Nowa Fantastyka 07/24

IMPERIUM Paweł Majka:

 

Początkowo miałem problem z tym opowiadaniem. Jakoś nie mogłem się w nie wciągnąć. Nie do końca dawałem temu wszystkiemu wiarę. Nie rozumiałem tego „kupowania” dzieci na żołnierzy imperium. Skoro dzieciaki tak łatwo umierały, że spisywano je dopiero po piątym roku życiu, dlaczego płacono za nie „z góry”, a nie dopiero, gdy zostawały zwerbowane? Przecież taki rekrut mógł nie dożyć służby wojskowej. Co wtedy? Dla mnie to pachnie wyjątkowo niegospodarną polityką pieniężną. A jeśli już o gospodarce mowa, to jak mogło w ogóle funkcjonować takie imperium, gdy wszystkie dzieci (chłopcy i dziewczynki) zostawali wcielani do armii? Sam Autor chyba był świadomy tego problemu, bo pisze:

„Ale kto niby zapewnia wysoką dzietność w Imperium, jak nie trupki? Kto wykonuje najgorszą robotę w fabrykach, w rolnictwie? Kto sprząta ulice w stolicy? Trupki. Jak ich wszystkich rozwalimy to Imperium stanie.”

Jest to jakaś próba ratowania sytuacji, ale jak na Wielkie Imperium, to jest to straszna prowizorka i to zbudowana na niekompetencji urzędników, dzięki którym trupki w ogóle istnieją. Przy tak zbudowanej gospodarce Imperium nie przetrwałoby nawet dekady.

Potem doszedłem do wniosku, że źle podchodzę do tego tekstu. Że tutaj pewne sprawy są UMYŚLNIE przerysowane. No bo mamy tutaj skrajnie militarny twór państwowy, do tego o charakterze radykalnie nacjonalistycznym. Społeczeństwo jest bardzo silnie zindoktrynowane. Jest w tym pewien symbolizm, kalka współczesnych zdarzeń. Podczas lektury odkrywałem sporo odniesień. Bardziej oczywistych, jak do wojny w Ukrainie, jak i sporo innych. Robiło to robotę, dawało dodatkową frajdę z lektury.

Pochwalić muszę i nietuzinkowość tekstu. O to dziś już coraz trudniej. Może i Autor nie wszystko wyjaśnia, ale mi to tak bardzo nie przeszkadza. Lubię, gdy Autor wierzy w inteligencję czytelnika, w to że ten dopowie sobie to co nie zostało powiedziane. Choć tutaj jednak warto było nad kilkoma sprawami się pochylić. Nie łopatologicznie, broń Boże! Ale co nieco warto było wyjaśnić. Wspaniale wyszło to z kościejem, którego znaczenie odkrywamy w akapicie z „paliwem”. Tak to się powinno robić! Znakomity przykład jak wyjaśniać uniwersum.

Fabuła, po trudnym początku, bardzo mnie wciągnęła. Przeczytałem całość przy jednym posiedzeniu. Tekst uważam za bardzo dobry, mój kandydat na opowiadanie tego rocznika NF!

Wyjątkowo udany tekst, zmuszający do refleksji, zastanowienia, o czym, tak naprawdę, Autor pragnie nam opowiedzieć. Mądry, pełen odniesień tekst.

 

CIEPŁO JEJ DŁONI Paweł Wącławski:

 

Szybko mnie wciągnęło. Nietuzinkowy pomysł z dilerami wspomnień. Niestety tekst później traci, zaczyna męczyć. Szkoda, że z tak ciekawego pomysłu zbudowano dość prościutką fabułę o zemście. Finał trochę ratuje sytuację, twist odnośnie prawdziwości wspomnień bohatera jak najbardziej udany. Dobry tekst, ale liczyłem na więcej.

 

MODLITWA Algernon Blackwood:

Podobało mi się. Prosto, ale ciekawie do celu. Tak powinno pisać się szorty.

 

ZATONIĘCIE „KARNATYKA” A. J. Mordtmann:

 

Niemal od początku miałem skojarzenia z „Terrorem” Simmonsa. Nawet myślałem, że spod tego lodu zaraz wyskoczy Crozier… ;)

A tak na serio, to przyjemny tekścik. Przeczytałem bez bólu. I to tyle.

 

CHŁOPIEC Valentina Schiaffini:

 

Taki trochę młodzieżowy tekst. Bardzo klasyczna opowieść. Fabuła wręcz sztampowa, wedle szablonu, ale, o dziwo, tak bardzo mi to nie przeszkadzało. Brawo, bo Autorce udało się we mnie wzbudzić poczucie niesprawiedliwości – tani, oklepany chwyt, a jednak wszystko zadziałało jak należy. Finał zaskoczył i mi jakoś nie pasował. Wyglądało to trochę tak jakby ktoś na siłę spiął ze sobą niepasujące klocki – niby się to trzyma, ale widać, że to nie tak powinno być.

 

WENUS Z WENUS Gareth D Jones:

 

Zdecydowanie najsłabsze opowiadanie numeru. Bzdurne, nieciekawe i o takich głupotach, że w sumie o niczym. Opowiadanie sprawia wrażenie rozdziału jakiejś powieści, bo, w zaprezentowanej formie, to jakiś idiotyczny potworek. Jak infantylnym trzeba być, by uważać, że nasza ekspansja poza rodzimą planetę niemal całkowicie skupi się do robienia reality show? Niestety, ale to opowiadanie obraża inteligencję czytelnika.

 

CZASOJADY Andrea Franco:

 

Mam wrażenie, że nie do końca zrozumiałem ten tekst. Pomysł może i ciekawy, ale zabrakło detali. Trochę to chaotycznie wyszło. Niby kryminał, wątek miłosny, interesujący motyw fantastyczny, charyzmatyczna bohaterka… ale to wszystko takie jakieś na pół gwizdka. To dopiero szkic prawdziwego opowiadania.

 

Pozdrawiam!

"Przyszedłem ogień rzucić na ziemię i jakże pragnę ażeby już rozgorzał" Łk 12,49

Upał…

Globalne ocieplenie?!

Ups, temat strasznie polityczny. Koniec tego tematu, bo skończyć można jak Galileo Galilei albo i Trump.

Wobec tego wolę wypowiedzieć się o zawartości najnowszego numeru.

 

Proza polska.

„Imperium” Pawła Majki – inspiracja aż nadto wyraźna, ale na szczęście nie jest to opowieść o Złowrogim Imperium. A raczej – jest, ale Autor obudował ją innymi wątkami i przemyśleniami. Mnie zafrapowały dwa: czy do obalenia Imperium potrzebny jest Prorok na Jego miarę? I czy Prorok nie uniknie stania się kolejnym Imperatorem? Świetne opowiadanie, choć otwarte zakończenie niespecjalnie mi tu pasuje.

„Ciepło jej dłoni” Pawła Wącławskiego – kolejne interesujące opowiadanie. Niby fabuła dosyć sztampowa, ale stoją za nią ważkie pytania. Z tym najważniejszym – czy człowiek bez swoich wspomnień byłby tym samym człowiekiem? Fizycznie tak, ale mentalnie?

Bardzo mi się!

 

Proza zagraniczna.

„Modlitwa” Algernona Blackwooda – staroć. Co widać, słychać i czuć. Dziś już nikt tak nie pisze. Czy to znaczy że mi się nie podobało? Ależ skąd! Uwielbiam takie ramotki, które przypominają nam, że należy być, po prostu, dobrym człowiekiem.

„Zatonięcie „Karnatyka”” A.J. Mordtmanna – kolejny staroć. Ten trochę bardziej pokrył się kurzem. Coś podobnego napisał A.C. Doyle, pogrzebałbym w pamięci to i pewnie coś bym jeszcze znalazł. Ale przeczytałem bez bólu.

„Chłopiec” Valentiny Schiaffini – sprawnie napisane. Natomiast wymyka mi się postać głównego bohatera. Anioł? Diabeł? Mam trochę niedosytu.

„Wenus z Wenus” Garetha D Jonesa – ekstrapolacja ekspansji kultury masowej na zdobywanie przestrzeni kosmicznej. Bywa zabawne, ale jednak bibelocik w sumie!

„Czasojady” Andrei Franco – podstawy naukowe tego opowiadania są rachityczne jak Tripody z Marsa. Ale też i nie o naukę w nim chodzi, a o dość wyświechtaną prawdę: nie ma takiej rzeczy, której nie zrobiłby rodzic dla ratowania własnego dziecka. Bez szału co prawda, ale w sumie porządne opowiadanie.

 

Publicystyka.

Z wywiadu z Alanem Moorem wylewa się nieznośne przekonanie o własnej nieomylnej wyższości nad innymi. Jak on się ze swoim ego mieści razem w windzie? Żałuję M. Hernesa, przeprowadzającego wywiad. To musiała być orka na ugorze.

„Haj przyszłości” i „Futurotyki” – czyli teksty o narkotykach w kulturze masowej. Jako wielki fan utworu „51” grupy TSA, a także miłośnik innego rodzaju substancji psychoaktywnych (Gallegher Kuttnera górą), twarde dragi omijam szerokim łukiem. Przeczytałem z obowiązku. Ale do galerii postaci używających „kreatywnie” narkotyków dodałbym jeszcze Kapitana Tripsa z cyklu „Dzikie Karty”, redagowanego przez G.R.R. Martina.

Sporo recenzji, za co chwała, ale wiadomość, że istnieje nurt „dark academia” mocno mnie zasmuciła. Czy dojdziemy do wyboru lektury przy pomocy tagów takich jak np. „kosmiczne przygody leworęcznego, biseksualnego orka z uwzględnieniem dylatacji czasu”? Strach się bać!

 

Literówek – 9.

Z kwiatków – “szeroko zrozumiana humanistyka” (no, ja tam jeszcze nie zrozumiałem), „zastanawianiacy” (choć to może neologizm, z którym spotkałem się po raz pierwszy), czy powtórzenie zdań w recenzji „W tych szacownych murach”.

Że internety nie wiedzą, czy pisze się „Gareth D Jones” czy „Gareth D. Jones” (uwaga, kropka!), to tylko grzecznie poproszę, żeby sprawdzić u źródła.

Pierwsze prawo Starucha - literówki w cudzych tekstach są oczobijące, we własnych - niedostrzegalne.

Wróciłam po latach, aby siać blask mej osobowości i propagować grammarnazizm (str. 41 – “zapytał niegłośno głos”). Opowiadania polskie w tym numerze na wysokim poziomie, co prawda w tym o handlu wspomnieniami szybko się domyśliłam, co zrobiono bohaterowi, ale styl jest OK i czytało się gładko, najważniejsze, że autor nie przefajnował, pisząc o gangsterach, jak to robią niektórzy. Podobały mi się pomysły w tekście Majki: zabawa ptakami, “martwe dusze” (ponoć w Chinach jest obecnie sporo takich), te klimaty ni to z carskiej Rosji (Biała Gwardia jak zawsze malownicza) ni to z ZSRR. Pomieszanie mroczności i nadziei. Dobre.

Opowiadania sprzed wieku to w moich oczach jak zawsze porażka (mimo *znakomitego* tłumaczenia Agnieszki Hałas w tym o złotej nici: starodawny styl narracji odtworzony bardzo udatnie) – serio, gdyby ktoś wstawił taki tekst do adekwatnego działu na tym portalu, to zostałby wyśmiany.  Oszust się nawraca, bo tatuś się za niego modlił… coś takiego mogłaby napisać Małgorzata Musierowicz dla Gościa Niedzielnego.

Nawiasem mówiąc, znalezienie na portalu ramki (czy jak to nazwać) z numerem pisma innym niż bieżący jest cholernie trudne. Nie może być po prostu jakichś odnośników do poprzednich numerów?

Imperium: Ciekawie skonstruowany świat (z aż nazbyt widoczną inspiracją). Jednak narracja, jak dla mnie, zbyt rwana i chaotyczna. Dałoby się jeszcze popracować nad tym tekstem.

Ciepło jej dłoni: Oryginalny pomysł na świat, którego specyfika została nieźle wkomponowana w fabułę. Dobrze się czytało (choć potencjał tego świata jest spory i aż chciałoby się rozwinąć niektóre wątki). 

Modlitwa: Dość prosta bajeczka. Nic nadzwyczajnego.

Zatonięcie “Karnatyka”: Po stylu od razu widać, że to stare opowiadanie – narracja jest bardzo skondensowana i pełna informacji. Jednak czuć w tym aurę tajemnicy i przygody rodem z książek Verne’a. Jak dla mnie najlepszy tekst numeru.

Chłopiec: Bardzo sztampowe opowiadanie o strachu przed obcymi.

Wenus z Wenus: W sumie niezły pomysł na humorystyczne sf, ale wymagałoby jeszcze pracy pod względem pisarskim. Szczególnie początek jest dość mętny i męczący.

Czasojady: Niezły pomysł na świat, prosta, ale ciekawa historia śledztwa. Czytało się dobrze, choć nie zdołałem polubić bohaterek.

 

Z publicystyki najbardziej podobała mi się “Limuzyna śmierci” – bardzo lubię wygrzebywanie takich perełek z przeszłości.