Nie pozwolę ci zgnić

 

 

W nocy Martę von Dob­bin­gen na­wie­dził kosz­mar. Śniło jej się, że stoi przed trum­ną swo­jej nie­daw­no zmar­łej córki, Astrid, oto­czo­na przez tłum ża­łob­ni­ków. Pa­trzy­ła na he­ba­no­we wieko, gdy do­szedł jej uszu szept. Rozejrzała się gorączkowo wokół siebie, ale twarze wokół niej pogrążone były w martwym skupieniu.

Po chwili znowu usłyszała szept, i wtedy doszło do niej, że wydobywa się on z trumny. Serce ko­bie­ty za­czę­ło bić ży­wiej, a jed­no­cze­śnie po­czu­ła chłód w trzewiach. Wahała się, aż tę­sk­no­ta prze­wa­ży­ła nad stra­chem. Podeszła do trumny i na­chy­li­ła się, by lepiej sły­szeć.

– Marto… – mruknęła jej ciot­ka Rosa, sto­ją­ca za ple­ca­mi. – Co ty wyprawiasz…

Kobieta nie zważało na to, nasłuchując w pełnym skupieniu. Z szep­tu udało jej się wy­chwy­cić słowa:

– Nie po­zwól…

– Astrid, kochana… – wy­mam­ro­ta­ła Marta, klę­ka­jąc i dotykając wieko drżącą ręką.

Zza ple­ców za­czę­ły do­cho­dzić pomruki. Na Boga, co ona robi. Po­mie­sza­ło jej się, bie­dacz­ce. To strasz­na tra­ge­dia, ale trze­ba umieć się za­cho­wać.

– Marto! – syk­nę­ła gniew­nie ciot­ka. – Nie wy­pa­da!

– Nie po­zwól… Nie po­zwól mi zgnić… – do­bie­ga­ł szept z trum­ny.

Marta spoj­rza­ła na swoją za­bło­co­ną suk­nię, na blade dło­nie, pokryte ziemią. Z obrzydzeniem potrząsnęła dłonią, ale brud nie chciał odejść. Z przerażeniem dostrzegła czarne robaki, kłębiące się wokół stóp.

Ob­ró­ci­ła się w stronę żałobników. Z każ­dej stro­ny tak­so­wał ją wzrok pełen nie­po­ko­ju i wy­rzu­tu.

Obu­dzi­ła się jak ra­żo­na pio­ru­nem, usia­dła na łóżku i za­czę­ła szlo­chać.

– Astrid, ko­cha­na – wy­dar­ło jej się z pier­si. Po chwi­li opa­no­wa­ła się i za­wo­ła­ła Mo­ni­kę, która przy­bie­gła z lamp­ką i szklan­ką wody.

– Pani życzy sobie jesz­cze lau­da­num? – spy­ta­ła słu­żą­ca, wy­raź­nie prze­ję­ta.

Ob­ra­zy ze snu nie da­wa­ły Mar­cie spo­ko­ju, ale po­krę­ci­ła prze­czą­co głową.

– Nie… nie trze­ba, spró­bu­ję jakoś za­snąć.

Gdy Mo­ni­ka wy­szła, Marta le­ża­ła jesz­cze długi czas, nie mogąc zmru­żyć oka. Nie mogła prze­stać my­śleć o uko­cha­nej córce, zamkniętej w pod­ziem­nej kryp­cie, wydanej na pastwę robactwa i zgnilizny. Wciąż miała przed oczyma jej złote loki i jasną jak alabaster skórę.

Wtedy wróciło do niej wspomnienie, jak córkę po raz ostatni za życia odwiedził pastor.

 

Astrid spojrzała na duchownego i mimo wysokiej gorączki powiedziała rezolutnym głosem:

– Czy zaraz polecę do nieba?

Z piersi Marty wydarł się wtedy szloch.

– Mamciu, nie płacz, zaraz będę z tatą – uspokoiła ją córka.

Po czym dodała,

– I Bóg tam będzie, i matka boska, i pan Jezus, i Ozyrys też.

Pastor popatrzył na dziecko ze zszokowaną miną. Ciotka Rosa rzuciła głosem nie cierpiącym sprzeciwu:

– Kochana, Twój świętej pamięci ojciec był dobrym chrześcijaninem. Interesował się tymi sprawami tylko jako historyk.

I rzuciła cicho pod nosem, ale tak, by Marta usłyszała:

– Te jego przeklęte księgi przyniosły rozpacz naszej pobożnej rodzinie…

 

Na­stęp­ne­go dnia w od­wie­dzi­ny do Marty przy­szła przy­ja­ciół­ka, Anna von Stey­nar, star­sza o rok żona ofi­ce­ra ka­wa­le­rii. Miała na sobie błę­kit­ną je­dwab­ną suk­nię z do­pa­so­wa­nym sta­ni­kiem i sze­ro­ką spód­ni­cą w kształ­cie dzwo­nu. Przy­wdzia­ła też lekki ża­kie­cik w ko­lo­rze sza­rej stali.

Pa­trząc na nie­na­gan­ny strój przy­ja­ciół­ki, Marta po­czu­ła zazdrość. Jej własne suknie były już raczej niemodne. Wie­dzia­ła też, bo zdra­dzi­ło jej to lu­stro w sa­lo­nie, że była blada jak posąg.

Przy­ja­ciół­ka czule przy­tu­li­ła Martę, oferując wyrazy współczucia. Potem obie ko­bie­ty udały się do po­ko­ju na pię­trze, gdzie przez dwa duże okna wpa­da­ło let­nie słoń­ce. Usia­dły przy okrą­głym stole z drew­na orze­cho­we­go. Anna spo­glą­da­ła na sta­ran­nie rzeź­bio­ne ozdo­by w kształ­cie buj­nych liści ro­ślin.

– Mon cheri, to była ostat­nia epoka do­bre­go gustu. Jakie brzyd­kie meble ku­pu­ją teraz wie­deń­scy ban­kie­rzy i ber­liń­scy han­dla­rze! – powiedziała.

– Tak, to praw­da… – od­po­wie­dzia­ła nie­pew­nie Marta. Poczuła ukłucie zazdrości na myśl o światowym życiu koleżanki. Odkąd jej były mąż, Peter, wrócił z Egiptu ciężko chory, Marta nie wyściubiła nosa poza rodzime miasteczko.

– A wuj Ru­pert, kiedy wraca z Ham­bur­ga? – spy­ta­ła ofi­ce­ro­wa.

– Po­wi­nien być za dwa ty­go­dnie – od­par­ła smut­no wdowa.

– A ciotka Rosa? Nie dołączy do nas?

– Bolała ją głowa, kazała przeprosić i pozdrowić ciebie, kochana.

Anna spoj­rza­ła przy­ja­ciół­ce pro­sto w oczy, mó­wiąc:

– To bar­dzo smut­ne, że w tym trud­nym cza­sie brak w domu so­lid­nej, mę­skiej ręki.

– Tak, tak, ow­szem… – od­par­ła Marta, patrząc przed siebie nieobecnym wzrokiem.

Gdy Mo­ni­ka po­da­ła her­ba­tę i ba­deń­skie opłat­ki, Anna za­wie­si­ła wzrok na za­ku­rzo­nym pia­ni­nie. Martę na­szły wtedy wspo­mnie­nia. 

– Pa­mię­tam, jak Astrid pięk­nie grała swoje dzie­cię­ce me­lo­dyj­ki – po­wie­dzia­ła, wzdy­cha­jąc.

– W rze­czy samej, ko­cha­ła mu­zy­kę. Jak się na­zy­wał jej na­uczy­ciel, He­in­rich? Sym­pa­tycz­ny je­go­mość, choć odro­bi­nę eks­cen­trycz­ny, jak chyba wszyscy artyści – od­po­wie­dzia­ła Anna.

Marta kiw­nę­ła głową, po czym przez chwi­lę pa­trzy­ła przed sie­bie zamglonym wzrokiem. Nagle po­wie­dzia­ła:

– Czy nie uwa­żasz, droga Anno, że głu­sza trum­ny, ukry­tej w kryp­cie pod zie­mią, nie przy­stoi ta­kiej wraż­li­wej isto­cie, jak Astrid?

Anna spoj­rza­ła na nią czuj­nie, mru­żąc oczy. Po chwi­li wes­tchnę­ła, do­pi­ła her­ba­tę i za­czę­ła wsta­wać.

– Ach, moja droga – po­wie­dzia­ła z prze­ję­ciem – muszę nie­ste­ty już iść. Pilno mi do le­ka­rza…

Marta od­pro­wa­dzi­ła przy­ja­ciół­kę do wyj­ścia. Potem sta­nę­ła na środ­ku sa­lo­nu i ro­zej­rza­ła się wokół sie­bie. Mar­mu­ro­we po­sadz­ki, orien­tal­ne dy­wa­ny, in­kru­sto­wa­ny zegar na ko­min­ku i zdo­bio­ne mo­ty­wa­mi ro­ślin­ny­mi ścia­ny… W domu zga­sło całe życie. Po­czu­ła się wśród tych ścian, mebli i ozdób zu­peł­nie obco.

 

Obiad zjadła razem z ciotką. Rosa von Dobbingen starała się pocieszyć Martę, na swój wyniosły i nieco szorstki sposób. W końcu ciotka, odkładając sztućce, powiedziała:

– Dostałam zaproszenie do wód od jednej mojej przyjaciółki. Jej mąż był swego czasu wicekonsulem w Genewie. Wiem, że nie minął nawet tydzień, ale myślałam, że może zmiana… No, krótko, nie chciałabyś mi towarzyszyć?

Marta pokręciła smutno głową.

– Nie będziesz miała mi za złe, że zostaniesz na kilka dni sama? – dopytała niepewnie ciotka. – Monika będzie o ciebie dbała…

– Dziękuję, ciociu, poradzę sobie – odparła Marta, siląc się na obojętność. Domyślała się, że ciotka źle czuła się jako pocieszycielka, i być może nawet sama wystarała się o zaproszenie. 

Na myśl o pustym domu Marta poczuła iskierkę podniecenia. Bała się w obecności wścibskiej ciotki szperać w biblioteczce zmarłego męża.

Kilka godzin Marta później pożegnała ciotkę, nie bez ulgi. Zaczekała do późnego wieczora, aż słu­żą­ca po zga­sze­niu świa­teł od­da­li­ła się. Na­stęp­nie za­pa­li­ła lamp­kę i, sta­ra­jąc się stą­pać moż­li­wie cicho, wy­mknę­ła się do bi­blio­te­ki. Na re­ga­łach stały, równo uło­żo­ne, księ­gi zmar­łe­go przed laty męża.

Peter wspo­mi­nał kie­dyś przy roz­mo­wie, że przez bal­sa­mo­wa­nie zwłok Egip­cja­nie chcie­li za­cho­wać nie­śmier­tel­ność duszy. Słowa te wra­ca­ły do niej raz po raz, nie dając Mar­cie spo­ko­ju.

Tra­fi­ła na książ­kę o ry­tu­ałach ma­gicz­nych i po­grze­bo­wych Egip­cjan. Za­czę­ła nie­cier­pli­wie prze­rzu­cać stro­ny, szu­ka­jąc in­for­ma­cji o opo­rzą­dza­niu zwłok po śmier­ci.

Spo­śród po­żół­kłych stro­nic wy­pa­dła ręcz­nie za­pi­sa­na kart­ka. Za­drża­ła, gdy roz­po­zna­ła pismo męża…

Za­czę­ła czy­tać:

 

Drogi Se­ba­stia­nie,

 

w toku moich prac do­sze­dłem do wnio­sku, że wiele uprzed­nio przy­ję­tych za­ło­żeń co do cha­rak­te­ru ry­tu­ałów egip­skich do­ty­czą­cych bal­sa­mo­wa­nia wy­ma­ga sta­ran­nej we­ry­fi­ka­cji. Szcze­gól­nie skła­niam się ku roz­wa­że­niu in­ne­go od­czy­ta­nia pism He­ro­do­ta oraz szcze­gól­ne­go przyj­rze­nia się roli na­try­tu…

 

Po dłuż­szym ustę­pie o cha­rak­te­rze aka­de­mic­kim po­ja­wił się frag­ment, od któ­re­go Mar­cie ży­wiej za­bi­ło serce:

 

Wy­bacz mi tę być może zbyt śmia­łą hi­po­te­zę, którą wy­ja­wiam naj­pierw Tobie, jako czło­wie­ko­wi o szcze­gól­nie sze­ro­kich ho­ry­zon­tach my­ślo­wych. Coraz bar­dziej skła­niam się ku myśli, że Egip­cja­nie po­tra­fi­li zu­peł­nie sku­tecz­nie za­cho­wać nie tylko ciało zmar­łe­go, ale także, w rze­czy samej, jego duszę.

Gdybyś chciał mnie kiedyś odwiedzić, to mógłbym opowiedzieć ci o pewnych praktycznych eksperymentach, które miałem okazję wykonać. Więcej mogę ujawnić już osobiście – sam jednak pamiętasz, że mumie znajdywano nie tylko w grobowcach Egiptu, ale też w naszym kraju.

 

Wsu­nę­ła kart­kę z po­wro­tem, po czym odło­ży­ła książ­ki na miej­sce, upew­nia­jąc się, że nie zo­sta­wi­ła żad­ne­go śladu. Ro­zej­rza­ła się wokół, jakby spo­dzie­wa­jąc zo­ba­czyć kogoś ze służ­by. Za­kra­dła się ci­cha­czem z po­wro­tem do sy­pial­ni.

 

Rano Marta le­d­wie tknę­ła śnia­da­nie, mimo na­le­gań Mo­ni­ki, i czym prę­dzej wy­ru­szy­ła do ap­te­ki. Gdy we­szła do przy­byt­ku, ap­te­karz Win­kler, ły­sie­ją­cy, pulch­ny męż­czy­zna, spoj­rzał na ko­bie­tę z nie­po­ko­jem. 

– Ła­ska­wa pani strasz­nie dziś blada.

– Och, to nic… Chcia­łam tylko lau­da­num.

– Za prze­pro­sze­niem, ale jesz­cze? Prze­cież le­d­wie co sprze­da­łem…

Pa­trzył na nią przez chwi­lę w mil­czeniu. Wtedy ze skła­du na ty­łach ap­te­ki wy­szedł szczu­pły mło­dzie­niec z lekko roz­czo­chra­ny­mi, ciem­ny­mi wło­sa­mi.

– Fla­ko­ny wy­my­te? – spytał groźnie Win­kler.

– Wy­my­te, wy­my­te… – od­parł chło­pak bez prze­ko­na­nia.

Ap­te­karz zwró­cił się do Marty:

– To Ka­spar, mój po­moc­nik. To dobry chło­piec, ale nie­ste­ty trze­ba go wy­le­czyć z nad­mier­ne­go po­bu­dze­nia wy­obraź­ni.

Po­moc­nik, nie pa­trząc na nich, uśmiech­nął się ką­ci­kiem ust.

– Sły­szysz? Nawet ten twój cały Go­ethe zo­stał w końcu sta­tecz­nym urzęd­ni­kiem! – stro­fo­wał go dalej ap­te­karz. Ka­spar wzru­szył ra­mio­na­mi.

Mar­ta w końcu ze­bra­ła się na od­wa­gę, by za­py­tać o skład­ni­ki.

– Drogi panie Win­kler, a czy bę­dzie u pana olej ce­dro­wy i na­tryt?

Za­uwa­ży­ła, że mło­dzie­niec spoj­rzał na nią z za­cie­ka­wie­niem. Win­kler zaraz go zga­nił i wy­słał do ko­lej­nych zadań.

– Olej ce­dro­wy, na­tryt… Droga pani, nie mam na sta­nie i nawet nie będę mógł za­mó­wić. Na co takie skład­ni­ki?

Mar­tha po­czu­ła, że się czer­wie­ni. Głos ugrzązł jej w gar­dle.

– Ła­ska­wa pani Mar­to – ode­zwał się ap­te­karz. – Ze wzglę­du na pani po­ło­że­nie grzecz­nie po­le­cił­bym wi­zy­tę u dok­to­ra Zie­gle­ra.

Nagle rozległ się brzęk tłuczonego szkła. Kaspar cofnął się, poczerwieniały na twarzy. Próbował mamrotać słowa przeprosin.

– Co robisz, niedojdo! – warknął aptekarz. – Na Boga, flasze i retorty… Idź precz! Dość mam ciebie!

Młodzieniec rzucił fartuchem i bez słowa wyszedł zza kontuaru. Marta zauważyła, że ma na sobie naszyjnik, który najpierw wzięła za krzyżyk, ale potem dojrzała z bliska, że jest zaokrąglony na górze. Kaspar minął Martę i wyszedł z apteki bez słowa, trzaskając drzwiami.

– Co za młodzież… Poezje pisze, nauki tajemne studiuje, uważa siebie za głębokiego, a szkło tłucze… – Winkler machnął ręką z irytacją.

– Nauki tajemne? – spytała Marta.

– Ach, to nic, jakieś księgi chował przy sobie, głupota za głupotą. Chciałem mu pomóc po tym, jak wyrzucili go z uczelni. Widać jednak poznali się na nim zupełnie dobrze.

 

Wy­cho­dząc z ap­te­ki Marta od­ru­cho­wo spoj­rza­ła za sie­bie, jakby w oba­wie, że ktoś z do­mow­ni­ków mógł­by ją śle­dzić. Na­stęp­nie sta­nę­ła na rogu miej­skie­go rynku i chwi­lę trwała bez ruchu. Astrid le­ża­ła pod zie­mią, da­le­ko od niej, a jej pięk­na po­stać nisz­cza­ła z każdą go­dzi­ną…

Podeszła do straganiarki.

– Może pani sobie życzy miodów albo ziół? – spytała uprzejmie kobieta.

– Widziała pani, gdzie poszedł ten młodzieniec? – zapytała Marta, nie obrzucając towarów nawet jednym spojrzeniem.

– On, proszę pani, chadza po pracy do “Książęcej”, domyśla się pani pewnie, po co. Nie raz go widziałem pijanego. Dziwię się, że stary Winkler go znosi. – Ściągnęła brwi i dodała szeptem:

– Mam nadzieję, że nie myśli łaskawa pani z nim rozmawiać?

Marta podziękowała grzecznie i ruszyła do karczmy, raz jeszcze oglądając się za siebie.

 

Gdy zbliżała się do drzwi karczmy, ze środka wyszło dwóch podchmielonych czeladników. Ich śmiech ucichł nagle, gdy zauważyli arystokratkę.

Marta musiała zebrać się w sobie, by wejść do środka. W izbie panował półmrok i zaduch. Prawie wszystkie stoliki były zajęte, a gwar mieszał się w kakofonię śmiechu i rozmów. Raz po raz ktoś rzucał jej zdziwione spojrzenie. Jakiś bywalec wskazał ją palcem, a jego kompan zarechotał.

Dostrzegła Kaspara w tyle izby, w grupie kilku młodzieńców. Opowiadał coś z przejęciem, a pozostali słuchali go w skupieniu. Tu był jego żywioł i jego królestwo.

Marta zaczerpnęła powietrza i ruszyła w kierunku młodzieńca, przeciskając się między krzesłami i stolikami. Gdy ją zauważył, spojrzał jej prosto w oczy. Kobieta poczuła wtedy zakłopotanie, ale i też rumieniec oblewający jej twarz. Opuściła na chwilę wzrok. Dopiero po chwili spojrzała na niego znowu. Zwróciła uwagę na wydatne usta i czarne jak węgiel oczy. Gdy po raz drugi złapała jego spojrzenie, naszły ją doznania, o których zdążyła przez ostatnie lata zapomnieć.

Głos ugrzązł jej w gardle, ale Kaspar wstał i ujął ją za dłoń.

– Szanowna pani, to nie jest dla pani odpowiednie miejsce. Porozmawiajmy na osobności…

Jeden z kompanów zaśmiał się, ale Kaspar pogroził mu ręką i wyprowadził Martę ze speluny.

 

Marta po­zwo­li­ła się od­pro­wa­dzić w jeden z za­uł­ków przy rynku. Ka­spar roz­glą­dał się chwi­lę, jakby jego za­mia­ry nie były czy­ste.

– Wiem o pani stra­cie, pani Marto. I od razu roz­po­zna­łem skład­ni­ki, o któ­rych pani mó­wi­ła. Musi pani wie­dzieć, że wiele czasu po­świę­ci­łem na zgłę­bia­nie sztuk ta­jem­nych, i od Różokrzyżowców, i starszych…

Za­wie­sił głos, a Marta słu­cha­ła go z za­par­tym tchem.

– Zapoznałem się ostatnio z pomocnikiem grabarza, który dzieli ze mną te pasje. On może zorganizować potrzebne skład­ni­ki. Mu­siał­bym tylko mieć do­stęp do bi­blio­te­ki pani męża…

– I mógł­by pan za­cho­wać ciało Astrid? Nie po­zwo­lić mu znisz­czeć? – za­py­ta­ła z prze­ję­ciem.

– Tak, pani Marto – od­po­wie­dział ta­jem­ni­czo mło­dzie­niec – i wiele wię­cej…

Wtedy Marcie przypomniała się rozmowa ze straganiarką.

– A dlaczego wyrzucono pana z uczelni? – spytała nieco ostrym tonem. Kaspar uśmiechnął się, jakby był to powód do dumy.

– Napisałem wiersz, w którym drwiłem z cenzorów i klechów. Zrobiłem kilka kopii i rozdałem. Rektorowi, tej istnej skamielinie i nędznikowi, się to nie spodobało. Łaskawa pani, co ja będę mówił, nadchodzą nowe czasy…

Marta nie zwróciła wielkiej uwagi na te słowa, ani na wypowiedziane z przekąsem “łaskawa pani”. Wracała wciąż myślami do córki.

 

Udali się do do­mo­stwa Dob­bin­ge­nów, wy­bie­ra­jąc trasę pro­wa­dzą­cą bocz­ny­mi ulicz­ka­mi. Marta nie po­tra­fi­ła ukryć pod­nie­ce­nia na myśl, że nie wszyst­ko jest jesz­cze stra­co­ne.

Przy wej­ściu do po­sia­dło­ści na­tknęli się na odźwier­nego Ha­rolda, ubra­nego w jak za­wsze nie­na­gan­nie dopasowany, ciem­ny frak. Marta za­uwa­ży­ła, że słu­żą­cy przy­wi­tał mło­dzień­ca wy­jąt­ko­wo chłod­no. Podał też Mar­cie list od wujka. Gdy Kaspar myszkował w bibliotece, Marta otworzyła kopertę i zaczęła czytać:

 

Ma chère Marto,

 

jesz­cze raz przyj­mij moje naj­szczer­sze kon­do­len­cje. Bóg jeden raczy wie­dzieć, dla­cze­go isto­ta nie­win­na zo­sta­ła we­zwa­na do Jego bram tak wcze­śnie. Nam, lu­dziom, po­zo­sta­je po­ko­ra i sta­wia­nie czoła prze­ciw­no­ściom losu, jakie by one nie były.

Czuję się jed­nak w obo­wiąz­ku przy­po­mnieć, że opa­no­wa­nie i godne pro­wa­dze­nie się tym bar­dziej po­ka­zu­ją nasz cha­rak­ter w ob­li­czu wiel­kich prób. Ufam, że będziesz przeżywać swoją żałobę w sposób przystający do kobiety z szanowanej i poważanej w towarzystwie rodziny.

Roz­py­tu­ję dys­kret­nie o par­tię dla Cie­bie, gdyż je­steś jesz­cze młoda i mał­żeń­stwo nada­ło by Two­je­mu, wy­bacz to wy­ra­że­nie, nieco roz­chy­bo­ta­ne­mu życiu odro­bi­nę sta­tecz­no­ści.

Choć nie sprawia mi to przyjemności, to czuję się w obowiązku przypomnieć, że długi, które Peter zaciągnął na swoją nieszczęsną wyprawę, wciąż obciążają nasz majątek. Dobry ożenek mógłby zdjąć niewygodny ciężar z całej rodziny.

 

Twój Rupert

 

Po skoń­czeniu lek­tu­ry Marta prze­klę­ła w my­ślach sztyw­ność i dys­cy­pli­nę, w któ­rej wy­ro­sła. Gdy Astrid żyła, w domu było choć tro­chę ra­do­ści…

Przy­po­mnia­ła sobie, jak kie­dyś wuj Ru­pert, zi­ry­to­wa­ny ha­ła­śli­wą za­ba­wą Astrid, mruk­nął pod nosem:

– Dzie­ci po­win­ny być bar­dziej opa­no­wa­ne!

Wzdry­gnę­ła się na wspo­mnie­nie wuja. Gdy wy­je­chał, po­czu­ła, jakby zdję­to jej z ra­mion cię­żar, któ­re­go wcze­śniej nawet nie od­czu­wa­ła…

Roz­my­śla­nia Marty prze­rwa­ły kroki. To wró­cił Ka­spar, trzy­ma­jąc pod pachą kilka ksiąg.

– Uwa­żam, pani Marto, że nie ma czasu do stra­ce­nia – szep­nął.

– Ja też tak uwa­żam – po­wie­dzia­ła.

– Spo­tka­my się go­dzi­nę po pół­no­cy, na ty­łach zboru. Wezmę ze sobą na­rzę­dzia, pro­szę się o nic nie kło­po­tać. Bę­dzie nam to­wa­rzy­szył po­moc­nik gra­ba­rza, który razem ze mną badał księ­gi sta­ro­żyt­nej wie­dzy – po­wie­dział Ka­spar.

Marta po­czu­ła ro­sną­ce w pier­si pod­nie­ce­nie. Czyż­by ma­rze­nie mogło się zi­ścić?

 

Let­nia noc była cie­pła, a księ­życ bli­ski pełni rzu­cał mocne świa­tło. Szczę­śli­wie dla troj­ga in­tru­zów tyły zboru ewan­ge­lic­ko-au­gs­bur­skie­go, gdzie znaj­do­wa­ło się wej­ście do kryp­ty, oto­czo­ne były wy­so­ki­mi drze­wa­mi. W oknach do­mostw są­sia­du­ją­cych z ko­ścio­łem nie pa­li­ło się żadne świa­tło.

Marta za­sta­na­wia­ła się, co po­wie­dział­by wuj Ru­pert albo ciot­ka Rosa, gdyby zo­ba­czy­li siostrzenicę, okry­tą sza­rym płasz­czem, stą­pa­ją­cą cicho po bru­ko­wa­nej dro­dze.

Die­ter, po­moc­nik gra­ba­rza, pod­szedł do bocz­nej furt­ki i chwi­lę maj­stro­wał przy kłód­ce. W końcu zamek dał za wy­gra­ną, ale przy otwie­ra­niu za­wia­sy gło­śno za­skrzy­pia­ły. Chło­pak za­marł i przez chwi­lę na­słu­chi­wał. Gdy upew­nił się, że ni­ko­go nie zbu­dził, wpu­ścił Martę i Ka­spa­ra i za­mknął ostroż­nie furt­kę za sobą.

Wej­ścia do kryp­ty bro­ni­ły ma­syw­ne, ciem­ne wrota, oto­czo­ne dwoma ko­lum­na­mi. Tym razem Die­ter mu­siał tru­dzić się tro­chę dłu­żej. Jego kom­pa­ni, sku­le­ni w cie­niu wiel­kie­go kasz­ta­now­ca, na­słu­chi­wa­li z nie­po­ko­jem, jak kłód­ka trzesz­czy i zgrzy­ta.

W końcu chło­pak po­ra­dził sobie z drzwia­mi, co po­zo­sta­li przy­wi­ta­li wes­tchnie­niem ulgi. Ka­spar za­pa­lił lampę naf­to­wą. Wtedy pod ich sto­pa­mi prze­biegł duży chrząszcz.

– Khe­pe­ra, po­sła­niec no­we­go życia – po­wie­dział z za­do­wo­le­niem w gło­sie Ka­spar.

Ze­szli po ka­mien­nych scho­dach, czu­jąc na skó­rze chłód, a w noz­drzach za­duch po­wie­trza spod ziemi.

Za krót­kim ko­ry­ta­rzem otwie­ra­ło się głów­ne po­miesz­cze­nie kryp­ty, któ­rej strop wspie­ra­ły licz­ne fi­la­ry. Cie­nie lampy tań­czy­ły na zdo­bie­niach fi­la­rów i na skle­pie­niu. Raz po raz roz­le­ga­ło się ka­pa­nie wody.

Po­de­szli do za­chod­niej ścia­ny, gdzie w sar­ko­fa­gu spo­czę­ła Astrid. Dwaj męż­czyź­ni zsu­nę­li wieko. Ich oczom uka­za­ła się blada i zsi­nia­ła twarz dziew­czyn­ki. Pełne spo­ko­ju ob­li­cze przy­wo­dzi­ło na myśl rzeź­bę.

Marta stłu­mi­ła szloch, wi­dząc, jak ciało córki jest pa­ko­wa­ne do ju­to­we­go worka. Nie mogąc znieść tę­sk­no­ty, rzu­ci­ła się w kie­run­ku ciała. Po­moc­nik gra­ba­rza mało co nie upu­ścił ła­dun­ku nie­sio­ne­go na ple­cach, za­sko­czo­ny za­cho­wa­niem ko­bie­ty. Marta od­chy­li­ła płót­no worka i po­ca­ło­wa­ła córkę w po­li­czek.

Dwaj męż­czyź­ni wy­glą­da­li na zszo­ko­wa­nych za­rów­no samym czy­nem, jak i nagłą śmia­ło­ścią Marty. Po chwi­li Die­ter ze­brał się w sobie i po­wie­dział rze­czo­wo, szep­cząc:

– Ła­ska­wa pani, za­bie­rze­my ciało do sta­rej ofi­cy­ny zakładu po­grze­bo­we­go, gdzie mistrz nie za­glą­da.

– Wy­klu­czo­ne! – fuk­nę­ła Marta, nie ści­sza­jąc głosu. – Astrid zo­sta­nie ze mną!

Ka­spar i Die­ter po­pa­trzy­li po sobie nie­pew­nie.

– Ależ… – za­czął nie­pew­nie Ka­spar. – Od razu rzuci się to w oczy…

I wtedy Marta za­czę­ła mówić mocno i sta­now­czo, jakby po raz pierw­szy mogła wylać poza sie­bie treść swo­jej duszy:

– Wi­dzi­cie, pa­no­wie, wszy­scy brali mnie za­wsze za słod­ką i głu­pią isto­tę. Szep­ta­li za­wsze za ple­ca­mi, nie do­wie­rza­li, że tkwią we mnie ja­kieś moce ducha. A ja na­uczy­łam się być cier­pli­wa, ob­ser­wo­wać i szu­kać szcze­lin, przez które mogę za­sma­ko­wać odro­bi­ny wol­no­ści.

W świe­tle lampy jej twarz, oto­czo­na cie­nia­mi kryp­ty, na­bra­ła po­nu­re­go, zło­wro­gie­go wyrazu.

– Wy­kra­dłam z se­kre­ta­rzy­ka wuja klucz do czę­ści piw­nic, które były przed resz­tą ro­dzi­ny za­wsze za­mknię­te. Mój mąż cza­sem wy­cho­dził w nocy z sy­pial­ni i pew­ne­go razu śle­dzi­łam go aż do tych wła­śnie drzwi.

Za­wie­si­ła na chwi­lę głos, po­pa­trzy­ła Ka­spa­ro­wi głę­bo­ko w oczy.

– Nie wiem, co do­kład­nie tam znaj­dzie­my, ale ufam, że bę­dzie to dla panów in­te­re­su­ją­ce.

Ka­spar i Die­ter, po­dą­ża­jąc za nią, wy­da­wa­li się spe­sze­ni i za­kło­po­ta­ni. Idąc do po­sia­dło­ści Dob­bin­ge­nów nie wy­po­wie­dzie­li ani słowa.

 

Piw­ni­ca ze­wnętrz­na zaj­mo­wa­ła miej­sce w pew­nej od­le­gło­ści od domu, we wschod­niej czę­ści ogro­du.

Pierw­sze, wą­skie po­miesz­cze­nie piw­ni­cy skry­wa­ło bu­tel­ki wina na drew­nia­nych sto­ja­kach. W po­miesz­cze­niu pa­no­wał chłód, czuć było wil­goć i za­duch.

Usa­do­wio­ne w ma­syw­nych, ka­mien­nych blo­kach me­ta­lo­we drzwi, zaj­mu­ją­ce prze­ciw­le­głą ścia­nę, wy­glą­da­ły na­zbyt mocne jak na zwy­kłą piw­ni­cę. Marta otwo­rzy­ła je po­tęż­nym, mo­sięż­nym klu­czem.

Po­miesz­cze­nie za wro­ta­mi miało kształt pół­ko­la. Pa­no­wał w nim lekki prze­ciąg, noz­drza ude­rzał jed­nak wy­czu­wal­ny za­pach roz­kła­du i gni­cia. W rów­nych od­stę­pach stały tam czte­ry ni­skie ka­ta­fal­ki z otwar­ty­mi trum­na­mi. Trzy był puste, a w czwar­tej le­ża­ło ciało, któ­re­go wzrost wska­zy­wał na do­ro­słe­go czło­wie­ka. Wy­su­szo­na skóra o brud­nozie­mi­stym ko­lo­rze, puste oczo­do­ły i otwar­te usta two­rzy­ły wra­że­nie jed­no­cze­śnie grozy, jak i głę­bo­kie­go spo­ko­ju.

Pod­pis gło­sił:

Około dwieście lat, imię nieznane, brak śladów zachowania duszy.

Gdy Ka­spar kła­dł ciało Astrid w jed­nej z pu­stych tru­mien, Die­ter sta­nął przy zmar­łym i za­czął bez skrę­po­wa­nia do­ty­kać jego za­su­szo­nej skóry.

– Sły­sza­łem nie­raz o mu­miach, trzy­ma­nych w piw­ni­cach ary­sto­kra­tycz­nych rodów… Co za nie­sa­mo­wi­ty po­ziom za­cho­wa­nia…

Marta, sto­jąc bez­czyn­nie, za­sta­na­wia­ła się, czy ktoś mógł ich wi­dzieć po dro­dze? A może ktoś ich śle­dził? Za­drża­ła na samą myśl o tym.

Wró­ci­ła do stołu i spoj­rza­ła na córkę. Nie mogła ode­gnać od sie­bie myśli, że dziec­ko tylko śpi. Twarz Astrid była blada, a szyja sina i po­kry­ta przy karku ciem­no­czer­wo­ny­mi pla­ma­mi. Brzuch wy­da­wał się nieco wzdę­ty. Po chwi­li za­wa­ha­nia Marta po­ło­ży­ła dłoń na ręce uko­cha­nej isto­ty. Wzdry­gnę­ła się, czu­jąc twar­de mię­śnie i sztyw­ną, zimną skórę.

Die­ter za­czął wcie­rać w skórę wonny ole­jek, który nada­wał skó­rze zie­mi­sty od­cie­ń.

Ka­spar zwró­cił się uprzej­mie do Marty:

– By­ło­by do­brze, gdyby ła­ska­wa pani nas na razie opu­ści­ła. Po­trze­bu­je­my kilka go­dzin… Na­stęp­nie wró­ci­my po­ju­trze, by do­ko­nać ko­lej­ne­go etapu bal­sa­mo­wa­nia.

Ko­bie­ta spoj­rza­ła za sie­bie ostat­ni raz, gdy wy­cho­dzi­ła. Ka­spar roz­po­ście­rał długi kawał bia­łe­go płót­na, na któ­rym zo­ba­czy­ła po­sta­cie ludzi z gło­wa­mi zwie­rząt.

Za­my­ka­jąc drzwi za sobą usły­sza­ła jesz­cze, jak Ka­spar in­to­nu­je pieśń w obcym ję­zy­ku.

 

Tej nocy Marcie przyśniło się ciało na katafalku. Podeszła do niego, a wtedy Astrid otworzyła usta. Matka pochyliła się nad córką, ale z otwartych ust zamiast wyczekiwanych słów wypełzły czarne robaki trumienne. Kobieta patrzyła bezsilnie, jak obłażą zwłoki Astrid. W końcu z ciała zostały strzępy skóry, ledwie wiszące na kościach.

Obu­dzi­ła się i zaczęła przechadzać się po pokoju, nie mogąc odegnać obrazów ze snu.

Gdy rano szła na śnia­da­nie, na­tknę­ła się na Ha­rol­da. Odźwier­ny miał na­pię­ty wyraz twa­rzy, gdy spo­tkał ją u góry scho­dów.

– Droga pani Marto, muszę grzecz­nie, acz sta­now­czo za­pro­te­sto­wać. Nie mogę się zgo­dzić, jako sługa wa­sze­go rodu, by w tym domu miały miej­sce ta­jem­ne schadz­ki i Bóg wie jakie spra­wy. Nawet czy­niąc wzgląd na wiel­ką tra­ge­dię pani, która, przy­po­mi­nam, jest też tra­ge­dią nas wszyst­kich, muszę przy­po­mnieć, że głową ro­dzi­ny po­zo­sta­je pan Ru­pert – i to przed nim od­po­wia­dam.

Twarz Marty na­bra­ła gniew­ne­go wy­ra­zu. Spoj­rza­ła na Ha­rol­da spode łba.

– Śle­dzisz mnie, Ha­rol­dzie? – syk­nę­ła.

Ode­szła, zo­sta­wia­jąc za sobą zszo­ko­wa­ne­go odźwier­ne­go, po­czer­wie­nia­łe­go na zwy­kle peł­nej god­no­ści twa­rzy.

Po chwi­li ża­ło­wa­ła swo­je­go za­cho­wa­nia. Co, jeśli Ha­rold prze­ka­że wujowi, jak się do niego ode­zwa­ła? Ale potem na­szła ją inna myśl, dużo bar­dziej po­nu­ra. A jeśli od dawna wuj i Ha­rold byli w zmo­wie, nawet wtedy, kiedy Astrid chorowała?

 

Nie mogąc znieść na­tar­czy­wych myśli, Marta skie­ro­wa­ła kroki do ogro­du. Bez­wied­nie po­de­szła do drzwi piw­ni­cy, po czym obe­szła ją wokół. Kor­ci­ło ją, by zo­ba­czyć córkę, ale bała się za­rów­no od­kry­cia przez do­mow­ni­ków, jak i za­kłó­ce­nia pro­ce­dur Ka­spa­ra i Die­te­ra.

Nie­da­le­ko wej­ścia do­strze­gła coś w ro­dzaju kraty w ziemi, przez którą wy­la­ty­wa­ło chłod­ne po­wie­trze. Krata była zmyśl­nie wkom­po­no­wa­na w ścia­nę i osło­nię­ta ro­ślin­no­ścią.

Gdy na­chy­li­ła się nad otwo­rem, w noz­drza ude­rzy­ły za­pa­chy kryp­ty, prze­mie­sza­ne z wonią ka­dzi­deł i olej­ków ete­rycz­nych. A więc tam, pod zie­mią, le­ża­ła jej uko­cha­na córka… 

Za­czę­ły na­cho­dzić ją wąt­pli­wo­ści. Czy pro­ce­du­ra, wy­ko­na­na przez Ka­spa­ra i Die­te­ra za­dzia­ła­ła? A co, jeśli o wszyst­kim opo­wie­dzą, ze zło­śli­wo­ści albo in­da­go­wa­ni przez żan­dar­mów? Albo zruj­nu­ją jasną niczym alabaster skórę Astrid jesz­cze bar­dziej, niż do­ko­na­ła­by tego sama przy­ro­da?

Wtedy usły­sza­ła szmer spod ziemi i od­głos po­dob­ny do szep­tu. Wstrzy­ma­ła od­dech, na­słu­chu­jąc. Prze­sły­sza­ło jej się? A może to szczur? Serce za­czę­ło jej żywo bić, nie mogła ode­gnać od sie­bie uczu­cia bez­rad­no­ści. Nie miała nawet, kogo pro­sić o pomoc…

Do­szedł ją krzyk od stro­ny po­sia­dło­ści są­sia­dów. Na dra­bi­nie przy ko­ro­nie drze­wa stał męż­czy­zna, za­pew­ne ogrod­nik von Up­pin­ge­nów, i pa­trzył za­nie­po­ko­jo­ny.

– Ła­ska­wa pani, nic pani nie jest? – krzyk­nął znowu.

– Tak, to zna­czy… Nic, wszyst­ko ze mną w po­rząd­ku – od­par­ła Marta.

Wró­ci­ła do do­mo­stwa i upew­ni­ła się, że nikt jej nie widzi. Czuła rosną iry­ta­cję. Ze­wsząd ota­cza­ły ją wścib­skie oczy.

Udała się do ja­dal­ni i usia­dła przy stole obia­do­wym. Cały czas na mnie pa­trzą, wy­rzu­ca­ła gorz­ko w my­ślach, cały czas ob­ser­wu­ją, nigdy nie od­pusz­czą, nigdy nie dadzą choć odro­bi­ny swo­bo­dy…

– Pani Marto? – roz­legł się głos słu­żą­cej.

Wzdry­gnę­ła się, gdy do­szło do niej, że swoje myśli mam­ro­ta­ła pod nosem…

– Pani Marto, czy mogę pomóc? – do­py­ty­wa­ła Mo­ni­ka.

– Nic nie po­trze­bu­ję – od­par­ła sucho Marta.

 

Na­stęp­ne­go dnia, po po­da­niu śnia­da­nia, słu­żą­ca Mo­ni­ka grzecz­nie po­pro­si­ła o kilka dni wol­ne­go, po­czy­na­jąc od na­stęp­ne­go dnia, tłu­ma­cząc się spra­wa­mi ro­dzin­ny­mi. Wy­glą­da­ła na spło­szo­ną.

Gdy Marta jadła, pod­szedł do niej Ha­rold i od­chrząk­nął.

– Ła­ska­wa pani, po­zwo­lę sobie przekazać, że w mie­ście aresz­to­wa­no dwóch męż­czyzn ni­skie­go po­cho­dze­nia, z któ­rych jed­ne­go go­ści­ła pani, zdaje się, bez uprze­dze­nia. Mam na­dzie­ję, że wia­do­mość ta nie przy­no­si pani cier­pie­nia. Mogę tylko uprzej­mie pro­sić o lep­sze do­bie­ra­nie to­wa­rzy­stwa w przy­szło­ści. Bę­dzie nie­ste­ty moim obo­wiąz­kiem po­in­for­mo­wać o wszyst­kim wuja. Do­nie­sio­no mi, że mło­dzie­niec, któ­re­go pani ze­chcia­ła przy­pro­wa­dzić, znany był sza­cow­nym krę­gom jako wi­chrzy­ciel i, co gor­sza, de­mo­kra­ta…

Ostat­nie słowo zo­sta­ło wy­po­wie­dzia­ne z nutą po­gar­dy. Odźwier­ny ukło­nił się i wy­szedł. Marta po­czu­ła, jak opusz­cza­ją ją siły. Wspar­ła się o stół. Serce ło­mo­ta­ło, a od­dech stał się nie­rów­ny. Co teraz bę­dzie… Co bę­dzie z Astrid?

Czym prę­dzej udała się do bi­blio­te­ki. Prze­szu­ka­ła książ­ki bar­dzo sta­ran­nie, wy­bie­ra­jąc kilka opa­słych wo­lu­mi­nów, do­ty­czą­cych wie­rzeń i hi­sto­rii Egip­tu. Za­nio­sła je do sy­pial­ni i za­czę­ła kart­ko­wać.

Tra­fi­ła na frag­ment, który po­twier­dzał jej złe prze­czu­cia:

 

Każdy z eta­pów bal­sa­mo­wa­nia zwłok miał istot­ne zna­cze­nie. Po­cząt­ko­we bal­sa­mo­wa­nie chro­ni ciało przed roz­kła­dem, ko­lej­ne na­to­miast broni wstę­pu złym du­chom, które mo­gły­by prze­jąć wła­dzę nad cia­łem zmar­łe­go.

 

Wzię­ła głę­bo­ki od­dech, by się uspo­ko­ić, choć czuła strach, jakby te duchy były w po­ko­ju razem z nią.

Wsta­ła na chwi­lę i po­de­szła do okna. Ską­pa­ny w słoń­cu kra­jo­braz, upstrzo­ny po­lny­mi kwia­ta­mi, wy­da­wał jej się dziw­nie nie­rze­czy­wi­sty, jak po­śpiesz­nie wy­ko­na­ny obraz, przez który gdzie­nie­gdzie prze­świ­tu­je płót­no.

Wes­tchnę­ła i po­de­szła do okna na­roż­ne­go, wy­cho­dzą­ce­go na mia­stecz­ko. Wciąż nie wie­dzia­ła, co czy­nić, do kogo się zwró­cić…

Wtedy przez okno do­strze­gła dwóch żan­dar­mów w mun­du­rach, prze­cha­dza­ją­cych się wzdłuż ulicy i przy­glą­da­ją­cych się po­sia­dło­ści. Gdy ode­szli, zdała sobie spra­wę, że od­ru­cho­wo za­ci­snę­ła mocno rękę na pa­ra­pe­cie. Znów wzię­ła głę­bo­ki od­dech, sta­ra­jąc się uspo­ko­ić.

Po ­po­łu­dniu zja­dła po­śpiesz­nie obiad, który ku­charz Ber­tram podał jej wy­cią­gnię­tą sztyw­no przed sie­bie ręką, jakby bał się do niej zbli­żyć. Zi­ry­to­wa­na jego za­cho­wa­niem wy­szła od razu po po­sił­ku i skie­ro­wa­ła się do ogro­du.

Gdy na dol­nym pię­trze spo­tka­ła Ha­rol­da, uni­ka­ła jego wzro­ku, czu­jąc ru­mień­ce wsty­du na po­licz­kach. Miała po­czu­cie, że po­sia­dłość stała się dla niej uciąż­li­wa, poza tym jed­nym po­ko­jem, gdzie le­ża­ła tak droga jej isto­ta.

 

W nocy Martę obu­dzi­ło szcze­ka­nie psów od stro­ny po­sia­dło­ści von Up­pin­ge­nów. Wsta­ła i uchy­li­ła okno, na­słu­chu­jąc. Uja­da­nie po chwi­li usta­ło, do­szedł ją też męski głos, wzy­wa­ją­cy psy do po­rząd­ku.

Nie mogąc znieść ciszy swo­je­go domu, ze­szła po scho­dach, sta­ra­jąc się nie ha­ła­so­wać. Po­de­szła do drzwi wej­ścio­wych i prze­klę­ła w duchu, wi­dząc kłód­kę na krót­kim łań­cu­chu, spi­na­ją­cą obie klam­ki. Czyż­by Ha­rold za­czął do­my­ślać się celu jej wyjść do ogro­du?

Wró­ci­ła do sy­pial­ni, zmę­czo­na i ze­złosz­czo­na. Wię­zi­ły ją sieci kłamstw, ota­cza­li ją dwu­li­co­wi lu­dzie, któ­rzy tylko czy­ha­li na jej po­tknię­cie…

Roz­trzę­sio­na, długo nie mogła za­snąć, roz­wa­ża­jąc po­dej­rze­nia i urazy, które ży­wi­ła do każ­dej z ota­cza­ją­cych ją osób.

To­a­le­tę po­ran­ną Marty prze­rwa­ły od­gło­sy kłót­ni z dołu. Zbie­gła po­śpiesz­nie po scho­dach i zo­ba­czy­ła Ha­rol­da i Ber­tra­ma.

– Na Boga, opa­nuj się, nie nad­wy­rę­żaj pani Marty… – pro­sił nie­mal bła­gal­nie odźwier­ny.

– Mó­wi­ła do mnie w nocy! Za­kli­nam się, to nie kłam­stwo! Mó­wi­ła do mnie! – mówił go­rącz­ko­wo Ber­tram.

– Chodź, nie opie­raj się, bła­gam, pój­dzie­my do mia­sta, do le­ka­rza – Ha­rold, choć sta­rał się utrzy­my­wać po­sta­wę pełną po­wa­gi, to wy­raź­nie tra­cił cier­pli­wość. Wziął ku­cha­rza za ramię i mimo pew­ne­go oporu wy­pro­wa­dził przez drzwi wej­ścio­we.

Marta usły­sza­ła jesz­cze zza drzwi opę­tań­czy jęk Ber­tra­ma:

– Ona łaknie… Łaknie… Mó­wi­ła do mnie spod ziemi…

Marta von Dob­bin­gen usia­dła na scho­dach, sta­ra­jąc się opa­no­wać nie­po­kój. Do­szło do niej, że zo­sta­ła sama w po­sia­dło­ści. Na­peł­nia­ło to jej serce za­rów­no stra­chem, jak i na­dzie­ją. W sekretarzyku znalazła mosiężny klucz. Po­wo­li wy­szła przez drzwi i po­de­szła do wej­ścia do piw­ni­cy.

Otwo­rzy­ła drzwi do kom­na­ty z trum­na­mi, wśli­zgnę­ła się do po­miesz­cze­nia i szyb­ko za­mknę­ła drzwi za sobą. W jej noz­drza ude­rzył za­pach ka­dzi­deł, ziemi i roz­two­rów ap­te­kar­skich.

Po­de­szła do córki, wciąż le­żą­cej w trum­nie, i po­gła­dzi­ła jej włosy, nieco już spło­wia­łe. Po­my­śla­ła, że mo­gła­by je roz­ja­śnić ru­mian­kiem…

Za­mknę­ła oczy, nie mogąc znieść uczuć, ko­tłu­ją­cych się w jej sercu. Po dłuż­szej chwi­li otwo­rzy­ła oczy i od razu zwró­ci­ła uwagę na rękę córki, która była zgię­ta w łok­ciu. Marta przy­rze­kła­by, że gdy wcho­dzi­ła, ręka Astrid była wy­pro­sto­wa­na. A może przez zmę­cze­nie przy­wi­dzia­ło jej się?

Przy­pa­try­wa­ła się dziec­ku przez dłuż­szy czas. Dla­cze­go tak pięk­na isto­ta mu­sia­ła zga­snąć, gdy po świe­cie kro­czy­ło tylu złych, za­kła­ma­nych ludzi?

Od­wró­ci­ła się i już miała wyjść, gdy usły­sza­ła szmer ze stołu. Za­mar­ła na chwi­lę i na­słu­chi­wa­ła, wpa­tru­jąc się w ciało. Po czym po­de­szła znowu, wol­nym i ostroż­nym kro­kiem.

– Moja córko – wy­szep­ta­ła – czy ty…

Przy­tu­li­ła głowę do serca córki, czu­jąc łzy ra­do­ści na­pły­wa­ją­ce do oczu. Wtedy zimna dłoń zła­pa­ła ją za głowę. Palce za­ci­snę­ły się na skó­rze głowy w bo­le­snym uści­sku. Ich skóra była w do­ty­ku zimna i chro­po­wa­ta.

– Astrid, moja ko­cha­na… Więc jed­nak… – po­wie­dzia­ła matka, łka­jąc.

I wtedy usły­sza­ła po­wol­ny szept. Z tru­dem do­sły­sza­ła słowo, do­cho­dzą­ce z gar­dła jej córki, wy­po­wie­dzia­ne gło­sem ni­czym nie przy­po­mi­na­ją­cym jej po­god­ne­go, dzie­cię­ce­go głosu:

– Mat…

Druga dłoń zła­pa­ła ją przy uchu, znowu bo­le­śnie i mocno.

– Mat…

Dziec­ko za­czę­ło po­wo­li pod­no­sić tułów, zbli­ża­jąc twarz do głowy Marty. Wtedy roz­le­gło się gło­śne i na­tar­czy­we pu­ka­nie do drzwi.

– Pani Marto! – Usły­sza­ła głos Ha­rol­da. – Je­stem zmu­szo­ny wejść, czy pani sobie tego życzy, czy nie!

Odźwier­ny uchy­lił drzwi. Na jego czole ja­śniał pot, był nie­na­tu­ral­nie jak na sie­bie pod­nie­co­ny.

– Chcą mi cie­bie za­brać… – za­łka­ła Marta. – Moja słod­ka…

Nagle dło­nie Astrid pu­ści­ły. Dziew­czyn­ka pod­nio­sła się i wsta­ła ze stołu. Wbiła wzrok w Ha­rol­da, który onie­miał na jej widok. Mężczyzna za­czął drżeć, padł na zie­mię. Astrid po­de­szła do niego po­wo­li, a jej dło­nie zła­pa­ły za gar­dło. Odźwier­ny wydał z sie­bie wrzask, który nagle się urwał. Jego twarz po­czer­wie­nia­ła gwał­tow­nie. Dziec­ko przy­tu­liło się do niego…

Marta, nie mogąc znieść tej sceny, wy­bie­gła w po­pło­chu do ogro­du, odprowadzana krzykami odźwiernego. Opar­ła się o fon­tan­nę. Dy­sza­ła cięż­ko, a jej nogi drża­ły. Spę­dzi­ła tak kilka chwil, pró­bu­jąc ze­brać siły i od­wa­gę. Czy jej ko­cha­na córka nie po­słu­cha mat­czy­ne­go głosu… W końcu wsta­ła i skie­ro­wa­ła się znowu do piw­ni­cy.

 

We­szła do środ­ka nie­pew­nym kro­kiem i zo­ba­czy­ła Ha­rol­da, opie­ra­ją­ce­go się o ścia­nę. Wy­glą­dał, jakby przy­by­ło mu dwa­dzie­ścia lat. Sła­bym, ła­mią­cym się gło­sem po­wie­dział:

– Pani Marto, Astrid… Jakby to szaleńczo nie brzmiało, przemówiła do mnie…

Mi­nę­ła go bez słowa i we­szła do po­ko­ju tru­mien­ne­go. Astrid stała mię­dzy katafalkami, od­wró­co­na do matki ple­ca­mi. Jej włosy ja­śnia­ły jak szcze­re złoto.

Marta po­ło­ży­ła dłoń na ra­mie­niu córki. Dziec­ko ob­ró­ci­ło się, przytulając się do niej. Obej­mu­ją­ce ją ra­mio­na za­ci­snę­ły się. Marta szarp­nę­ła się, bez skut­ku.

Z korytarza słychać było krzyk Harolda:

– Pani miłość, pani Marto, trzyma ją jak na uwięzi. Nie może stanąć przed sądem Ozyrysa… Święte prawo zostało naruszone.

Marta po­czu­ła się słabo, za­krę­ci­ło jej się w gło­wie. Miała wra­że­nie, że gdyby nie uścisk, pa­dła­by bez sił na po­sadz­kę. Chcia­ła krzyk­nąć, ale głos ugrzązł jej w gar­dle. Siły wi­tal­ne zda­wa­ły się z niej ula­ty­wać.

Po chwi­li Astrid pu­ści­ła ją i za­czę­ła gra­mo­lić się do trum­ny. Jakiś pod­szept z głębi umy­słu kazał Mar­cie iść jej śla­dem. Ko­bie­ta miała wra­że­nie, jakby pry­mi­tyw­ne po­kła­dy jej na­tu­ry prze­ję­ły wła­dzę nad cia­łem, po­zwa­la­jąc tym wyż­szym przy­glą­dać się bier­nie. Po­de­szła do pu­stej trum­ny po le­wi­cy córki. Jakby mi­mo­wol­nie za­czę­ła do niej wcho­dzić, opie­sza­le i nie­zdar­ni

– Maat… – usły­sza­ła Marta z ust córki.

Czyż­by Astrid wzy­wa­ła ją po raz ostat­ni? Serce Marty za­bi­ło ży­wiej…

– Maat… – po­wie­dzia­ła znowu chry­pli­wie Astrid po­wo­li z trum­ny obok.

Marta przy­po­mnia­ła sobie jak przez mgłę Pe­te­ra, mó­wią­ce­go, że Egip­cja­nie ponad wszel­kich bogów po­wa­ża­li Maat, po­rzą­dek i prawo wszech­świa­ta…

Gdy uło­ży­ła się w trum­nie, po­czu­ła nagle, jakby zdję­to z jej ra­mion ogrom­ny cię­żar. Ro­dzi­na, po­sia­dłość, stare księ­gi, czary Ka­spa­ra, to wszyst­ko wy­da­wa­ło się nagle żar­tem, bzy­cze­niem muchy, które wresz­cie usta­ło. Mi­mo­wol­nie za­śmia­ła się.

Marta zebrała resztki sił, by krzyknąć:

– Zostaw mnie tu, Haroldzie. Zamknij drzwi.

– Ależ pani Marto.. – usłyszała jego słaby głos. Po chwili ciszy powiedział tylko:

– Dobrze, pani Marto. Niech tak będzie. Tak będzie lepiej dla rodziny…

Marta zro­zu­mia­ła, że jej język zgni­je, oczy wy­pły­ną, pa­znok­cie roz­sy­pią się w pył, mózg zmar­nie­je, trze­wia scze­zną, ale uko­cha­na córka bę­dzie za­wsze przy niej.

Aż do końca czasu, gdy zło­wro­gi Apo­phis śmier­tel­nym cio­sem po­wa­li do­stoj­ne­go Re, koń­cząc dzie­je świa­ta.