Bazyliszek

Odziana w biały fartuszek służąca delikatnie rozczesywała długie, jasne włosy swojej pani. Wysadzany klejnotami grzebień błyskał w jej dłoni. Kiedy zbyt mocno pociągnęła splątane pasmo, pani Anna teatralnie westchnęła i odesłała ją zniecierpliwionym ruchem ręki. Pokojówka dygnęła i wyszła szybko, zastanawiając się czy nie spotkają jej przykre konsekwencje.

 Tymczasem Anna wystudiowanym krokiem przeszła przez pokój, otworzyła szeroko drewniane okiennice i wpatrzyła się w blade światło księżyca.

To już dzisiaj! Obiecał, że przyjdzie. Na pewno będzie.

Westchnęła, wspominając tajemniczego młodzieńca. Jego słodkie karminowe usta, głębokie czarne oczy, silne ramiona… Orzeźwiona wieczornym chłodem Anna podeszła do toaletki, usiadła przed lustrem i zaczęła nerwowo przeczesywać włosy. Poprawiła usta czerwoną glinką, prowokacyjnie rozpięła górny guzik nocnej koszuli i wpatrzyła się w swoje odbicie.

Pojawił się znikąd. Przytknął pełne usta do jej smukłej szyi i złożył na nich pocałunek. Anna przymknęła oczy i wtuliła się w ramię młodzieńca, wdychając delikatny, kwiatowy zapach. Przywodził jej na myśl usiane wiosennym kwieciem łąki, wrzosowiska i dworskie ogrody…

– Mówiłem, że przyjdę – wyszeptał cicho i musnął ustami jej obojczyk. Poczuła jego ciepły oddech. Zadrżała, kiedy przejechał nosem wzdłuż jej szyi, aż do ucha. Wyszeptał kilka słów, przeznaczonych tylko dla niej.

Anna uśmiechnęła się delikatnie i otworzyła oczy, aby po raz ostatni przejrzeć się w lustrze. Zauważyła, że coś się nie zgadza. Niewielki, choć istotny szczegół.

W lśniącej tafli było widać tylko ją.

Zamarła na krótką chwilę. Nie zdążyła krzyknąć, bo silne szczęki zmiażdżyły jej gardło.

 

Mężczyzna warknął cicho i zatopił ostre kły w Annie. Wtulił twarz w jej włosy, chciwie chłepcząc ciepłą krew. Nektar bogów, też coś! Nic nie mogło się równać ze smakiem tego słodkiego płynu… Kiedy na chwilę rozluźnił uścisk, blade ciało kobiety osunęło się na drewnianą podłogę. Młodzieniec mruknął z niezadowoleniem i błyskawicznie przypadł do jej smukłej szyi, wysysając resztki krwi. Nie uronił ani kropli. Długim językiem oblizał jeszcze ślad po kłach.

– Pani? Czy wszystko w porządku? – Wyraźnie zaniepokojona pokojówka zastukała w drzwi.

Mężczyzna zerwał się na równe nogi, otarł usta rękawem i owinął płaszczem. Zniknął w kłębie duszącego dymu, równie prędko jak się pojawił.

Przez otwarte okiennice wyleciał czarny nietoperz.

 

***

 

Warszawscy płatnerze nie mieli sobie równych. Ich towary były precyzyjnie kute, kunsztownie zdobione i co ważne trwałe. Fakt, że przy tym niespecjalnie tanie. Z całego kraju napływały doń zamówienia – a to na trzy tuziny szyszaków dla miejskiej straży, a to na posrebrzany hełm dla bogatego rycerzyka. A to na płytową zbroję dla niemieckiego zakonnika, a to na sztućce dla czeskiej damy.

Jednym z mistrzów płatnerskiego cechu był Marcin. Rzekłbyś – zwyczajny mieszczuch. Niespecjalnie gadatliwy, ale też nie mruk. Niemłody, niestary. Niebrzydki, niepiękny. Trochę za niski. Ujdzie w tłumie.

Jednakowoż to właśnie do warsztatu Marcina ściągało najwięcej rycerzy. Bez wątpienia, jego towary były cenione najwyżej.

W kutych przez niego zbrojach mógłbyś przejrzeć się jak w lustrze. Łuskowe kirysy połyskiwały jak gadzia skóra, a hełmy… Ach, Marcinowe hełmy! Niezwykłe to były przedmioty. Każdy z nich inny, każdy piękny i niepowtarzalny. Każdy misternie kuty na kształt łbów drapieżników: czy to wilków, czy to tygrysów. A każdy łeb jak żywy!

 

Warszawa leniwie otwierała oczy, budzona stukotem kupieckich wozów i zapachem pieczonego chleba. Marcin niespiesznym krokiem szedł do warsztatu. Czeladnicy już się tam uwijali, sposobiąc miechy i zamiatając podłogę.

– Dzień dobry, mistrzu! – zawołał patykowaty brunet, odkładając narzędzia.

– Witajcie, chłopcy. – Marcin usiadł przy szerokiej ławie i przejrzał zamówienia. – Dwa tuziny szyszaków dla miejskiej straży. Do roboty, panowie! Dzisiaj tylko będę krążyć i ględzić. Kto zrobi najzacniejszy, ten będzie mógł przystąpić do egzaminu w przyszłym miesiącu. Ruchy, ruchy!

Trzech czeladników z chudym brunetem na czele zabrało się do pracy. Do południa z warsztatu dobiegał odgłos miechów i brzdęk młotów uderzających o stal. Marcin przechadzał się pomiędzy uczniami, czasem chwaląc, czasem narzekając. Częściej narzekając, gwoli ścisłości. Znał się na swojej robocie, więc zwracał uwagę nawet na najdrobniejsze wgniecenia czy ryski. Tego samego wymagał od czeladników.

Kiedy dzwony biły dwunastą, do warsztatu przyszły dzieci mistrza, Maciek i Hania, ubrani w czyste, kolorowe ubrania, z koszyczkami w pulchnych rączkach. Ojciec w jednej chwili zapomniał o pracy, uśmiechnął się szeroko i przykucnąwszy, mocno przytulił dzieci. Bliźnięta zostawiły koszyczki u progu i ruszyły na podbój Marcinowej pracowni. Niczym małe myszki harcowały wśród zepsutych zbroi, zardzewiałych hełmów i strzaskanych tarcz. Czeladnicy zwykle cieszyli się z wesołego gwaru, jakim dzieci wypełniały warsztat, żartowali z nimi i raczyli je słodkościami. Ale dzisiaj, w tak ważny dzień, wszyscy trzej byli zbyt zaabsorbowani pracą. Każdy chciał zyskać przychylność mistrza. Rozumne dzieci postanowiły im nie przeszkadzać.

– Tatusiu, możemy iść na jarmark? – zapytała Hania. – Niania opowiadała mi o ślicznych koralikach! – Ojciec uśmiechnął się szeroko.

– Oczywiście. Macie tu parę groszy. Kupcie też jarzyn, coby niania zupy nagotowała. – Marcin spoważniał. – Jeno pamiętajcie, nie zachodźcie na Krzywe Koło. Ponoć tam straszy.

– Dobrze, tatusiu – powiedział ośmioletni Maciek, dorosłym, jak mu się zdawało, tonem. – Będę się opiekował Hanią.

– Wrócimy przed drugą godziną, pokazać tatusiowi koraliki! – zawołała jeszcze Hanka, zanim w podskokach wybiegła na rynek.

 

***

 

Krew. Tylko to się liczyło. I choć śliczna, jasnowłosa kobieta z pewnością nadałaby się do innych celów, to dla ciemnookiego drapieżnika liczył się tylko szkarłatny napój, pompowany przez przepełnione miłością serce. Ambrozja, ha! Niczym jest przy najsłodszej, najwilgotniejszej, najsmaczniejszej… Krwi. A tym razem trafił się wyjątkowy kąsek. Krew arystokratki. Żony burmistrza, gwoli ścisłości. Ponoć jakowejś damy Czech. Młodzieniec zaśmiał się cicho, kiedy zauważył, że jej krew wcale nie jest błękitna.

Z namaszczeniem wyssał ostatnie krople i zlizał resztki z rany. Złożył pocałunek na bladych ustach księżnej. Wstał, otarł usta rękawem i owinął się płaszczem. Zniknął w kłębie duszącego dymu.

Na parapet wskoczył bury kot. Machnął ogonem i tyle go było widać w ratuszu. Rozpłynął się w nocy.

 

***

 

Marcin kolejny dzień spędzał w warsztacie. Maciek i Hania poszli na rynek, obejrzeć jarmarczne błyskotki. Po wczorajszej pracy dał czeladnikom dzień wolnego. Sam pracował nad misternym hełmem dla niemieckiego możnowładcy. Takiego zadania nigdy nie zleciłby uczniom – może i potrafili wykuć proste szyszaki, ale żaden z nich nie upodobniłby hełmu do wilczego łba tak, jak to robił Marcin.

Płatnerz oliwił zawiasy przyłbicy, kiedy do warsztatu wszedł biskup, a przy tym wuj Marcina. Z tiarą na głowie, z laską w dłoni. Lekko utykając, podszedł do szerokiej ławy i przysiadł.

– Niech będzie pochwalony, Marcinie – powiedział duchowny. – Jak zdrowie?

– Na wieki wieków, księże biskupie. Dziękuję, w porządku. – Marcin odłożywszy młot, spoglądał na gościa spod uniesionych brwi, nie kryjąc zdziwienia.

– Złe rzeczy się dzieją w Warszawie – zaczął duchowny. – Jeno ostatniej pełni, jakaś mara zabiła dwie kobiety. Znaleziono je blade, obie w nocnych strojach, bez jednej kropli krwi.

– Mara? – zdziwił się Marcin. – Wuju, wiesz co to za stwór?

– Bóg jeden raczy wiedzieć. – Biskup rozłożył bezradnie ręce. – Zmora jaka, czy inny upiór.

Płatnerz wydął usta i potarł dłonią brodę.

– Nie rozumiem jednak, księże biskupie, czemóż to do mnie przychodzisz?

Duchowny odetchnął głęboko i złożył ręce jak do modlitwy.

– Jesteś moim siostrzeńcem, jedyną rodziną, Marcinie. Do kogóż innego miałbym się zwrócić w potrzebie? Poza tym, w całej Warszawie gadają, żeś ty najlepszy płatnerz w mieście. Potrzeba jakoweś srebrne sztylety sporządzić. Wiadomo, dobre na demona. Znasz ty się na srebrze, prawda to?

– Ano, nieraz trzeba posrebrzyć jakie hełmy dla paniczyków. – Marcin pokiwał głową. – Ale to lepiej do kowala jakiegoś się udać.

– Marcinie, powiem szczerze. – Biskup był wyraźnie zmartwiony. – Żona burmistrza padła ofiarą upiora. Burmistrz poprosił mnie w tajemnicy, żebym spróbował marę wyśledzić. Bardziej ja tobie ufam, niźli kowalom. Poza tym, burmistrzowi nie przystoi mieszać wojskowych zbrojmistrzów do spraw osobistych, sam rozumiesz. A tylko wojskowi kowale we Warszawie! Innych nie uświadczysz.

Płatnerz tylko uniósł brwi. Biskup poczerwieniał odrobinkę, ale mówił dalej.

– Nie zechciałbyś mi dopomóc? Trzeba odlać broń… No i ktoś musi wyśledzić marę i zabić. Podejrzewamy, że upiór ma kryjówkę gdzieś w okolicach Krzywego Koła…

Marcin spochmurniał.

– Nie będę ryzykować życia – powiedział stanowczo. – Mam dwójkę dzieci. Wuju, jeśliby coś mi się stało… Nie mogę ich samych zostawić, przecież nie dadzą sobie rady beze mnie…

– Rozumiem, Marcinie. – Biskup wstał, po jego poczciwym uśmiechu nie został nawet ślad. – Jeżeli zginie ktoś jeszcze, na twoim to spocznie sumieniu. – Ruszył w stronę wyjścia, błyskając sygnetami na palcach.

Marcin dostrzegł manipulację w słowach wuja, toteż niespecjalnie się nimi przejął.

 

Ksiądz omal się nie przewrócił, kiedy do warsztatu wpadł patykowaty brunet, czeladnik.

– Mistrzu – wydyszał. – Widziałem twoje dzieci na Krzywym Kole. Weszły do podziemi!

 

Marcin chwycił biskupa za ramię. Ksiądz dostrzegł w jego oczach zdecydowanie.

– Muszę tam pobiec. Sprawdzić! Pomóc! Szybko!

– Marcinie, to bez sensu. Upiór zabije i ciebie, i tyleż pożytku będzie. Chodź do kościoła, znajdziemy sposób jaki na demony. Mam ci ja całkiem pokaźny bestiariusz.

 

***

 

– Maćku, zaczekaj! – zawołała Hania. – Nie umiem tak szybko biegać!

Dziewczynka skręciła w uliczkę, w którą pobiegł brat. Gdyby potrafiła czytać, na kamienicy dostrzegłaby biały napis „Krzywe Koło”.

– Haniu, tutaj! – powiedział Maciek. – Wszedł tutaj, po tych schodkach!

Dzieci usłyszały żałosne miauczenie.

– Musiał tam utknąć – szepnęła Hania ze łzami w oczach. – Musimy go uratować! Tatuś na pewno się zgodzi, żebyśmy wzięli go do domu.

W swej dziecięcej naiwności, bliźnięta zeszły po schodkach. Wyślizgane stopnie prowadziły do tunelu. Ściany oświetlało rozedrgane światło pochodni. Maciek przełknął ślinę, ale nie chciał pokazać, że się boi. Kilka kroków dalej tunel rozszerzał się w przestronną salę. Jak się zdało Hani, znaleźli się w piwnicy.

Na środku sali przysiadł bury kot. Spojrzał na dzieci z zainteresowaniem.

– Kici, kici – szepnął Maciek. – Chodź do mnie burasku.

Kocur przechylił łepek i stanął na tylnych łapkach. Ku zdziwieniu dzieci, zniknął w chmurze gryzącego dymu.

Na środku piwnicy stał wysoki młodzieniec w czarnej pelerynie.

 

***

 

Marcin i biskup ślęczeli nad opasłymi księgami w katedralnej bibliotece. Przerzucając pergaminowe strony bestiariusza, szukali demona wysysającego krew.

– Utopiec… Leszy… Zmora… Bazyliszek… Strzyga… Wąpierz… Wąpierz! – zawołał ksiądz.

Marcin pochylił się nad księgą. Opis był niepełny, ktoś udarł dolną część kartki.

– Wąpierz, inaczej upiór, wupi, wampir… – Biskup przeczytał tytuł. – Zmarli mogli przemienić się w wąpierza jeśli ktoś ich przeklął, zmarli gwałtownie… et cetera… Silny, długie kły… Pije krew! Spojrzenie zamienia w kamień… To pewnie przenośnia… Przybiera postać nietoperzy i innych zwierząt… et cetera… O! – zawołał. – Wrażliwe toto na czosnek, cebulę, krzyż, święconą wodę… Aby pokonać wampira, trza przebić jego serce osinowym kołkiem, okutym dla pewności srebrem! Niestety… – Tu strona się kończyła. – Niestety co?

Biskup popatrzył z niepokojem na Marcina. Niestety co? Obaj wzruszyli ramionami.

– Silne toto pewnie. – Płatnerz zasępił się. – Silne, szybkie, z kłami. I pazurami pewnie! A jak się zmienia w nietoperza, to pewnie i w niedźwiedzia by mogło!

– Trzaby go wziąć podstępem! – Panowie pochylili się nad księgą, aby jeszcze raz uważnie przejrzeć zapiski w bestiariuszu.

 

***

 

Dzieci skuliły się w kącie niewielkiej celi. Przez kraty spoglądał na nie ciemnooki młodzieniec, szczerząc w uśmiechu długie kły. Miał gęste włosy i szerokie bary. Na plecy zarzucił pelerynę.

– Na imię mi Bazyli – wyszeptał. – Nie obawiajcie się, nie zabije was. – Przechylił głowę i wbił w dzieci hipnotyczne spojrzenie. – Lubię krew dzieciaków. Będę was tu sobie trzymać i popijać od czasu do czasu, ha! – Echo szaleńczego śmiechu niosło się przez korytarze i piwnice Krzywego Koła.

 

***

 

– Mam! – krzyknął biskup. – Spojrzenie zamienia w kamień! Jakby tak zwierciadło zabrać? I niechby tylko spojrzał, sam siebie by w głaz przemienił!

– To w sumie logiczne. – Marcin przygryzł dolną wargę. – Wszak w lustrach odrobinka srebra się zawiera, a przeca te tam, wampiry, wrażliwe na srebro. Ale co dalej? Sam ksiądz biskup mówił, że to pewnie przenośnia z tym zamienianiem w kamień.

– Hmm… – Duchowny zamyślił się. – Ale jeżeli jest w tym kamienieniu choćby ziarno prawdy, udałoby się zyskać nieco czasu, aby w serce wbić kołek osinowy. Trza też przetopić parę srebrników, coby ten kołek w srebrze unurzać. Poświęcę ja potem broń. W imię Jezusa działać będziemy. Marcinie, czy ty zajdziesz na Krzywe Koło?

– Ja, księże biskupie. Któż inny moje dzieci oswobodzi? Żeby tylko nie było poniewczasie… – Płatnerz ukradkiem otarł łzę. – Kiedy najlepiej podejść tego upiora?

– Dziś jeszcze, za dnia pójdziemy. Wiadomo, że demony w dzień w kryjówkach swoich siedzą. A pójdziemy, w samo południe! Niech się strzeże, mara nieczysta!

 

***

 

Dzień był jasny, ciepły. Zegary biły dwunastą, kiedy Marcin z biskupem stanął przed schodami do piwnicy na Krzywym Kole. Na lewym ramieniu, niczym tarczę, zawiesił wielkie lustro w srebrnej ramie. Za pazuchę włożył drewniany różaniec i kilka ząbków czosnku. W prawej dłoni, niczym miecz, dzierżył długi osinowy kołek, którego czubek połyskiwał srebrem w słonecznym blasku. Czuł się jak parodia rycerza.

– Księże biskupie, to nie jest dobry pomysł – powiedział Marcin. – Może lepiej trza było wezwać jakiego łowcę demonów? Podobno najlepszy w kraju, Gerald, bawił niedawno w Warszawie.

– Ten siwy staruch? Tfu! – Biskup pokręcił głową. – Nie ma co zwlekać. Nie obawiaj się, idziesz czynić w imię Boga! – Pobłogosławił Marcina po łacinie i cmoknął go w czoło. – Ruszaj lepiej, póki słońce w zenicie.

Cóż było robić? Marcin przeżegnał się i ostrożnie wszedł na schodki. Żeby było mu raźniej, liczył stopnie. Jeden, dwa, trzy… Naliczył trzynaście.

Zły znak.

Potem przeszedł przez długi tunel, oświetlony pochodniami, nagle rozszerzający się w przestronną salę.

Po przeciwnej stronie piwnicy Marcin dostrzegł potężne kraty, a za nimi dwie malutkie istotki, chłopca i dziewczynkę. Maćka i Hanię. Jednak aby je uwolnić, musiał stoczyć walkę.

Na środku sali stał wielki stwór. W ogólnym zarysie przypominał koguta, tyle że z dwadzieścia razy powiększonego. Za nim wił się kilkumetrowy, wężowy ogon. Na czubku głowy, nad lśniącym dziobem, jawiły się wyłupiaste oczy, ni to żabie, ni to ludzkie, ciemne, przenikliwe… Marcinowi włosy na karku stanęły dęba. Przypomniało mu się, ze wampiry mogą zamieniać się w zwierzęta. Tylko co to, u diabła, za zwierzę?

Marcin zasłonił się lustrzaną tarczą i powoli szedł w stronę wielkiego koguta. Zerkał zza ramy, czy aby już monstrum skamieniało. Zamarł, kiedy jego uszu dobiegł perlisty śmiechem, niosący się echem wśród podziemnych ścian.

– Zwierciadełkiem na wampira?! Haha! Nie powiedział ci ten gruby klecha, że upiorów w lustrze nie widać?! Haha! Hahahahaha!

Marcinowe serce tłukło się pod żebrami. Czuł się, jakby już zamienił się w kamień. Co robić? Co robić? Płatnerz odetchnął głęboko i mocno ścisnął osinowy kołek w dłoni. Jeden cios. Jedno uderzenie. Wziął kolejny oddech.

Nagle poczuł, że wężowy ogon owinął mu się wokół łydki. Jedno silne szarpnięcie i już pędził na spotkanie z kamienną podłogą. Uderzenie w plecy wypchnęło mu całe powietrze z płuc. Donośny huk oznajmił, że lustro rozsypało się w drobny mak. Marcin nie mógł złapać oddechu, drżał na całym ciele jak w gorączce.

Otrzeźwiło go chlaśnięcie w policzek. Zakaszlał donośnie i spojrzał w stronę wampira. Zdało mu się, że wielki stwór uśmiechał się pod dziobem. Gorączkowo myślał. Cóż uczynić? Wbić kołek w serce, wiadomo. Tylko gdzie toto ma serce? Chyba gdzieś po lewej. Hmm…

Marcin zebrał w lewą dłoń garść lustrzanych odłamków i zerwał się na równe nogi. Zaskoczenie, to jedyna szansa! Podbiegł do Bazylego najszybciej jak potrafił. Kiedy popędził ku niemu wężowy ogon, rzucił się na podłogę. Poczuł jak coś rozcina mu ramię, ale nie było czasu tym przejmować. Zerwał się na nogi i sypnął garścią szkła w wyłupiaste oczy potwora.

Dziki ryk długo niósł się echem wśród piwnic Krzywego Koła.

Marcin nie marnował czasu. Długi osinowy kołek przebił serce wampira. Wielki stwór, ni to ptak, ni to gad, osunął się na podłogę bez życia. Płatnerz drżał na całym ciele, wpatrując się w ciało Bazylego.

– Tatusiu, tutaj! – cichutkie głosiki wzywały Marcina z drugiego końca sali. Podbiegł do zakratowanej celi i rozejrzał się. Klucze wisiały na gwoździu, tuż poza zasięgiem małych rączek. Płatnerz zdjął je ze ściany i otworzył drzwi więzienia. Przykucnął i mocno przytulił dzieci.

– Tatusiu, Bazyli powiedział, że jak przyjdziesz, to mamy ci to dać. – Hania podała Marcinowi skrawek pergaminu. Słowa były zamazane, ale dało się je odczytać. Płatnerz w mgnieniu oka rozpoznał pismo i pożółkłą kartkę. Kartka musiała pochodzić z bestiariusza. Wydarty fragment. Ten po słowie „niestety”.

, coby poskutkowało, trza mu łeb urżnąć chyżo, bo inaczej upiór ożyje. Serca ich zimne i twarde jak lód są, a choćbyś je przebił po trzykroć, na powrót całością się staną.

 

Płuca i serce Marcina przebił długi, osinowy kołek ze srebrnym czubkiem.