Demonologia kulinarna

Szcze­pan wiódł swój od­dział ga­lo­pem przez po­ro­śnię­te sa­da­mi wzgó­rza. Świ­ta­ło i na czy­stym nie­bie pierw­sze­go dnia sierp­nia coraz wy­raź­niej wi­dział grubą smugę dymu, która nie wró­ży­ła nic do­bre­go. Chyba tro­chę za długo się zbie­ra­li po tym, jak na dzie­dzi­niec wpadł ten cały Maćko, bia­do­ląc o de­mo­nach. Lo­kal­ni szlach­ci­ce ma­so­wo ule­gli mo­dzie na magię i przy­naj­mniej raz w ty­go­dniu łowcy byli wzy­wa­ni do rze­ko­mych opę­tań, które z za­sa­dy oka­zy­wa­ły się pod­tru­ciem pio­łu­nów­ką. Nie­mniej, jego chłop­cy nie po­win­ni być aż tak roz­le­ni­wie­ni – w końcu któ­re­muś z tych „czar­no­księż­ni­ków” mu­sia­ło się udać. Prze­ga­pi­li mo­ment i pew­nie bę­dzie mu­siał tłu­ma­czyć się prze­ło­żo­nym z więk­szej licz­by ofiar. Cóż, mogło być go­rzej; cała oko­li­ca jesz­cze nie pło­nie. Może pan Hen­ryk ogra­ni­czy się do re­pry­men­dy. Tak czy ina­czej, prze­pa­dła długo wy­cze­ki­wa­na oka­zja, by udo­wod­nić, że jego miej­sce jest w ja­kimś cie­kaw­szym od­dzia­le…

Na dro­dze mi­nę­li, ja­dą­cy w prze­ciw­ną stro­nę, wóz z trój­ką tu­lą­cych się do sie­bie dzie­ci. Cią­gną­ce­go go konia nie­spiesz­nie pro­wa­dzi­ły dwie star­sze ko­bie­ty. Jedna z nich krzyk­nę­ła za łow­ca­mi coś, co brzmia­ło jak „Ry­chło w czas, ba­ra­ny!” Szcze­pan uznał, że to chyba wstyd płata figle jego uszom – ofia­ra ataku nie by­ła­by prze­cież tak opry­skli­wa wobec swo­ich wy­baw­ców.

Gdy wdra­pa­li się na ostat­nie wzgó­rze, otwo­rzył się przed nimi widok na ma­ją­tek ro­dzi­ny Lip­skich. Roz­rzu­co­ne po oko­li­cy ja­błon­ki czer­wie­ni­ły się doj­rza­ły­mi owo­ca­mi, za­bu­do­wa­nia były do­brze utrzy­ma­ne, kwia­ty pach­nia­ły i pta­szę­ta śpie­wa­ły. Efekt sie­lan­ki psuły tylko do­pa­la­ją­cy się dwór i wa­la­ją­ce się wśród zie­le­ni krwa­we szcząt­ki. Już mieli zjeż­dżać ze wzgó­rza, kiedy zza jed­ne­go z drze­wek wy­ło­ni­ła się szczu­pła, ale wy­raź­nie ko­bie­ca po­stać. Jej ciem­ne włosy po­wie­wa­ły na wie­trze, a zimne oczy pa­trzy­ły z tru­pio bla­dej twa­rzy. Szata na niej była chyba biała, ale tak osma­lo­na, że trud­no było to stwier­dzić. W rę­kach, do łokci uma­za­nych krwią, trzy­ma­ła ludz­ką głowę. Na no­gach miała ja­kieś dziw­ne, za duże bu­cio­ry… nie­waż­ne, może ukry­wa­ła ko­py­ta, wąt­pli­wo­ści nie było. Dalej za nią Szcze­pan zo­ba­czył po­dob­ną isto­tę, a potem jesz­cze trze­cią.

– Łowcy, sta-ać! De­mo­ni­ce!! Szy­ko­wać broń!

Sam też za­czął go­rącz­ko­wo ła­do­wać kuszę, ale w tym mo­men­cie cwa­łem minął go Maćko. Za­trzy­mał konia tuż przed pierw­szą po­two­rą, ze­sko­czył z niego i padł na ko­la­na.

– Pani He­le­no, jak ja się cie­szę, że pani żywie! I chło­pa­ków po dro­dze wi­dzia­łem! Takem się bał, że na czas nie zdą­ży­my…

De­mo­ni­ca wes­tchnę­ła i wbiła wzrok w Szcze­pa­na.

– I słusz­nie, bo nie zdą­ży­li­ście. Ale mo­że­cie pomóc po­sprzą­tać.

Isto­ta po­da­ła Mać­ko­wi urwa­ną głowę. Sługa przyj­rzał się twa­rzy i zmie­nio­nym gło­sem oce­nił:

– To chyba Woj­tek. Po wło­sach po­zna­ję.

Po czym ob­fi­cie zwy­mio­to­wał.

Szcze­pan po chwi­li zo­rien­to­wał się, że zastygł z otwar­ty­mi usta­mi, co ra­czej nie li­co­wa­ło z god­no­ścią do­wód­cy od­dzia­łu. Za­ciął usta, ge­stem za­sy­gna­li­zo­wał chło­pa­kom, że na razie nie będą ata­ko­wać, i pod­je­chał bli­żej – choć nie tak bli­sko jak Maćko.

– Wy je­ste­ście He­le­na Lip­ska, pani na tych wło­ściach?

– Je­stem. – Kącik jej ust po­wę­dro­wał w górę w bar­dzo ludz­kim wy­ra­zie drwi­ny. Może jed­nak fak­tycz­nie nie była po­two­rą.

– We­zwa­no nas, bo ponoć miały was ata­ko­wać de­mo­ny.

– Były dwa. Już ich nie ma. – Pani He­le­na schy­li­ła się koło krza­ku głogu, pod­nio­sła urwa­ną rękę i kiw­nę­ła nią su­ge­styw­nie w jego stro­nę. – Ale po­zo­sta­wi­ły po sobie strasz­ny ba­ła­gan, więc skoro nie zmę­czy­li się pa­no­wie walką, to…

– Tak, tak, oczy­wi­ście. – Ze­sko­czył z konia i do­pie­ro wtedy obu­rzył się na sie­bie i na nią, że jakaś baba nim dy­ry­gu­je. Co się z nim dzie­je? Prze­cież on tu ofi­cjal­ną funk­cję pełni, jest przed­sta­wi­cie­lem sił dobra i po­rząd­ku! Po­sta­no­wił wró­cić do za­da­wa­nia pytań; prze­słu­cha­nia za­wsze spra­wia­ły, że czuł się pew­niej.

– Czy de­mo­ny na pewno zo­sta­ły wy­gna­ne? To one spa­li­ły dwór?

Pani He­le­na nie ra­czy­ła nawet ob­ró­cić głowy w jego stro­nę, całą uwagę po­świę­ca­jąc ukła­da­niu ko­lej­nych ka­wał­ków koń­czyn na tacz­ce. Od­po­wie­dzia­ła nie­obec­nym gło­sem, zwra­ca­jąc się chyba bar­dziej do zmar­łych niż do niego.

– Zde­cy­do­wa­nie tak. Ale nie spa­li­ły dworu; to mnie odro­bi­nę po­nio­sło.

***

Po­po­łu­dnio­wa burza roz­pro­szy­ła du­cho­tę i ostat­nia noc lipca była przy­jem­nie cie­pła, ale już nie upal­na. He­le­na pod­nio­sła głowę znad mied­ni­cy, gło­śno wes­tchnę­ła i prze­płu­ka­ła usta wodą. To było nie­po­ję­te, że na sła­bu­ją­cą mę­skość można było prze­bie­rać w re­me­diach jak w ulę­gał­kach, a wobec mdło­ści w sta­nie rze­ko­mo bło­go­sła­wio­nym me­dy­cy roz­kła­da­li ręce. Nie, żeby w tej pierw­szej spra­wie po­tra­fi­li tak na­praw­dę co­kol­wiek za­ra­dzić, ale przy­naj­mniej taki chłop mógł po­czuć, że jego kło­po­tem ktoś się in­te­re­su­je. Nawet jeśli od tego le­cze­nia kło­pot mu potem od­pa­dał.

Cóż, mogło być go­rzej. He­le­na miała trzy­dzie­ści lat, mę­żat­ką była od trzy­na­stu i była przy na­dziei do­pie­ro czwar­ty raz – a znała kilka ko­biet, które w jej wieku miały za sobą po dzie­sięć ciąż. Oraz pa­mię­ta­ła znacz­nie wię­cej ta­kich, które tego tempa nie wy­trzy­ma­ły. Stryj, który wy­cho­wy­wał ją po śmier­ci matki, lubił ma­wiać, że tak musi być: ciąże i po­ro­dy to uświę­ca­ją­ce cier­pie­nie, które jest drogą nie­wia­sty do łaski. Mama zmar­ła w po­ło­gu po jej dru­gim młod­szym bra­cie, więc mała He­len­ka od­bie­ra­ła te ka­za­nia jako gruby nie­takt. Grzecz­nie ki­wa­ła głową, a w duchu ży­czy­ła stry­jo­wi częst­sze­go ro­dze­nia ka­mie­ni ner­ko­wych. Krzy­czał przy tym cał­kiem jak stry­jen­ka, gdy miała przeć, więc mógł się pew­nie za­ła­pać na jakąś na­miast­kę tego bło­go­sła­wień­stwa.

He­le­na uśmiech­nę­ła się do sie­bie w lu­strze na wspo­mnie­nie swo­jej de­ter­mi­na­cji, by po­świę­cić się na­ukom i nie mieć nigdy dzie­ci. Jej plany mo­men­tal­nie się po­zmie­nia­ły, gdy po­zna­ła Staś­ka Lip­skie­go. Raz spoj­rzał na nią tymi wiel­ki­mi, ma­rzy­ciel­skim ocza­mi spod zmierz­wio­nej czu­pry­ny i już wie­dzia­ła, że musi go mieć na męża, bo wrzą­ca krew roz­sa­dzi ją od środ­ka.

A wła­śnie, gdzie Sta­siek się niby po­dzie­wał? Miał wró­cić przed zmierz­chem… Jego ry­tu­ali­ki cza­sa­mi się prze­cią­ga­ły, ale nie aż tak. Scep­ty­cyzm wobec okul­ty­stycz­nych za­in­te­re­so­wań męża za­cho­wy­wa­ła dla sie­bie. Wy­da­wa­ły się nie­szko­dli­we, a on za­wsze z en­tu­zja­zmem wspie­rał wszyst­kie jej po­my­sły – od za­po­bie­ga­nia zbyt czę­stym cią­żom, po­przez jeź­dziec­two i szer­mier­kę, po do­stęp do nauki w każ­dej dzie­dzi­nie, która ją aku­rat za­cie­ka­wi­ła. He­le­na Lip­ska żyła po swo­je­mu, nie nu­dzi­ła się i za to była mę­żo­wi wdzięcz­na. W za­mian ak­cep­to­wa­ła jego spe­cy­ficz­ne pasje: czy­ta­ła nawet nie­któ­re księ­gi i na­uczy­ła się kilku eg­zor­cy­zmów na wy­pa­dek, gdyby coś mu się jed­nak udało i suk­ces prze­rósł ocze­ki­wa­nia. Jed­nak jej cier­pli­wość koń­czy­ła się w mo­men­cie, gdy na­mó­wił ją na ko­lej­ne dziec­ko, a potem zo­sta­wił na cały wie­czór samą z mdło­ścia­mi. A w domu aku­rat skoń­czy­ły się śle­dzie.

Przez okno usły­sza­ła tę­tent kopyt, więc ze­szła na dół po­wi­tać męża mar­no­traw­ne­go. Gdy Sta­siek wpadł przez drzwi, re­pry­men­da za­mar­ła jej na ustach. Był blady jak śmierć, ubra­nie miał po­szar­pa­ne i chwiał się na no­gach.

– Prze­pra­szam cię! Hela, prze­pra­szam, śmierć na nas spro­wa­dzi­łem! Wy­bacz mi, oni tu idą! Dwa de­mo­ny, we­szły w obu braci Mi­ciu­nów i… Ja tak cię ko­cham, nie chcia­łem.

Osu­nął się na zie­mię i byłby ukrył twarz w dło­niach, gdyby żona nie zła­pa­ła go za ko­szu­lę i nie za­cią­gnę­ła do kuch­ni. Bez słowa na­la­ła mu szklan­kę wódki i wci­snę­ła ją do ręki. Sta­siek wypił po­ło­wę dusz­kiem i cały się wzdry­gnął.

– A teraz mów do­kład­nie, co żeś wy­krę­cił. Mam tu troje dzie­ci i czwar­te w dro­dze, więc jak chcesz umie­rać, to rób to sam, ale naj­pierw po­mo­żesz mi prze­żyć.

Może nie było to naj­mil­sze z jej stro­ny, ale He­le­na za­wsze uwa­ża­ła, że klu­czem do prze­trwa­nia jest wstrzy­ma­nie się ze łzami do mo­men­tu, w któ­rym można sobie na nie po­zwo­lić. Sama zdła­wi­ła wzbie­ra­ją­cą w pier­si pa­ni­kę. Być może Sta­siek prze­sa­dzał, ale jeśli nie, to sta­now­czo nie było czasu na la­men­ty.

Wbił wzrok w zie­mię i bez­barw­nym gło­sem za­czął opo­wia­dać:

– Pró­bo­wa­li­śmy otwo­rzyć w Mi­ciu­nach wrota dla mocy aniel­skich, ale coś żeśmy spar­ta­czy­li po dro­dze i otwo­rzy­ły się nie w tę stro­nę. W trak­cie ry­tu­ału za­czę­li się zmie­niać, rzu­ci­li się na nas… Krąg ich za­trzy­mał, więc ka­za­li mi go otwo­rzyć. Rze­ko­mo wtedy by mnie oszczę­dzi­li. Spró­bo­wa­łem wy­ko­nać eg­zor­cy­zmy, to tylko ich roz­ju­szy­łem. Po­wie­dzie­li, że za tę próbę za­mor­du­ją mi ro­dzi­nę na moich oczach, zanim na wła­snych fla­kach mnie po­wie­szą, ro­zu­miesz? – Sta­siek pod­niósł na nią wzrok, a jego głos za­czął się łamać. – De­mo­ny mamią, ale nigdy wprost nie kła­mią! Ry­bic­ki nie­ostroż­nie się za­mach­nął i go ro­ze­rwa­li na strzę­py go­ły­mi rę­ka­mi. Krąg za­czy­nał pękać, więc wy­sła­łem Maćka po łow­ców i przy­je­cha­łem tu jak naj­szyb­ciej, żeby… sam nie wiem. Po­że­gnać się?

Znowu był na gra­ni­cy łez. Jeśli on za­czął­by pła­kać, to tamy pę­kły­by i w niej, więc szyb­ko uzbro­iła się w złość.

– Może, żeby bi­dul­kom de­mo­nom ła­twiej nas było wy­tro­pić? Mów do mnie, panie okul­ty­sto, co teraz!

Sta­siek za­mknął te piwne oczy, na które się kie­dyś sku­si­ła, oparł tył głowy o ścia­nę i chyba wresz­cie za­czął my­śleć o kon­kre­tach.

– Wy­tro­pi­ły­by i tak, bo uży­łem mojej krwi do in­kan­ta­cji. Po­dą­żą za nią do mnie i do chłop­ców. Nie wiem, za ile tu dotrą… Naj­bliż­szy od­dział te­re­no­wy łow­ców jest trzy go­dzi­ny drogi stąd, ale może ja­kimś cudem do­ja­dą na czas. Mo­że­my za­bez­pie­czyć dom? Spró­bo­wać ode­gnać ich że­la­zem? Może mo­dli­twa…

He­le­na prych­nę­ła i ostro spy­ta­ła: – Niby jaka i do kogo? Re­li­gij­ni się w pięć minut nie sta­nie­my. Nie. Mamy wór po­świę­co­nej soli od two­jej sio­stry, co miał wy­gnać z cie­bie te po­my­sły. Za­trzy­ma ich?

– Może spo­wol­ni. Zresz­tą, jak się uprą, to spalą dwór po pro­stu. Trze­ba ich eg­zor­cy­zmo­wać. Wezmę wszyst­kie sługi, każę się w że­la­zo uzbro­ić i może za­trzy­ma­ją ich na tyle długo, że mi się uda… – Spu­ścił głowę i pa­trzył tępo w pustą już szklan­kę po wódce.

Cóż, z wiarą we wła­sne moż­li­wo­ści za­wsze było u niego kru­cho. Pew­nie stąd par­cie na tę całą magię. Po­zwo­li­ła, by gniew w niej opadł, bo Sta­siek naj­wy­raź­niej prze­szedł już od stra­chu do de­spe­ra­cji. Z de­spe­ra­cją mogła pra­co­wać, bo też ją czuła.

– Czyli w razie, gdyby jed­nak tu do­tar­li, za­bez­pie­czam dom solą. Co jesz­cze? Cze­kaj, z le­gen­dy o świę­tym Dun­sta­nie: zdaje się, że pod­ko­wy miały dzia­łać.

– Pew­nie dla­te­go, że były z że­la­za, ale mo­żesz wziąć ze staj­ni. A nawet zmo­czyć je w wo­dzie świę­co­nej. Marta dała chyba bu­te­lecz­kę razem z solą.

– Dobra! A zioła? Mamy roz­ma­ryn, ty­mia­nek, czo­snek, oleje. We­dług Qu­omo­do da­emo­num culis cal­ci­tra­re też od­stra­sza­ją złe duchy.

– Mogę ci rzu­cić in­kan­ta­cje na wszyst­ko w spi­żar­ce jak leci, a ty zbierz sługi. I jesz­cze raz, prze­pra­szam – krzyk­nął jesz­cze za nią, gdy pę­dzi­ła przez kuch­nię.

He­le­na wy­bie­gła z domu, wpa­dła do staj­ni i wrza­skiem obu­dzi­ła sta­jen­nych. Nie­na­wy­kli do krzy­ku z za­sa­dy spo­koj­nej pani, ze­rwa­li się na równe nogi. Po chwi­li gnali już po po­zo­sta­łych. Ko­bie­ta zgar­nę­ła po dro­dze dwie pod­ko­wy i po­bie­gła obu­dzić Agatę. Z pół­przy­tom­ną od snu pia­stun­ką wy­ło­ży­ły dno schow­ka w sy­pial­ni pie­rzy­ną i de­li­kat­nie za­nio­sły tam śpią­ce dzie­ci. Gdy skoń­czy­ły, ka­za­ła Aga­cie za­mknąć się na klucz i nie otwie­rać. W za­mian usły­sza­ła po­ra­dę, że „na dia­bo­ła w człe­ku to naj­lep­sza go­rzał­ka jest, ino jak naj­moc­niej­sza”. Już miała się żach­nąć, że chło­pi to by wszyst­ko tak le­czy­li, ale ugry­zła się w język. To by­ło­by nie­spra­wie­dli­we, a wódka nie brzmia­ła wcale mniej sen­sow­nie od soli. Albo nawet spi­ry­tus. Pró­bu­je­my wszyst­kie­go.

He­le­na zbie­gła do kuch­ni, gdzie Sta­siek koń­czył wła­śnie mam­ro­tać nad dzban­kiem z oliwą. W spi­żar­ni niby nic się nie zmie­ni­ło, tylko zioła pach­nia­ły wy­raź­nie moc­niej. Po­de­szła i przy­tu­li­ła się do jego ple­ców, obej­mu­jąc go w pasie. Był pra­wie tak samo szczu­pły jak te trzy­na­ście lat temu, tylko mię­śni mu tro­chę przy­by­ło. Roz­pacz­li­wie ode­gna­ła myśl, że mogą się wię­cej nie zo­ba­czyć. Może i byli razem już długo, ale jej to zde­cy­do­wa­nie nie wy­star­czy­ło.

Sta­siek skoń­czył in­kan­ta­cję, ob­ró­cił się i przy­tu­lił ją.

– Zro­bi­łem, co mo­głem. Może jak na­trzesz progi i sie­bie, i spró­bu­jesz się po­mo­dlić… Nie wiem. Ko­cham cię. Prze­pra­szam.

– Po­wta­rzasz się. Też cię ko­cham. – He­le­na przy­ci­snę­ła się moc­niej do męża. – Czy po­win­nam była bar­dziej uty­ski­wać?

– Słu­cham?

– Na twoje cza­ro­wa­nie. Czy po­win­nam była strzę­pić język, za­trzy­my­wać cię w domu, spro­wa­dzać kle­chów… Czy gdy­bym ci nie po­zwa­la­ła, to ko­cha­li­by­śmy się teraz na górze, za­miast szy­ko­wać się na pra­wie pewną śmierć?

Sta­siek od­su­nął głowę i spoj­rzał na nią z na­my­słem.

– Przy­kro mi, Heluś, aku­rat tu od­po­wie­dzial­no­ścią się nie po­dzie­li­my. Zro­bi­łem to sam, zna­jąc twoje zda­nie. Gdy­byś mi wprost za­bro­ni­ła, to pew­nie otwar­cie bym ci się nie sprze­ci­wił, ale dalej bym pró­bo­wał cza­ro­wać po kry­jo­mu. A tak przy­naj­mniej do­pil­no­wa­łaś, że tro­chę tych eg­zor­cy­zmów oboje się po­uczy­li­śmy.

Zza drzwi sły­chać było zbie­ra­ją­cych się męż­czyzn. Sta­siek wes­tchnął głę­bo­ko.

– A teraz moje mrzon­ki nas wszyst­kich za­bi­ją.

– Może tak, może nie. Masz wal­czyć do końca, jasne? Sam chcia­łeś czwar­te­go dziec­ka i tak łatwo się od obo­wiąz­ków oj­cow­skich nie wy­mi­gasz. – Po­ca­ło­wa­ła go z na­dzie­ją, że to nie ostat­ni raz. – Idź do nich. A potem wróć do mnie.

Gdy wy­szedł, sku­pi­ła się na spi­żar­ce. Po­trze­bo­wa­ła planu, a nie sa­mych skład­ni­ków na ma­ry­na­tę i że­la­stwa. Jako ba­rie­ra się nie przy­da­dzą, bo jak de­mo­ny nie będą mogły wejść, to spalą dom. Pod­ko­wą mo­gła­by w nich co naj­wy­żej ci­snąć, ale nie była spe­cjal­nie silna w ra­mio­nach. Nogą po­tra­fi­ła­by so­lid­nie kop­nąć, ale prze­cież się nie pod­ku­je. Może ma­ry­na­ty da­ło­by się użyć, żeby unie­ru­cho­mić de­mo­ny na czas szu­ka­nia wła­ści­we­go eg­zor­cy­zmu? Tylko jak ukryć pu­łap­kę o tak sil­nym za­pa­chu?

He­le­na przez prze­ra­ża­ją­co długą chwi­lę miała pust­kę w gło­wie. Nagle przy­po­mnia­ła sobie idio­tycz­ną uwagę ciot­ki pod­czas jej we­se­la. Wred­na pru­kwa my­śla­ła chyba, że słabo pil­no­wa­na sio­strze­ni­ca roz­kła­da­ła nogi przed każ­dym chęt­nym. Przy ży­cze­niach syk­nę­ła jej do ucha, żeby pod­czas po­kła­dzin uda­wa­ła prze­stra­szo­ną i za­wsty­dzo­ną, to mąż tak za­pło­nie, że ni­cze­go nie za­uwa­ży. Wtedy rada się nie przy­da­ła, bo He­le­na w swo­jej nie­win­no­ści nie sko­ja­rzy­ła nawet, czego Sta­siek miał­by nie za­uwa­żyć. Zresz­tą, on by się jej stra­chem ra­czej zmar­twił. Jed­nak de­mo­ny to co in­ne­go – i chyba nad­szedł wła­ści­wy mo­ment na spraw­dze­nie, czy ciot­ka miała rację i fak­tycz­nie NI­CZE­GO nie za­uwa­żą.

He­le­na spoj­rza­ła z na­my­słem na pod­ko­wy i za­czę­ła roz­pla­tać war­ko­cze.

***

De­mo­ny po­ja­wi­ły się po pół­no­cy. Sierp księ­ży­ca dawał nie­wie­le świa­tła, zresz­tą He­le­na była zbyt po­chło­nię­ta ostat­ni­mi przy­go­to­wa­nia­mi, żeby wy­glą­dać wro­gów. O ich przy­by­ciu po­in­for­mo­wa­ły ją od­gło­sy zza okna – krzy­ki chło­pów, do któ­rych po chwi­li do­łą­czy­ła mo­no­ton­na in­wo­ka­cja jej męża. Potem wszyst­ko za­głu­szył głę­bo­ki, zwie­rzę­cy ryk. He­le­na nie była pewna, czy de­mo­ny czują ludz­kie emo­cje, ale miała wra­że­nie, że sły­szy w nim triumf. Zna­leź­li ich.

Po chwi­li ryk ucichł, za to bo­jo­we okrzy­ki chło­pów zmie­ni­ły się we wrza­ski bólu i prze­ra­że­nia. Gdy pod­bie­gła do okna, zo­ba­czy­ła tylko gwał­tow­ne szarp­nię­cia w ciem­no­ści i po­chod­nie pa­da­ją­ce na zie­mię, ga­sną­ce jedna po dru­giej w za­stra­sza­ją­cym tem­pie. Zda­wa­ło jej się, że po­zna­ła głos sta­jen­ne­go, za chwi­lę dru­gie­go. Teraz to chyba Janek, brat Maćka. Jeśli bę­dzie tego słu­chać, to już nic wię­cej nie zrobi. Ode­szła od okna i pró­bo­wa­ła sku­pić się na swoim za­da­niu; de­spe­rac­ko mru­ga­ła, bo oczy za­cho­dzi­ły jej łzami. To brzmia­ło jak Suła. Tamto Bart­ko. Z mężem wy­sła­li ich na śmierć, jakby to było oczy­wi­ste, tak samo jak wcze­śniej ko­rzy­sta­li z owo­ców ich pracy. Mo­gła­by się bro­nić, że jeśli chło­pi nie po­mo­gą Staś­ko­wi wy­gnać de­mo­nów, te wy­rżną potem ich ro­dzi­ny, ale jej su­mie­nie nie da­wa­ło się prze­ko­nać.

Miała wra­że­nie, że cho­ciaż czas nie­mal sta­nął w miej­scu, to ko­lej­ne ludz­kie głosy zni­ka­ły prze­ra­ża­ją­co szyb­ko. Udało jej się do­koń­czyć tuż przed tym, jak za­milkł ostat­ni – in­wo­ka­cje Staś­ka urwa­ły się zdła­wio­nym krzy­kiem. Roz­legł się ko­lej­ny ryk trium­fu. He­le­na zmu­si­ła się, by zdu­sić wła­sny krzyk, opa­no­wać spa­zmy, spo­wol­nić od­dech. Jeśli prze­ży­je, to potem bę­dzie wyć i pła­kać. Teraz musi się sku­pić.

***

Gdy de­mo­ny wpa­dły wresz­cie do sy­pial­ni, He­le­na le­ża­ła z lo­ka­mi roz­rzu­co­ny­mi na po­dusz­kach i z ku­szą­co roz­cheł­sta­nym de­kol­tem ko­szu­li noc­nej. Łóżko i sie­bie przy­kry­ła cien­ką na­rzu­tą, stra­te­gicz­nie zsu­nię­tą do bio­der. Na dźwięk otwie­ra­nych drzwi ze­rwa­ła się z po­du­szek i za­czę­ła pa­nicz­nie krzy­czeć.

Tej czę­ści planu pier­wot­nie oba­wia­ła się naj­bar­dziej, bo uda­wa­nie za­lęk­nio­ne­go nie­wi­niąt­ka nigdy jej nie wy­cho­dzi­ło. Teraz bała się ra­czej, że nad raz wy­pusz­czo­nym prze­ra­że­niem już nie za­pa­nu­je.

Bra­cia Mi­ciu­no­wie wy­glą­da­li, jakby ich tkan­ki na­brzmia­ły da­le­ko poza swoje na­tu­ral­ne gra­ni­ce. Ubra­nia mu­sia­ły wcze­śniej na nich po­pę­kać, bo zo­sta­ły z nich tylko strzę­py. Ich skóry prze­ci­na­ły głę­bo­kie pęk­nię­cia, w któ­rych widać było gni­ją­ce mięso. Za­pach roz­kła­du wier­cił w nosie. He­le­nie prze­mknę­ło przez głowę, że o ile me­ta­fi­zycz­nie nie miało to sensu, to w prak­ty­ce uży­cie soli i ziół do walki z gni­ciem było oczy­wi­ste.

De­mo­ny po­de­szły do łóżka i uśmiech­nę­ły się pa­skud­nie. Przez chwi­lę na­pa­wa­ły się jej stra­chem, po czym sko­czy­ły. He­le­na szyb­kim ru­chem ze­rwa­ła z łóżka na­rzu­tę i Mi­ciu­no­wie zlą­do­wa­li w kręgu roz­pi­sa­nym jej krwią, wy­peł­nio­nym mie­szan­ką soli, ziół i oliwy. Ma­ry­na­ta wła­zi­ła w pęk­nię­cia skóry, gni­ją­ce mięso pa­ro­wa­ło i skwier­cza­ło, a wizg z gar­deł de­mo­nów był ogłu­sza­ją­cy.

He­le­na wy­cią­gnę­ła zza wez­gło­wia bu­tel­kę spi­ry­tu­su, za­pa­li­ła od świecz­ki szmat­kę w szyj­ce i rzu­ci­ła w głowę jed­ne­go z de­mo­nów. Po chwi­li za­ję­ła się oliwa i obaj bra­cia pło­nę­li jak po­chod­nie. He­le­na samą sie­bie i ma­te­rac za­la­ła wcze­śniej mie­szan­ką wody świę­co­nej i zwy­kłej – jeśli nawet nie za­dzia­ła na de­mo­ny, to może cho­ciaż pożar po­wstrzy­ma. Wciąż wspar­ta ple­ca­mi o po­dusz­ki, go­to­wa w razie po­trze­by kopać bu­ta­mi męża, do któ­rych wcze­śniej na szyb­ko przy­bi­ła pod­ko­wy, He­le­na za­czę­ła te­sto­wać wszyst­kie eg­zor­cy­zmy, jakie kie­dyś za­pa­mię­ta­ła. Jeden ara­mej­ski, dwa chal­dej­skie, może ła­ciń­ską kla­sy­ką…

Żaden nie zro­bił ab­so­lut­nie nic. Za­ra­za, przy każ­dym au­to­rzy za­rze­ka­li się… Au­to­rzy za­wsze byli wie­rzą­cy, może o to cho­dzi­ło? Tylko w co ona niby wie­rzy­ła? Mo­ment zde­cy­do­wa­nie nie sprzy­jał in­tro­spek­cji, bo Mi­ciun star­szy wła­śnie za­czął prze­dzie­rać się do niej przez krąg i pod­ku­te buty mu­sia­ły pójść w ruch.

– AGA­TA­AA! W CO JA WŁA­ŚCI­WIE WIE­RZĘ? – Kop­nę­ła wy­cią­gnię­te ramię.

Zza drzwi schow­ka do­sły­sza­ła krzyk pia­stun­ki: – Tylko matkę pani w życiu szcze­rze wzy­wa­ła, jak przeć było trze­ba!

Może być! Eg­zor­cy­zmy sta­ro­żyt­ne­go Su­me­ru, stro­na piąta, „In­wo­ka­cja do Wiel­kiej Matki”:

– Pešĝal In­an­na, dab…

Zaraz, zaraz (kop­niak w czoło Mi­ciu­na). Matka, w którą ona wie­rzy, nie za­trzy­ma­ła­by się na ję­zy­ku mar­twym od ty­się­cy lat. I nie wy­ma­ga żad­ne­go mi­stycz­ne­go bre­dze­nia.

– Matko, za moją krew, która tu pły­nę­ła, wzy­wam Cię! Za życie, które tu ro­dzi­łam, wspo­móż mnie! Za mleko, któ­rym tu kar­mi­łam, za­bierz tę zgni­li­znę, by nie ka­la­ła Two­ich dzie­ci! Za życie, które tu pie­lę­gnu­ję, za­bierz tę śmierć, niech wróci pod zie­mię!

Mo­dli­twa ukła­da­ła się sama i He­le­na krzy­cza­ła dalej. Słowa wy­peł­ni­ły ją i nie sły­sza­ła już ognia ani wrza­sku de­mo­nów – przy­się­gła­by za to, że sły­szy bicie serc synów za ścia­ną i pul­so­wa­nie no­we­go życia w swoim łonie. Odór spa­le­ni­zny znik­nął; za­miast niego czuła cięż­ką woń kwia­tów. Nagle była głę­bo­ko świa­do­ma doj­rze­wa­nia ja­błek za oknem, trawy fa­lu­ją­cej na wie­trze…

Gdy w końcu się ock­nę­ła, wokół pa­nowała cisza. Otworzyła oczy i zobaczyła Agatę i dzie­ci, któ­rzy wy­szli ze schow­ka (kiedy?!) i ga­pi­li się na łóżko.

– Wy­bacz­cie, pani, że sama wy­szłam, ale ten huk taki strasz­ny był, a po nim ta cisza to jesz­cze gor­sza – wy­du­ka­ła Agata, wciąż nie od­wra­ca­jąc wzro­ku od mebla.

– Jaki hu… – He­le­na spoj­rza­ła na łóżko i onie­mia­ła, bo po kręgu z de­mo­na­mi zo­sta­ła tylko zie­ją­ca w ma­te­ra­cu dziu­ra. Ko­bie­ta ostroż­nie wy­chy­li­ła się do przo­du, bojąc się w duchu, że otwo­rzy­ła wej­ście do pie­kła. Pod łóż­kiem zo­ba­czy­ła równy krąg zwy­kłej, lekko osma­lo­nej gleby, jak gdyby de­mo­ny i wszyst­ko, co od­dzie­la­ło je od ziemi: łóżko pod­ło­ga, nawet fun­da­men­ty domu, po pro­stu znik­nę­ło. Go­rzej, że na kra­wę­dziach wyrwy peł­ga­ły pło­mie­nie.

– Bę­dzie pożar! W nogi! – Zła­pa­ła naj­młod­sze­go synka pod pachę i rzu­ci­ła się w stro­nę drzwi izby.

Gdy bie­gła przez sień, kątem oka doj­rza­ła coś pod oknem, ale w tej chwi­li nie miało to zna­cze­nia. Żyła, jej sy­no­wie też żyli i naj­waż­niej­sze było to, żeby ich stąd wy­do­stać. Szyb­ko do­pro­wa­dzi­ła Agatę i dzie­ci do staj­ni; tam wy­ści­ska­ła je i wy­ca­ło­wa­ła po głów­kach. Henio, jak to dwu­na­sto­la­tek, tro­chę się wy­krę­cał od tych czu­ło­ści, ale młod­si przy­lgnę­li do niej. Pra­gnę­ła do­cze­kać tak z nimi do rana, ale coś nie da­wa­ło jej spo­ko­ju. Ka­za­ła pia­stun­ce zna­leźć dla nich cho­ciaż derki i obie­ca­ła zaraz wró­cić. Po dro­dze zła­pa­ła nóż i wbie­gła do domu. Ostroż­nie, po­ka­słu­jąc od gęst­nie­ją­ce­go dymu, prze­szła przez sień i do tam­te­go okna.

Na pod­ło­dze, w ka­łu­ży krwi leżał Sta­siek. Ręce i nogi miał ma­ka­brycz­nie po­wy­krę­ca­ne, z roz­cię­te­go brzu­cha wy­le­wa­ły się wnętrz­no­ści, ale jesz­cze od­dy­chał. Oczy­wi­ście, prze­cież obie­ca­li mu, że naj­pierw zo­ba­czy śmierć jej i dzie­ci. Miała na­dzie­ję, że jest nie­przy­tom­ny, ale gdy po­de­szła, otwo­rzył sze­rzej oczy. Spró­bo­wał coś po­wie­dzieć, ale dał radę tylko słabo się uśmiech­nąć. Nie miał szans na prze­ży­cie tych ran, a sama nie zdą­ży­ła­by go wy­nieść z domu, zanim ogar­nął­by ich pożar. Uklę­kła przy mężu i po­ca­ło­wa­ła go po raz ostat­ni.

– Ko­cham cię. I dzię­ku­ję za wszyst­ko.

Przy­ło­ży­ła nóż do mięk­kie­go ciała tuż pod jego żu­chwą i pchnę­ła z całej siły.

Strop za­wa­lił się tuż po tym, jak ostat­ni raz wy­szła ze swo­je­go domu.

***

– I mó­wi­cie, pani, że wy­star­czy­ło samo Ojcze Nasz? – bra­ci­szek Natan wy­raź­nie po­wąt­pie­wał w jej opis wy­da­rzeń.

Szcze­pan nie wie­rzył jej w ogóle. Ani w to, że Sta­ni­sław Lip­ski wszedł w drogę de­mo­nom zu­peł­nie przy­pad­kiem, ani w to, że znik­nę­ły, bo pani He­le­na gor­li­wie od­mó­wi­ła pa­cio­rek. Miał też po­dej­rze­nie gra­ni­czą­ce z pew­no­ścią, że ona wie, że on jej nie wie­rzy, i oboje udają, żeby ka­płan nie robił nie­po­trzeb­nej draki. Sko­rum­po­wa­ła go! Nie mó­wiąc już o tym, że dał się prze­ko­nać do po­mo­cy przy cia­łach.

Trzech chło­pa­ków ba­da­ło zglisz­cza dworu, by upew­nić się, że nie zo­sta­ły tam żadne de­mo­nicz­ne kon­ta­mi­na­cje. Ko­lej­nych trzech po­słał do Grój­ca, by zro­bi­li to samo z ka­mie­ni­cą Lip­skich, w któ­rej pan Sta­ni­sław „przy­pad­kiem od­krył” nie­uda­ny ry­tu­ał swo­ich przy­ja­ciół. Po­zo­sta­li po­ma­ga­li ko­bie­tom zbie­rać zwło­ki. Ku utra­pie­niu Na­ta­na, Szcze­pan zgo­dził się z panią He­le­ną, że szcząt­ki jej sług po kon­tak­cie z de­mo­na­mi sta­no­wią za­gro­że­nie i trze­ba je jak naj­szyb­ciej oczy­ścić w ogniu. Bra­ci­szek uwa­żał pa­le­nie zmar­łych za oby­czaj po­gań­ski i modły ża­łob­ne od­pra­wiał z wiel­ką nie­chę­cią, co chwi­lę prze­ry­wa­jąc i wci­na­jąc się do roz­mo­wy.

A Szcze­pan bar­dzo chciał na spo­koj­nie po­roz­ma­wiać z panią Lip­ską. Po pierw­sze, łowcy z de­mo­na­mi spo­ty­ka­li się bar­dzo rzad­ko i każde udane ode­gna­nie było cenną lek­cją. Po dru­gie… sam nie wie­dział do końca, czemu po dru­gie, ale wszy­scy mu cią­gle prze­szka­dza­li. Naj­pierw Natan się krę­cił, potem owdo­wia­łe ko­bie­ty przy­szły la­men­to­wać, za nimi zja­wił się eko­nom, któ­re­mu strasz­nie długo wy­da­wa­ła po­le­ce­nia. Prze­szka­dzał mu też Maćko, który upo­rczy­wie pró­bo­wał swoją panią wy­rę­czyć i obu­rzał się, że jako szlach­cian­ka i ko­bie­ta w de­li­kat­nym sta­nie w ogóle nie po­win­na się do zwłok do­ty­kać. He­le­na zby­wa­ła go kilka razy, aż ostro wy­ja­śni­ła:

– Ci lu­dzie stra­ci­li życie przez głu­po­tę mo­je­go męża. Gdyby de­mo­ny nie były pi­ja­ne krwią, to być może przej­rza­ły­by pu­łap­kę i by­ło­by już po mnie i po dzie­ciach. Je­dy­ne, co mogę teraz dla nich zro­bić, to nie po­zwo­lić, by myszy ich dłu­żej pod­gry­za­ły.

– Ależ pani, prze­cież takie strasz­ne to jest wszyst­ko…

– O nie! Tylko nie to! – Ko­bie­ta w dra­ma­tycz­nym ge­ście przy­ło­ży­ła dłoń do czoła. Dłoń pa­so­wa­ła chyba do ra­mie­nia, które Szcze­pan zna­lazł w ga­łę­ziach ja­błon­ki trzy sąż­nie wcze­śniej. Miały stwo­ry roz­mach, nie ma co. Maćko uznał wresz­cie swoją po­raż­kę i za­brał ko­lej­ną tacz­kę do stosu.

Za­pa­dła cisza. Szcze­pan za­wsze my­ślał, że ko­bie­ty cią­gle mówią, nawet wtedy, gdy nie mają nic do po­wie­dze­nia. Pani He­le­na naj­wy­raź­niej nie czuła ta­kiej po­trze­by i wobec jej mil­cze­nia czuł się bar­dzo za­gu­bio­ny. Za­czy­nał po­dej­rze­wać, że pa­pla­ni­na nie­wiast służy jed­nak nie im samym, tylko wła­śnie męż­czy­znom, żeby nie mu­sie­li pod­trzy­my­wać roz­mo­wy. Prze­łknął ślinę i od­wa­żył się za­cząć.

– Fak­tycz­nie, bar­dzo dziel­nie się trzy­ma­cie, pani.

– Od­cho­wa­łam troje ma­łych dzie­ci. Mo­gła­bym na­pi­sać trak­tat o sa­mych od­cie­niach wy­mio­cin. Wi­dzia­łam takie rze­czy, że nic mnie już nie brzy­dzi.

– To też, oczy­wi­ście… Ale i nie wi­dzia­łem, by cho­ciaż łzę pani uro­ni­ła.

– Jak już za­cznę pła­kać, to pew­nie do zimy nie prze­sta­nę. Na razie zro­bię to, co zro­bić trze­ba. Eko­nom już wszyst­ko wie; żniwa się za­bez­pie­czy. Zwło­ki spa­li­my i po­cho­wa­my… Jak skoń­czę, to po­ja­dę do domu te­ściów i tam… Tam po­cze­kam i po­pła­czę.

– Bę­dzie­cie, pani, dwór od­bu­do­wy­wać?

– Tak jakby. Przy­ślij­cie mi ja­kie­goś swo­je­go mi­strza, to nam tu nową kwa­te­rę za­pla­nu­je. Nie może być tak, że przez całą noc się na łow­ców czeka, bo od­dzia­łów te­re­no­wych jest za mało.

– Ale to… chce­cie nam, pani, oddać swoją zie­mię? Cech jest za­moż­ny, my mamy swoje…

– Nie­zu­peł­nie. Jak już się upo­ram z ciążą i od­cho­wam naj­młod­sze, to do was do­łą­czę – po­wie­dzia­ła zu­peł­nie zwy­czaj­nie, jakby pla­no­wa­ła wy­pra­wę do mia­sta na za­ku­py.

– Pani, je­steś nie­wia­stą! I to nie jakoś bar­dzo po­staw­ną!

Tym razem spoj­rza­ła mu pro­sto w oczy i wzię­ła się pod boki. Niby był od niej o głowę wyż­szy i ze dwa razy cięż­szy, ale w tej chwi­li tego nie czuł.

– Na dwa de­mo­ny przy­je­cha­li­ście tu w trzy­na­stu, uzbro­je­ni po zęby i z kle­chą na do­kład­kę. Ja po­ra­dzi­łam sobie sama, w ko­szu­li noc­nej, uży­wa­jąc za­so­bów swo­jej spi­żar­ni. Pro­szę spy­tać brata Na­ta­na, co Pismo mówi o za­ko­py­wa­niu ta­len­tów. – Szcze­pan nic nie od­po­wie­dział, więc mó­wi­ła dalej: – Tro­chę już wiem i szyb­ko się uczę. Jak wyjdę z po­ło­gu, będę mogła za­cząć ćwi­czyć. Drugi raz wy­cho­dzić za mąż nie za­mie­rzam i chcę coś zro­bić z resz­tą swo­je­go życia. Jeśli wy mnie nie chce­cie, to pew­nie cza­row­ni­ce…

– Nie, nie! Coś wy­my­śli­my!

Z cza­row­ni­ca­mi, o ile trzy­ma­ły się zasad, mieli w tej chwi­li spo­koj­ny ro­zejm, ale wolał nie spraw­dzać, jak dużą prze­wa­gę zy­ska­ły­by po do­łą­cze­niu sto­ją­cej przed nim ko­bie­ty.

– Tylko wie­cie, pani, do walki z prze­ciw­ni­kiem po­trzeb­na jest jed­nak siła, prze­wa­ga fi­zycz­na, a wy…

W tym mo­men­cie He­le­na Lip­ska wes­tchnę­ła głę­bo­ko i Szcze­pan za­po­mniał zu­peł­nie, co miał po­wie­dzieć. Falujący gors jej koszuli szczelnie wypełnił mu umysł wizjami do­rod­nych ja­błek, spa­da­ją­cych z drze­wa pro­sto w jego ręce. Po chwi­li oprzy­tom­niał, zalał się ru­mień­cem i pod­niósł wzrok z po­wro­tem na twarz ko­bie­ty, która znowu uśmie­cha­ła się drwią­co.

– Jest wię­cej niż jeden ro­dzaj prze­wa­gi fi­zycz­nej, panie łowco. Jakoś sobie po­ra­dzę.