Wypalić w papierze

  Zdobyłem w empiku zbiór opowiadań amerykańskiego autora Williama Gibsona – w twardej oprawie, z ładną, czerwoną okładką, w serii Artefakty wydawnictwa MAG. Gibson w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku zasłynął jako autor kultowego “Neuromancera” – porywającej historii o tajemniczej, Sztucznej Inteligencji i dalszych części tej powieści, tzw. Trylogii Ciągu, czyli “Grafu zero” i “Mona Lisy turbo”. 

   Oprócz tego jest to twórca wartościowych, krótszych form. Jedno z opowiadań pt. “Johny Mnemonic” zostało zekranizowane popularnym filmem z Keanu Reevesem w roli głównej – o człowieku, który przechowywał dane komputerowe we własnej pamięci. Opowiadania są znane polskiemu czytelnikowi. W czasopiśmie “Fenix” ukazały się: tytułowe “Wypalić chrom”, “Czerwona gwiazda, orbita zimowa” i ekscytujący “Pojedynek”. Są to niezapomniane perełki. 

   Gibson należy do nurtu pisarzy cyberpunkowych. Ten literacki styl opisuje ultranowoczesną technologię komputerową, rzeczywistość wirtualną w zdegenerowanym świecie przyszłości. Od ponurego, okrutnego, zadymionego świata, zatrutego powietrza postacie tych utworów umykają w komputerowe iluzje. To świat kontrkultury, supernarkotyków, wyrzutków społecznych, agresji i gniewu. Powiązany z buntowniczą muzyką punkową, w Polsce kojarzącą się z festiwalami w Jarocinie. Teksty te są pisane w bardzo wyrafinowany sposób, pełny młodzieżowego slangu, terminologii informatycznej, biochemicznej i z dziedziny inżynierii genetycznej. Cyberpunk zainspirował twórców słynnej, książkowej gry fabularnej “Cyberpunk 2020”. Inni pisarze tego podgatunku fantastyki to np. autor wstępu do zbioru Gibsona Bruce Sterling, Michael Swanwick (współautor opowiadania “Starcie” lub “Pojedynek”), czy Harlan Ellison. Często cyberpunkowi bohaterowie kryją swoją duszę, a raczej oczy, czyli zwierciadło duszy za ciemnymi okularami. 

   Jeśli już przyzwyczaicie się do trudnej cyberpunkowej narracji – wciągniecie się bez reszty w hipnotyczny, niezwykły świat przyszłości, podobny do dzisiejszych dzielnic nędzy i przestępczości wielkich, nowoczesnych metropolii. 

   Moje ulubione opowiadanie z tego tomu, to chyba “Starcie”, o ambitnym graczu, grającym w powietrzne bitwy, które pamiętam z dawnego “Fenixa”. 

   Wielu także polskich autorów mniej lub bardziej udanie naśladuje cyberpunkowy nastrój. Przychodzi mi na myśl na przykład opowiadanie “Szkoła” Jacka Dukaja, które kiedyś wydrukowała “N. Fantastyka”. 

12.03.2021 r.