Ukłucie ciekawości

Czarny powóz mknął po kamiennej drodze ciągnięty przez niemalże galopujące konie, z których pysków leciała piana. Woźnica wbrew sumieniu poganiał je batem, bo bardziej obawiał się, co się stanie, jeśli się spóźni.

Podobnie jak ludzie w powozie. Kobieta o dostojnej, dumnej, choć przygnębionej twarzy, ubrana w purpurowo-czarną suknię, patrzyła przez otwarte okno, oddychając płytko i ściskając prawą dłoń palcami lewej. Naprzeciwko niej, tyłem do woźnicy, siedział młody, nieogolony mężczyzna w meloniku, czarnej marynarce i schludnych spodniach. Bębnił nerwowo w walizeczkę, którą trzymał na kolanach. Obok niego, w kąt wtulił się ostatni pasażer – szczupły, a nawet wychudzony człowiek o obojętnym wyrazie twarzy. Patrzył na pozostałą dwójkę.

Jechali w milczeniu, dopóki woźnica nie krzyknął:

– Konie zaraz padną na amen! Musimy się zatrzymać!

– Nie. Jedź – odpowiedziała stanowczo kobieta. – Nie możemy tracić czasu.

– Przejedziemy jeszcze z dziesięć, dwadzieścia jardów i staniemy zupełnie. Dajmy koniom odpocząć, to może pociągną nas do dworku.

– On ma rację, matko – rzekł mężczyzna w marynarce. – Jakbyśmy musieli iść, zajęłoby to dłużej.

– Ile potrzebujemy? – zapytała kobieta.

– Co najmniej godzinę! – odpowiedział woźnica.

– Szlibyśmy pół dnia.

Dama opadła na oparcie, jakby ktoś spuścił z niej powietrze.

– Mogę je trochę wzmocnić – odezwał się wychudzony. – Nie wiem, czy wystarczy, ale…

– Jadłeś coś dziś rano? – przerwał mu syn kobiety.

– Nie, ale…

– Więc nie ma mowy. Będę cię potrzebował.

– Na litość boską, Reynoldzie! Twój ojciec właśnie umiera! Jak mu pomożesz, nawet ze mną, jeżeli nas przy nim nie będzie?

Reynold zmieszał się. Nie potrafił zebrać myśli. Za dużo tego wszystkiego.

Chudzielec wyszedł. Mężczyzna go nie powstrzymywał. Wkrótce jechali dalej; ten z matką, tamten z woźnicą.

– Boję się – powiedział cicho Reynold. – Boję się, że nie dam rady nic zrobić, bo strach mnie sparaliżuje. Już teraz głupieję, a co będzie, jak go zobaczę?

Zerknął na matkę, oczekując słowa wsparcia, zapewnienia, że da sobie radę, ale kobieta milczała. Zauważył, że trzęsła się jej broda. Sam musiał powtarzać sobie, że będzie dobrze.

A nawet jeśli nie będzie, to co się takiego stanie? Wszyscy kiedyś umrą. A to nie będzie pierwszy pacjent, do którego nie przybędzie na czas. I pewnie nie ostatni.

Trzeba zagłuszyć emocje, żeby racjonalnie myśleć.

Tylko że to jest ojciec, do cholery! Własny ojciec! Jak można patrzeć obojętnie na taką śmierć? On go wychował, on dał dom, on opłacił studia! Dzięki niemu Reynold jest lekarzem!

Uspokój się. Opanowanie. Rozwaga. Trzęsącymi się rękami tylko zaszkodzisz.

Jak długo jeszcze? Wyjrzał przez okno. Zupełnie nie poznawał okolicy. Pół życia nie widział swoich rodzinnych stron. Najpierw zamek Vereté, potem praca w Gestandzie. Nie było jak, ani kiedy tu przyjechać.

Zaraz, czy to ta jabłoń? Reynold wychylił głowę przez okno i zmrużył oczy. Tak. Już prawie dojechali.

***

Wysiedli. Woźnica odstawił powóz i odprowadził konie do stajni na zasłużony odpoczynek. Pozostała trójka skierowała się do drzwi dworku. Zanim ktoś zdążył zapukać, otworzył im brat Reynolda.

– Co z ojcem? – spytał lekarz zamiast powitania.

Brat wbił wzrok w podłogę.

– Verry. Żyje?

Verry pokręcił głową.

Reynold poczuł, jakby coś ciężkiego uderzyło go w brzuch. Żołądek podszedł mu do gardła, z którego wyrwało się piskliwe:

– Nie!

Wtargnął do domu, nieomal przewracając brata w progu.

– Gdzie on jest?

– W naszej sypialni – odpowiedziała matka.

Reynold otworzył drzwi po lewej z impetem i nie oglądając się za siebie, przeszedł korytarz i znalazł się w sypialni.

On żyje. Verry się pomylił. Verry nie jest lekarzem. Na pewno się pomylił.

Ojciec leżał nieruchomo na łóżku. Nie był przykryty żadnym kocem. Reynold skoczył do niego i potrząsnął lekko jego ramieniem.

Śpi.

Lekarz przyłożył palce do szyi ojca w poszukiwaniu pulsu. Potem ze wzrastającym przerażeniem zrobił to samo na skroni. I na żuchwie, przedramieniu, udzie, a nawet kostce.

Nie spał.

– Reynold – usłyszał głos Verry’ego.

– Przybyliśmy za późno. Gdyby te konie były bardziej wytrzymałe…

– To nie wina koni. Ani twoja. Umarł niedługo po tym, jak matka po ciebie pojechała. Nic nie mogłeś zrobić.

Verry pomógł bratu wstać. Wyszli na korytarz, zamykając za sobą drzwi. Milczenie przerwał Reynold.

– Matka. Czemu jej tu nie ma?

– Osłabła, zaraz jak poszedłeś.

– Posadźcie ją wygodnie, najlepiej na miękkim fotelu, dajcie jej wody. Podnieście ręce nad głowę…

– Już to zrobiliśmy. Twój przyjaciel się tym zajął. – Verry zniżył głos do szeptu. – Jest sekkuratem, prawda?

– Tak. I moim… osobistym eksperymentem – dodał z nutką dumy Reynold.

– Czyli tym się zajmujesz? Badasz sekkuraty?

– W wolnych chwilach. Chcę potwierdzić teorię pewnego profesora z Vereté.

– Zamiast odwiedzić rodzinę? – Ton Verry’ego nagle się zmienił. – Piętnaście lat cię nie było – syknął. – Naprawdę ojciec musiał aż umrzeć, żebyś zniżył swój majestat ku nam? Może się nas wstydzisz?

Reynold jakby zmalał pod tymi zarzutami.

– Pracuję – odpowiedział cicho.

– Ja też. A mam czas dla matki i… ojca. Tak się im odwdzięczasz? Ojciec dwie wsie temu pieprzonemu zamkowi oddał, żebyś mógł studiować, a ty przez piętnaście lat się w domu nie pokazujesz? Wiesz, to ja miałem na początku po ciebie jechać, ale matka uparła się, że chce cię szybciej zobaczyć. W końcu miała taki powód, że nie mogłeś jej spławić. Tak powiedziała.

– Czy ty myślisz, że całkowicie o was zapomniałem? – wybuchnął Reynold. – Myślisz, że śmierć ojca mnie nie rusza? Myślisz, że nie jestem wdzięczny za to wszystko, co dla mnie zrobił?

– Nie. Nie myślę. Bo tego nie okazałeś ani razu. Przez piętnaście lat. Zdawkowe “Jestem zajęty. Kocham Was” w liście wysyłanym raz na rok nie wystarczy. Matka płacze po nocach, bo nie wie, co się z tobą dzieje, nie wie, czy w ogóle wciąż żyjesz! Wiesz, co by się z nią stało, jakbyś umarł?

Reynold wolałby o tym nie myśleć.

– Nie umrę. Obiecuję.

– Obiecaj raczej, że zajrzysz do niej parę razy jeszcze przed jej pogrzebem.

Verry pokręcił głową i poszedł dalej korytarzem w stronę hallu. Reynold złapał za klamkę za sobą, ale nie nacisnął jej. Nie czuł się gotowy. Chciał krzyczeć ze złości na siebie. W takim stanie zastał go sekkurat.

– Wchodzisz? – zapytał.

– Nie. Znaczy… nie wiem.

– Twoja matka mówi, że skarżył się na ból. Mocny ból w klatce piersiowej.

Serce. Normalnie Reynold by stwierdził, że któreś z naczyń wieńcowych zablokowało się i spowodowało atak. Po tyradzie Verry’ego miał wrażenie, jakby to tęsknota ojca do niego zacisnęła którąś z tętniczek. Że on sam swoim zaniedbaniem doprowadził do apopleksji ojca. Złamał stare, dobrotliwe i hojne serce.

Reynold otworzył wreszcie sypialnię.

– Wytnij mostek – polecił, rozpinając koszulę ojca. – Chcę je zobaczyć. I przeprosić. Proszę, Andemie.

– Na pewno? Konie mnie wyczerpały, po tym już nic dziś więcej nie zrobię.

– Jestem pewien. Działaj.

Andem zaczął cicho nucić wolną melodię, zupełnie nieprzyjemną dla ucha. Reynold nadal nie mógł się do niej przyzwyczaić i skrzywił się lekko. W pewnym momencie z ust sekkurata zaczęło wypływać błękitne światło. Migotliwy, delikatny strumień dotarł do ciała zmarłego i utworzył coś na kształt prostokąta wyłaniającego się z klatki piersiowej. Andem zaśpiewał głośniej i nagle urwał. Światło rozpłynęło się w powietrzu jak mgiełka. Sekkurat wyjął wycięty fragment ciała, ukazując wnętrze. Reynold pochylił się z czcią nad zwłokami. Wyciągnął rękę i musnął drżącymi palcami nieruchome serce ojca.

– Przepraszam – szepnął. – Za te wszystkie dni, kiedy mnie nie było. Nadrobię to. Obiecuję. Zajmę się mamą, skoro ciebie już nie ma. Gdybym mógł cofnąć czas, zrobiłbym to wcze…

Urwał i jak oparzony cofnął dłoń. Krew zaszumiała mu w uszach.

***

Obudziło go pukanie do drzwi. W jego głowie zrodziły się dwie myśli. Pierwsza – kto u licha puka w środku nocy? I druga, trochę przytłumiona – tętnica podobojczykowa lewa odchodzi od pnia ramienno-głowowego.

– Wstawaj i chodź – usłyszał aż nazbyt znajomy głos.

Zerwał się z łóżka. W mgnieniu oka przebrał się i wyszedł z pokoju. Na korytarzu stał uśmiechnięty jak nigdy profesor Lemanz. Trzymał lampę naftową.

– Mam coś niesamowitego – powiedział tajemniczo. Reynold dojrzał dziwny błysk w jego oku.

– Mam wziąć lusterko?

– Denn weźmie. Ale zapasowe nie zaszkodzi. Weź i idź na dół. Ja obudzę resztę i dołączę do was.

Na miejscu kręciło się już pięć osób, każda zaspana i niekoniecznie jasno myśląca.

– Co się dzieje? – zapytał Reynold. – Wiecie coś?

– Nie więcej niż ty – odparła niejaka Marta.

Urwali, zanim rozmowa na dobre się rozwinęła, bo pojawiła się ostatnia dwójka studentów i drepcący za nimi profesor Lemanz. Podał lampę Reynoldowi, wyjął klucze z kieszeni i po paru nieudanych próbach otworzył drzwi sali. Okazało się, że był tam tylko jeden stół ze zwłokami. Spod zniszczonych i brudnych szmat wystawały jedynie stopy. Studenci ustawili się dookoła z zaciekawieniem. Znużenie minęło, jak ręką odjął. Profesor obiema rękami podparł się o stół i powiedział:

– Zanim przejdziemy do tego – skinął na ciało – pamiętacie, jak mówiłem, że wyjścia nerwów czaszkowych macie znać w nocy o północy? No to proszę, popiszcie się.

Zaskoczyło ich to pytanie. Nikt się nie odezwał. Profesor zacmokał z niezadowoleniem.

– No, no, no… a miałem nadzieję, że jesteście bystrzejsi. Dajcie chociaż ze dwa. Dwunasty?

– Kanał nerwu podjęzykowego – powiedział szybko Reynold.

– Żuchwowy?

– Otwór ok… nie, owalny.

– Ósmy?

– Otwór słuchowy wewnętrzny.

– No. Bierzcie z niego przykład. A tobie chłopcze, odwagi! Jak wiesz, to mów. Wiedzy nie trzeba się wstydzić. Teraz przejdźmy do rzeczy. Kto z was widział sekkurata?

Dwie osoby podniosły ręce. Wszyscy ożywili się, jakby nagle stał się środek dnia.

– Czym się charakteryzują?

– Mają… magię – bąknął Denn.

– Nie, to wiedzą wszyscy! A jak nie użyje magii, to jak go rozpoznasz?

– Są strasznie chudzi. Jak patyki – powiedziała Marta.

– Świetnie, świetnie, o to chodzi. Coś jeszcze? Nie? Dobrze, to już nie jest takie oczywiste. Ile razy widzieliście, żeby sekkurat miał katar, kaszlał albo skarżył się na ból gardła?

Nikt nie odpowiedział.

– Nie znacie ich tak dobrze, prawda? Ja wam mogę powiedzieć, że pracowałem kiedyś z jednym sekkuratem, jeszcze za monarchii. I zdrowy był jak koń. Choćby morowe powietrze u wszystkich wokół kaszel wywołało, on się uśmiechał od ucha do ucha.

Popatrzył na studentów, badając reakcję na ich twarzach.

– A jeśli chodzi o zewnętrzną część, to jakby się przyjrzeć takiemu sekkuratowi w małżowinę uszną, zauważyć można by jeszcze jeden szczegół. U nas grobelka na górze rozdwaja się, ograniczając dół trójkątny. U nich bardziej się poszerza, niż dzieli, i powstaje taki gruby wał. Przez analogię nazywany wałem trójkątnym. Wszystko jasne?

– Po co? – zapytał ktoś.

– Nie wiem – przyznał profesor. – Jeszcze wiele przed nami do odkrycia. Nadal nie wiemy, po co nam taka szyszynka. Cały mózg jest jeszcze jedną wielką zagadką, ale zapewniam was, że niedługo to się zmieni. Może nawet za waszego życia. Może nawet przez was. A teraz wracamy do tematu. To były różnice zewnętrzne. Trzewa sekkuratów też różnią się paroma drobnostkami. Po pierwsze – odkrył zwłoki jednym ruchem, drugą ręką wyjmując pęsetę z kieszeni – i najbardziej widoczne. U ludzi od łuku aorty odchodzą trzy naczynia. Jakie?

– Pień ramienno-głowowy, tętnica szyjna wspólna prawa i podobojczykowa prawa – powiedzieli wszyscy chórem.

– Doskonale. Teraz, Reynold, lampa wyżej. Denn, lusterko.

Chłopak odbił światło na miejsce wskazywane przez profesora.

– Sekkuraty nie mają pnia. Z łuku aorty odchodzą cztery duże naczynia. Dwie podobojczykowe, dwie szyjne wspólne – powiedział Lemanz, gdy wszyscy nachylili się nad otwartą klatką piersiową. – Ot, taka ciekawostka. Teraz przejdziemy do ciekawszej części. Denn, żyła wrotna. Drodzy państwo, co tu jest nie tak?

Reynold spostrzegł to od razu.

– Wokół żyły jest coś, jak…

– Organ – dokończył uradowany profesor. – To nie jest żadna narośl, żadna choroba. To pełnoprawny organ. Nieduży, ale ważny. Według mojej hipotezy, to właśnie ten pierścień jest źródłem magii sekkuratów. Drodzy państwo. Z czego powstaje żyła wrotna?

– Z żyły śledzionowej i krezkowej górnej – odpowiedział Denn.

– A krezkowa górna odchodzi od? Jelit. Prawda? Właśnie. Co się dzieje w jelitach? Trawienie. A gdzie trafia pokarm z jelit? Do żyły krezkowej górnej, stąd do wrotnej, i u ludzi bezpośrednio do wątroby. Ale u sekkuratów mamy ten dziwny organ. Zastanawiałem się, czemu jest akurat tutaj. I wymyśliłem, że ten pierścień wokół żyły wrotnej zbiera z niej pokarm i zmienia go w nic innego jak czystą jak łza magię. – Profesor znów zmierzył wzrokiem studentów.

– Ale sekkuraty nie czarują wątrobą, tylko… śpiewem – odezwał się Denn.

– Tak! Tak, doskonale. Co odprowadza krew z wątroby?

– Żyły wątrobowe? – Lemanz gestem nakazał Dennowi mówić dalej. – Potem żyła główna dolna. Prawy przedsionek, prawa komora, pień płucny. Tętnice płucne…

– I dochodzimy do płuc. No i chyba nie macie wątpliwości co tu się dzieje, prawda? Magia przepływa z naczyń do płuc, z płuc do oskrzeli, potem do tchawicy, krtani, gardła i wydostaje się na zewnątrz. I tak powstają te wszystkie dziwy stworzone przez sekkuratów.

Reynold był oszołomiony wywodem profesora. Słuchał go z otwartymi ustami. Wszystko pasowało do siebie idealnie. Ten człowiek to geniusz.

– I… – zaczęła nieśmiało Marta.

– Proszę mówić – zachęcił ją Lemanz.

– I dlatego nie chorują tak? Bo magia przepływa przez drogi oddechowe i od razu leczy?

Profesor aż podskoczył z radości i klasnął w dłonie.

– Tak! Doskonale! Cudownie! Wiedziałem, że będą z was ludzie!

Nigdy wcześniej nie widzieli profesora w takiej euforii. Zadawali mu pytania, on odpowiadał, coraz bardziej szczęśliwy, że może się podzielić z nimi tą konkretną wiedzą. Reynold był zbyt pochłonięty zwłokami, żeby cokolwiek więcej usłyszeć. Wyjął lusterko, wziął pozostawioną przez profesora pęsetę i zaczął grzebać w jamie ustnej trupa. Wyczuł język, podniebienie, języczek, łuk podniebienno-językowy i podniebienno-gardłowy, a między nimi…

– Profesorze.

– Tak? – Lemanz wyszczerzył zęby w niepasującym do niego uśmiechu.

– Czy wszystkie sekkuraty nie mają migdałków?

Profesor zamrugał, nie rozumiejąc pytania. Reynold powtórzył.

– Jak to nie mają?

– Ten nie ma. Proszę sprawdzić.

Faktycznie nie miał. Tak jak następny, i jeszcze jeden. I wszystkie kolejne. Profesor z jednej strony był zły na siebie, że tego nie zauważył, z drugiej – rozpierała go duma ze swojego ucznia i wróżył mu świetlaną przyszłość. Reynold, całkowicie zafascynowany sekkuratami, po studiach postanowił udowodnić teorię Lemanza. Brakowało mu tylko obiektu do eksperymentów. Niełatwo było znaleźć chętnego. Na szczęście problem rozwiązał się sam, gdy Andem trafił do szpitala z poważną raną w boku, o której powiedział:

– Drobna pamiątka z polowania. Tylko cholerstwo się goić nie chce.

Reynold opatrzył tę pamiątkę i prosto z mostu przedstawił swoją prośbę, proponując w zamian dom i wyżywienie. I Andem się zgodził, mówiąc, że pora odpocząć od szalonego życia w puszczach.

– Najpierw sprawdzimy związek magii z jedzeniem – rzekł Reynold, gdy sekkurat już wyzdrowiał.

– Nie musimy – odpowiedział Andem. – Związek jest i to niezaprzeczalnie. Ale skoro nalegasz, mogę się przegłodzić, żebyś zobaczył.

Po trzech dniach sekkurat nie był w stanie wykrzesać z siebie nawet iskierki magii. Potem zjadł solidny obiad i spróbował raz jeszcze. Wtedy Reynold pierwszy raz na własne oczy zobaczył magię. Jak zauroczony wpatrywał się delikatną, ledwie widoczną smugę światła wydobywającą się spomiędzy warg Andema. Wstęga zwijała się, zakręcała, plątała się, migocąc jak jezioro nocą. Nigdy wcześniej nie widział czegoś równie pięknego.

***

– Reynold, co ty robisz do jasnej cholery?

– Ja… przepraszam. Zamyśliłem się.

– Ty mnie nie przepraszaj, tylko trzymaj tę tętnicę!

– Tak, tak…

– Nie tę! Co się z tobą dzieje? Obudź się!

– Ja…

– Jeżeli ten facet umrze, to będzie twoja wina.

– Dręczy mnie jedno pytanie.

– Co takiego?

– Myślisz, że sekkuraty są odporne na trucizny?

– Kurwa, Reynold!

***

– Andem! Wstawaj!

– Co…

– Mam! List Matyldy IV do Anny Katarzyny! Matylda pisze, że przybył do niej dziwny osobnik, którego chyba byle podmuch wiatru może złamać w pół. Za słaby, żeby jakikolwiek miecz udźwignąć. Ale za to potrafi głosem swym świece zapalać, obrazy malować i kwiaty w owoce zmieniać. Sekkurat! Tysiąc sześćset czterdzieści lat temu!

– Człowieku…

– Niesamowite, prawda? Idę szukać dalej, może się pojawiły jeszcze wcześniej.

– Jest środek nocy…

***

Andem patrzył z niepokojem, jak Reynold dozuje uważnie jakąś substancję do jego filiżanki.

– Co to jest?

– Sok z wawrzynka. Chcę wiedzieć, czy twoja magia zneutralizuje truciznę.

– Chyba sobie żartujesz.

Reynold spojrzał na przyjaciela ze zdziwieniem.

– O co ci chodzi?

– O co mi chodzi? Możesz mnie tym zabić! Mam się na to zgodzić?

– Jesteś sekkuratem. Z kaszlem i katarem sobie radzisz. Może z truciznami też? Nie dowiemy się, póki nie sprawdzimy.

– Chyba oszalałeś.

Reynold podał filiżankę. Andem wytrącił mu ją z ręki. Porcelana potłukła się o podłogę z głośnym brzdękiem.

***

– Wiesz, chciałbym być sekkuratem. Chciałbym wiedzieć, co wy czujecie podczas tworzenia magii, oddychania nią. Jak to jest, widzieć błękitne światło wypływające ze swoich ust, patrzeć, jak zmienia się świat, niczego nie dotykając. Zazdroszczę wam. Z całego serca wam zazdroszczę – usłyszał Andem któregoś wieczoru.

***

Reynoldowi krew szumiała w uszach. Patrzył na otwartą klatkę piersiową ojca i nie dowierzał własnym oczom.

Od łuku aorty odchodziły cztery naczynia. Upewnił się parę razy, czy dobrze policzył.

Nie było mowy o pomyłce. Cztery, nie mniej, nie więcej.

Ojciec był potomkiem sekkurata.

Reynold był potomkiem sekkurata.

Zakręciło mu się w głowie. Może sam miał pierścień Lemanza na żyle wrotnej. Może mógł tworzyć magię i nie mieć o tym pojęcia. Może…

Musiał się o tym przekonać. Musiał sprawdzić. Rozejrzał się szybko po pokoju. Jego walizka. Otworzył ją. Zobaczył szereg przyrządów chirurgicznych. Wziął największy skalpel. Musiał się przekonać. Musiał. Nie było takiej opcji, żeby umarł w niewiedzy.

Nie widział Andema patrzącego na niego przerażonymi oczami.

Nie słyszał wołań Verry’ego.

Nie słyszał rozdzierającego krzyku matki.

Nic już nie słyszał.

Chciał tylko wiedzieć.