Opowieść trzech Słońc

Wol­ny­mi kro­ka­mi zbli­żał się dzień. Pro­mie­nie słoń­ca skra­da­ły się zza ho­ry­zon­tu ni­czym zwierz, cier­pli­wie zbli­ża­ją­cy się do swo­jej ofia­ry. Góra Uluru, wciąż ską­pa­na w sza­ro­ści, na tle coraz ja­śniej­sze­go nieba ma­je­sta­tycz­nie cią­ży­ła swoim cie­niem.

E-do nie mógł spać już od dłuż­sze­go czasu. Wresz­cie, po wielu la­tach cze­ka­nia, kiedy jego ró­wie­śni­cy wciąż śmia­li się z niego jak z dziec­ka, i on miał do­stą­pić za­szczy­tu wy­nie­sie­nia ku do­ro­sło­ści. W od­da­li sły­chać było prze­cią­głe wycie dingo. Wstał i spoj­rzał w stro­nę obo­zo­wi­ska.

Dzień ini­cja­cji E-do ze­brał pod górę całe ple­mię. Wszy­scy jego krew­ni wy­cze­ki­wa­li na sen sza­ma­na, który ukaże mło­dzień­ca jako god­ne­go. W tej chwi­li leżał na skra­ju, da­le­ko od ogni­ska, lecz już nie­dłu­go bę­dzie mógł do­łą­czyć do swo­ich.

***

Yaxkin wy­ru­szył łódką na wschód, gdy tylko do Tah Itza do­tar­ły wie­ści o sza­le­ją­cej kon­kwi­ście, pu­sto­szą­cej ostat­nie mia­sta jego ludu. Wschód był je­dy­ną drogą ra­tun­ku. Od wielu wie­ków mó­wio­no, że wła­śnie tam, gdzieś wśród dżun­gli, miesz­ka Wiecz­ny Sza­man, który w przy­pad­ku klę­ski wy­cią­gnie swą dłoń.

Jak i gdzie do­kład­nie Go szu­kać, tego nie wie­dział nikt. Nikt Go też nigdy nie wi­dział, choć nie­któ­rzy za­rze­ka­li się, że w głę­bo­kiej dżun­gli sły­sze­li obcy dźwięk queny, lecz gdy szli za nim, ni­ko­go tam nie zna­leź­li.

Nad mia­stem czuć już za­pach śmier­ci, a czas ucie­kał.

***

Santa Rosa pruła przez fale, trzy­ma­jąc się pra­we­go halsu. Ster­nik sta­rał się utrzy­mać ko­rzyst­ny dla nich sze­ro­ki baj­de­wind, jed­nak za­da­nie było trud­ne i co jakiś czas nie­umyśl­nie od­bi­jał się od linii wia­tru lub nie­biez­piecz­nie od­chy­lał okręt bo­kiem do ogrom­nych bał­wa­nów.

Świe­ci­ło słoń­ce, a słony za­pach wody wy­czu­wal­nie uno­sił się w po­wie­trzu. He­lio­do­ro stał w oko­li­cy dzio­bu, jedną ręką przy­trzy­mu­jąc się ta­kie­lun­ku, a drugą ręką do­ci­ska­jąc ka­pe­lusz do głowy. Stał i roz­glą­dał się, pró­bu­jąc wy­pa­trzyć ja­kichś oznak, które po­mo­gły­by mu w wy­zna­cza­niu kursu.

Ale jako astro­nom, w na­wi­ga­cji spraw­dzał się przede wszyst­kim w nocy. Ich obec­ne po­ło­że­nie sta­no­wi­ło dla niego za­gad­kę, co wy­wo­ły­wa­ło w nim iry­ta­cję. W końcu hisz­pań­scy bra­cia cze­ka­li na po­sił­ki. Ostat­nie mia­sto Majów, Tay­asal, miało wresz­cie upaść.

***

Obóz bu­dził się do życia. Gdzie­nie­gdzie można już było zo­ba­czyć tlące się ogni­ska. Roz­pa­lo­ne, by roz­grzać ciało po spa­niu na gołej ziemi. Góra Uluru przy­bra­ła po­dob­ną barwę, jakby ktoś roz­ża­rzył ją od spodu, a drob­ne ję­zy­ki ognia li­za­ły jej zbo­cza.

E-do wciąż trzy­mał się z da­le­ka. Wie­dział, że to część jego ry­tu­ału. Od mo­men­tu wska­za­nia, aż do ini­cja­cji, był obcy dla ple­mie­nia. Każdy to ro­zu­miał. Tak było od za­wsze, aż od Czasu Snu.

Od­bi­ja­ją­ce się od góry pro­mie­nie za­czę­ły razić chłop­ca w oczy. Z dłoni zro­bił da­szek i wpa­try­wał się w obo­zo­wi­sko. Mu­siał cze­kać i pa­trzeć. To jego za­da­nie. Star­si muszą się po­si­lić nim wezwą go do sie­bie. Wie­dział to. Lecz jego cier­pli­wość nie.

***

Gdy tylko zna­lazł się u brze­gu je­zio­ra, wcią­gnął swoją małą łódkę w za­ro­śla. Stał na skra­ju dżun­gli, wy­po­sa­żo­ny je­dy­nie w ka­mien­ny, wy­cio­sa­ny nóż oraz wła­sną wie­dzę. Po­ko­nał swój strach i wkro­czył mię­dzy drze­wa. Wil­goć, jaka za­la­ła jego płuca, nic się nie miała do tej, gdy pły­nął.

Pierw­szy raz zna­lazł się sam na sam z dzi­ko­ścią. Do tej pory zaj­mo­wał się głów­nie bu­do­wą domów i obiek­tów świą­tyn­nych. Lecz w sta­nie wojny nie po­trze­ba było bu­dow­ni­czych, a wo­jow­ni­ków, dla­te­go to on zo­stał wy­sła­ny na wę­drów­kę.

Stą­pał po ziemi ostroż­nie, sta­ra­jąc się wy­da­wać jak naj­mniej­szy hałas. Wie­dział, że bez ognia naj­mniej­szy szmer może się oka­zać jego zgubą. I gdy tak kro­czył, za­to­pił się w my­ślach. Nie miał po­ję­cia, gdzie szu­kać, ani w którą stro­nę się udać – po­sta­no­wił więc kon­ty­nu­ować wę­drów­kę na wschód.

Zaraz za zni­ka­ją­cy­mi pro­mie­nia­mi słoń­ca, niebo osło­nił mrok. Dzien­ne zwie­rzę­ta ustą­pi­ły miej­sca noc­nym. Ustał też brzęk ko­ma­rów. Choć było ci­szej, dżun­gla nigdy nie spała. Wy­cień­czo­ny oparł się o drze­wo i usły­szał… Flet. Gęste po­wie­trze wy­peł­ni­ło się dźwię­ka­mi tak pięk­ny­mi, ja­kich jesz­cze nie po­znał. Od­dzia­ły­wa­ły nie tylko na uszy, ale i na oczy. Mię­dzy drze­wa­mi po­ja­wi­ło się świa­tło, po­ka­zu­jąc mu ścież­kę, którą ma iść.

***

– Wy­bie­raj! Wy­bie­raj!

Ran­kiem nic nie zwia­sto­wa­ło burzy, jaka miała ich póź­niej zła­pać. Niebo w kilka chwil zro­bi­ło się czar­ne, wiatr za­czął dąć moc­niej, a deszcz lał, przygniatając załogę do pokładu. Razem z nie­bem po­ciem­niał też ocean. Je­dy­ne ja­śniej­sze ak­cen­ty po­cho­dzi­ły od spie­nio­nych czub­ków fal, które wy­raź­nie się­ga­ły naj­wyż­sze­go masz­tu.

Kro­ple gło­śno od­bi­ja­ły się od drewna. Ło­skot wody i szum po­wie­trza prze­ci­na­ły tylko krzy­ki i bos­mań­ski gwiz­dek, dzię­ki któ­re­mu ma­ry­na­rze wie­dzie­li, jakie roz­ka­zy wy­ko­nać. Gdzieś w od­da­li dało się sły­szeć dud­nie­nie, jed­nak jego źró­dła nikt nie mógł się do­pa­trzeć.

– Ka­pi­ta­nie, mu­si­my odbić do ba­kszta­gu!

– Refuj! Damy radę!

W trak­cie sztor­mu nie miało zna­cze­nia, jaki masz sto­pień na okrę­cie. Wszy­scy na równi po­dej­mo­wa­li walkę z ży­wio­łem. Kiedy pękł kon­tra­fał steru, He­lio­do­ro w oko­li­cach dzio­bu mo­co­wał się z szo­tem foka. Santa Rosa sta­nę­ła bo­kiem do wia­tru, a naj­bliż­sza fala omio­tła cały po­kład. Zgiełk był ogrom­ny i nikt nie za­uwa­żył za­gi­nię­cia na­wi­ga­to­ra.

***

Zanim zo­ba­czył znak, do uszu E-do do­tar­ły ni­skie dźwię­ki. Grupa męż­czyzn sie­dzia­ła wokół ogni­ska, dmąc w kanbi. Obok stał sza­man, który ryt­micz­nie ude­rzał pa­ty­kiem o patyk, na­da­jąc tempo in­stru­men­tów. Nad­szedł czas.

Mło­dzie­niec za­wa­hał się. Jego życie już na za­wsze się od­mie­ni. Nie bę­dzie od­wro­tu. Nie bę­dzie już bie­ga­nia i za­ba­wy, nie bę­dzie po­bła­ża­nia ze stro­ny star­szych. Teraz, gdy wej­dzie w do­ro­słość, bę­dzie trak­to­wa­ny jak do­ro­śli. Być może sza­man wska­zał go tak późno, bo Mala wy­czuł brak rów­no­wa­gi du­cho­wej?

Uluru roz­świe­tli­ła się już ja­skra­wą czer­wie­nią. E-do pod­niósł się, otrze­pu­jąc nogi z pia­sku. Roz­wią­zał też swoją opa­skę i po­zwo­lił swo­bod­nie opaść na zie­mię. Do obozu miał wejść nagi.

***

Dźwię­ki fletu pro­wa­dzi­ły Yaxki­na ni­czym nić, po­rzu­co­na gdzieś głę­bo­ko mię­dzy drze­wa­mi. Mu­zy­ka wy­da­wa­ła się coraz bar­dziej zna­jo­ma, lecz nie mógł okre­ślić, czy me­lo­dia jest we­so­ła, czy smut­na. W tej chwi­li li­czy­ła się droga, a nuty zda­wa­ły się ją oświe­tlać. Każdy ton do­cie­ra­ją­cy do jego uszu zda­wał się być ko­lej­nym kro­kiem. W miarę jak się wspi­nał, har­mo­nia rów­nież szła wyżej, a kiedy szedł w dół, to­na­cja opa­da­ła.

Zbli­ża­jąc się po­czuł nowy za­pach – dym z ogni­ska oto­czył go przy­jem­nym po­czu­ciem zna­jo­me­go te­re­nu. Woń sa­me­go dymu przy­po­mi­na­ła tę, która wy­do­by­wa się ze spa­la­ne­go drew­na ka­po­ko­we­go, któ­re­go w mie­ście uży­wa­li tylko pod­czas świąt.

Wresz­cie doj­rzał też świa­tło, które de­li­kat­nie tliło się mię­dzy drze­wa­mi. Praw­do­po­dob­nie gdyby był trzy kroki dalej, nie byłby w sta­nie w ogóle go do­strzec. Yaxkin za­trzy­mał się na chwi­lę, nie wie­dział kto roz­pa­lił ogni­sko. Jed­nak po­trze­ba cie­pła i bez­piecz­ne­go od­po­czyn­ku oka­za­ła się sil­niej­sza.

***

He­lio­do­ro w jed­nej se­kun­dzie trzy­mał linę, w dru­giej zo­stał po­rwa­ny przez po­tę­gę ży­wio­łu. Już wcze­śniej jego ubra­nie było całe prze­mo­czo­ne, lecz teraz czuł, że oce­anicz­na sól do­sta­ła się wszę­dzie. Jej smak był pa­skud­ny, lecz to nie on był naj­więk­szym zmar­twie­niem.

Fale ci­ska­ły nim przez ciem­ność, jakby ba­wiąc się i po­da­jąc sobie piłkę. Raz znaj­do­wał się na szczy­cie ogrom­ne­go bał­wa­na i pró­bo­wał wy­pa­trzyć okręt, a raz woda ci­ska­ła nim o po­wierzch­nię, wy­wo­łu­jąc ogrom­ny ból. Kiedy ko­lej­ny raz się za­krztu­sił, w my­ślach mo­dlił się do Boga, by ten wresz­cie prze­rwał jego cier­pie­nia. Świa­tła Santa Rosy już dawno skry­ły się gdzieś za ho­ry­zon­tem.

Lecz łaska nie nad­cho­dzi­ła. He­lio­do­ro mógł tylko cze­kać.

***

Gdy E-do wszedł do obozu, wszy­scy uni­ka­li go spoj­rze­niem, choć wy­czuć można było na­pię­cie ocze­ki­wa­nia. W po­wie­trzu roz­ta­czał się za­pach pie­czo­ne­go mięsa kan­gu­ra, które tkwi­ło wciąż nad jed­nym z ognisk. Od trzech dni nic nie jadł, ani nie pił. To była jego próba wy­trzy­ma­ło­ści. Męż­czyź­ni, z któ­ry­mi miał wy­ru­szać na po­lo­wa­nie mu­sie­li mu ufać, że gdy pogoń bę­dzie długa, on wy­trzy­ma.

Je­dy­nie dzie­ci zda­wa­ły się oka­zy­wać ja­kieś za­in­te­re­so­wa­nie. Bie­ga­ły małą gro­mad­ką, śmie­jąc się i ba­wiąc – nie ro­zu­miały po­wa­gi sy­tu­acji. Lecz kie­dyś zro­zu­mie­ją.

Pod­szedł do naj­więk­sze­go ogni­ska, skąd do­bie­ga­ły gło­śne dźwię­ki. Jego bra­cia sie­dzie­li na ziemi, o stopy opie­ra­jąc koń­ców­ki dłu­gich in­stru­men­tów. Grali nie­prze­rwa­nie, nie po­zwa­la­jąc sobie nawet na chwi­lę ciszy, by wziąć od­dech. E-do zo­stał oto­czo­ny.

Wokół niego stała gro­ma­da do­ro­słych. Na wprost stali naj­star­si, z tyłu – młod­si. Każdy z nich nosił na ciele białe ma­lun­ki. Po­przecz­ne pasy prze­ci­na­ją­ce pierś, które sym­bo­li­zo­wa­ły przy­na­leż­ność do ple­mie­nia, a ich plecy zdo­bi­ły zwie­rzę­ce to­te­my. Wszy­scy mieli swoje za­da­nie, wszy­scy też mieli swoje miej­sce w świe­cie.

Do okrę­gu we­pchnął się sza­man, w jed­nej dłoni trzy­ma­jąc nóż z kości emu, w dru­giej zaś małą, drew­nia­ną mi­secz­kę. Sta­nął na wprost mło­dzień­ca, po czym pod­niósł nóż i na­ciął jego ramię, pod ranę pod­sta­wia­jąc na­czy­nie. Kiedy zro­bi­ło się do po­ło­wy pełne, podał chłop­cu i po­wie­dział:

– Wypij.

E-do wziął mi­secz­kę od sza­ma­na. Za­pa­dła cisza. Spoj­rzał w swoje od­bi­cie w czer­wo­nej tafli, po czym skie­ro­wał wzrok na Uluru. Jej kolor przy­po­mi­nał krew, a gdzie­nie­gdzie wi­docz­ne stru­my­ki, po­zo­sta­łość po okre­sie desz­czo­wym, wy­glą­da­ły jakby z góry ucie­ka­ły ży­cio­daj­ne płyny.

Chło­piec wes­tchnął głę­bo­ko, moc­niej po­chwy­cił na­czy­nie i za­czął szyb­ko pić. Po trzech dniach bez wody, krew sma­ko­wa­ła jak naj­lep­szy napój. Jego po­pę­ka­ne usta ską­pa­ły się w czer­wie­ni. Gdy wypił wszyst­ko, od­rzu­cił miskę na bok. W żo­łąd­ku po­czuł sprze­ciw i opadł na ko­la­na. Koń­cem ję­zy­ka wy­czu­wał że­la­zny smak, zmie­sza­ny z żół­cią, jed­nak wie­dział, że gdy za­war­tość odda ziemi, w naj­lep­szym wy­pad­ku czeka go wy­gna­nie, a w naj­gor­szym – śmierć.

Jego bra­cia pod­ję­li grę. Ktoś podał sza­ma­no­wi drugą miskę, tym razem wy­peł­nio­ną białą farbą. E-do czuł, że na ple­cach po­wsta­je ma­lu­nek, jego wła­sny totem, który cza­row­nik zo­ba­czył we śnie. Męż­czyź­ni do­oko­ła nich za­czę­li tań­czyć, w całym obo­zie zro­bił się ogrom­ny zgiełk. Chło­piec stra­cił przy­tom­ność.

***

Yaxkin z wolna zbli­żał się do ogni­ska. Mu­zy­ka uci­chła. Dżun­gla znów od­zy­ska­ła swe dawne dźwię­ki. Chma­ra ko­ma­rów za­czę­ła krą­żyć wokół jego twa­rzy. On, pró­bu­jąc je od­go­nić, tylko jesz­cze bar­dziej za­chę­cił je, by usia­dły do sma­ko­wi­tej uczty.

Od świa­tła dzie­li­ło go tylko kilka kro­ków, lecz jakaś blo­ka­da nie po­zwa­la­ła mu ich po­ko­nać, jakby ko­niec me­lo­dii wy­bu­dził go z prze­dziw­ne­go transu. Yaxki­na na­szło uczu­cie pełne zwąt­pie­nia. Dla­cze­go to robi? I kogo tam zasta?

Prze­mógł się, pierw­szy krok był naj­trud­niej­szy. Po­trze­ba cie­pła wy­gra­ła. Kiedy od­gar­niał wiel­ki liść, blo­ku­ją­cy mu przej­ście, uj­rzał, że przy ogni­sku ni­ko­go nie ma. Pod­szedł za­cie­ka­wio­ny i ro­zej­rzał się, lecz ota­cza­ły go nie­prze­nik­nio­ne ciem­no­ści. Usiadł i wy­cią­gnął ręce w stro­nę pło­mie­nia.

Me­lo­dia po­wró­ci­ła, lecz jakby od­mie­nio­na. Teraz wa­bi­ła po­dróż­ne­go je­dy­nie do snu. A on się temu pod­dał.

***

Kiedy sztorm za­czął się uspo­ka­jać, na nie­bie widać było już po­je­dyn­cze gwiaz­dy. Nad oce­anem wciąż pa­no­wa­ła noc, a mi­ja­ją­ce mi­nu­ty zda­wa­ły się być go­dzi­na­mi. Fale zmniej­szy­ły się, a He­lio­do­ro dry­fo­wał na nich, bez sił, pró­bu­jąc tylko utrzy­mać się na ple­cach.

Gdy tak pa­trzył w górę, doj­rzał pas Drogi Mlecz­nej, który prze­ci­na­jąc skle­pie­nie koń­czył do­pie­ro za ho­ry­zon­tem. Hisz­pan za­mknął oczy na dłuż­szą chwi­lę, wy­obra­ża­jąc sobie biały wo­do­spad, ucie­ka­ją­cy gdzieś w prze­strzeń, i sie­bie, który swoją ło­dzią nie­bez­piecz­nie się do niego zbli­ża.

Gdy otwo­rzył oczy, oka­za­ło się, że jest coraz bli­żej. He­lio­do­ro miał wra­że­nie, że z se­kun­dy na se­kun­dę przy­spie­sza. Przed sobą usły­szał ło­skot, a gdy od­wró­cił się w stro­nę jego źró­dła, zo­ba­czył kra­wędź, za którą nik­nie woda. Ostat­kiem sił pod­jął walkę z nur­tem, lecz nic to nie dało. Ocean za­ła­mał się, a on spadł. Gdy le­ciał, zo­ba­czył ciem­ną szcze­li­nę mię­dzy gwiaz­da­mi, w którą mknął.

Od­pły­nął gdzieś w ciem­ność, w nie­zna­ne.

***

Chodź za mną – usły­sze­li głos prze­dzie­ra­ją­cy się przez czas i prze­strzeń. – Obudź się i spójrz.

***

He­lio­do­ro po­czuł, że leży na plaży. Ostat­nia senna myśl, bę­dą­ca też jego ostat­nim wspo­mnie­niem, ko­ła­ta­ła mu w gło­wie. Plaża? Prze­cież spa­dał w pust­kę. Całym sobą wy­czu­wał ot­chłań, która go po­chła­nia. Lecz może to był tylko sen? Prze­krę­cił się na plecy, ręką zrzu­ca­jąc pył z twa­rzy. Ro­zej­rzał się.

Na plaży znaj­do­wa­ły się wraki okrę­tów. Bry­tyj­skie, hisz­pań­skie, fran­cu­skie… W za­się­gu jego wzro­ku mógł wy­pa­trzeć przy­naj­mniej parę jed­no­stek utra­co­nych przez każde z im­pe­riów. A wraki cią­gnę­ły się wzdłuż całej plaży.

Kilka kro­ków od niego pło­nę­ło ogni­sko, przy któ­rym sie­dział jakiś czło­wiek. Hisz­pan za­wa­hał się, lecz wstał po­wo­li. Nogi ugię­ły się pod nim lekko, lecz szyb­ko od­zy­skał rów­no­wa­gę. Wpra­wa, jaką zdo­był na morzu, przy­da­wa­ła się też na lą­dzie. Pod­szedł do ognia.

Nie­zna­jo­my, do tej pory sie­dzą­cy ple­ca­mi do niego, do­kła­dał wła­śnie więk­sze ka­wał­ki drew­na. Gdy go usły­szał, ski­nie­niem dłoni za­pro­sił do za­ję­cia miej­sca przy cie­ple. W kręgu świa­tła wy­da­wał się wcale nie mniej obcy, niż od tyłu. Mimo, że po­wi­nien mieć wy­raź­nie za­ry­so­wa­ną twarz, jego lico dalej przy­kry­wał cień.

– Cze­ka­łem na cie­bie – po­wie­dział. – Po­trze­bu­ję cię.

Za­pa­dła cisza. Po ple­cach He­lio­do­ra prze­biegł dreszcz.

– Mnie? Do czego?

– Z pew­no­ścią sły­sza­łeś o Terra Au­stra­lis?

– Sły­sza­łem. Ale nie wie­rzę. Nikt tam nie do­tarł, nie mamy map.

– Ale pa­trząc w niebo z pew­no­ścią bę­dziesz w sta­nie mnie tam za­brać.

He­lio­do­ro po­zo­stał na chwi­lę z tą myślą sam na sam, kiedy nie­zna­jo­my od­da­lił się od ogni­ska, by wy­cią­gnąć długi ka­wa­łek drew­na z jed­ne­go z wra­ków. Stuk­nął koń­cem o zie­mię trzy razy. Stare, nad­gni­łe deski unio­sły się i krą­żąc wokół sie­bie po­łą­czy­ły się w coś na kształt łodzi. Inny, więk­szy ka­wa­łek, wbił się w jej dno i utkwił ni­czym maszt. Kiedy nie­zna­jo­my zła­pał swój kij po­zio­mo i ener­gicz­nie mach­nął w dół, roz­wi­nął się ża­giel, a liny przy­peł­zły ni­czym węże i za­wią­za­ły się two­rząc ta­kie­lu­nek.

Dziw­ny twór wy­lą­do­wał na wo­dzie, ko­ły­sząc się lekko na pra­wie nie­wi­docz­nej fali.

– I mo­żesz być pierw­szy.

He­lio­do­ro za­sta­no­wił się.

– A co będę z tego miał? – spy­tał.

– Od­kry­cie no­we­go lądu. I wol­ność. Kiedy do­pły­nie­my, bę­dziesz mógł po­że­glo­wać dokąd chcesz.

Wahał się tylko przez chwi­lę, po czym obaj wsie­dli do łodzi.

***

Yaxkin obu­dził się z prze­dziw­nym uczu­ciem, że ktoś znaj­du­je się obok niego. Nie mylił się. Obok, przy ogniu sie­dział Wiel­ki Sza­man, przy­gry­wa­jąc ci­chut­ko na qu­enie. Maj nie po­ru­szył się, uda­jąc, że wciąż śpi i przy­glą­dał mu się spod wpół przy­mknię­tych po­wiek. Mimo wcze­sne­go po­po­łu­dnia, twarz czar­no­księż­ni­ka ską­pa­na była w cie­niu.

– Nie śpisz – rzekł Sza­man, od­su­wa­jąc flet od ust. – To do­brze. Cze­ka­łem na cie­bie.

– Na mnie? Ale skąd mo­głeś wie­dzieć?

– Wo­ła­nie o pomoc z Tah Itza sły­chać aż tutaj.

Nad my­śla­mi Yaxki­na po­ja­wi­ły się ciem­ne chmu­ry. Nie ro­zu­miał, czy Wiel­ki Sza­man mówi o tym co było, co jest teraz, czy o tym co ma na­dejść. Bał się naj­gor­sze­go. Czyż­by się spóź­nił?

– W takim razie wiesz też, czci­god­ny, czemu cię szu­ka­łem.

– Wiem. I do­peł­nię przy­się­gi, którą daw­niej zło­ży­łem twemu lu­do­wi. Jed­nak w za­mian chcę do­stać coś od cie­bie.

Maj zdzi­wił się. Nie za­brał ze sobą żad­nych kosz­tow­no­ści czy klej­no­tów. Nie miał też kakao ani słod­kiej wody. Je­dy­ne co wziął, to swój stary, ka­mien­ny nóż.

– Nie chcę cię ob­ra­zić, czci­god­ny, ale nie mam nic, czym mógł­bym za­pła­cić ci za twą pomoc.

– Ależ masz. Swój dar. Po­trze­bu­ję dużej bu­dow­li. Ogrom­nej. Wtedy ukry­ję twoje mia­sto przed za­się­giem Hisz­pa­nów.

Yaxkin jesz­cze nigdy w życiu nie stał przed takim wy­bo­rem. Bu­do­wa za życie? Za oca­le­nie Tah Itza? To był pro­sty wybór.

– Zga­dzam się.

Na twa­rzy Sza­ma­na, w miej­scu jego oczu, za­bły­sły małe iskry.

– Do­brze więc. Przy­pie­czę­tuj­my to krwią.

Wy­ję­li noże i ostrą kra­wę­dzią prze­je­cha­li po wnę­trzach dłoni. Po­da­li sobie ręce i po raz pierw­szy wy­mó­wi­li swoje imio­na:

– Yaxkin.

– Hun-ka­me.

***

E-do obu­dził się z krzy­kiem. Śnił. Choć teraz, kiedy świa­do­mość do­cie­ra­ła do jego pierw­szych myśli, kosz­ma­ry zda­wa­ły się błahe i ulot­ne. Ro­zej­rzał się. Kiedy stra­cił przy­tom­ność, star­si za­nie­śli go pod samo zbo­cze Uluru. Z bli­ska ro­bi­ła jesz­cze więk­sze wra­że­nie. Gi­gan­tycz­ny mo­nu­ment, świa­dec­two po Cza­sie Snu. Spoj­rzał na jej szczyt. Przy­odzia­ła fio­let. Zbli­ża się noc.

– Nie śpisz – usły­szał.

Po­de­rwał się. Te same słowa usły­szał w swoim śnie. Upior­ny męż­czy­zna i czer­wo­ny męż­czy­zna. Bu­do­wa… Mój lud…

– Cze­ka­łem na cie­bie.

Przed ocza­mi E-do po­ja­wił się drugi obraz. I za­pach. Za­pach, któ­re­go nigdy nie czuł, choć tak bar­dzo przy­po­mi­nał wodę. Znów upiór. I biały męż­czy­zna.

Zła­pał się za głowę. Pul­so­wa­ła. Nic nie ro­zu­miał. Po­chwy­cił naj­bliż­szy ka­mień i za­czął ry­so­wać. Kiedy to robił, ob­ra­zy po­wra­ca­ły, na prze­mian. Jakby jeden do­peł­niał drugi. Hun-ka­me, Hun-ka­me, HUN-KA­ME. To imię wy­peł­nia­ło jego umysł. Kim on jest? I czego chce?

***

– Kim wła­ści­wie je­steś?

– Je­stem bo­giem dla ludu, który pra­gniesz znisz­czyć. Ludu, który twoi bra­cia ze­pchnę­li na skraj ist­nie­nia, a on gło­śno woła o pomoc, co usły­sza­łem nawet tutaj. Je­stem ich Śmier­cią. Ich straż­ni­kiem. Pil­nu­ję, by ich dusze od­na­la­zły tu spo­kój.

Hisz­pan wy­chy­lił się lekko przez burtę i spoj­rzał na swoje od­bi­cie w gład­kiej tafli wody.

– Więc to są za­świa­ty?

– Tak.

Wiatr zadął moc­niej, a łódź się za­ko­ły­sa­ła. Mar­twy. He­lio­do­ro nie czuł za­sko­cze­nia. Już wcze­śniej do­strzegł, że gwiaz­dy tutaj, choć mi­ga­ją, są bled­sze, a ich świa­tło nie roz­bu­dza nawet odro­bi­ny cie­pła.

***

Hun-ka­me za­pro­wa­dził ich w gęstą dżun­glę. Prze­dzie­ra­li się przez zie­lo­ne za­ro­śla, po­ko­ny­wa­li stru­mie­nie i wspi­na­li się na ni­skie pa­gór­ki. Szli w mil­cze­niu. Lecz mil­czał też las, co wy­wo­ły­wa­ło lekki nie­po­kój Yaxki­na. Nawet małe dzie­ci uczo­no, że gdy drze­wa i zwie­rzę­ta mil­czą, wszech­obec­na cisza jest zwia­stu­nem cze­goś nie­do­bre­go.

Po kilku go­dzi­nach mar­szu do­tar­li do prze­stron­nej po­la­ny. Na jej środ­ku był wbity kij.

– To tutaj – po­wie­dział bóg. – Tu bę­dzie­my bu­do­wać. Ale naj­pierw trze­ba kopać.

– Co to bę­dzie, czci­god­ny?

– Wej­ście pod zie­mię. – Hun-ka­me wy­cią­gnął kij z ziemi i kilka razy za­stu­kał nim w ka­mień. Zie­mia otwo­rzy­ła się, a spod war­stwy osu­wa­ją­ce­go się pia­chu wy­sta­wa­ły na­rzę­dzia. Yaxkin stał, na­pa­wa­jąc się wi­do­kiem po­tę­gi boga śmier­ci.

– Chyba czas się za­brać do pracy.

***

Śmierć. Czuł śmierć. Wy­raź­ny za­pach śmier­ci. Za­pach, który po­wstał z łez, bólu i stra­chu. Za­pach spo­ko­ju, wiecz­no­ści i zro­zu­mie­nia. Śmierć.

Ka­mień, który trzy­mał w ręku za­czął go pa­rzyć, a ze ścia­ny za­czę­ły są­czyć się iskry. Lecz mu­siał ry­so­wać. Mu­siał to prze­ka­zać. Czas Snu był, Czas Snu nad­cho­dzi. Mala to wie, Mala to czuje. Znów na­dej­dzie czas bo­ha­te­rów. Sku­lił się i przy­siadł na pię­tach. Góra mó­wi­ła.

– Spójrz – na­ka­za­ła.

E-do ro­zej­rzał się. Przod­ko­wie nad­cho­dzi­li.

Oto­czy­ły go zwie­rzę­ta. Ti­li­kwa swym nie­bie­skim ję­zy­kiem po­pę­dza­ła czer­wo­ną jasz­czur­kę. Mały, bia­ło-nie­bie­ski ptak wal­czył z py­to­nem. Oto­czy­ły go ja­do­wi­te węże. Mala mu­siał uciec. Nie było czasu. Śmierć nad­cho­dzi.

***

– Wi­dzisz tę kon­ste­la­cję? To Orion. Gdy po­dą­ży­my za jego pasem, z pew­no­ścią tra­fi­my na Po­łu­dnio­wy Kon­ty­nent.

W od­po­wie­dzi usły­szał tylko cichy plusk wody, którą spy­chał dziób ich łodzi.

– Po co mnie tu ścią­gną­łeś? Prze­cież sam do­sko­na­le znasz gwiaz­dy.

– Nie mo­głem po­zwo­lić, aby twój sta­tek przy­bił do brze­gu. Tay­asal nie może zo­stać zdo­by­te.

– Ale wiesz, że na­szym śla­dem pły­nę­ły inne okrę­ty? Z hisz­pań­skiej ziemi wy­ru­szy­ła już naj­pew­niej cała flota. Mia­sto i tak upad­nie.

– Wiem – od­parł bóg smut­nym gło­sem. – I sta­nie się to nie­dłu­go. Ale wciąż ich po­trze­bu­ję.

– Dla­cze­go?

– Bez nich umrę.

He­lio­do­ro spoj­rzał na niego. Zro­zu­miał.

***

Yaxkin pra­co­wał ponad swoje siły. Miał wra­że­nie, że mi­nę­ły trzy dni, jed­nak słoń­ce nie za­cho­dzi­ło. Go­rą­cy blask palił go za każ­dym razem, gdy wy­cho­dził na po­wierzch­nię wy­rzu­cić nie­po­trzeb­ny piach. Coś się nie zga­dza­ło, coś było nie tak. 

Jed­nak mil­czał. Tah Itza było waż­niej­sze niż on.

– Cały czas kopię w dół, ale czuję, jak­bym kopał w górę. O co cho­dzi, czci­god­ny? Dokąd pro­wa­dzi ten tunel?

– Pra­cuj dalej. Wszyst­ko jest w po­rząd­ku.

***

Kiedy od­zy­skał swoją świa­do­mość, Uluru skry­ło się pod płasz­czem ciem­no­ści. Nie­prze­nik­nio­na czerń, roz­ja­rzo­na je­dy­nie nie­licz­ny­mi gwiaz­da­mi. Widać było je­dy­nie canoe, prze­mie­rza­ją­ce morze na nie­bo­skło­nie. Choć gdy teraz spoj­rzał, przy­po­mi­na­ło ra­czej dwie płaszcz­ki, złą­czo­ne ze sobą ogo­na­mi. Od­dzie­la­ły je tylko trzy jasne punk­ty.

Wie­dział, jak groź­na może być sa­mot­na noc, spę­dzo­na pod górą. Jedną ręką trzy­ma­jąc się ścia­ny, kro­czył ostroż­nie na­przód, szu­ka­jąc ja­kie­goś schro­nie­nia. Po go­dzi­nie lub dwóch na­po­tkał ja­ski­nię. Wszedł, by skryć się na jej końcu.

***

– Naj­wy­raź­niej to już tu – po­wie­dział He­lio­do­ro, gdy dno ich łodzi po­tar­ło o brzeg. Bóg wy­szedł na stały ląd. – Wy­glą­da na to, że już mnie nie po­trze­bu­jesz.

– Ow­szem. Je­steś wolny.

Hisz­pan ode­tchnął. Bał się utkwić na wieki w tej ciem­nej i mrocz­nej prze­strze­ni. Chciał wró­cić do braci. Czy Tay­asal upad­nie, czy nie – chciał w tym mieć swój udział.

– Wskaż mi więc kurs, któ­rym do­sta­nę się do świa­ta ży­wych i wy­puść mnie stąd.

– Nie mogę tego zro­bić. Je­stem bo­giem śmier­ci, nie po­tra­fię zwró­cić ci życia. Lecz jeśli chcesz, sam mo­żesz spró­bo­wać od­na­leźć drogę po­wrot­ną – rzekł i stuk­nął swoim kijem o burtę. Łódź wznio­sła się. – Naj­le­piej, jak bę­dziesz szu­kał wśród gwiazd.

***

Yaxkin wy­niósł z ko­ry­ta­rza ostat­ni worek ziemi. Ścia­ny i skle­pie­nie były ide­al­nie gład­kie przez całą dłu­gość ścież­ki. Do­tarł do jej końca, prze­bił się przez ścia­nę, lecz nie od­wa­żył się spoj­rzeć dokąd na­praw­dę pro­wa­dzi. Jego lu­dzie cze­ka­li. A pomoc miała na­dejść.

– Czci­god­ny, wszyst­ko go­to­we. Wy­peł­ni­łem swoją część umowy, a teraz pro­szę, byś i ty do­peł­nił swo­jej. Ru­szaj­my do Tah Itza jesz­cze dziś.

Hun-ka­me spoj­rzał na Maja. Jak zwy­kle, miał nie­prze­nik­nio­ny wyraz twa­rzy, choć teraz wy­glą­dał na smut­ne­go.

– Nie ma już po co ru­szać do mia­sta. Tah Itza upa­dło.

Bu­dow­ni­czy po­czuł, że się osuwa. Łzy spły­nę­ły po jego po­licz­kach, a szloch odbił się gło­śnym echem.

– Ale czci­god­ny, prze­cież obie­ca­łeś ich chro­nić! – krzyk­nął Yaxkin.

– Tak. Przed Hisz­pa­na­mi. I wszy­scy są już tu. Cze­ka­ją na cie­bie.

***

E-do szedł ciem­nym ko­ry­ta­rzem. Czas mijał, a zmę­cze­nie coraz bar­dziej przy­ci­ska­ło go do ziemi. Lecz mimo tego, że nie­ustan­nie po­ru­szał się pro­sto, ni­g­dzie nie na­tra­fił na żaden za­kręt, ani żaden za­ułek. Kiedy pa­trzył z ze­wnątrz na górę, nie wy­da­wa­ła mu się tak długa.

Nagle w ciem­no­ści po­czuł, że ktoś za­gra­dza mu drogę. Chciał uciec, lecz nogi od­mó­wi­ły mu po­słu­szeń­stwa. Stał. I cze­kał.

I usły­szał zna­jo­my głos:

– Chodź za mną. Po­trze­bu­ję cię.