zję do od­zy­ska­nia wol­no­ści. Nie od­rzu­caj po­chop­nie ich darów.

– Ale… – za­ją­knął się, za­wa­hał. – Miał­bym być tylko na­rzę­dziem w ich ręku?

– Wszy­scy je­ste­śmy tylko na­rzę­dzia­mi w rę­kach bogów – tłu­ma­czy­ła ła­god­nie, trzy­ma­jąc go za dłoń. – Ale nie ty. Ty je­steś bro­nią. Bło­go­sła­wio­nym ostrzem. I teraz, kiedy wy­ko­na­łeś przy­pi­sa­ną ci misję, na­resz­cie je­steś wolny. Nie wi­dzisz tego, naj­mil­szy?

Za­milkł, za­my­ślił się. Wi­dzia­ła, że tra­fi­ła w od­po­wied­nie stru­ny, a w jego duszy roz­brzmia­ła pieśń o swo­bo­dzie. W murze kró­lew­skiej pychy po­ja­wił się wyłom i teraz na­le­ża­ło pójść za cio­sem.

– Dokąd miał­bym pójść? Będą mnie ści­gać.

– Nie star­czy im czasu na po­ścig. Muszą opa­no­wać sy­tu­ację w kró­le­stwie. Po­zy­cja Dro­mer­czy­ka bę­dzie nie­pew­na przez dłu­gie lata. Skupi się na umoc­nie­niu wła­dzy i za­po­mni o tobie. A po­je­chać mo­żesz, dokąd tylko ze­chcesz. Na wschód, do Do­rbush lub Mu­tra­dian. Na po­łu­dnie, do Ha­el­ten, da­le­kie­go Athe­no­is czy na zie­mię Ce­sar­stwa Ka­sta­lij­skie­go. Dziki Gor­khan na za­cho­dzie i mroź­ne kraje pół­no­cy rów­nież stoją przed tobą otwo­rem. Po­rzuć ro­do­wy znak, przyj­mij nowe imię i żyj tak, jak za­wsze chcia­łeś. Wy­ko­rzy­staj szan­sę, o któ­rej dotąd nie mo­głeś nawet ma­rzyć!

Do­tar­ła do niego. Zro­zu­mia­ła to po uśmie­chu, który po­wo­li wpeł­zał mu na twarz i bły­sku, który roz­ja­śnił oczy. Ode­tchnę­ła nie­zau­wa­żal­nie.

Der­mot po­wi­nien mnie za to na­gro­dzić, jak już przej­mie mia­sto.

– Po­je­dziesz ze mną? – za­py­tał Vis­sa­rin.

– Nie po­ra­dzę sobie w głu­szy. Będę ci cię­ża­rem. Każda po­dróż ze mną wy­dłu­ży się dwu­krot­nie. Nie, ko­cha­ny, mu­sisz iść wła­sną ścież­ką, bez oglą­da­nia się na mnie.

W oczach króla po raz pierw­szy do­strze­gła au­ten­tycz­ny smu­tek. Może ten czło­wiek ma jed­nak w sobie ja­kieś głęb­sze uczu­cia?

– Ro­zu­miem. Ko­cham cię, Inez – wy­po­wie­dział te słowa po raz pierw­szy, wy­trą­ca­jąc ją na chwi­lę z we­wnętrz­nej rów­no­wa­gi.

– A ja cie­bie, mój królu – od­po­wie­dzia­ła, na­chy­la­jąc się, by zło­żyć po­ca­łu­nek na jego ustach.

Ostat­nim, co usły­sza­ła w życiu, był zgrzyt no­żo­wej klin­gi o oku­cie wi­szą­cej przy pasie po­chew­ki.

***

Wie­czor­ne niebo roz­bły­sło łuną ognia. Czar­ne fi­la­ry kłę­bów dymu pięły się ku gwiaz­dom, jakby chcia­ły pod­trzy­mać niebo przed upad­kiem.

Vis­sa­rin ob­ró­cił de­re­szo­wa­tą klacz i spoj­rzał z wy­so­ko­ści wzgó­rza na chro­nią­cy się za for­ty­fi­ka­cja­mi gród. Dro­ska, sto­li­ca Ru­the­nii pło­nę­ła dzie­siąt­ka­mi po­ża­rów. Wraz z mia­stem pło­nął rów­nież Osverg, sie­dzi­ba tu­tej­szych kró­lów, do nie­daw­na jego dom.

Przed wy­jaz­dem ze­brał naj­wier­niej­szych do­wód­ców. Z wła­sne­go kufra wrę­czył każ­de­mu pę­ka­tą sakwę zło­tych monet i wydał ostat­nie roz­ka­zy.

– Nie mamy szans długo bro­nić mia­sta. Moi do­rad­cy zdra­dzi­li mnie, was i całe nasze kró­le­stwo, od­da­jąc je w łapy ob­ce­go ksią­żąt­ka. Zbyt czę­sto krwa­wi­li­śmy za tych, któ­rzy teraz od­wró­ci­li się do nas ple­ca­mi. Czas po­my­śleć o sobie.

Każ­de­mu pa­trzył głę­bo­ko w oczy przez kilka ude­rzeń serca. Żaden nie ośmie­lił się ode­zwać.

– Roz­dzie­la­my się. Każdy musi po­ra­dzić sobie sam. W ten spo­sób mamy więk­szą szan­sę prze­trwać, by pew­ne­go dnia pod­jąć walkę na nowo. Gdy już nie będą się nas spo­dzie­wać. Udaję się na wschód, pod gra­ni­cę z Do­rbush. Tam będę zbie­rał so­jusz­ni­ków i siły.

– Mój panie – od­wa­żył się w końcu za­brać głos jeden z wa­taż­ków. – A co z resz­tą two­je­go woj­ska?

– Prze­każ­cie im, że w pre­zen­cie do­sta­ją mia­sto i zamek. Mają dwa dni, by plą­dro­wać i gwał­cić, ile tylko dusza za­pra­gnie. Potem muszą wszyst­ko spa­lić. Niech Der­mot za­sta­nie tu zglisz­cza.

Uśmiech­nę­li się wil­czo, tak jak ocze­ki­wał. Mówi się, że nie ma gor­sze­go ży­wio­łu, niż spusz­czo­ne z łań­cu­cha woj­sko.

Nie czuł naj­mniej­sze­go żalu, oglą­da­jąc pło­ną­ce mia­sto. Nigdy nie przy­wykł do za­tło­czo­nej i ha­ła­śli­wej sto­li­cy, do po­li­ty­ków, dwo­ra­ków i po­chleb­ców, któ­rych przy ojcu nie bra­ko­wa­ło. Jego praw­dzi­wym domem był Ka­za­an, gdzie wy­cho­wał się i do­ra­stał. Drob­ny smu­tek od­czu­wał je­dy­nie z po­wo­du Inez. Po­cząt­ko­wo wma­wiał sobie, że po­stą­pił słusz­nie, po­nie­waż w cza­sie plą­dro­wa­nia woj­sko mogło ją do­paść i uczy­nić z nią strasz­ne rze­czy, chciał więc umniej­szyć jej cier­pień. Potem mu­siał przy­znać przed samym sobą, że naj­zwy­czaj­niej w świe­cie oba­wiał się, iż dziew­czy­na prze­ży­je gra­bież zamku, a na­stęp­nie za­krę­ci się wokół no­we­go wład­cy, by wsko­czyć mu do łóżka i opo­wia­dać se­kre­ty, które zo­sta­ły jej po­wie­rzo­ne. A tego już nie mógł pu­ścić pła­zem. Kazał ją póź­niej za­ko­pać w ogro­dzie, na skra­ju ja­bło­nio­we­go sadu, który tak lu­bi­ła.

Droga roz­wi­dla­ła się. Trakt bie­gną­cy na wschód nik­nął w od­le­głej ścia­nie lasu. Droga na po­łu­dnie wiła się wśród pól upraw­nych, wspi­na­ła się na szczyt nie­wiel­kie­go wznie­sie­nia i opa­da­ła za nim. Wła­śnie tam skie­ro­wał klacz.

Mu­siał okła­mać pod­ko­mend­nych. Nie miał wy­bo­ru. Oba­wiał się, że oni rów­nież go nie zro­zu­mie­ją, w efek­cie czego za­rzu­cą mu zdra­dę, a nawet tchó­rzo­stwo. Nie pojmą, że po raz pierw­szy jest na­praw­dę lo­jal­ny wobec je­dy­nej oso­by, któ­rej tę lo­jal­ność był winny – sa­me­mu sobie. Kie­dyś do­cho­wy­wał wier­no­ści ojcu, a ten nie­udol­ny głu­piec nie po­tra­fił nawet wy­zna­czyć wła­sne­go na­stęp­cy i zmu­sił ich do wojny. Póź­niej za­wie­rzył bogom, a ci za­kpi­li z niego, wy­słu­gu­jąc się nim jak na­rzę­dziem.

Nad­szedł czas, by żyć na wła­sną rękę.

Po raz pierw­szy od bar­dzo dawna szcze­rze się uśmiech­nął. Na­resz­cie, po tylu la­tach, znów był wolny. Nic go nie ogra­ni­cza­ło. Nie miał nad sobą żad­nej wła­dzy.

Dał ko­nio­wi ostro­gę i po­ga­lo­po­wał na spo­tka­nie no­we­go życia.