Odpowiedzi Neru

Od kilku lat epidemia czarnej śmierci pustoszyła łacińską Europę. Dotarła i na północ starego kontynentu, aż na tereny bliskie hanzeatyckiego miasta Burgstadt. Strach przed zarazą był równie potworny, jak i sama choroba, na którą antidotum nie zdołano dotychczas ani wymyślić, ani wymodlić. Pierwsze osoby, u których pojawiły się ciemne plamy na ciele, gorączka i krwawe wymioty, mieszkające w pobliżu miasta, zabito, a ich ciała spalono. Od tamtego dnia strażnicy miejscy otrzymali rozkaz kontrolowania domostw na podgrodziu, gdyż włościanie próbowali ukrywać zarażonych członków rodziny. Tak znaleziono jeszcze kilka osób z wyraźnymi objawami, które zidentyfikowano jako przejaw czarnej śmierci. Je również zabito. Dwóch strażników, którzy zarazili się w trakcie wypełniania polecenia, mając w trakcie tej operacji za jedyną osłonę modlitwę i namaszczenie przez kapłana, spotkał ten sam los. Tyle że ciała spalono z honorami.

W grodzie narastał syndrom oblężonej twierdzy, atakowanej przez potężnego, a niewidzialnego wroga. Zniszczono most graniczny, a okoliczne brody obsadzili zbrojni, mający rozkaz zabicia każdego, kto sam nie zawróci. Czuwali tak dzień i noc, choć podróżnych prawie nie było, bo zima 1351 roku była wyjątkowo sroga. Ta jednak zbliżała się z wolna ku końcowi. Wraz z przedwiośniem spodziewano się wzmożonego ruchu kupieckiego i związanego z nim nasilenia epidemii, która zdawała się dziwnie łączyć z czasem, gdy grunt był podmokły. Wiadome też było, że aby pozyskać wieści ze świata, kogoś w końcu do grodu trzeba będzie wpuścić. Samo miasto kupieckie nie mogło też długo przetrwać bez handlu. Burmistrz i rajcy, wspierani przez kapłanów i uczonych w księgach rozpaczliwie poszukiwali wyjścia z tej patowej sytuacji. Włodarz miasta forsował przeznaczenie środków na znalezienie poza Burgstadt medyków, zdolnych rozpoznać zarazę po jej wcześniejszych objawach, niż opisane powyżej. Rada miasta, mimo ciężkiej sytuacji, nie bardzo chciała przekazać środki na ryzykowną i niepewną co do rezultatu misję. Oskarżając jednocześnie burmistrza o to, że za mało robi, by ratować miasto.

Dziś miała miejsce kolejna sesja rady miasta. Tak jak i poprzednie była długa, burzliwa i zakończyła się niczym. Obrady miano wznowić za dwa dni. Tymczasem burmistrz, w zaufanym gronie, udał się do swoich komnat, by wysłuchać, co w księgach miejskich odkrył scholastyk. Informacje otrzymane w kuluarach były intrygujące, tym bardziej że nawiązywały wprost do lokalnych legend, powtarzanych w domostwach od czasu założenia na tym miejscu pierwszej osady, wyrosłej wokół pierwotnego zamku.

***

Po długim pobycie w strzelistej sali ratusza stuba burmistrzowska wydawała się ciasną klitką. Służba napaliła już w piecu i rozpaliła świece w żyrandolu o kształcie koła od wozu.

Burmistrz zasiadł w wyłożonym skórą gotyckim krześle. Poczekał, aż usłużni napełnią mu puchar miodem. Oczy miał zmęczone, a twarz poszarzałą. Spojrzał w stronę okienek z kolorowymi, szklanymi gomółkami. W dzień padało przez nie ładne, różnofarbne światło. Teraz jedynie promienie świec migotały na czarnym tle.

Najchętniej poszedłby już spać. Przez jutro raz jeszcze każe przeliczyć środki konieczne do wynajęcia medyka i opłacenia tych, którzy zaryzykują życie, by takiego znaleźć i sprowadzić do miasta. Później przygotował nowy projekt dla rady miejskiej i oświadczył, że rajcy nie wyjdą z sali obrad, póki się nie zgodzą na uszczuplenie o ten niezbędny, w jego opinii, wydatek kasy miejskiej. Czuł ciężar odpowiedzialności i za Burgstadt i za swoich najbliższych. Powszechnie oczekiwano od niego cudu, rady, decyzji, ocalenia. Jemu zaś zdawało się, że spróbował już wszystkiego. Odbył setki rozmów i narad. Godziny całe przemodlił. Wciąż nie widział żadnego rozwiązania, które nie dość, że ocaliłoby mieszkańców przed epidemią, to jeszcze pozwoliło na zachowanie wszelkich swobód kupieckich. Miasto, żeby przetrwać, musiało prędzej, czy później posłać swoje karawany z towarami i przyjąć w swe mury innych. Nie mogło też wymrzeć… Pogodzenie tych dwóch światów – swobody handlowej i zdrowotnego bezpieczeństwa – wydawało się niemożliwe. „No cóż, skoro scholastyk odkrył coś nowego, przynajmniej trzeba go wysłuchać” – pomyślał.

Burmistrz klasnął cicho w dłonie. Drzwi natychmiast się otworzyły. Widać, że na znak ten już od chwili czekano w napięciu. Do izby wkroczyli kapelan, scholastyk, szef straży i przewodniczący rady.

– Siadajcie – rzekł cicho, wskazując wysokie dębowe stolce, również wyścielone skórami.

Bez słowa zajęli miejsca. Sługa napełnił puchary przybyłych, ukłonił się i wyszedł.

Burmistrz znów spojrzał na płomienie świec, migocące na szkle okna i nie odwracając głowy, w stronę zgromadzonych zagaił:

– Więc Neru, tak?

Ponieważ pytanie skierowane było w przestrzeń, zgromadzeni popatrzyli po sobie. W końcu kapelan cicho odchrząknął i rzekł:

– Tak, burmistrzu. Uważamy – tu spojrzał na zebranych, a ci skinęli głowami – że trzeba spróbować.

– A skąd pewność, że on żyje?

Zapadła chwila milczenie. Tym razem ciężar odpowiedzi wziął na siebie scholastyk.

– Tego rzecz jasna nie wiemy, ale nie wiemy też kim lub czym jest Neru, czy może Nehru jak go w starszych źródłach pisano. Pierwsza zapiska o jego radzie jaką zdołałem odnaleźć pochodzi, z 860 roku. Ostatnia z 1189. Wszystkich jest siedem, a ta najnowsza dotyczy oblężenia przez Prusów i Litwinów.

– Oblężenia? – zainteresował się szef straży. – Co poradził?

– Poradził rozstawić lustra na murach, które oślepią wroga w chwili szturmu. „Wydawało się, że miasto płonie od ognia słonecznego, a liczba obrońców jest ogromna” – zacytował z pamięci fragment kroniki scholastyk. – Dziki wróg spotkawszy się z nieznanym, odstąpił od murów – dokończył.

– Sprytne, sprytne, bardzo sprytne – rzekł z ogniem w oczach dowódca i z emocji oblizał końcem języka wargi.

– Była też jedna nieudana wyprawa do Neru, w Roku Pańskim 1223, w związku z powodzią…

– Nieudana? Dlaczego? – zapytał burmistrz i przeniósł wzrok z okna na twarz scholastyka.

– Poszedł chłopak, a nie dziewczyna… – odpowiedział zagadnięty.

– Chłopak, a nie dziewczyna – powtórzył gospodarz. – O czym prawisz?

– Zgodnie z tą pierwszą relacją, do Neru mogą chodzić po radę tylko dzieci władcy Burgstadt. Na przemian synowie i córki. Pierwszy był młodzian, więc teraz kolej na niewiastę…

– Ot i szczęście w nieszczęściu córek mam trzy, a syna żadnego – westchnął burmistrz. – Da się której z nich przewodnika, godny orszak i nim dwie niedziele miną wróci z odpowiedzią.

Po tych słowach zapadła kolejna cisza, tym razem na dłużej. Wreszcie odezwał się kapelan, jako najstarszy i jak przystało na osobistego spowiednika, będący człowiekiem podwyższonego zaufania.

– Sama musi iść… – rzekł cicho.

– Jak to, sama?! – prawie krzyknął burmistrz. – Kto tak każe?

– W opisie tej pierwszej wyprawy do Neru tak stoi. Ktokolwiek jej będzie towarzyszył, zginie… – uzupełnił scholastyk.

Burmistrz popatrzył głęboko w oczy rozmówcy. Ten wytrzymał spojrzenie. W końcu gospodarz odezwał się znowu, już spokojnym głosem.

– Jak daleko możemy ją eskortować?

– Wyraźnej granicy nie ma, ale do boru już wszyscy wkraczali sami. Myślę, że im krócej, tym dla sprawy lepiej. Proponują odstawić ją do brodu. Górę Neru stamtąd widać dobrze, niepodobna zboczyć. Kazałem też sporządzić naszym tropicielom i skrybie mapę. Wszystko pod moim nadzorem. Będzie na tyle precyzyjna, jak dalece to możliwe. Ruszać musi nasza emisariuszka niezwłocznie, a po niedzieli wyślemy orszak liczny na jej spotkanie. Będzie już po otrzymaniu rady, więc podjedzie się pod sam bór.

Kolejną chwilę milczenia, przerywało tylko ciche syczenie płonących knotów. Burmistrz z zasępioną twarzą zerknął w ciemne okno.

– Dobrze – rzekł wreszcie. – Która ma iść? Ja mam wybrać, czy powinny losować? A może po prostu pierworodna dzieła tego powinna dokonać?

Scholastyk wydobył z zanadrza zwitek pergaminu i odczytał:

– „Do Nehru dotrze tylko syn lub córka miasta całego włodarza, o duszy jasnej, ale niecnotliwa” – dokończył, ściszając głos.

Burmistrz, który władzą i bogactwem dorównywał murgrabiom, baronom, a nawet pomniejszym książętom popatrzył na zebranych dziwnie nieobecnym spojrzeniem.

– No, to problem jest… – po tych słowach wstał z krzesła i przeszedł się po komnacie. – Mam ja córek trzy. Dwie najstarsze miały rok temu za mąż iść, ale zaraza w odbyciu obrzędów zaślubin przeszkodziła. Obie za murgrabiów idą. Te małżeństwa na długie lata dadzą miastu wsparcie i bogactwo. Obaj oblubieńcy postawili jednak warunek, co do cnotliwości narzeczonych i pilnowane są, wierzcie mi, dobrze. A najmłodsza, jak tylko pomór przeminie, przeoryszą Augustianek ma zostać. Cicha z niej istota, milcząca, myśli w sobie nosi, choć z oczu mądrze patrzy… – zawiesił głos.

– Panie, trzeba się co do cnotliwości córek upewnić – rzekł szef straży. – A w razie potrzeby, w sytuacji tak szczególnej… – nie mogąc znaleźć właściwych słów, zamilkł zakłopotany i popatrzył na pozostałych doradców, szukając w nich oparcia, ci jednak odwrócili od niego spojrzenie. Pozbawiony pomocy, dodał w końcu: – Już ich tam one w nocy bez trudu przekonają, że cnotliwe były…

Burmistrz ze złością walnął pięścią w stół, aż zgromadzeni podskoczyli na krzesłach, a najbliżej stojące puchary przewróciły się z brzękiem. Twarz mu poczerwieniała i oczy zaszły krwią.

– Nikt…! – krzyknął głośno, ale dalszej mowy poniechał. Odwrócił się od zebranych i, ciężko oddychając, stał z dłońmi skrzyżowanymi na szerokiej piersi.

– Gdybyż moja luba jeszcze żyła, co przy porodzie najmłodszej szesnaście wiosen temu zmarła, pewnie by się więcej na rzeczy znała… – Burmistrz ze zdwojoną siłą poczuł presję tej chwili i oczekiwania wobec niego, kierowane nie tylko przez doradców, ale i przez miasto całe.

– Spowiedniku mój – rzekł do kapelana. – Wyspowiadaj je i wskaż mi dyskretnie, która iść ma, jeśli któraś…

Kapelan powstał z krzesła. Spojrzał na plecy burmistrza i powiedział.

– Nie mogę. Treść spowiedzi jeno do Boga należy. Ja i tak wciąż się martwię i w modlitwach staram się najwyższego ubłagać, by nam tę próbę uzyskania rady od Neru, wybaczyć raczył… To już by sroga przewina była. Może ty, jako ojciec, porozmawiaj z nimi od serca? Chyba że w księgach uczony scholastyk zna sposób inny jakiś.

– Istnieje próba jedna, niewymagająca udziału biegłego w tych sprawach medyka, czy akuszerki. Jeśli się uda, odpowiedź będzie od razu – odparł wywołany.

– Próba? Ale nie jest groźna? – zapytał burmistrz.

– O, nie! – gorliwie zaprzeczył scholastyk. – Sprowadź tu córki rano. Ja wszystko przygotuję. Żadnej włos z głowy przy tym nie spadnie, za co życiem własnym ręczę!

Gospodarz popatrzył w mądre oczy nauczyciela. Kiwnął głową na znak zgody. „Czas już kończyć ten przydługi dzień” – pomyślał.

– Dobrze, o szczegóły nie pytam. Sprowadzę me córki do tej stuby o nonie. Kapelanie, skoro scholastyk tu będzie zajęty, ty zadbaj o mapę. Ma być na jutrzejszy wieczór gotowa. Dowódco straży, zbierz wszystko, co będzie jej potrzebne do drogi. Sam jej będziesz towarzyszył, aż do brodu, a jeśli wola twoja taka będzie i dalej. Poczekaj też, póki w borze całkiem nie zniknie, a w razie jakichś tarapatów śmiało ją ratuj. Przewodniczący rady, daj dyskretnie rajcom miejskim znać, że pro publico bono dziecię własne, na niebezpieczną wyprawę, dla miasta ratowania posyłam. Powinno nam to ułatwić rozmowy pojutrze. Jeśli ten akt woli radnych nie skruszy i nie przekona o tym, że wszystko dla dobra miasta czynię, niechaj sami, jaki cud ściągną, o ile coś więcej poza pyszczeniem potrafią… Panowie, koniec narady. Idźcie z Bogiem.

– Ostań z Bogiem – odparli zgromadzeni i wyszli, zostawiając burmistrza samego. Otworzył okno. Chłód omiótł mu twarz, zapatrzył się w noc. Myśli zamknięte w czaszce, zdawały się mieć ciężar ołowiu. Pojutrze pośle jedną ze swoich córek w nieznane. Co gorsza – nie mając przy tym pewności, co do efektów wyprawy, ani jej szczęśliwego powrotu… Czuł, że ryzykuje tym, co najcenniejsze, zapłaty za czyn ten heroiczny wyraźnej nie widząc. Odetchnął głęboko. Zamknął okno i ruszył do swoich komnat prywatnych, by złapać choć chwilę snu.

***

Gertruda, Judyta i Alruna zasiadły przy stole w komnacie burmistrza. Starsze szczebiotały o wstążkach. Najmłodsza milczała, uśmiechając się lekko. Służba przetarła stół, zgodnie z poleceniem scholastyka, tak że najdrobniejszy nawet paproch na nim nie został.

Równo z wybiciem nony na klasztornym zegarze, wszedł ojciec, miłujący swe córki nad życie. Za nim postępowali: kapelan, dowódca straży i przewodniczący rady. Dziewczęta powstały, a burmistrz ucałował każdą w czoło, na wyraz czci. Jego doradcy ukłonili się damom nisko i stanęli pod ścianą. Gospodarz gestem zaprosił wszystkich, by usiedli. Gdy zajęli miejsca, przemówił, starając się rzecz całą od razu wyłuszczyć.

– Córki moje, pierworodna Gertrudo, pośrednia Judyto i najmłodsza Alruno. Rzadko w mym życiu zdarzały się terminy tak straszne. Dwa dotąd takie były, gdy Litwin miasto oblegał i podgrodzie ze wsiami naszymi spustoszył i, gdy matka wasza, po urodzeniu najmłodszej nagle zmarła i zdawało mi się, że oczy z żalu wypłaczę. Dziś nastał trzeci… – zawiesił głos, jakby na chwilę siły go opuściły. Potrząsnął głową i kontynuował wypowiedź z dawną siłą w głosie.

– Wiecie, moje drogie, że naszemu światu grozi zagłada. Pomór straszliwy i do nas dotarł. Szukamy od wielu miesięcy sposobu, by Burgstadt ocalić i ze szpon czarnej śmierci wyrwać. Jutro, na radzie miejskiej, jak wierzę, uzgodnimy duże fundusze na sprowadzenie najbieglejszych medyków i wynagrodzenie dla naszych posłańców. Zadecydujemy o ufundowaniu kościoła i klasztoru, jako wotum za ocalenie od pomoru. Do samego St. Gilles wyślemy poselstwo z darami, w tym knotem do świec, o długości równej, długości murów miasta, by o ocalenie błagać. Straże podwoją kontrole. Lud cały wezwiemy do czynienia pokuty i modlitwy, a na Świętego Grzegorza odbędziemy procesję, przez wszystkie kościoły i kaplice – znów zamilkł na chwilę, ważąc w sercu, czy na pewno o wszystkim już wspomniał.

– Szukamy i innych sposobów. Uczony nasz scholastyk zimę całą archiwa i kroniki miejskie przeglądał i ważne rzeczy przy tym odkrył. Otóż gdy zagłada miastu groziła, nasi przodkowie od wieków chodzili na Górę Neru, by tam prosić o radę. Wszyscy żywi wrócili i z pomysłem na ocalenie Burgstadt niezawodnym. Iść tam może tylko syn lub córka gospodarza miasta. I tak jak w Biblii los padł na Macieja, tak dziś na jedną z was padnie… – znów zapadła cisza. Córki patrzyły ze ściągniętymi brwiami w twarz ojca. Ten przesunął dłonią po policzku, jakby chciał te promienie wystrzelone z trzech par oczu odegnać.

– Jedna z was iść musi. Sama, choć dokąd tylko można ją odprowadzimy. Na sam szczyt nikt jej towarzyszyć nie będzie mógł, bo niechybnie zginie. Asystę dostanie więc do brodu, może i trochę dalej – dodał, spojrzawszy na szefa straży, a ten lekko skinął głową. Droga na Górę Neru powinna trzy dni potrwać. Po tygodniu czekać będziemy u brodu. Sam osobiście na czele orszaku stanę – dokończył, jakby to wielkie pocieszenie być miało.

Gertruda, od lat już matkująca swoim młodszym, głos postanowiła zabrać, a słowa wypowiadane z jej ust zabrzmiały dźwięcznie i śmiało.

– Kim jest ów Neru i jak go o pomoc mam prosić?

Burmistrz spojrzał na nią i gestem dał znać scholastykowi, by ten wziął na siebie ciężar objaśnień.

– Panny szlachetne, wiele dni i nocy spędziłem nad księgami i kronikami miasta, nie poniechując ni dokumentów pomniejszych, ni akt parafialnych. W nich to znalazłem pierwsze opowieści o Neru, pisanym wówczas z bezdźwięcznym chyba „h” – Nehru. W chwilach, w których szczególna groza wisiała nad Burgstadt, dzielni i szlachetni synowie i córki na miarę mężów odważne, ruszali na Górę Neru, by tam rady jakiej szukać. Powrócili wszyscy – pomny wczorajszych informacji o nieudanej wyprawie burmistrz, rzucił mu szybkie spojrzenie, po czym odwrócił wzrok. – Przynieśli stamtąd gotowe rozwiązania i śmiało rzec można, że dzięki temu wsparciu miasto jeszcze istnieje i może dalej budować swoją potęgę – tu przerwał i w myśli ciąg dalszy mowy układał. – Są jednak pewne warunki – dodał po chwili. – Iść może tylko syn lub córka włodarza miasta. Nikt jej nie może towarzyszyć, bo niechybnie zginie. Odnotowano już takie przypadki. Neru, bez względu na to, kim lub czym jest, nie oczekuje darów. Nie wiemy, jak działa lub wpływa na przybyłych, bo wszyscy zostali przezeń zobowiązani do milczenia, pod groźbą niepowodzenia zamierzeń. Wystarczy więc po prostu iść… – zakończył.

Gertruda podjęła wątek.

– Zgoda więc pójdę. Kiedy mam wyruszyć?

Burmistrz spojrzał z dumą na swą córkę i znaczącym wzrokiem popatrzył na zgromadzonych. Uśmiech jednak szybko spełzł z jego twarzy. Biorąc na siebie ciężar dalszych wyjaśnień, powiedział:

– Dziękuję ci córko moja pierworodna! Szanuję twoje słowa i oddanie miastu podziwiam. Nie wiem jednak, czy to będziesz ty… Scholastyku, objaśnij – dodał cicho.

Uczony ukłonił się nisko i powiedział to, co większość zgromadzonych usłyszała już poprzedniej nocy:

– Zgodnie z wolą Neru udać do niego może się tylko syn lub córka włodarza o duszy jasnej, ale już niecnotliwa…

Dziewczęta pokraśniały i opuściły głowy. Milczenie, które zapadło, trwało dłużej niżby ktokolwiek z obecnych sobie życzył. Spotkanie weszło w swoją krytyczną fazę i wydawało się, że nikt nie wie, jak je poprowadzić dalej. Dowódca straży, przywykły do działania, choć mówcą był marnym, postanowił sprostać wyzwaniu.

– Która z was już z chłopem była? – zagadnął. – Tu sami swoi, a jak który z obecnych co wygada, to za przyzwoleniem ojca pań szlachetnego, osobiście mu łeb odetnę!

Damy spąsowiały jeszcze bardziej, kapelan uniósł oczy ku niebu, scholastyk pochyli sylwetkę, jakby chciał uciec, przewodniczący rady całym ciężarem oparł się o blat, a burmistrz obrócił się w stronę dowódcy z zaciśniętymi pięściami i żądzą mordu w oczach.

– Wszyscy wyjść! – ryknął. – Stać! – poprawił się od razu. – Zostaję ja z córkami i scholastykiem, reszta precz!

Gdy wykonano polecenie, przemówił łagodnym głosem.

– O nic nie pytam. Konsekwencji żadnych nie wyciągnę. Nie chcę żadnej z was stracić. Ciężar ewentualnych zawodów przyjmę na siebie. A jeśli ktokolwiek zechce, której z was, działającej dla dobra powszechnego uchybić, osobiście na proch go zetrę. Publicznie też miłość moją dla was i zaufanie bezgraniczne głosić zawsze będę – silnym tym stwierdzeniem zakończył wypowiedź. Po chwili dotarło do niego, że skoro zadeklarował, że pytać nie będzie, wszystko pozostało albo w dobrej woli córek, albo w próbie zaplanowanej przez scholastyka.

Gertruda, Judyta i Alruna konsekwentnie milczały, zbyt zdaje się zszokowane, tym co je przed chwilą spotkało. Pozbawiony możliwości manewru burmistrz zwrócił się do córek.

– Jak już powiedziałem, nie pytam o nic. Scholastyk mówi, że zna próbę, która pozwoli nam odpowiedź znaleźć. Nie jest groźna, prawda? – Spojrzał z niepokojem na uczonego, a ten potwierdził pospiesznie kiwnięciem głową. – Czyń więc swoją powinność – powiedział, po czym opuścił komnatę. Scholastyk chrząknął głośno i z zanadrza wydobył małe zawiniątko. Z namaszczeniem ułożył je na stole i przemówił:

– Oto popiół z kadzidła, które palimy w świątyni na godne święta i nad którym od dzisiejszej seksty Benedykcje samotrzeć z opatami benedyktynów i cystersów naszych odprawiałem. Celu im wszelako nie wyłuszczając – dodał po chwili.

Rozsypał duża porcję pociętego drobno zielska na stół.

– Aby prawdę ukrytą poznać, poproszę was o dotknięcie dłońmi kadzidła. Po śladach, jakie zostawi, poznam. Wpierw jeszcze całość skropię olejem, który aż z greckiego sanktuarium na Symi, spod ołtarza samego Michała Archanioła do nas dotarł, a którego użycie warunek sine qua non powodzenia całej operacji stanowi – po tych słowach wydobył flaszę i nie bacząc na nic, stół i zielsko obficie spryskał.

– Dotknijcie teraz o panie szlachetne, a odpowiedź sama się znajdzie.

Siostry popatrzyły po sobie. Dłonie wciąż trzymały poniżej dębowego blatu.

– Odwagi – powiedział ciepłym głosem scholastyk. – Wasz ojciec gwarantem, że nic się nikomu nie stanie, a i ja do końca swych dni po waszej stronie stać będę. Resztę już do milczenia kapelan przynaglił i na przenajświętszy sakrament przysięgać kazał. Nikt więc z żyjących kryteriów wyboru nie pozna, a lud za ocalenie szanować wybrankę będzie. Śmielej – dodał wręcz radośnie jakby z mowy swojej wielce zadowolony.

Gertruda uniosła dłonie i trąciła Judytę łokciem. Obie przyłożyły je do ziela. Po chwili i najmłodsza Alruna poszła w ich ślady.

***

Scholastyk uchylił drzwi komnaty i poprosił burmistrza do wnętrza. Siostry stały z dłońmi obróconymi wewnętrzną stroną ku dołowi i zdawały się patrzeniem na nie całkowicie pochłonięte. Uczony spojrzał na włodarza i upewniwszy się, że ten czeka na wynik próby, przystąpił do dzieła, a ciężar w sercu czuł wyjątkowy, gdy miał rzecz całą objaśnić.

– Obróćcie teraz o panie swe dłonie, ku ojcu waszemu. Śmiało, spokojnie, przyjaźnie, włos wam z głów nie spadnie – rzekł łagodnie.

Siostry pokazały tacie dłonie, w które jeszcze przed chwilą wpatrywały się tak intensywnie, efekt próby już znając. Spojrzał i burmistrz i mętlik powstał w jego głowie. Dwie bowiem najstarsze miały smukłe palce całe oblepione kadzidłem, a dłonie najmłodszej pozostały czyste. Nie pojął zrazu, co obraz ten oznacza. Scholastyka więc zagadnął łamiącym się głosem.

– Która iść musi?

– Alruna– odrzekł cicho zapytany.

– Ostawcie mnie z nią samego… – wydał burmistrz ciche polecenie.

Scholastyk ruszył przodem, a za nim obie panny, z rękami odchylonymi od ciała tak, by nie pobrudzić sukien.

***

Alruna dotknęła czubkami palców krawędzi blatu i spojrzał na ojca. Ten zasiadł w gotyckim stolcu jakby całym ciężarem życia nagle przygnieciony.

– Pójdziesz? – zapytał w końcu, nie patrząc na latorośl.

– Pójdę – odparła. – Wszystkim to teraz winna jestem. Nie uchylę się – głos miała czysty i łagodny.

– Jakem obiecał, wszelką możliwą opieką cię otoczę, a twoje miejsce w sercu moim pozostaje niezmienne. Mam nadzieję, że wart był on choć jednego twojego spojrzenia… – przerwał i pięści zacisnął.

Alruna otworzyła usta, ale gestem zakazał jej mówić, bojąc się, chyba by, od tego, co usłyszy, serce mu nie pękło.

– Porozmawiamy o wszystkim… O czym tylko zechcesz, nie musi być zaraz o wszystkim, jak już powrócisz… Czas znajdę. Przysięgam ci to Alruno! A teraz pora się do drogi sposobić – podszedł do córki, ucałował ją w czoło, głowę swej najmłodszej obiema dłońmi objąwszy. Ruszył do drzwi, by zawołać resztę i plany zacząć wcielać w życie.

***

Przygotowania do wyprawy zajęły resztę dnia. Najmłodsza z córek burmistrza modliła się w kaplicy do swojej patronki szczególnej Alruny von Cham z Niederaltaich, orędowniczki ciężarnych i cierpiących na gorączkę, o opiekę dla siebie i ocalenie dla miasta. Została pobłogosławiona monstrancją i relikwiami Św. Ottona. Pojednała się też z Bogiem w akcie spowiedzi i pokuty. Kapelan zalecił jej rozmyślania i modlitwy w drodze na Górę Neru i z powrotem. Pospiesznie przygotowano ekwipunek, dostosowany do potrzeb, a i możliwości Alruny. Wreszcie najbardziej doświadczony tropiciel, z troską w starczym głosie, objaśniał jak w lesie drogi nie zgubić, po ścieżce górskiej bezpiecznie się wspinać, przed zwierzem dzikim a groźnym chronić i nocleg organizować.

Wyruszyli o świcie – tropiciel, Alruna i szef straży. Gertruda pomachała na pożegnanie z ganku, a ojciec uniósł dłoń w geście pozdrowienia, drugą rękę położywszy na ramieniu swojej pierworodnej. Miasto jeszcze spało. Tu i ówdzie pochodnie straży jeszcze się żarzyły, większość już jednak całkiem wygasła. Brama czekała otwarta. Cicho wjechali w uśpione podgrodzie. Tu do Alruny podbiegła Judyta, w płaszczu długim i kapturze na głowie. Żałowała w sercu, że za siostrę iść nie mogła, bo z ich trójki, to ona najlepiej las znała i najbardziej łowy miłowała.

– Trzymaj, siostrzyczko! To mała kusza, specjalnie do ręki mojej robiona, gdy dzieckiem jeszcze byłam. Bełt masz założony. Wystarczy, że tę blokadę zwolnisz i cyngiel lekko wciśniesz, a pocisk chyżo na wprost pomknie. Tu masz zapasowy bełt do niej. Pamiętaj: zwolnij blokadę, wyceluj i wypuść pocisk. Obroni cię w potrzebie! – Ucałowała rękawiczkę najmłodszej i szybko ruszyła ku bramie Burgstadt, którą uchyloną już tylko dla niej trzymano i widać było, że wielce się już niecierpliwiono oczekiwaniem na jej powrót.

Słońce stało już wysoko, gdy przekroczyli bród, przy którym straże stały i dotarli aż na skraj odwiecznego lasu. Trakt omijał bór i Górę Neru od północy, prowadząc na wschód – ku Prusom ujarzmionym żelazną ręką Krzyżacką, Litwie, Rusi i Królestwu Polskiemu. Między potężne drzewa nikt poza myśliwymi nie chodził. Drogi nowoczesnej nie było, jeno fragmenty duktów prastarych, nikomu dziś, do niczego niepotrzebnych i ścieżki wydeptane przez grubego zwierza. Tropiciel, wbrew ostrzeżeniom, ruszył przodem i dopiero gdy drogę wiodącą ku szczytowi rozpoznał, skinął na pozostałą dwójkę. Wjechali wolno między drzewa przedwieczne i zastygli w bezruchu. Nad niewielką polaną majaczył szczyt Góry Neru, lesisty, lecz koroną ze skał zwieńczony.

– Nie znam burmistrzanko dokładnej drogi. Nigdym tam nie był. Nikt z żyjących nie był… – dodał jakby na usprawiedliwienie. – Iść dalej pod groźbą śmierci nie mogę, a i radą cię za bardzo nie pokieruję. Jedź tą ścieżką – wskazał obszerną dróżkę. – Stworzenie do źródła nią chodzi. Za wodopojem są przecinki wiodące ku górze. Wąskie i strome. Koń po nich nie podoła. Ostaw go tedy przy źródle i tę wiązkę – wskazał na worek przywiązany do siodła – mu ostaw. Nie bój się, przetrwa. Sama przenocuj w grocie, którą tam bez trudu znajdziesz, bo to stare myśliwców obozowisko. Ściany od mrozu cię ochronią i spokojnie noc spędzisz. Ogień zapal u wejścia, otoczy cię opieką przed dzikimi zwierzętami. O świcie uwarz strawę, weź tobołek i śmiało rusz ku górze. Nim doba kolejna minie, wierzchołek osiągniesz. Niech cię Bóg i wszyscy święci szczęśliwie prowadzą. – Uczynił w powietrzu znak krzyża i odstąpił od konia.

Alruna nie znajdując słów, skinęła tylko głową i ruszyła sama dalej. Wjechała głębiej w las, a gałęzie musnęły kosmyki jej jasnych włosów, jakby chcąc dodać otuchy. Obróciła się jeszcze i dostrzegła, że milczący całą drogę szef straży i tropiciel wciąż tkwią na środku polanki i odprowadzają ją wzrokiem. Podnieśli dłonie w geście pożegnania. Nie odpowiedziała, ścisnęła mocniej boki konia i zniknęła im z oczu.

Droga prowadziła łagodnie ku górze. Zgodnie z przewidywaniami tropiciela, bez przeszkód dotarła do źródła. Słońce przechyliło się już w kierunku horyzontu. Alruna rozkulbaczyła konia, a ten ruszył do wody i jął łapczywie chłeptać. Miejsce komuś wprawionemu do noclegów pod gołym niebem wydałoby się bardzo dogodne. Dla młodej dziewczyny, która dotychczas sama nie nocowała, łoże z siostrami dzieląc, te walory były jednak całkiem niewidoczne. Jak uczył tropiciel, zerwała z drzew gałęzie i przyciągnęła większe polano, by je ogniem osuszyć. Zmarzniętymi dłońmi sięgnęła po krzesiwo. Trud rozpalenia ognia zdawał się ją jednak przerastać. Starała się, jak umiała. Wreszcie zrozpaczona brakiem rezultatów, cisnęła narzędzia w gałęzie i uroniła łzę i jakby za sprawą tej kropli powstałej z żalu niewinnego, zrazu skromny, jakby nie pewny sensu swego istnienia, pojawił się płomień i wąska strużka dymu.

Alruna, za sprawą tego niespodziewanego wydarzenia, odzyskała nadzieję. Rozdmuchała płomienie, ogrzała dłonie i wyjęła z tobołka kubek. Nabrała doń wody ze źródła i umieściła w ogniu tak, by żaru przypadkiem nie zgasić. Wyciągnęła z woreczka garść ziół i sypnęła w gotującą się wodę. Silny aromat orzeźwił jej umysł i ciało. Przygotowała wieczerzę, dzieląc się z wierzchowcem kawałkami placka.

Zmrok nadszedł szybko. Noc upłynęła na marach zbliżonych do snu, które wypełniają myśli, gdy umysł się mąci, nim podąży w Morfeusza krainę, niedających niestety wytchnienia i pokrzepienia ciału. Gdzieś w głębi pieczary kapały krople. Z boru dochodziły odgłosy, których nie słyszała w życiu i nie potrafiła rozpoznać. Kroki ciężkie, dudniące, pomruki, jakieś trzaski, wszystko to wybudzało ją ze snu i kazało czuwać. Siedziała w kucki i tarmosiła chusteczkę, najdroższą pamiątkę po nieznanej sobie matce. Zasnęła wreszcie na chwilę przed świtem. Obudził ją chłód. Nie podsycany ogień przygasł i tylko cicho syczał, wysyłając ku niebu dwie cienkie, siwe smużki dymu, wyglądających jak oddech ostatni ulatujący z nozdrzy padłego smoka. Skoczyła ku niemu i jęła drew dokładać, twarz sobie kopcąc. Dokoła pusto ani się komu pożalić. Zdał się jednak ogień słyszeć te nieme skargi i żywiej zatańczył w gałęziach.

Na zdrętwiałych nogach podeszła Alruna do źródła. Nabrała w kubek wody i jęła podgrzewać, by ziół wonnych, danych jej na drogę dosypać. Śniadanie zjedzone w samotności i milczeniu niewiele radości jej dało. Pomna obowiązku zebrała tobołek. Poklepała konia po karku na pożegnanie i kosturem się podpierając, ruszyła na szczyt Góry Neru.

Różanopalca bogini poranka oświetliła promieniem swym ścieżkę. Dzień budził się pogodny i nadspodziewanie ciepły. Zupełnie jakby Słońce chciało towarzyszyć dzielnej dziewczynie i radowało się jej widokiem.

Naturalna dróżka wiodła zakosami wśród szczerzących się tu i ówdzie skał. Wzdłuż niej spływał strumień, dając i miły szmer, i źródło wody żywej.

Około południa łatwa dotąd wspinaczka, zamieniła się w prawdziwe wyzwanie dla młodej dziewczyny. Ścieżki zaczęły się plątać ze sobą. Coraz częściej musiała trawersować zbocze. Nieraz trafiała w zaułki, które pewnie w innych okolicznościach wzbudzałyby zachwyt burmistrzowej córki. Alruna jednak nie miała sił, by podziwiać ich piękno. Czuła w sercu, że zawodzi, że nie ma dość sił, że nie potrafi dotrzeć do celu, że zawiedzie i miasto i ojca raz drugi.

Usiadła i zjadła skromną wieczerzę, nie dbając o wzniecenie ognia. Mimo rosnącej trwogi zebrała myśli. Całą wolę skupiła, na wypatrywaniu dogodnej ścieżki. Niestety, las piął się stromo, nie sygnalizując chociażby pewnego przejścia. Sam szczyt jednak zdawał się zapraszać do siebie, pławiąc się w płomieniach ciepłego słońca. Alruna nie wiedziała, czy są jakieś lepsze podejścia od drugiej strony wierzchołka. Bała się, że jeśli spróbuje drogi na wschód lub zachód, straci tylko cenny czas. Bez względu na trudności postanowiła więc iść na wprost, ku światłu słonecznemu na szczycie.

Po paru zaledwie krokach taktyka owa odsłoniła swe słabsze oblicze. Dotarła Alruna do ściany pionowej, nieco od niej wyższej. Wyciągnęła ręce i dotknęła kamienia. Zimna skała przywołała wspomnienia z czasów, gdy starsze siostry pomagały jej wspiąć się na murek okalający ogród i trzymały między sobą, by wspólnie popatrzeć, na krzątaninę służby na podwórcu. Znalazła szczelinę na palce i chociaż raz, czy dwa stopy jej się ześlizgnęły, zdołała pokonać przeszkodę. Dalej teren na chwilę się wypłaszczył, co pozwoliło Alrunie z nadzieją spojrzeć w przyszłość. Ruszyła żywiej ku górze, ku celowi, ku nieznanemu, a jednak pożądanemu.

Bywa, że w drodze trudnej los i kusi i figle nieraz okrutne płata. W terenie prostym, krocząc poszyciem wygodnym, nogą trafiła w zastawioną na zwierza pułapkę. Ostrza zacisnęły się na nodze, wbijając głęboko w ciało. Dziewczyna krzyknęła i straciła świadomość.

***

Ocknęła się, gdy las już tracił barwę i zamieniał się w zbiór odcieni szarości. Noga potwornie ją bolała, ale nim zdążyła się podźwignąć, by zobaczyć poranione miejsce, zorientowała się, że nie jest sama. Podchodził ku niej człowiek jakowyś, a za nim skradał się z pochylonym łbem wilk. Nie mogąc dobyć głosu, sięgnęła ręką do biodra, gdzie skrywała siostrzaną kuszę. Bełt wciąż był nałożony. Zwolniła blokadę, wycelowała drżącą ręką i nacisnęła spust. Pomknął w mrok śmiercionośny pocisk i ugodził drapieżnika wprost w serce. Ten zawył krótko i padł. Człowiek wyprostował się i spojrzał na leżące zwierzę. Upewniwszy się, że nic mu już nie grozi, podszedł do Alruny i spojrzał na nią. Oczy miał szare i zimne, ledwie widoczne spod kaptura. Oddychając szybko i nierówno, wyciągnęła ku niemu dłoń. Nie zareagował na ten gest, stał tylko i patrzył na cierpiącą.

– Po… pomóż… mi… – powiedziała słabym głosem, oddzielając każdy wyraz serią szybkich oddechów. – Proszę… pomóż… mi…

Żaden mięsień nie drgnął na ponurej twarzy. Wzrok nie zmienił swego pozbawionego uczuć wyrazu.

– Po… pomóż… mi… – spróbowała się podnieść.

Obcy popatrzył na nią jeszcze przez chwilę, odwrócił się plecami i bez słowa, czy gestu odszedł w mrok.

Myśli popędziły przez głowę Alruny niczym stado galopujących koni. Poczuła straszliwą gorycz w duszy, zmieszaną z poczuciem potwornego osłabienia i beznadziei. Uniosła się na łokciach. Lewą nogę wciąż miała uwięzioną w potrzasku. Usiadła i spróbowała ściągnąć blokadę. Kolce trzymały mocno. Nie miała sił, by rozerwać żelazne szczęki. Próbowała Alruna posłużyć się kijem, ale i użycie narzędzia nie przyniosła rezultatu. Siły zaczęły ją opuszczać. Opadła na ziemię i poczuła, że umysł jej się mąci, że szarość lasu jak mgła wypełnia jej spojrzenie. Gdy znajdowała się już na progu świadomości, w jej oczach zamajaczył jakiś cień ciemniejszy. Rósł szybko. Czyjeś ręce schwyciły ją za odzienie, a głowa przechyliła się, by sprawdzić, czy jeszcze oddycha. Kiedy krzepkie dłonie rozwarły szczęki potrzasku, dziewczyna straciła przytomność.

***

Plamy wirowały wesoło. Łączyły się w większe gromady i rozpraszały. Chwilami zaczynały wir jakiś niepospolity, a wtedy zaciskała powieki i zapadała w męczący sen. Nie wiedziała Alruna, ile stan ten trwał. Gdy otworzyła wreszcie oczy i odzyskała ostrość spojrzenia, ujrzała o dwa łokcie nad sobą szarą płytę kamienną. Strwożyło się jej serce. Bo pomyślała, że umarła i oto w grobie swoim jako dusza potępiona przebywa. Po długiej chwili dotarło do niej, że ta zawilgła płyta błyska. Błyska nie sama z siebie, lecz blask jakiś odbija. Znosząc wielki ból, obróciła głowę i spojrzała w kierunku źródła światła. Tak jej oczom ukazał się obraz pieczary ponurej. Pośrodku było, chyba nigdy niesprzątane palenisko, pełne popiołu. Nad nim stał trójnóg z żeliwnym kociołkiem. Obok tkwił kloc drewna, pewnie imitujący stołek. Po chwili zbitka gałęzi, poobtykana mchem, stanowiąca namiastkę drzwi, usunęła się na bok. Przez wąskie przejście w skale przecisnął się zbój. Zrzucił z hałasem wiązkę drew na klepisko. Z pleców zgarnął jakiegoś zabitego ptaka. Cisnął nim w kierunku paleniska. Zdjął z trójnogu kociołek i wyszedł. Chłód przypełzł od drzwi i polizał policzki Alruny swym mroźnym ozorem. Mężczyzna wrócił po chwili, rozchlapując wodę z naczynia. Dorzucił trochę drewna i zajął się podsycaniem płomienia. Gdy upewnił się, że paliwo daje więcej ognia, niż dymu, uniósł nogę i głośno pierdnął, po czym zastawił drzwi. Znać, chylił się jego dzień do kresu i szykował się do odpoczynku. Ściągnął z grzbietu kaptur o niemożliwym do rozpoznania kolorze. Pod nim miał kamizelę, ze skór zwierzęcych uszytą. Tę też zdjął i pozostał w zgrzebnej, podziurawionej koszuli z obfitymi plamami potu pod pachami i brązowawych, złachanych nogawicach. Zajrzał do kociołka i wrzucił kilka gałązek jakiejś rośliny do środka. Oderwał łeb ptaka i cisnął w kąt, gdzie już bielał stosik z kości. Z werwą wyrwał pióra z korpusu i nie troszcząc się o resztę, wrzucił ze skrzydłami we wrzątek.

Gdy spojrzał w stronę legowiska, napotkał wzrok Alruny.

– Żyje – mruknął. Podniósł jedną ręką kloc drewniany, służący mu za siedzisko. Postawił przy niej i zerkał bez słowa. Oczy miał niebieskie, przekrwione, ukryte prawie do połowy za krzaczastymi brwiami ciemnobrązowej barwy. Alruna zebrała się na odwagę i spróbowała przemówić, by wdzięczność za ocalenie wyrazić. Słowa jednak z trudem szły przez gardło.

– Dzi… – przełknęła ślinę. – Dzi… dziękuję… – ledwie słyszalny potok głosek wyruszył w przestrzeń.

Mężczyzna wstał, zdjął ze ściany wydrążony róg wołu i zaczerpnął wprost z gara. Wrócił do Alruny i przyłożył naczynie z gorącym płynem o smaku podłym do ust.

– Pij – nakazał.

Przełknęła trochę, krztusząc się i parząc wargi i język. Mlasnęła niespodziewanie dla siebie samej. Zebrała siły i rzekła płynniej, choć cicho.

– Dziękuję za ocalenie.

– Dupa tam – przerwał jej zbój i odszedł róg odwiesić na haku.

– Ocaliłeś mnie panie.

– I co?

– Wdzięcznam ci…

– I co?

– Uczyniłeś szlachetnie…

– Dupa tam.

– Zabrałeś mnie, a kto inny nie…

– Kto?

– Ktoś zły, o stalowych oczach.

– Dupa tam, zły on jest.

– Zostawił mnie na śmierć niechybną, a ty…, a pan…

Śmiech zbója wypełnił pieczarę.

 – Ja jestem zły. On nie jest. Jest obojętny. Uważa, że co w „lasu” padłe, do lasu należy. Uznał, żeś padła, to postąpił po swojemu.

Zbój znowu zachichotał.

 – Zostawił cię, a ja od wczoraj czekam, aż cię spokojnie wydupczę. Bo przesądny jestem i trupów nie rżnę. A tyś się dotąd ani ruszała i myślałem, że pomrzesz. No, ale żywiesz, to mi jak trzeba wygodzisz – i ściągnął skóry zwierzęce, które okrywały Alrunę.

Oczami otworzonymi do granic oczodołu, spostrzegła dziewczyna, że nogi ma uwiązane do jakiejś poprzeczki. Zbój sycił oczy widokiem dziewczyny. Powstał szybko i zaczął resztę odzienia z grzbietu ściągać.

– Nie – krzyknęła Alruna.

– Dupa tam – mruknął, ściągając kaftan.

Stanął przed nią nagi i wyciągnął ręce. Lecz nagle oczy mu zgasły, pobladł i bez przytomności padł obok legowiska.

Szarpnęła się cała. Z trwogą zerknęła do góry, gdzie natrafiła na te same, zimne stalowe oczy.

Ten, który zostawił ją w lesie, teraz pospiesznie zaczął krzywym nożem powrozy przecinać. Krzyknęła z bólu, gdy sznur rany dotknął, lecz usta jej zatkał i zerkał, czy się przypadkiem powalony zbój podnosić nie zacznie, ale ruch nijaki nie nastąpił. Owinął więc jej szybko stopy i wcisnął buty na siłę. Zagryzła wargi aż do krwi, ale zdołała nie krzyknąć, czując, że ocalenie od tego zależy. Mężczyzna zarzucił ją sobie na ramię, a w garść wziął jej tobołek podróżny i ruszył w mrok.

Obijając się o sękate ciało, znów straciła świadomość. Odzyskała ją, gdy mężczyzna cisnął nią o ziemię.

– Co w lasu padło, to lasu – usłyszała szept w mroku.

Zbójca oddalił się szybko. Po raz drugi zostawiając ją samą w lesie, tyle że z nogą wolną od potrzasku. Po chwili odgłos kroków i łamanych gałązek ucichł zupełnie. Dziewczyna usiadła. Las skąpany był w blasku księżyca. Sięgnęła do tobołka i wtedy dostrzegła kształt inny niż skały i mchy po drugiej stronie ścieżki. Poznała truchło wilka, którego pocisk jej zabił. Zasmuciła się na ten widok wielce, bo pomyślała, że błędnie cel obrała.

Sprawdziła zawartość tobołka i stwierdziła, że wiele z niego zniknęło, ale kawałki ciasta i woreczek z ziołami pozostały. Został tez pled niewielki i butelka miodu, mocno korzeniami doprawionego, której zawartością zbój najwidoczniej wzgardził. Upiła kilka łyków i poczuła przypływ sił. Owinęła się szczelnie i wsparłszy brodę na kolanach, dygocąc, przeczekała do rana.

Ocknęła się z tego letargu przed świtem. Szczyt zaczął rysować się już ostrzej na tle nieba. Oparła się o drzewo i spróbowała powstać. Drżały pod nią kończyny, ale zdołała się utrzymać. Spróbowała uczynić krok. Ból promieniował, ale dawał się znieść. Wykonała kolejny krok. Potem jeszcze jeden. Mogła chodzić! Nadzieja zaczęła powracać i wypełniać jej serce. Mogła spróbować teraz drogi w dół i zejścia do obozowiska przy wodopoju, gdzie koń na nią czekał i schronienie pewniejsze. Stwierdziła jednak, że jeśli kuśtykać może, to uczyni wszystko, by zadanie wypełnić.

Szła długo ze zwieszoną głową. Podniosła ją, dopiero gdy kolejny krok uczyniła po płaskim terenie. Stała na szczycie. Widok był piękny. U stóp Alruny, aż po horyzont ciągnęły się lasy, przecinane nitkami rzek. Po prawej połyskiwała tafla nieznanego jej z nazwy jeziora.

Obejrzała wierzchołek, był bardziej płaski, niż się z dołu zdawało. Na zachód od niej widniała grota, utworzona między potężnymi blokami skalnymi. Resztą przestrzeni zdobiły pojedyncze głazy, krzaki i karłowate sosny. Ani żywego ducha. Ni śladu istnienia Neru. Było coś jednak w tym miejscu, co tchnęło optymizmem. Ruszyła w kierunku groty. W jej ciemnym wnętrz leżał pokaźnych rozmiarów kamień jakby ołtarz, czy stół ofiarny. Pusto, jeśli ktokolwiek tu bywał, bywał dawno temu.

Usiadła na tej wielkiej skale wewnątrz i popatrzyła zmartwiona w stronę wejścia i wtedy dostrzegła ciemne znaki na ścianie groty. Podeszła do nich, nie dały się w półmroku odczytać. Wyszła więc na przestrzeń, poszukać gałęzi dogodnych na pochodnię. Pozbierała patyki i związała w pęk, ledwie mieszczący się w jej dłoni. Dodała z bagażu nasączone olejem gałganki, odłożyła tobołek i zaczęła krzesać ogień. Czy nabierała wprawy, czy los jej wyjątkowo sprzyjał, już po chwili płomienie buchnęły radośnie? Podsycała je przez chwilę. A gdy uznała, że ogień nie zgaśnie, wetknęła w żar pochodnię.

Uzbrojona w światło, powróciła do groty. Podeszła do ściany i oświetliła skałę. Zdobiły ją jakieś znaki. Układały się w wyraźne linie, tworząc jakby ciągi wyrazów. Rozpoznała runy, ale nie potrafiła och odczytać. Poszła więc głębiej. Po chwili trafiła na kolejny zbiór runów, nieco innych, bardziej przez czas zniszczonych. Obeszła wreszcie pieczarę dookoła. Odkryła tak pięć zbiorów znaków, spisywanych na przestrzeni wieków, różnymi stylami pisma. Jeśli to były odpowiedzi Neru, nie mogła ich ani odczytać, ani tym bardziej pojąć.

Odwróciła się w stronę głazu, leżącego na środku groty. Gdy tylko snop światła oświetlił kamień, zauważyła, że i on pokryty jest runami. Nachyliła się nad nimi i przebiegła wzrokiem. Mniej więcej w jednej trzeciej ciągu znaków, ustąpiły one miejsca pismu łacińskiemu o łagodnym dukcie. Obniżyła pochodnię. Nawet przy jej chybotliwym świetle słowa dały się odczytać. Napis głosił:

„Anna córka Ulryka przyszła pani na Burgstadt. Trzy dni odczytywałam runy na ścianach tej groty. A potem długo płakałam, wiedząc już, że żadnego Neru nie ma i nigdy nie było. Wszyscy moi poprzednicy, którzy przybyli, by pomocy szukać, sami znaleźli rozwiązania. A ten, który był pierwszy, wymyślił Neru. Zrobił to, bo nie wierzył, że go, jako młodzianka wysłuchają. Po nim każdy, kto tu przybył, odpowiedź na zmartwienie miasta, znalazł. I nikt nie był naprawdę sam, bo otaczała go mądrość drogi, przodków i przestrzeni. Jak napisał pierwszy z nas, choć imię jego zatarte: odpowiedź i wszelkie rozwiązanie jest w tobie”.

Obok tego napisu, ktoś wyrył w skale jakimś ostrzem, czy grotem słowo „tak”.

Alruna wciąż sczytywała litery, gdy poczuła, że ktoś jej się przygląda. Uniosła oczy i dostrzegła postać dziewczyny ulotną, jakby z mgły białej utkaną. Ta z łagodnym uśmiechem i lekko przekrzywioną głową patrzyła na córkę burmistrza.

– Anna? – zapytała Alruna.

Dziewczyna uśmiechnęła się i kiwnęła głową. Wtedy za jej ramieniem pojawił się rosły, widmowy młodzieniec z łukiem na ramieniu. Popatrzył z troską w oczach na Alrunę i ukłonił się nisko. Po nim pojawiło się dziewczątko w długiej sukience. Pomachało energicznie i radośnie, po czym odeszło w mrok. I tak przybył i rozwiał się mały zbiór widmowych postaci. Ostatnia odeszła Anna. W uszach Alruny pozostało ciche: „dasz radę, odpowiedź jest w tobie”.

Na zewnątrz świeciło Słońce. Wiosna nadchodziła pogodna, niosąc ze sobą radość i nadzieję. Wiosna 1352 roku, roku końca zarazy. Wielkie sprawy tego świata dzieją się poza nami, a problemy mają to do siebie, że się same rozwiązują. Warto jednak być w drodze i się starać. Staranie czyni świat lepszym, a jak ustalili już Rzymianie: chcącemu nie dzieje się krzywda.