PAŹDZIERNIKOWIEC 2013 - wyniki

Konkurs na recenzję październikowca i cieszy, i pozostawia pewien niedosyt.

Choć recenzje pojawiły się tylko trzy, to zarysowały się w nich dość zróżnicowane opinie na temat opowiadań z numeru: te same teksty (polskie bądź zagraniczne) albo się jednoznacznie podobały, albo wręcz przeciwnie. Co – powiem tę oczywistość – jest rzecz jasna stanem normalnym czytelniczej biocenozy i dobrym paliwem do dyskusji; fajnie, że pod tekstami się takie pojawiły (choć może czasem w formie nieco nazbyt ognistej ;-). Gorzej – dla redaktorów – jak wszyscy ganią; z gremialnymi pochwałami jeszcze można sobie poradzić ;P

Problem w tym, że – prawdopodobnie – poszczególni autorzy i komentatorzy pod recenzjami próbują mówić o literaturze w różnych językach, tylko pozornie tożsamych (a że sobie tego nie uświadamiamy, stąd nieporozumienia). Jeden „język” to nasza powszechna mowa forumowa, w której oceniamy teksty zamieszczane na portalu: punktujemy, czy „bohater zbudowany”, „fabuła harmonijna”, „stylizacja konsekwentna”. Jest to język „inżynierski”; odwołując się do już użytego porównania, sposób na powiedzenie, z czego most jest zbudowany – ale nie dokąd prowadzi.

Alternatywą byłoby mówienie o literaturze poza taką protekcjonalną perspektywą, z punktu widzenia „czytelnika” (a nie „redaktora-nauczyciela”), który nie tyle wie lepiej, jak coś powinno zostać napisane, tylko próbuje wyciągnąć z tekstu dla siebie tyle, ile się da, chce się nim zadziwić, ucieszyć. Żeby nie było nieporozumień: sednem tego spojrzenia nie jest chwalenie za wszelką cenę, nawet jak opowiadanie zemdliło. Tylko – cofnięcie się o krok, przypomnienie sobie, co nas do czytania przyciągało kiedyś, w zamierzchłych mitycznych czasach, kiedy umieliśmy tylko czytać.

Oczywiście ta sama osoba może mówić o literaturze i w tej pierwszej, i w drugiej optyce. Najlepszym przykładem będę pewnie ja: niby mobbinguję teraz za nałożeniem na oczy innych okularów, a jednak pod Piórkami sam najchętniej rozdaję razy, zadzieram nosa, dzielę i rządzę.

Co napisawszy, jestem pełen wątpliwości, czy w ogóle powinienem to wklejać w podsumowaniu. Bo znowu wyjdzie, że jęczę, że nie chwalą (choć chwalą) ;-) No ale powiedzmy, że zdaję się tu na Waszą dobrą wolę w odczytaniu moich intencji i liczę na najniższy wymiar kary.

Co do samych recenzji – IMO wszystkie prezentowały zbliżony poziom. (Także formalny – wszystkie w zasadzie zrezygnowały z jakiejkolwiek formy felietonowej/literackiej, od razu przechodząc do opowiadań i ich analizy). Najszerzej temat potraktowała IMO Bellatrix (choć jednocześnie to też tekst najbardziej „inżynierski”?), która tym samym zwycięża i proszę ją o kontakt na priva. Co oczywiście nie znaczy, że z jej oceną poszczególnych opowiadań się zgadzam. (Ale tego nie mógłbym powiedzieć o żadnej z recenzji).

W dywagacje na temat opowiadań zagranicznych nie wchodzę, wiadomo, że polska koszula bliższa ciału. Więc tylko dwa zdania o tym, czemu IMO ani „Pieśń brązu”, ani „Sztuka latania” (wspaniała techno-baśń) nie są tekstami „słabymi”. Nie mogą takie być, skoro to tak świetnie, dojrzale, bezkompromisowo, gęsto, z wiarą w inteligencję czytelnika, anty-Kresowo, ponad-poprawnie („lepiej niż poprawnie”) napisane teksty! Kreacja z „Pieśni brązu” (świat w tle) mogłaby być może nieco bardziej oryginalna, ale info, że autor ma 17 lat – to z mojej strony żaden spadochron; raczej kolejny wyraz zdumienia: że można TAK pisać już w takim wieku.

No, to tyle w temacie coming outów… I nie, nie jestem autorem żadnego z opowiadań ;P

Dzięki wszystkim za udział (w konkursie i dyskusjach)!