Jak zostać wiedźmą

Oto są bogowie u paleniska: Pitsu, który głaszcze kota, Hobit, który usypia psa, Habaniasz, pan żarzących się węgli, mały Zumbibu, władca kurzu, i starzec Gribaun, który w sercu ognia przemienia drewno w popiół – oto są bogowie domu, którzy nie mieszkają w Peganie i mniejsi są od Runa.

"Bogowie Pegany", Edward John Moreton Drax Plunkett of Dunsany

 

Nie będziemy powtarzać tego, co Joanna wywrzeszczała, wyskakując spod prysznica. Dość, że gdyby inżynier, który zaprojektował piecyk w łazience, postanowił spełnić jej sugestię, świadczyłoby to znakomicie o jego wysportowaniu, natomiast o kręgosłupie moralnym – nie najlepiej.

W każdym razie Joanna szarpnęła ręcznik i zerwała go ze ściany razem z wieszakiem, który gruchnął na płytki o włos od jej bosej stopy.

Przez chwilę przyglądała się tej ruinie.

Potem zakręciła wodę, wytarła się do sucha, ułożyła ręcznik bardzo starannie na pralce, wciągnęła majtki, koszulkę, spodnie i pomaszerowała do sypialni chłopaków.

Oczywiście, kiedy włączyła światło, żadna z dwóch stert pościeli usypanych pod przeciwległymi ścianami nie raczyła drgnąć.

– Michał! – warknęła Joanna.

– Michał, wstawaj, do cholery!

Męczeńskie stęknięcie dobiegło ją od strony Bernarda, który przewrócił się na bok, wystawiając na widok publiczny blade kolano. Drugi barłóg pozostał nieporuszony.

Klnąc pod nosem, Joanna podniosła z podłogi pierwszą rzecz, na jaką trafiła, płytkę drukowaną z kawałkiem ostrej blachy na końcu i cisnęła nią z całej siły, ale pod pikowaną kołdrą nic nawet nie drgnęło.

Można by, oczywiście, machnąć ręką – gdyby następne pół roku przeżyła o owsiance i marchwi, może uskładałaby dość pieniędzy na zatrudnienie fachowca. Może.

Joanna westchnęła głęboko. Powolutku, krok za krokiem, ruszyła przez pole minowe, jakie stanowiła podłoga chłopców. Uwaga, śrubokręt. Pudełko z płytkami. Niezidentyfikowaną konstrukcję z patyczków po lodach da się przestąpić, ale gdzie postawić potem nogę? Tylko na te dżinsy. Uff, sztywne (i lepkie!) jak skóra niemytego słonia. Ohyda. Cudem udało jej się nie nadepnąć sporego, żółtego pudełka woltomierza, leżącego tuż przy łóżku.

Jednym szarpnięciem ściągnęła z Michała przykrycie. Miał na sobie tylko i wyłącznie swoje najmniej nerdowskie bokserki, drukowane w zielone pseudojapońskie znaczki na czarnym tle.

– Mmm… – chłopak zamrugał jak sowa w świetle dnia, potem wyciągnął ręce, ale, żeby złapać rożek kołdry, musiał usiąść.

– Eeeej! Oddawaj!

Cofnęła się poza jego zasięg.

– Nie ma mowy.

– Aśka, ja mam laborki na dziesiątą!

– Jest siódma. Jak się uwiniesz, zdążysz naprawić piecyk i zjeść śniadanie.

Spojrzał na nią spod ciemnej grzywki.

– Już naprawiłem. Wymieniłem całą elektronikę, oddawaj!

Joanna, na której wielkie, blade oczy wymoczkowatego materiału na inżyniera nie robiły najmniejszego wrażenia, zwinęła kołdrę, żeby wygodniej ją trzymać.

– Przysięgam, że wymieniłem. Zimno!

– Bujać to my, ale nie nas.

– Boska Junono – odezwał się, stłumiony przez kołdrę i nieco schrypnięty, baryton spod drugiej ściany. – Nie jesteś naszą matką.

– Całe szczęście – odparowała – Inaczej musiałabym spytać, o której wczoraj wróciłeś i czy nie miałeś zrobić zakupów.

– Sześć bisów, królowo poranka. Nie oblać tego byłoby zbrodnią.

Joanna wydała z siebie ciężkie westchnienie kobiety, którą za moment trafi metaforyczny szlag. Policzyła w duchu do dziesięciu.

– Wiesz co, Beniu? Masz rację. Nie jestem waszą matką i nie mam obowiązku was przysposabiać do życia w społeczeństwie. Au revoir.

– Wychodzisz? – Michał zawołał za nią z nadzieją – Oddasz mi kołdrę?

Obróciła się powoli, spojrzała mu prosto w te gollumowe oczęta, po czym demonstracyjnie upuściła przykrycie na stertę elektronicznych śmieci pośrodku pokoju. Potem zawinęła się i odeszła z godnością. Taki przynajmniej miała zamiar, bo na krok przed progiem wlazła bosą stopą na coś kanciastego. Bardzo kanciastego.

 

Czepiając się ścian i przełykając gorące łzy, Joanna dokuśtykała do kuchni. Z jękiem ulgi padła na krzesło.

Staranne oględziny wykazały, że się nie skaleczyła, ale jeszcze trochę bolało. Joanna masowała i ugniatała stopę, machinalnie rozglądając się dookoła. Wokół palników kuchenki zebrała się wyraźna warstwa białawego osadu, ślad po garnku z ryżem zbyt długo pozostawionym na gazie. Trzeba to będzie wyczyścić w wolnej (ha!) chwili.

Sprzątała najdalej przedwczoraj, ale kuchenny stół już wyglądał jak w męskim akademiku: na skrzyni na chleb porzucono nóż do masła z przylepionym długim włosem (miała szczerą nadzieję, że Bernard nie oszczędza w ten sposób na żelu). Chlebak, nawiasem mówiąc, był otwarty, ale zamiast pieczywa wypełniały go czasopisma komputerowe. Sterta takich samych magazynów piętrzyła się pośrodku stołu, ugarnirowana skórkami z pomarańczy i bananów oraz brudnym kubkiem, z którego wystawał nożyk do owoców, a wieńczyła ją, jak figura Mauzoleum, żółciutka kąpielowa kaczuszka, umoszczona wygodnie w popielniczce Bernarda, na grubej warstwie papierków po gumie nikotynowej. Pod ścianą, dotykając kalendarza, stała na podstawce lutownica.

– Spóźnię się – powiedziała Joanna. Kaczuszka nie skomentowała.

Stopa przestała boleć, można było zaryzykować przejście do lodówki, ale na miskę brakowało miejsca. Kubek z nożykiem wylądowały z brzękiem w zlewie, pisma na drugim krześle (częściowo na podłodze, ale Joanna uczciwie się teraz spieszyła). Pudełko płatków, stojące na lodówce, po potrząśnięciu okazało się pełne. To już coś.

Miska, łyżka, płatki. Mleko. W lodówce. Joanna otworzyła ją, mimochodem stwierdziła brak podstawowych produktów spożywczych, których listę wręczyła wczoraj Bernardowi, i przewracając oczami, schyliła się po mleko. W kartonie chlupało, trochę dziwnie, ale czas nie guma, budzik nie sanki. Chlusnęła mlekiem na płatki.

Nie, poprawka. Chlusnęła serwatką.

Joanna spojrzała przeciągle na opalizujący, zielonkawy płyn. Potem na zegar. Potem powiedziała coś, co do żywego oburzyłoby jej babcię, wyrzuciła wszystko oprócz miski do kosza i pobiegła się przebrać.

 

Kiedy wróciła z pracy, chłopaków nie było, za to w kuchni unosił się słaby, choć denerwująco wyraźny zapaszek twarogu.

– Pewnie, że mnie stać na stancję – powiedziała do pełnego naczyń zlewu.

– Będzie spokój, będę mogła się uczyć, nie to, co w akademikach.

Westchnęła ciężko. Siatkę z zakupami oparła o drzwi lodówki, a potem poszła zmienić porządne ubranie na dres.

 

Wypłukany kosz suszył się za oknem, bluza od dresu moczyła w miednicy, a Joanna zmywała, myśląc o zupie pomidorowej. Duży kubek stał przy kuchence, obok prawie wyschniętego rondla.

Babcia, pomyślała, przelewając do niego zupę, dostałaby zawału. Sama chemia, Joasiu. Kupne paskudztwo, i jeszcze jakie to drogie. Tylko lenie i niezguły płacą ciężkie pieniądze za coś, co lepiej byłoby zrobić w domu.

Joanna nie miała złudzeń w kwestii swoich talentów kulinarnych, nie miała też czasu ani ochoty na mycie, siekanie i smażenie. Od wielkiego dzwonu, po szczególnie udanej premierze, o ile pogoda była dobra i księżyc w pierwszej kwadrze, udawało jej się wymęczyć coś dobrego u Bernarda, który zgodnie ze zwyczajem młodych artystów na dorobku kelnerował w restauracji. To i owo tam podłapał. Michał za to mógłby żyć samymi zupkami z kubka.

Ale, ale, ta ambrozja już mruga. Joanna zgasiła gaz, przeniosła rondel na odgruzowany fragment stołu i zaczęła jeść prosto z garnka, zagryzając krakersami. Mmm, nareszcie.

Skórka pomarańczy obsunęła się ze stosu. Tylko dzięki szybkiemu refleksowi Joanny zupa nie wzbogaciła się o nowy smak.

– Dobrze, daj mi zjeść – burknęła dziewczyna pod adresem wszechświata jako całości. Odruchowo spojrzała na stertę śmieci i zamrugała.

Mały człowieczek, gapiący się na nią jak na malowane wrota, miał na sobie kubraczek barwy kurzu i taką samą czapeczkę, spod której wymykały się pasma bezbarwnej grzywki. Na mniej jaskrawym tle pewnie by go nie zauważyła, ale od kolorowych magazynów i skórek z południowych owoców odcinał się wyraźnie. Joanna patrzyła, jak się cofa, jak stawia stopę na papierku od batonika, ześlizguje się razem z nim z grzbietu czasopisma i niezgrabnie ląduje na blacie.

– Ożeż ty… – całkiem bezmyślnie chwyciła skrzata razem z papierkiem i przysunęła do oczu.

To halucynacja? pomyślała. Glutaminian sodu uderzył mi do głowy? Nie wiedziałam, że to takie realistyczne…

Człowieczek ugryzł ją w palec.

Wrzasnęła. Miał zęby jak maleńki rekin! Potrząsając ręką, Joanna zarejestrowała papierek pływający w zupie i całkowity brak skrzata, i zaczęła się zastanawiać, czy jej przypadkiem nie odbija. Ale palec bolał. Podeszła do zlewu i wsadziła go pod zimną wodę.

 

Oczywiście, że nie powiedziała o tym chłopcom. Żeby ją wzięli za wariatkę? I tak pukali się w głowę, kiedy zbierała po nich brudne sztućce.

Zresztą, mała wybroczynka na palcu jeszcze o niczym nie świadczy. Może tylko się uderzyła. Brakuje jej witamin. Ma za dużo stresów.

Tak się złożyło, że następny dzień Joanna miała wolny, a Bernard i Michał – nie.

Przynajmniej ze stresem mogła coś zrobić.

Schowała się w swoim pokoiku, czystym, jasnym i porządnym, z apetycznie grubą książką, herbatą i paczuszką pysznych, kruchych herbatników, którą ustawiła na stoliku koło leżanki. Uchyliła okno, nogi owinęła w koc i wyciągnęła się wygodnie.

Kiedy sięgnęła po kolejne ciastko, omal nie uszło jej uwagi, jak dziwnie jest ciężkie. Ale zauważyła i zerknęła.

– Łaa! – wrzasnęła. Mały ludzik odpadł od herbatnika i wylądował na książce. Przez chwilę leżał oszołomiony, a Joanna, która otrząsnęła się pierwsza, nakryła go pustym pudełkiem po ciastkach. Przyciskając je mocno, ułożyła na stoliku książkę z uwięzionym skrzatem, a sama przyklękła obok, żeby mu się przyjrzeć.

Miał na sobie malowniczo poszarpane beżowe szmatki, spod których wyglądała ciemniejsza tkanina. Włosy, zmierzwione, jakby dopiero co wstał z łóżka, były koloru skórki od chleba.

Spróbował się zerwać na nogi, ale Joanna mocno trzymała pudełko, więc tylko wyrżnął głową w denko i usiadł z powrotem, gapiąc się na nią. A spojrzenie miał co najmniej bezczelne.

– No? – warknął, na przekór prawom fizyki całkiem grubym głosem.

– Wypuścisz mnie, czy masz więcej głupich pomysłów?

Mało brakowało, a by posłuchała. Ale nie, Joanna skupiła wolę, przycisnęła pudełko szczelnie do książki i odpowiedziała – A można wiedzieć, co tu robicie?

Skrzat uniósł brwi a'la pan Spock.

– Ty i twój szary koleżka. Czy to też byłeś ty?

– Wypuść mnie, śmiertelna! Albo-

– Co mi zrobisz, hmm?

– Albo wyniesiemy się stąd, ja i moi „koleżkowie”, a wtedy będziesz płakać za ciepłą wodą w kranie!

Przygryzła wargę, żeby nie wybuchnąć śmiechem.

– Jak się ma kradzież ciastek do ciepłej wody?

Skrzat teatralnie przewrócił oczami. Zatoczył nawet małe kółeczko głową.

– Znalazła się mądrala. Przyjmij do wiadomości, prosta kobieto – wyprostował plecy, dumny jak miniatura indiańskiego wodza – że rozmawiasz z bóstwem!

Tego już było za dużo dla Joanny, która zaczęła chichotać i omal nie strąciła „bóstwa” ze stolika razem z całym majdanem. Człowieczek zerwał się na nogi. Zepchnął z siebie plastykowe pudełko, które dziewczyna puściła, a potem tupnął w kartkę.

– Spokój! Jestem Animgud, Władca Okruchów!

– Jeden, by wszystkie zgromadzić, i znów w ciastko związać?

– Nie liczę, że cokolwiek pojmiesz – odparł Animgud z godnością Seneki.

– Doskonale wiem, jak staniała w tym domu pobożność.

Ponieważ Joanna gryzła wargi, żeby się głośno nie roześmiać, samozwańczy władca okruchów zrobił efektowną pauzę i podjął – Nie dbacie o swoje mieszkanie i nie dbacie o nas. Gdzie obiaty? Gdzie podziękowania? Staramy się, jak możemy, a co z tego mamy? Zepsute mleko i przekleństwa. Czy to nasza wina, że z was lenie i brudasy?

– O, przepraszam – wykrztusiła Joanna, ale domowik jeszcze nie skończył.

– Wziąłem to, co mi się należy mocą starodawnych praw, ostatnie ciastko, a pozostali nawet tego nie dostają. Skoro nie pomagasz Gribaunowi, nie czyścisz paleniska, jak chcesz, żeby pomagał tobie? Powtórzył mi, co mu wczoraj kazałaś zrobić. Wstydź się!

– Zaraz-

– Nic was nie obchodzi ten dom – Animgud wyraźnie się rozkręcał, znowu tupnął nogą w książkę.

– Rzucacie wszystko za siebie, niczego nie naprawiliście od przeprowadzki. Suranna, ta od błyszczących łyżeczek, w rękaw mi wczoraj płakała. Znowu wlokła nóż do masła z parapetu aż na stół, i zabrałaby go do zlewu, gdybyś ty nie przylazła z hałasem. Powiedziałem jej, żeby go następnym razem zostawiła, może któreś się skaleczy-

– Przepraszam! – zawołała Joanna – Ja akurat sprzątam!

– Skoro wam nie zależy, nie zasługujecie na pomoc, ot, co…

– Słyszałeś, co powiedziałam? – Joanna podniosła książkę razem ze skrzatem, żeby mu zajrzeć w paciorkowate oczka. Jak u myszy.

– Ja sprzątam! Ale muszę chodzić na wykłady i do pracy, żeby mieć na czynsz. Nie potrafię upilnować tych dwóch matołków!

Animgud założył ręce na piersi, taksując dziewczynę spojrzeniem.

– A dlaczego nie?

– Bo doba ma tylko dwadzieścia cztery godziny.

– Jesteś kobietą. Powinnaś dbać, żeby dom był dobrze utrzymany.

Joanna zwalczyła dojmującą pokusę zatrzaśnięcia książki i tylko odłożyła tom z powrotem na stolik.

– Uch! Ty chyba po prostu nie chcesz zrozumieć. Słuchaj, ja studiuję, wiesz, co to znaczy? Przez cały dzień albo siedzę na wykładach, albo stoję za ladą w drogerii, bo ci dwaj chyba nie do końca rozumieją, co to są pieniądze, i że trzeba je co miesiąc dawać facetowi, który wynajmuje nam ten pałac. Bardzo bym chciała ładniej mieszkać, ale po prostu nie daję rady.

Jedna brew podjechała Animgudowi tak wysoko, że znikła pod brązową strzechą, ale zmilczał.

– A skoro wam tak na tym zależy, czemu mi nie pomożecie?

– Słucham? Za mało, twoim zdaniem, robimy?

Joanna przełknęła niedyplomatyczną odpowiedź.

– Powiedziałeś, że Suranna nabłyszcza łyżeczki – ludzik przytaknął – Gribaun coś robi z piecem, a ty? Czym się zajmujesz?

– Okruchami – nie powiedział „głupia śmiertelniczko”, na szczęście dla siebie, ale ton sugerował podobne słowa.

– Pilnuję, żeby to, co się kruszy, kruszyło się dobrze. Myślałaś, że skąd się biorą?

– I ty masz czelność nas oskarżać?

– Moja rzecz kruszyć, wasza sprzątać – wzruszył ramionami domowik.

Joanna przetarła ręką oczy – Chcesz mi powiedzieć, że… nie, jeszcze raz. Dlaczego niby mamy sprzątać po was? Nie możecie sobie odpuścić tego kruszenia? Wszyscy zyskają wolny czas.

– Po pierwsze, od okruchów jestem tutaj ja i tylko ja. I ja robię swoją robotę. A kiedy inni chociaż trochę się opuszczą w obowiązkach, ty wrzeszczysz takie rzeczy, że uszy więdną. Weź na przykład Gribauna. Jego zadanie polega na sprawianiu, że płomień płonie. Ten, który ogrzewa wodę na twoją kąpiel.

– Nie wywiązuje się z niego ostatnio – burknęła Joanna, zamiast rozsądnie wytknąć miniaturowemu ludzikowi, że właśnie wywalił przez okno metafizyczne podstawy rzeczywistości.

– A – Animgud pokiwał palcem – to dopiero początek. Mamy już dość waszego niedbalstwa i postanowiliśmy wam to dać do zrozumienia. To się nazywa strajk! Widziałem w tym waszym pudle z ruchomymi obrazami – zakończył z dumą.

– Aha. Tylko wiesz, jeśli nie wiemy, o co chodzi, to raczej nic z tego nie wyjdzie.

– Nie obrażaj mnie. Nie możecie nie wiedzieć, o co chodzi, to przecież oczywiste. Nie wykonujecie swojej części Pracy.

– Pracy?

– Każde żywe stworzenie ma swój odcinek – wyrecytował to jak religijny dogmat. Joanna postanowiła sobie solennie nie wdawać się z domowikami w dysputy filozoficzne.

– Ale już wiesz, że się staram. Moglibyście przynajmniej mnie nie rzucać kłód pod nogi.

– Tobie? Ty się wykręcasz. Nie masz czasu, tra-ta-ta-ta. Ile czasu potrzebujesz, żeby przemówić dobrym słowem? Oczekujesz od nas, że będziemy wszystko robili za bezdurno, i jeszcze znosili twoje przekleństwa.

Spojrzał na nią spode łba, a Joannie zrobiło się trochę głupio. Faktycznie, klęła wczoraj jak wozak…

Potrząsnęła głową.

– Słuchaj, przepraszam. Po prostu szlag człowieka trafia, kiedy go nagle oblewa zimna woda – zauważyła minę Animguda i szybko dodała – ale to nie wymówka, żeby przeklinać, masz rację. Dogadasz się z resztą?

– Może. – Domowik usiadł po turecku, przypatrując się Joannie – Jeśli ty się dogadasz ze swoimi mężczyznami.

Przygryzła wargi – Nie uwierzą mi.

– To nie mamy o czym mówić.

– Czekaj! – zawołała, bo Animgud podparł się ręką, żeby wstać – Może coś wymyślimy?

 

Na korytarzu rozległ się kwik przejeżdżanego prosiaka. Joanna odsunęła zeszyt na bok. Przeciągnęła się, aż trzasnęły stawy i wstała, w przelocie zabierając z biurka pusty kubek.

– Stało się coś? – spytała drzwi od łazienki, a Bernard, który znajdował się za nimi, wyjąkał – Zi-zimna…

– A mówiłam, naprawcie piecyk, chłopcy – rzuciła Joanna niewinnie, nie zatrzymując się, póki nie stanęła na progu świecącej czystością kuchni. Stół nakryty był, co prawda, ceratą, bo ani domowikom, ani jej nie uśmiechało się ciągłe pranie obrusów, ale nie było na nim niczego, czego być nie powinno. Tylko skrzynia na chleb, porządnie zamknięta, i mały wazonik z kwiatami, przyniesionymi rano.

Za to przy szafce stał Michał, skrobiąc się w głowę końcem śrubokręta.

– Szukasz spodni? – spytała Joanna mimochodem, bo spod koszulki z napisem „Anioły mają budkę telefoniczną” wystawały chłopcu bokserki w kaczuszki, a z nich – odnóża blade, a włochate. Kapci też nie miał.

Mruknięcie, które wydał w odpowiedzi, mogło oznaczać, że zarejestrował uszczypliwość, ale równie dobrze mogło być produktem ubocznym intensywnego myślenia. Michał popukał w przód szuflady rączką śrubokręta, a potem szarpnął za uchwyt i stęknął. Miał tak cudownie głupią minę, że żal było przeszkadzać.

Joanna postawiła kubek, włączyła czajnik, i dopiero potem powiedziała – Daj, ja otworzę.

– Zacięta całkiem.

– O co zakład? – Joanna przykucnęła tak, żeby zasłonić mu widok na szufladę. Sięgnęła do kieszeni.

– Usiądź sobie, dobrze?

– Czary mary… – chłopak obserwował, jak jego współlokatorka wystukuje skomplikowany rytm na płycie paździerzowej. We wnętrzu szuflady coś kliknęło. Joanna wstała i otworzyła ją płynnym gestem. Przy okazji sięgania po łyżeczkę wręczyła ukrytemu w środku domowikowi czekoladowego cukierka.

– Dzięki – szepnęła. Potem odwróciła się, dygnęła, unosząc wyimaginowaną spódnicę i powiedziała głośno – Ta-da!

– WD-40 – powiedział Michał, ale bez przekonania.

– Włos nietoperza, włosy jaszczurek, język brytana, żaby pazurek – zadeklamował Bernard, odziany w królewski purpurowy szlafrok, choć rozcierający ręce wcale pospolitym gestem.

– Pozwolisz, że się poczęstuję, siostro przeznaczeń?

I sięgnął do górnej szafki, nie patrząc. Joanna puściła oko do siedzącego na półce domowika, który odsunął od bernardowej ręki cały kubek, a przysunął ten, który Suranna i Asaf chcieli wczoraj wyrzucić.

– Proszę bardzo – wzruszyła ramionami. – Ale najpierw zalej moją.

– Naturalnie.

Cofnęła się zaraz, z kubkiem herbaty w rękach, i przymknęła oczy. Głęboki ceramiczny chrzęst poprzedził okrzyk zaskoczenia.

– Bądź łaskaw to zetrzeć, gwiazdo estrady – powiedziała Joanna, wymijając kałużę oraz zbaraniałego aktora.

– Ścierka pod zlewem!

Animgud czekał na nią na blacie biurka. Majtał nogami nad przepaścią, która, gdyby domowiki podlegały normalnym prawom przyrody, powinna być dla niego odpowiednikiem upadku z kilku pięter, i pogwizdywał fałszywie. Joanna postawiła kubek na podkładce, wyjęła z szafki paczkę herbatników, otworzyła i podała jeden domowikowi.

– Wierzysz, że on to zrobi? – spytał między jednym kęsem ciastka, a drugim.

Wzruszyła ramionami – Jeśli nie, będziecie musieli znowu schować mu spinki od mankietów.

 

Cytat z Makbeta w przekładzie Leona Ulricha