Najwspanialszy Kraj Na Świecie

 Na ścianach namalowano kolorowe scenki przedstawiające dzieci w czasie ćwiczeń gimnastycznych, dzieci w mundurkach oraz żołnierza północnokoreańskiego, który nadział na bagnet swojego karabinu żołnierza armii Stanów Zjednoczonych, żołnierza z Japonii i z Korei Południowej. Jednocześnie".

Fantastyka? Nie, życie. Tak zaczyna się jeden z rozdziałów książki „Dziewczyna o siedmiu imionach”.

Hyeonseo Lee, dzisiaj aktywistka działająca na rzecz praw człowieka, przy współautorstwie Davida Johna, napisała książkę autobiograficzną, o swojej młodości w Korei Północnej i wyprawie życia, gdy dosłownie i metaforycznie przekroczyła wszelkie możliwe granice i okazało się, że nie ma dla niej powrotu. „Dziewczynę o siedmiu imionach” można podzielić na trzy najważniejsze części. Pierwsza, to część dziejąca się w Korei Północnej. Druga, to okres, jaki Lee spędziła w Chinach. Trzecia, to czasy Korei Południowej. Tutaj skupię się na opisywanym przez Hyeonseo Lee życiu w Korei Północnej.

„W książkach do matematyki pojawiały się zadania, których treść miała budzić określone emocje. „W czasie jednej bitwy wielkiej wyzwoleńczej wojny domowej trzech dzielnych wujków walczących w Koreańskiej Armii Ludowej powaliło trzydziestu amerykańskich bydlaków. Jaki był stosunek rozkładu sił na polu walki?”.”

To jeden z fragmentów życia widziany oczami dziecka; dziecka od najmłodszych lat karmionego propagandą i wierzącego, że żyje w Najwspanialszym Kraju Na Świecie. Nie zmieniał tego mniemania ani terror, ani stała inwigilacja. Korea Północna była rajem na ziemi mimo publicznych egzekucji, tortur i obozów pracy, do których trafiali nie tylko przestępcy czy ludzie próbujący uciec z kraju, ale przede wszystkim tacy, którzy mieli za duży przydział ryżu w domu, niewłaściwą fryzurę, nosili nieodpowiednie spodnie, nie dodali słów „Umiłowany Przywódca” przed imieniem Kim Dzong Una albo nie odkurzyli wystarczająco dokładnie obrazów przywódców, które muszą wisieć w każdym koreańskim domu. Agenci władzy chętnie zajmują się ludźmi, na których padnie choć cień jakiegokolwiek podejrzenia, nawet rzucony przez nadgorliwego, złośliwego czy może zwyczajnie zastraszonego sąsiada.

„Właśnie w szkole w Hamhung moim udziałem po raz pierwszy stał się „czas oczyszczania życia”, czyli sesje samokrytyki. Od kiedy Kim Jong-il wprowadził je w 1974 roku, stały się one jednym z ważniejszych elementów życia w Korei Północnej. Nie ma chyba człowieka, który nie drżałby z obawy na myśl o nich. Sesje samokrytyki rozpoczynają się w szkole podstawowej i ciągną do końca życia. U nas odbywały się w soboty i brała w nich udział cała klasa – czterdzieści osób. Przewodniczyła im nauczycielka. Wstawaliśmy kolejno i każde z nas oskarżało kogoś o coś i do czegoś się przyznawało. Nie można było wymawiać się wstydem. Nikt nie mógł też pozostać bez winy.”

Autorka książki i jej główna bohaterka, Hyeonseo Lee  pochodziła z dobrze usytuowanej rodziny. Mieli blisko do chińskiej granicy – co okaże się wybawieniem i klątwą zarazem – i posiadali wrodzoną smykałkę do przemytu i dawania łapówek odpowiednim ludziom. Lee nie stała się więc ofiarą wielkiego głodu, który zabił ponad milion ludzi w Korei Północnej w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Nie zamierzała też uciekać z kompletnie odizolowanego od reszty świata kraju. Chciała iść na studia – urodzenie i status rodziny pozwalały jej na taką fanaberię – wyjść za mąż i tak jak matka zająć się nielegalnym handlem przez chińską granicę. Ale, jak to typowa nastolatka, chciała też zaznać nieco wrażeń i przed osiągnięciem pełnoletniości zobaczyć, jak wygląda inny świat – kuszący setkami świateł rozpraszających ciemność nocy chiński brzeg. Przejście przez rzekę zajęło jej kilka minut. Gdy władze odkryły, że zniknęła, powrót okazał się niemożliwy. W jednej chwili Hyeonseo Lee straciła dom, rodzinę i kraj, który kochała. Stała się rozbitkiem bez pieniędzy i przede wszystkim jakiejkolwiek przynależności, bo gdyby ktokolwiek w Chinach odkrył, że Lee jest uchodźcą z Korei Północnej, zostałaby natychmiast oddana w ręce północnokoreańskich służb specjalnych, trafiłaby do obozu lub na stryczek, a cała jej rodzina do kilku pokoleń naprzód zostałaby uznana za wrogów narodu.

To książka, w którą trudno jest uwierzyć. Skala nieprawdopodobieństwa, które wylewa się ze stron „Dziewczyny o siedmiu imionach” przekracza granice ludzkiej wyobraźni i to powinno przekonać czytelnika, że nie jest to fikcja literacka, a literatura faktu. To też książka, która pokazuje jak od wewnątrz działa kompletnie utopijny kraj, który wyłonił się znikąd siedemdziesiąt lat temu i w jakiś zadziwiający sposób trwa nadal, więżąc w swojej okrutnej grotesce ponad dwadzieścia milionów ludzi. Ci, którzy poddają się jego prawom mają szanse, niewielkie ale zawsze, by przeżyć i wychować kolejne pokolenia. Ci, którzy za wysoko podnoszą głowy, zostają wyrównani do reszty; albo przemocą i strachem, albo przy pomocy kary śmierci – w końcu nic tak dobrze nie ucisza jak sześć stóp przysłowiowej ziemi. A jednak dla wielu jest to wciąż Najwspanialszy Kraj Na Świecie.